"Σταθερά τη ρότα των παγοθραυστικών σύντροφοι "

  "Σταθερά τη ρότα των παγοθραυστικών σύντροφοι "

                        Η μελέτη της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στον 20ό αιώνα προϋπόθεση 

                                            για την επεξεργασία επαναστατικής πολιτικής

«Θεωρούμε ότι η μελέτη και η εξαγωγή συμπερασμάτων απ' την πορεία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στον 20ό αιώνα είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την επεξεργασία σύγχρονης επαναστατικής πολιτικής από κάθε ΚΚ. Το ΚΚΕ συνεχίζει τη συστηματική προσπάθεια μελέτης των αντιφάσεων, των παρεκκλίσεων που έγιναν υπό την πίεση του δυσμενούς διεθνούς συσχετισμού δυνάμεων και γενικότερα μεγάλων αντικειμενικών δυσκολιών.

Η ιστορική πείρα επιβεβαιώνει ότι κατά το μακρόχρονο πέρασμα απ' την καπιταλιστική στην αναπτυγμένη κομμουνιστική κοινωνία, η πολιτική της δικτατορίας του προλεταριάτου αποκτά προτεραιότητα για την επέκταση, την εμβάθυνση, την πλήρη κυριαρχία των νέων κοινωνικών σχέσεων, στη βάση των νομοτελειών του κομμουνιστικού τρόπου παραγωγής. Ομως, όπως έδειξε η ιστορική εξέλιξη, η ικανότητα κάθε ΚΚ να εκπληρώνει τον επαναστατικό καθοδηγητικό του ρόλο δεν είναι διασφαλισμένη, μεταβάλλεται με το πέρασμα του χρόνου.

Μέχρι το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στη Σοβιετική Ενωση έγινε σημαντική προσπάθεια για την κυριαρχία της σοσιαλιστικής παραγωγής και κατανομής με βάση τον επιστημονικό, κεντρικό σχεδιασμό και για την κατάργηση των καπιταλιστικών σχέσεων. Διεξαγόταν γενικά με επιτυχία η ταξική πάλη για την κατάργηση των εκμεταλλευτών και πραγματοποιήθηκαν θεαματικά αποτελέσματα ως προς την άνοδο της κοινωνικής ευημερίας. Η τεράστια οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη που επιτεύχθηκε στις συνθήκες του πρώτου ιστορικού εγχειρήματος της σοσιαλιστικής οικοδόμησης είναι απόδειξη της ανωτερότητας των κομμουνιστικών σχέσεων παραγωγής.

Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η διαπάλη μπήκε σε νέα φάση. Το Κομμουνιστικό Κόμμα βρέθηκε αντιμέτωπο με νέες απαιτήσεις και προκλήσεις ως προς την ανάπτυξη του σοσιαλισμού - κομμουνισμού. Παρέμεναν στην ΕΣΣΔ ζωντανές ορισμένες μορφές ατομικής και ομαδικής ιδιοκτησίας, που αποτελούσαν τη βάση για να διατηρούνται οι εμπορευματοχρηματικές σχέσεις. Επίσης, σε αρκετά ευρωπαϊκά κράτη που εντάχθηκαν στο σοσιαλιστικό στρατόπεδο μετά τον πόλεμο, επιβίωναν μορφές καπιταλιστικής ιδιοκτησίας.

Η εσωκομματική διαπάλη που διεξαγόταν για αρκετά χρόνια πριν το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ, λόγω και των θεωρητικών αδυναμιών τού πιο συνεπούς επαναστατικού ρεύματος, κατέληξε στην επικράτηση των οπορτουνιστικών θέσεων των οπαδών της αγοράς, που υποστήριζαν ότι ο νόμος της αξίας είναι νόμος του σοσιαλισμού και μπορεί να αξιοποιηθεί για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της σοσιαλιστικής οικονομίας.

Η εφαρμογή των οικονομικών μεταρρυθμίσεων τις δεκαετίες 1950 και 1960 οδήγησαν: 

στην αποδυνάμωση του Κεντρικού Σχεδιασμού, 

στην ενίσχυση των συλλογικών μορφών ατομικής ιδιοκτησίας, 

στην ενίσχυση των αντιθέσεων ανάμεσα στους συνεταιρισμούς και την κοινωνικοποιημένη παραγωγή, 

στην ενίσχυση των εισοδηματικών διαφορών.

Ετσι ενισχύθηκαν οι κοινωνικές δυνάμεις που είχαν συμφέρον να μπει φρένο στην επέκταση των κομμουνιστικών σχέσεων. Διαμορφώθηκε μια κοινωνική δύναμη (διευθυντικά στελέχη της κρατικής παραγωγής και των συνεταιρισμών, μέρος των συνεταιρισμένων αγροτών) που αρχικά έβαζε εμπόδια στη σοσιαλιστική οικοδόμηση. Μέσω του πλουτισμού, του σφετερισμού κοινωνικού προϊόντος, της μαύρης αγοράς, δημιουργήθηκε το λεγόμενο "σκιώδες" κεφάλαιο, που επιδίωκε πλέον τη νόμιμη λειτουργία του. Οι κάτοχοί του αποτέλεσαν την κύρια δύναμη της αντεπανάστασης και επέδρασαν διαβρωτικά στο Κόμμα. Οι όποιες συνεπείς κομμουνιστικές δυνάμεις είχαν απομείνει δεν κατάφεραν να οργανώσουν έγκαιρα την επαναστατική απάντηση της εργατικής τάξης. Η ιστορική πείρα επιβεβαιώνει τη σημασία που έχει η αντίληψη κάθε ΚΚ για τον Κεντρικό Σχεδιασμό.

Οι νομοτέλειες

Ο Κεντρικός Σχεδιασμός είναι νομοτέλεια της κομμουνιστικής παραγωγής, είναι κοινωνική σχέση που καθορίζεται απ' την κοινωνική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής. Στην περίοδο του ανώριμου κομμουνισμού δεν έχει εξαλειφθεί κάθε κατάλοιπο προγενέστερου τρόπου παραγωγής, δεν έχουν διαμορφωθεί οι υλικές συνθήκες, ώστε να έχει πλήρη ισχύ η αρχή "απ' τον καθένα ανάλογα με τις δυνατότητές του, στον καθένα ανάλογα με τις ανάγκες του".

Αρχικά παραμένουν μορφές ατομικής και ομαδικής ιδιοκτησίας που αποτελούν τη βάση για την ύπαρξη εμπορευματοχρηματικών σχέσεων και για τη διατήρηση κοινωνικών ανισοτήτων. Η εργατική τάξη αποκτά σταδιακά και όχι ενιαία τη δυνατότητα να έχει ουσιαστικό ρόλο στην οργάνωση και στον έλεγχο της παραγωγής.

Σ' αυτή τη φάση πρέπει να διασφαλιστεί η κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής στη βιομηχανία και στο εμπόριο, η κοινωνικοποίηση της γης και των αγροτικών εκμεταλλεύσεων, η κατάργηση της εργατικής δύναμης ως εμπορεύματος.

Η πλήρης επικράτηση των νομοτελειών του κομμουνισμού προϋποθέτει το ξεπέρασμα των στοιχείων ανωριμότητας που χαρακτηρίζουν την κατώτερη βαθμίδα του σοσιαλισμού.

Γι' αυτό και ολόκληρη η περίοδος της σοσιαλιστικής οικοδόμησης είναι μια περίοδος κοινωνικής επανάστασης, μια πορεία που χαρακτηρίζεται απ' την αναγκαιότητα της συνειδητής σχεδιασμένης πάλης για την εξάλειψη αυτών των στοιχείων ανωριμότητας.

Ορισμένα ΚΚ που βρίσκονται στην εξουσία στις νέες συνθήκες του 21ου αιώνα προκρίνουν τη χαλάρωση του Κεντρικού Σχεδιασμού και την ενδυνάμωση των εμπορευματοχρηματικών σχέσεων για να αντιμετωπίσουν σύγχρονα οικονομικά προβλήματα στις χώρες τους. Το ΚΚΕ θεωρεί ότι αυτή η επιλογή άνοιξε το δρόμο της ανατροπής του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ.

Ωστόσο, οι αντεπαναστατικές ανατροπές της δεκαετίας του '90 δεν αλλάζουν το χαρακτήρα της εποχής μας, αλλά δίνουν γνώση, για να πραγματοποιηθεί το πέρασμα από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό πιο αποφασιστικά και συνειδητά».

απο την  παρέμβαση του σ. Μ. Παπαδόπουλου στη συζήτηση για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση στο Διεθνές Συνέδριο που διοργάνωσε το ΚΚ Βοημίας - Μοραβίας στην Πράγα στις 23 και 24 Μάη 2015

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ