Διεργασίες σε κινούμενη άμμο...

Διεργασίες σε κινούμενη άμμο...

Phasma

Μια απλή αναζήτηση στον αστικό Τύπο, όπως και σε ειδησεογραφικές ιστοσελίδες που απηχούν συγκεκριμένα αστικά συμφέροντα, εντοπίζει πληθώρα άρθρων σχετικών με την «κρίση» του πολιτικού συστήματος. Οι αστοί δεν περιορίζονται στη διαπίστωση του προβλήματος και την έκφραση της ανησυχίας τους. Παρεμβαίνουν ευθέως στην προσπάθεια επίλυσής του και τέτοια είναι η εδώ και καιρό εξελισσόμενη διαδικασία αναμόρφωσης του αστικού πολιτικού συστήματος, αναδιάταξης του πολιτικού τους προσωπικού.

Η καπιταλιστική κρίση που επιμένει και τα ζόρια στη διαχείρισή της, οι δυσκολίες που συναντά η προσπάθεια αναθέρμανσης της καπιταλιστικής οικονομίας, οι ανταγωνισμοί που οξύνονται ανάμεσα σε τμήματα της αστικής τάξης αλλά και ιμπεριαλιστικά κέντρα έχουν την αντανάκλασή τους στις διεργασίες που μαίνονται στις τάξεις του πολιτικού προσωπικού του κεφαλαίου. Αλλωστε, η σημερινή διάταξη των πολιτικών δυνάμεων είναι προϊόν των διεργασιών αναμόρφωσης που έχουν ξεκινήσει από την αρχή της κρίσης, με σημείο - σταθμό το 2012.
Σε ένα τέτοιο πλαίσιο ο ΣΥΡΙΖΑ, από ένα μικρό οπορτουνιστικό σχήμα με σοσιαλδημοκρατικό πρόγραμμα αλλά «αριστερές αναφορές» και συνθήματα, πριμοδοτήθηκε και αναρριχήθηκε στις βαθμίδες του αστικού πολιτικού συστήματος, ενώ ταυτόχρονα βάθαινε η σοσιαλδημοκρατικοποίησή του.
Σήμερα, έπειτα από σχεδόν ένα χρόνο στην κυβέρνηση, ο ΣΥΡΙΖΑ και παρά την επιβεβαίωση στήριξής του από εργατικά - λαϊκά στρώματα στις εκλογές του Σεπτέμβρη, φαίνεται ότι αναζητά μια ευρύτερη στήριξη αστικών δυνάμεων προκειμένου να συνεχίσει να διαχειρίζεται την προσπάθεια εξόδου από την κρίση. Παρά το γεγονός ότι σε σχέση με τους προκατόχους του έχει επιδείξει μεγαλύτερη και αποτελεσματικότερη ικανότητα (όπως άλλωστε ιστορικά η σοσιαλδημοκρατία) στην εξαπάτηση, στη χειραγώγηση και ενσωμάτωση εργατικών - λαϊκών στρωμάτων. Παρά το γεγονός ότι στηρίζεται από διάφορα επιτελεία του κεφαλαίου τα οποία ξεπέρασαν επιφυλάξεις που είχαν παλιότερα.

Η σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών

Εκεί αποσκοπούσε η πρόσκληση του Αλ. Τσίπρα στους πολιτικούς αρχηγούς για σύσκεψη υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, με την ελπίδα να εκπέμψει αυτή σήμα ενιαίας στάσης σε φλέγοντα ζητήματα, όπως είναι το Ασφαλιστικό, όπου οι βαθιές ανατροπές που έρχονται κάνουν κυβέρνηση και κόμμα να φοβούνται ότι θα θέσουν σε δοκιμασία τις όποιες επιδόσεις έχουν να επιδείξουν στη χειραγώγηση λαϊκών δυνάμεων. Ενα κοινό ανακοινωθέν των δυνάμεων της αστικής διαχείρισης που θα συμπύκνωνε τη σύμπλευσή τους στην κατεύθυνση των ανατροπών που υπαγορεύει η καπιταλιστική οικονομία για την ανάκαμψή της, θα έριχνε νερό στο μύλο που αλέθει λαϊκές συνειδήσεις ώστε να υιοθετούν ως δικούς τους τους στόχους του κεφαλαίου και να τους ανέχονται, αν όχι να βάζουν πλάτη στην υλοποίησή τους.
«Σε όλες τις μείζονες μεταρρυθμίσεις που η επίδρασή τους υπερβαίνει τα όρια μιας τετραετούς διακυβέρνησης, θέλουμε να εξαντλήσουμε τα περιθώρια για την ανταλλαγή απόψεων, τη σύνθεση και τη συνεννόηση με όλες τις δημοκρατικές πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις», δήλωνε ο Αλ. Τσίπρας πριν από τη σύσκεψη, προαναγγέλλοντας ότι «στα μεγάλα ανοιχτά εθνικά θέματα αλλά και στα καθοριστικής σημασίας για τη διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής ζητήματα θα δρομολογήσουμε εθνικό διάλογο».
Ως τέτοια υποδείκνυε το Ασφαλιστικό, την Παιδεία, τη συνταγματική αναθεώρηση και το Προσφυγικό, στρώνοντας όμως το έδαφος για μια ευρύτερη ατζέντα «συνεννόησης», που σχετίζεται με το στόχο της καπιταλιστικής ανάκαμψης. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ο πρωθυπουργός διαμήνυε στην αστική τάξη την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης να προχωρήσει με τη στρατηγική της, διαβεβαιώνοντάς την ότι «οι μεγάλες μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η ελληνική κοινωνία» θα προχωρήσουν«έτσι και αλλιώς», αλλά θα ήταν «ευχής έργο» να προχωρήσουν με την «ευρύτερη δυνατή σύνθεση και διάλογο».

Ανοιχτά ενδεχόμενα

Η σύσκεψη - παρωδία των πολιτικών αρχηγών (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι, Ενωση Κεντρώων), που εξαρχής κατήγγειλε ως τέτοια το ΚΚΕ αρνούμενο να τη νομιμοποιήσει συμμετέχοντας, δεν είχε τα προσδοκώμενα απ' την κυβέρνηση αποτελέσματα καθώς τα άλλα κόμματα αρνήθηκαν να αναλάβουν παραπάνω, απ' όσο έχουν ήδη αναλάβει, κόστος για την εφαρμοζόμενη πολιτική και πάντως όχι δίχως εγγυήσεις και ανταλλάγματα.
Αλλωστε, ταυτόχρονα με τα καλέσματα για συναίνεση, αστικοί κύκλοι και ειδικά όσοι νιώθουν ότι μπορεί να θιχτούν τα ιδιαίτερα συμφέροντά τους από το «ξαναμοίρασμα της πίτας» ανάμεσα στους επιχειρηματικούς ομίλους, που υπόσχεται η σημερινή κυβέρνηση, προβληματίζονται για το πώς θα εξυπηρετηθεί και ο στόχος της ανασύνταξης του άλλου πόλου κυβερνητικής εναλλαγής, που σήμερα φαντάζει πολύ αδύναμος.
Επιβεβαιώθηκε ωστόσο η σύμπλευσή τους, που αφήνει όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά για το μέλλον σε ένα ρευστό πολιτικό σκηνικό. Καθόλου τυχαία, την επομένη, ο υπουργός Επικρατείας, Αλ. Φλαμπουράρης, άφησε ορθάνοιχτο το ενδεχόμενο συνεργασίας με την Ενωση Κεντρώων, που δεν κρύβει τις υποστηρικτικές προς την κυβέρνηση διαθέσεις. Το αναγνώρισε και ο Αλ. Φλαμπουράρης λέγοντας ότι θέλει να μπει στην κυβέρνηση, «θέλει να στηρίξει και αυτό είναι πολύ θετικό».
Κάθε άλλο παρά τυχαία ήταν και η δήλωση της κυβερνητικής εκπροσώπου, Ολγας Γεροβασίλη, ότι «όχι μόνο δεν κινδυνεύει η κοινοβουλευτική πλειοψηφία, αλλά - αντίθετα - είναι πολύ πιθανόν και να ενισχυθεί στο μέλλον» και ότι δεν αναζητούν κυβερνητικούς εταίρους αλλά υποστηρικτές στη Βουλή. Δήλωση που την Παρασκευή συμπληρώθηκε με μια ...υποσχετική. Οτι θα συζητηθεί η ένταξη στην ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ όσων βουλευτών άλλων κομμάτων διαφοροποιηθούν απ' αυτά και στηρίξουν τα κυβερνητικά νομοσχέδια.

Κεντροαριστερές ανησυχίες

Παρότι σ' αυτή τη φάση η συζήτηση μοιάζει να εστιάζει σε μεμονωμένους βουλευτές, τίποτα δεν αποκλείεται. Εξάλλου, λίγες μέρες μετά τη σύσκεψη, το ΠΑΣΟΚ δήλωσε - επί της ουσίας - ανοιχτό σε συνεργασία σε κυβερνητικό επίπεδο! Απαντώντας σε διαρροή κυβερνητικού αξιωματούχου, που αφορούσε σε διάλογο ανάμεσα στον Αλ. Τσίπρα και τον Φρ. Ολάντ, στο περιθώριο της Συνόδου για το Κλίμα στο Παρίσι, με τον δεύτερο να παρουσιάζεται επικριτικός απέναντι στη στάση που τήρησε το ΠΑΣΟΚ στη σύσκεψη πολιτικών αρχηγών, η Χαριλάου Τρικούπη υπενθύμιζε ότι έχει «απολογηθεί» στον Φρ. Ολάντ πως ουδέποτε έγινε πρόσκληση για συνεργασία από τον Αλ. Τσίπρα. Και κατέκρινε τον Αλ. Τσίπρα ότι ενώ «επικαλείται συνεχώς τον σχηματισμό κεντροαριστερής κυβέρνησης στην Πορτογαλία (...) ο ίδιος έχει επιλέξει να κυβερνά με την ακροδεξιά απόφυση των ΑΝΕΛ».
Ενδεικτική ήταν και η δήλωση της Φώφης Γεννηματά μετά τη σύσκεψη πολιτικών αρχηγών, όπου κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι «υπονόμευσε την εθνική συνεννόηση» και πρότεινε «εθνικό σχέδιο, προοδευτική προγραμματική συμφωνία, αλλαγή του εκλογικού συστήματος και κυβέρνηση με συμμετοχή όλων των δυνάμεων που πιστεύουν στην ευρωπαϊκή πορεία της χώρας».
Αντίστοιχη διάθεση υπάρχει και από την πλευρά του Ποταμιού, ο επικεφαλής του οποίου, εξερχόμενος του Προεδρικού Μεγάρου μετά τη σύσκεψη πολιτικών αρχηγών, πρότεινε τη συγκρότηση μιας «κυβέρνησης Εθνικής Ελλάδας». Που θα κάνει τι; Κατά δήλωση του Στ. Θεοδωράκη, μεταξύ άλλων, θα απελευθερώσει την ιδιωτική πρωτοβουλία, θα άρει τα εμπόδια από την επιχειρηματικότητα, τις εξαγωγές και τις επενδύσεις, θα απελευθερώσει την αγορά εργασίας με αποκρατικοποιήσεις, ενίσχυση των εξαγωγικών επιχειρήσεων και κίνητρα στη νέα επιχειρηματικότητα. Εχοντας γνώση ότι όλα αυτά προϋποθέτουν πολιτική κατάφωρα αντιλαϊκή, ο Στ. Θεοδωράκης υπερασπίστηκε τις «κυβερνήσεις μεγάλης κοινωνικής αποδοχής, καθώς οι αλλαγές που πρέπει να κάνουμε απαιτούν τη συστράτευση του κόσμου».
Το Ποτάμι μοιράζεται και το ίδιο παράπονο με το ΠΑΣΟΚ. «Στη Βουλή δε διεξάγεται καμία ουσιαστική συζήτηση. Το Ποτάμι κάνει προτάσεις που το νέο καθεστώς τις πετάει υπεροπτικά στο καλάθι των αχρήστων. Και, ταυτόχρονα, ο αρχηγός του διχασμού (...) ζητάει συναίνεση. Πάνω σε ποιο σχέδιο; Τι θέλουν να κάνουν στην Ελλάδα; Ας το ξεκαθαρίσουν αυτό και μετά ας ζητήσουν βοήθεια. Αν πάντως ψάχνουν για δεκανίκι στη συνέχιση της καταστροφικής τους πολιτικής, το Ποτάμι δε διατίθεται», αναφέρει σε ανακοίνωσή του.

Στο τραπέζι ο εκλογικός νόμος

Στο πλαίσιο όλων αυτών των διεργασιών και αναζητήσεων εντάσσεται και η πρόταση που παρουσίασε μέσα στη βδομάδα το Ποτάμι για την αλλαγή του εκλογικού νόμου, εισηγούμενο ρυθμίσεις υποταγμένες στην ανάγκη αναμόρφωσης του αστικού πολιτικού συστήματος, προσαρμογής του στα σημερινά δεδομένα, με εξασφάλιση σταθερών κυβερνήσεων συνεργασίας για την αστική διαχείριση, αλλά και παρέμβαση στη λειτουργία των κομμάτων, ζήτημα που απασχολεί εδώ και καιρό τα αστικά επιτελεία.
Χαρακτηριστικά, το Ποτάμι χαρακτηρίζει... «υπερβολικό» το μπόνους των 50 εδρών στο πρώτο κόμμα, αλλά δεν προτείνει παρά τη μείωσή του. Στηλιτεύει «τη μη παροχή συναίνεσης» και «τη δυσμενή μεταχείριση των συνασπισμών απέναντι σε μεμονωμένα κόμματα» από το σημερινό εκλογικό σύστημα και δηλώνει ότι χρειάζεται καθιέρωση ενός άλλου, που θα «σηματοδοτεί την ανανέωση του πολιτικού συστήματος», θα «ενισχύει το διακομματικό ανταγωνισμό για την πληρέστερη κατάρτιση συνδυασμών, με ταυτόχρονο περιορισμό του παραδοσιακού εσωκομματικού ανταγωνισμού» και θα «προωθεί τον εκδημοκρατισμό των πολιτικών κομμάτων, μέσω της ενίσχυσης των εσωκομματικών διαδικασιών».
Ειδικά σε σχέση με την απευθείας παρέμβαση του αστικού κράτους στη λειτουργία των κομμάτων, το Ποτάμι, αφού κάνει λόγο για επιβολή «αδιάβλητων εσωκομματικών διαδικασιών επιλογής», προσθέτει ότι «η διαδικασία ανάδειξης των υποψηφίων από τα κόμματα θα μπορούσε να προβλέπεται και νομοθετικά, όπως γίνεται στη Γερμανία».
Μεταξύ άλλων, προτείνει μπόνους στο μισό του ποσοστού του πρώτου κόμματος, θέσπιση διπλής ψήφου για κόμμα σε «ευρείες περιφέρειες» και για βουλευτή από ενιαία λίστα όλων των κομμάτων σε 140 μονοεδρικές περιφέρειες, μείωση των βουλευτών κατά 45, διατήρηση του ορίου του 3% για την είσοδο στη Βουλή κ.ά.
Ανάλογη συζήτηση άνοιξε και από πλευράς της κυβέρνησης με τον υπουργό Εσωτερικών Π. Κουρουμπλή στην ΚΕΔΕ να εξαγγέλει νέο εκλογικό νόμο με λιγότερους βουλευτές.