Οι οξύτατες συγκρούσεις στην ΕΕ και οι ρωγμές
 |
Η πραγματικότητα είναι ότι στην ΕΕ και την Ευρωζώνη κυριαρχεί η ανισοτιμία γιατί τα κράτη τους αναπτύσσονται - όπως όλα τα καπιταλιστικά κράτη - ανισόμετρα. Με αυτούς τους όρους συμμετέχει η Ελλάδα, η αστική της τάξη, και το ξέρει πολύ καλά η κυβέρνηση. Γι' αυτό, άλλωστε, κάθε τρεις και λίγο παρακαλάει την Μέρκελ και τον Ολάντ για την υπόθεση της «αξιολόγησης».
Εικόνα ρωγμών και οξύτατων αντιθέσεων
Η εικόνα και η πραγματικότητα στο εσωτερικό της ΕΕ και της Ευρωζώνης δείχνουν ρωγμές σε συνδυασμό με τις ολοένα ενισχυόμενες φυγόκεντρες τάσεις στο εσωτερικό των κρατών - μελών, που η αστική προπαγάνδα τις αποκαλεί «ευρωσκεπτικισμό». Εως τώρα είχαμε το ρήγμα μεταξύ Βορρά - Νότου. Στη συνέχεια εμφανίστηκε η οξύτατη αντιπαράθεση Γαλλίας - Γερμανίας για το περιεχόμενο της διακυβέρνησης της Ευρωζώνης. Η Γαλλία προτείνει τη δημιουργία «οικονομικής κυβέρνησης στην Ευρωζώνη», με ηγέτη επίτροπο με ευρείες εξουσίες, κοινοβούλιο Ευρωζώνης, υπουργό Οικονομικών με μεγάλο ταμείο που θα προσφέρει πόρους για επενδύσεις στα 19 κράτη της Ευρωζώνης, θα ασχολείται με τις οικονομίες τους γενικότερα, τη διαχείρισή τους στις κρίσεις. Η Γερμανία απορρίπτει τη γαλλική πρόταση ως μη αξιόπιστη και προτείνει τη συγκρότηση Ανεξάρτητου Δημοσιονομικού Συμβουλίου, που θα κρίνει την πορεία των κρατών - μελών σύμφωνα με το Σύμφωνο Σταθερότητας.
Εμφανίστηκε επίσης η διεκδίκηση από τη Βρετανία μιας συμφωνίας με μεγαλύτερη χαλάρωση των σχέσεών της με την ΕΕ και ενίσχυση της άσκησης εθνικής πολιτικής, κάτω από την «απειλή» του «Brexit». Στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής, η Βρετανία εξασφάλισε εξαίρεση από την περαιτέρω πολιτική και οικονομική ενοποίηση, μείωση των ρυθμιστικών βαρών για επιχειρήσεις της, δυνατότητα να μπλοκάρει νομοσχέδια στην Ευρωβουλή κ.ά.
Την ίδια ώρα, η Πολωνία κάνει «ιδιαίτερο παιχνίδι». Προσεταιρίζεται πρώην σοσιαλιστικά κράτη, όπως τα Βαλτικά, πρωτοστάτησε στη ΝΑΤΟική προστασία τους στην ουκρανική κρίση, συντονίζεται στο Μεταναστευτικό με Τσεχία, Σλοβακία και Ουγγαρία, τώρα βεβαίως η ομάδα αυτών των τεσσάρων κρατών εμφανίζεται ως συμπαγής πόλος του Βίσεγκραντ, που εναντιώνονται στην ΕΕ και στις αποφάσεις της για το Μεταναστευτικό. Ας μην ξεχνάμε ότι το κεφάλαιο στην Πολωνία γέρνει στρατηγικά προς τις ΗΠΑ.
Επίσης, σε κόντρα με τη Γερμανία, με αφορμή το σχέδιο κατασκευής του ρωσικού αγωγού «Nord Stream» (σε αντίθεση με το «πάγωμα» των σχεδίων για τον αγωγό «South Stream»), είναι η Ιταλία, οι επιχειρηματικοί όμιλοι της οποίας ωφελούνται από το Νότιο (South) αγωγό, ενώ από το Βόρειο (Nord) ωφελούνται οι όμιλοι της Γερμανίας. Η Ιταλία ζητά μεγαλύτερη «ευελιξία» στη λειτουργία της ΕΕ. Πρόσφατα μάλιστα δόθηκε στη δημοσιότητα η πρόταση της ιταλικής κυβέρνησης «Για μια κοινή Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Ανάπτυξη, Θέσεις Εργασίας και τη Σταθερότητα», παρουσιάζοντας θέσεις για τη διακυβέρνηση παρόμοιες με αυτές της γαλλικής κυβέρνησης.
Ενας ακόμη πόλος όμως εμφανίστηκε, αυτός της Αυστρίας. Με αφορμή το Προσφυγικό συγκάλεσε στη Βιέννη διάσκεψη των υπουργών Εσωτερικών και Εξωτερικών των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων με τη συμμετοχή Αλβανίας, Βοσνίας, Βουλγαρίας, Κοσσόβου, Κροατίας, ΠΓΔΜ, Μαυροβουνίου, Σερβίας και Σλοβενίας. Ενα σύνολο χωρών που περιλαμβάνει κράτη της ΕΕ αλλά όχι της Ευρωζώνης και υπό ένταξη χώρες. Η διάσκεψη εμφανίστηκε ως ένας μοχλός εναντίωσης στην Ελλάδα, η οποία, λένε, δεν μπορεί να προστατέψει τα σύνορα της ΕΕ από τη ροή μεταναστών και προσφύγων, στην ουσία όμως αποτελεί εναντίωση στην πολιτική της Γερμανίας στο Μεταναστευτικό και στην Κομισιόν.
Το ουσιαστικό περιεχόμενο της ενέργειας της αυστριακής κυβέρνησης πρέπει κανείς να το αναζητήσει πίσω από την απάντηση της αυστριακής κυβέρνησης, μέσω του εκπροσώπου του υπουργείου Εξωτερικών, Καρλ Χάιντς Γκρούντμπεκ, στο ερώτημα γιατί δεν συμμετέχει η Ελλάδα στη συνάντηση, ότι «οι συναντήσεις αυτές διεξάγονται μέσα σ' ένα πλαίσιο και με καθορισμένους συμμετέχοντες. Είναι ένα σταθερό σχήμα». Σταθερό σχήμα σε κόντρα με Ευρωζώνη και Γερμανία.
Στην οικονομία η αιτία
Το Προσφυγικό, παρόλο που συνιστά οξυμένο και σοβαρό πρόβλημα, δεν αποτελεί την κυρίως αιτία αυτών των αντιπαραθέσεων. Το πρόβλημα βρίσκεται αρχικά στην οικονομία, στην προσπάθεια αντιμετώπισης της καπιταλιστικής κρίσης, της εξόδου απ' αυτή, στην εξασφάλιση μιας σταθερής ανάκαμψης.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η αυστριακή κυβέρνηση, που εναντιώνεται στην Ελλάδα, είχε εκδηλώσει τη συμπαράστασή της στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ κόντρα στη Γερμανία και την αυστηρή δημοσιονομική πολιτική στην Ευρωζώνη.
Επομένως, τις οξύτατες αντιθέσεις δεν μπορούμε να τις εξηγήσουμε έξω από το πεδίο της οικονομίας. Εξω από τους ανταγωνισμούς στην υπεράσπιση των ιδιαίτερων συμφερόντων των μονοπωλίων κάθε κράτους - μέλους της Ευρωζώνης και της ΕΕ από τις κυβερνήσεις τους, στο πλαίσιο και των διεθνών μονοπωλιακών ανταγωνισμών και των αρνητικών εξελίξεων στην παγκόσμια οικονομία.
Η οικονομία της ΕΕ και της Ευρωζώνης προβλέπεται να αναπτυχθεί αλλά τα στοιχεία δεν δείχνουν δυναμική ανάπτυξη. Δεν έχουν σχέση μόνο με τους κινδύνους από την επιβράδυνση της οικονομίας της Κίνας και άλλων αναδυόμενων, την κρίση στη Ρωσία και τη Βραζιλία, αλλά και με την κατάσταση στο εσωτερικό της ΕΕ και της Ευρωζώνης και των κρατών - μελών τους. Δεν είναι τυχαίο ότι το ΔΝΤ ζητά πολιτική ενίσχυσης της ζήτησης.
Οι πιο πρόσφατες εκτιμήσεις είναι του ΟΟΣΑ. Σύμφωνα με αυτές, προβλέπεται ανάπτυξη για την Ευρωζώνη 1,4% από 1,8% που προέβλεπε πριν και για τη Γερμανία 1,3% από 1,8%. Το 2015 έκλεισε με περιορισμένους ρυθμούς (1,5% το 2015 έναντι 0,9% το 2014). Ανάμεσα σε Γερμανία και Γαλλία παραμένουν οξυμένες διαφορές ως προς τη δημοσιονομική τους κατάσταση: Πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών 8,6% στη Γερμανία, ενώ έλλειμμα 1,5% στη Γαλλία, οριακό δημοσιονομικό πλεόνασμα στη Γερμανία, ενώ δημοσιονομικό έλλειμμα 3,4% στη Γαλλία. Αυτά οξύνουν τις μεταξύ τους αντιθέσεις.
Η γερμανική κυβέρνηση προβλέπει ανάπτυξη για το 2016 στη Γερμανία 1,7% ενώ προέβλεπε 1,8%. Στη Γερμανία μειώθηκε η παραγωγή επενδυτικών εμπορευμάτων 3,3% το Νοέμβρη 2015, σε σχέση με αύξηση 2,5% τον Οκτώβρη, ενώ η μεταποιητική παραγωγή υποχώρησε κατά 0,8%. Επίσης, κατά 1,2% μειώθηκε το Δεκέμβρη η βιομηχανική παραγωγή. Την ίδια ώρα, προβλήματα εμφανίζει το τραπεζικό της σύστημα. Για παράδειγμα, η μετοχή της μεγαλύτερης γερμανικής τράπεζας Deutsche Bank έχει πτώση κατά 39% από τις αρχές του 2016.
Σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζα της Γαλλίας (Δεκέμβρης 2015), η οικονομία θα αναπτυχθεί κατά 1,4% το 2016 και κατά 1,6% το 2017, ρυθμός που είναι κατά πολύ χαμηλότερος από το 1,8% και 1,9% που προβλέπονταν πριν από έξι μήνες. Ταυτόχρονα, η γαλλική Κεντρική Τράπεζα εκτιμά την ανάπτυξη για το 2015 στο 1,2%. Η βιομηχανική παραγωγή στη Γαλλία μειώθηκε το Νοέμβρη του 2015 κατά 0,9% μετά από την άνοδο του Οκτώβρη, ενώ κατά 1,6% έπεσε το Δεκέμβρη.
Σε ετήσιο επίπεδο, η ανάπτυξη της ιταλικής οικονομίας διαμορφώθηκε στο 1% του ΑΕΠ το 2015. Οι αδύναμες επιδόσεις της Ιταλίας εδράζονται στη συρρίκνωση της βιομηχανικής παραγωγής. Σημαντική πτώση εμφάνισαν οι βιομηχανικές παραγγελίες το Δεκέμβρη 2015, κατά 2,8%, έναντι του Νοέμβρη του ίδιου χρόνου. Οι βιομηχανικές πωλήσεις μειώθηκαν κατά 3% σε σχέση με το Δεκέμβρη 2014 και κατά 1,6% συγκριτικά με το Νοέμβρη του 2015. Αύξηση παρουσίασε το δημόσιο χρέος της Ιταλίας το 2015, σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Τράπεζα της Ιταλίας, κατά 33,8 δισεκατομμύρια ευρώ.
Το Δεκέμβρη 2015 η Κεντρική Τράπεζα της Αυστρίας προέβλεπε ρυθμό ανάπτυξης το 2016 στην Αυστρία 1,9%, υψηλότερο από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης, το 1,7%. Εκτιμούσε ακόμη ότι το 2015 η αυστριακή οικονομία θα παρουσιάσει ανάπτυξη μόνο 0,7%, συνεχίζοντας για τέταρτη φορά στο ρυθμό των τελευταίων τριών ετών, που ήταν κάτω από το 1%, ενώ πιο πριν παρουσίαζε μεγαλύτερη ανάπτυξη. Τα παραπάνω στοιχεία, δηλαδή η ισχνή ανάπτυξη των προηγούμενων χρόνων, δεν μπορεί να στηρίξουν τις προβλέψεις για ρυθμούς μεγαλύτερους από την Ευρωζώνη. Στα μέσα Φλεβάρη ο οίκος αξιολόγησης «Fitch» προχώρησε στην υποβάθμιση του αξιόχρεου της Αυστρίας, από την άριστη αξιολόγηση «ΑΑΑ» σε «ΑΑ+», μια βαθμίδα χαμηλότερα. Ως αιτία της υποβάθμισης η «Fitch» αναφέρει κυρίως ότι το χρέος της χώρας, που αναμένεται να αγγίξει το 89% του ΑΕΠ, είναι υψηλότερο όλων των χωρών με άριστη αξιολόγηση - πλην των ΗΠΑ - και παρόμοιο με εκείνο της Βρετανίας, η οποία αξιολογείται επίσης με ΑΑ+. Το Σύμφωνο Σταθερότητας απαιτεί χρέος στο 60% του ΑΕΠ. Οι δυσκολίες της αυστριακής οικονομίας είναι η βάση αντιπαράθεσης με τη Γερμανία και την Κομισιόν, στην Ευρωζώνη. Ετσι, βρήκε αφορμή για να προσεταιριστεί τα Βαλκάνια ως οικονομικό χώρο για επενδύσεις των μονοπωλίων της. Να ένας ουσιαστικός παράγοντας για κόντρα και με τη Γερμανία και με την Ελλάδα. Μένει να δούμε την παραπέρα εξέλιξη, γιατί για τα Βαλκάνια ενδιαφέρονται και η Ρωσία και οι ΗΠΑ.
Ενοποίηση και ανταγωνισμός
Οι ρωγμές, λοιπόν, που εμφανίζονται αποτελούν αντανάκλαση της αβέβαιης εξέλιξης της οικονομίας. Η καπιταλιστική ενοποίηση συνοδεύεται από το αντίθετό της, τον καπιταλιστικό ανταγωνισμό. Και στις δοσμένες συνθήκες προκαλεί φυγόκεντρες τάσεις. Σ' αυτήν την κατεύθυνση επιδρούν και οι αντιθέσεις ΗΠΑ - Γερμανίας.
Οποια και αν είναι η εξέλιξη της ΕΕ και της Ευρωζώνης, θα γίνονται ολοένα και πιο αντεργατικές, αντιλαϊκές, αντιδραστικές, μιας και η εκμετάλλευση θα βαθαίνει, θα ενισχύεται. Επομένως, ο δρόμος των εργατικών - λαϊκών στρωμάτων είναι η οργάνωση της συμμαχίας τους και της αντικαπιταλιστικής - αντιμονοπωλιακής πάλης τους για την ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου, την αποδέσμευση από την ΕΕ, την κοινωνικοποίηση των συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής για να βάλουν την οικονομία στην υπηρεσία ικανοποίησης των αναγκών τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου