ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ Αυξάνουν η εξάρτηση και οι θάνατοι από «υποκατάστατα»

Αποκαλυπτικά στοιχεία για τις συνέπειες από την πολιτική μείωσης της βλάβης, αντί της απεξάρτησης

Στον πίνακα αποτυπώνονται οι τάσεις στους χρήστες κάνναβης που ζητούν απεξάρτηση. Η Ολλανδία - όπου έχει αποποινικοποιηθεί η χρήση της - είναι η χώρα με τους περισσότερους χρήστες που ζήτησαν απεξάρτηση από την κάνναβη (περίπου 80.000 το 2015)

Σχεδόν 30 χρόνια έχουν περάσει απ' όταν ευρωενωσιακές οδηγίες, επισημαίνοντας την αύξηση των θανάτων από ναρκωτικά, αντί για απεξάρτηση πρότειναν «μείωση της βλάβης», δηλαδή διαχείριση και συντήρηση του προβλήματος, αντί για τη δραστική αντιμετώπισή του. Ετσι, στο όνομα της «μείωσης των θανάτων και της βλάβης», προώθησαν και προχώρησαν διαδοχικά σ' όλες τις χώρες της ΕΕ, στη δημιουργία προγραμμάτων χορήγησης υποκατάστατων (μεθαδόνη, βουπρενορφίνη).

Σήμερα, ο αριθμός θανάτων από υπερβολική δόση ναρκωτικών στην Ευρώπη καταγράφει άνοδο για τρίτη συνεχόμενη χρονιά (αύξηση 6% σε σχέση με το 2014). Τα υψηλότερα ποσοστά θανάτων καταγράφονται στην Ολλανδία, στη Γερμανία, στο Ηνωμένο Βασίλειο κ.α.
Μάλιστα, ο αριθμός των καταγεγραμμένων θανάτων που σχετίζονται με τη μεθαδόνη, ξεπερνάει τον αριθμό των θανάτων που σχετίζονται με τη χρήση ηρωίνης σε χώρες όπως η Δανία, η Ιρλανδία, η Γαλλία, η Κροατία. Παράλληλα, το 2015, από 17 ευρωπαϊκές χώρες αναφέρεται ότι πάνω από το 10% του συνόλου των χρηστών απιοειδών, ανέφεραν ως κύρια ουσία χρήσης τα υποκατάστατα, μεθαδόνη και βουπρενορφίνη. Ενώ η βουπρενορφίνη είναι η κύρια ουσία χρήσης στην πλειονότητα των χρηστών στη Φινλανδία.

«Shooting rooms» και ναλοξόνη πλασάρονται ως «αντίδοτο»

Ο μέσος όρος ηλικίας έναρξης της χρήσης κάνναβης είναι τα 16 έτη. Εννέα χρόνια μετά κατά μέσο όρο ζητούν απεξάρτηση από την κάνναβη. Την ίδια ώρα στη χώρα μας αντί να δοθεί βάρος στην πρωτογενή πρόληψη, η κυβέρνηση προωθεί την «ιατρική/φαρμακευτική» χρήση της κάνναβης, ως όχημα για τη νομιμοποίηση των ναρκωτικών

Αυτήν τη φορά, οι ευρωενωσιακές κατευθύνσεις αξιοποιούν τον θάνατο χιλιάδων νέων ανθρώπων για να προωθήσουν εξίσου αντιδραστικές και απάνθρωπες «λύσεις», ενταγμένες στη λογική διαχείρισης του προβλήματος: «Στις παρεμβάσεις για την πρόληψη των θανάτων από υπερβολική δόση στην Ευρώπη, περιλαμβάνονται αίθουσες επιτηρούμενης χρήσης και η διάθεση ναλοξόνης (...) Αίθουσες επιτηρούμενης χρήσης λειτουργούν πλέον σε έξι χώρες της ΕΕ (Δανία, Ολλανδία, Γερμανία, Ισπανία, Λουξεμβούργο, Γαλλία) καθώς και στη Νορβηγία (συνολικά 78 εγκαταστάσεις στις επτά χώρες). Προγράμματα διάθεσης ναλοξόνης υπάρχουν πλέον σε εννέα χώρες της ΕΕ και στη Νορβηγία».
Τα παραπάνω στοιχεία αναφέρονται στην Ευρωπαϊκή Εκθεση για τα ναρκωτικά 2017 του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (ΕΚΠΝΤ), που παρουσιάστηκε τις προηγούμενες μέρες.
Πλήρως εναρμονισμένοι με τις ευρωενωσιακές κατευθύνσεις, η κυβέρνηση μαζί με τον δήμαρχο Αθηναίων, Γ. Καμίνη, και τη διοίκηση του ΟΚΑΝΑ, αξιοποιώντας το υπαρκτό πρόβλημα της διακίνησης και χρήσης ναρκωτικών στο κέντρο της Αθήνας, ανοίγουν και πάλι την κουβέντα για τη δημιουργία «shooting rooms» και μιλούν για την ανάγκη νομοθετικής ρύθμισης, προκειμένου να λειτουργήσουν τέτοιοι χώροι.
Υπενθυμίζουμε ότι όπου λειτουργούν τέτοιοι χώροι, έχουν οδυνηρές συνέπειες για όσους συμμετέχουν στο «εγχείρημα». Για το θέμα, το Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ), με ανακοίνωση που δημοσιοποίησε πριν από μια βδομάδα, επισημαίνει μεταξύ άλλων: «Η λειτουργία τέτοιων χώρων εγείρει σημαντικά ζητήματα, γιατί μπορεί να ενθαρρύνει τη χρήση, να ενισχύσει τοπικά τις "πιάτσες" και να μειώσει το κίνητρο για θεραπεία. Παρ' όλα αυτά, η δημιουργία χώρων εποπτευόμενης χρήσης προβάλλεται από πολλές πλευρές ως καινοτόμος και "σωτήρια", χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα επιστημονικά δεδομένα που ενισχύουν την αντίθετη άποψη».
Οσο για τα προγράμματα ναλοξόνης (ανήκει στους λεγόμενους «ανταγωνιστές», ουσία γνωστή εδώ και δεκαετίες που μπλοκάρει τους οπιούχους υποδοχείς στον εγκέφαλο, δηλαδή εμποδίζει τον χρήστη να «φτιαχτεί»), εντάσσονται και αυτά στο πλαίσιο των πολιτικών διαχείρισης της τοξικοεξάρτησης. Στοχεύουν στον οργανικό έλεγχο της εξάρτησης, αφήνοντας ανέπαφη την ψυχολογική εξάρτηση. Επομένως, δεν προσφέρουν θεραπεία, αλλά αντίθετα συντηρούν το πρόβλημα. Και καθώς το πρόβλημα σήμερα είναι η πολυτοξικομανία (η παράλληλη χρήση πάνω από 2), η χρήση τέτοιων ουσιών είναι άκαρπη και άτοπη.
Πρόκειται για προγράμματα που υπονομεύουν τη δυνατότητα απεξάρτησης στο όνομα της προστασίας της υγείας των χρηστών και της κοινωνίας, λειτουργούν ως «Δούρειος Ιππος» για τη νομιμοποίηση της χρήσης και της εμπορίας ναρκωτικών, των αιτιών που παράγουν και αναπαράγουν την τοξικοεξάρτηση.

Κατακόρυφη αύξηση των αιτημάτων απεξάρτησης απ' την κάνναβη σε μια δεκαετία

Σύμφωνα με άλλα στοιχεία της Εκθεσης, περίπου 90 εκατομμύρια άνθρωποι (15 - 64 ετών) στην Ευρώπη έχουν κάνει χρήση κάνναβης. Εξ αυτών τα 17,1 εκατομμύρια είναι άνθρωποι ηλικίας 15 - 34 ετών, οι οποίοι έκαναν χρήση κάνναβης κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους. Περίπου το 1% των ενηλίκων στην Ευρώπη εκτιμάται ότι κάνουν καθημερινή χρήση κάνναβης. Ο αριθμός των χρηστών κάνναβης που ξεκίνησαν θεραπεία για πρώτη φορά, αυξήθηκε συνολικά από 43.000 το 2006 σε 76.000 το 2015.
«Παρότι τα προβλήματα υγείας που σχετίζονται με τη χρήση κάνναβης είναι σαφώς λιγότερο σημαντικά, τα υψηλά επίπεδα επικράτησής της δεν αποκλείεται να έχουν συνέπειες για τη δημόσια υγεία. Η ποικιλία περιεκτικότητας και καθαρότητας της ουσίας που είναι πλέον διαθέσιμη στους χρήστες αυξάνει τις δυνητικές βλάβες», αναφέρεται στην Εκθεση.

Χορός δισεκατομμυρίων γύρω από το εμπόριο ναρκωτικών

Στην Ευρώπη διακινούνται κυρίως δύο προϊόντα κάνναβης, η φυτική κάνναβη (μαριχουάνα) και η ρητίνη κάνναβης (χασίς). Τα συγκεκριμένα προϊόντα κάνναβης αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μερίδιο (38%) της λιανικής αγοράς παράνομων ουσιών στην Ευρώπη, με αξία η οποία εκτιμάται μέχρι και 12,9 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο. Η φυτική κάνναβη προέρχεται από εγχώριες καλλιέργειες, κυρίως σε εσωτερικούς χώρους. Το μεγαλύτερο μέρος ρητίνης κάνναβης προέρχεται κυρίως από το Μαρόκο.
Η αξία λιανικής της ηρωίνης εκτιμάται μέχρι και 7,8 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο. Η αξία της λιανικής αγοράς της κοκαΐνης ανέρχεται σε τουλάχιστον 5,7 δισεκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα πάντα με την Εκθεση.

Αποκαλυπτικές οι διαδρομές εισαγωγής τους στην Ευρώπη

Και στα στοιχεία της συγκεκριμένης έκθεσης αποτυπώνεται, για άλλη μια φορά, η διεθνής διάσταση της παραγωγής και διακίνησης ναρκωτικών. Οπως αναφέρεται στην Εκθεση: Η ηρωίνη που κυκλοφορεί στην Ευρώπη προέρχεται κυρίως από το Αφγανιστάν, καθώς πολύ μικρή ποσότητα παρασκευάζεται στην Ευρώπη.
Η ηρωίνη εισέρχεται από τέσσερις οδούς διακίνησης. Οι δύο κυριότερες εξ αυτών είναι η «βαλκανική» και η «νότια οδός». Η «βαλκανική οδός» διασχίζει την Τουρκία για να καταλήξει σε χώρες των Βαλκανίων (Βουλγαρία, Ρουμανία, Ελλάδα) και στη συνέχεια σε χώρες της υπόλοιπης Ευρώπης. Τα τελευταία χρόνια έχει εμφανιστεί ένα σημαντικό παρακλάδι της «βαλκανικής οδού» μέσω Συρίας και Ιράκ. Ενώ ιδιαίτερη σημασία αποκτά το τελευταίο διάστημα και η «νότια οδός», στην οποία φορτία από τον Ιράν και το Πακιστάν εισέρχονται στην Ευρώπη από αέρος ή μέσω θαλάσσης.
Η μεταφορά της κοκαΐνης (η οποία παράγεται κυρίως σε Βολιβία, Κολομβία, Περού) μεταφέρεται στην Ευρώπη με εμπορικές πτήσεις, ταχυδρομικές υπηρεσίες, ιδιωτικά αεροσκάφη, θαλαμηγούς και εμπορευματοκιβώτια θαλάσσιων μεταφορών.

Σαρώνει στο διαδίκτυο η αγοραπωλησία επικίνδυνων νέων ουσιών

Τέλος, το 2016 εντοπίστηκαν για πρώτη φορά 66 νέες ψυχοδραστικές ουσίες (ΝΨΟ/νέα ναρκωτικά, στην πλειοψηφία τους συνθετικά κανναβινοειδή), αριθμός που αντιστοιχεί σε περισσότερες από μια ουσίες τη βδομάδα. Το 2015 εντοπίστηκαν τουλάχιστον 98 ουσίες. Συνολικά παρακολουθούνται 620 ΝΨΟ.
Οπως αναφέρεται, οι συναλλαγές γίνονται διαδικτυακά ή στην παράνομη αγορά ουσιών, πολλά απ' αυτά έχουν υψηλή δραστικότητα και συνδέονται με θανάτους και σοβαρές δηλητηριάσεις. Μόνο το συνθετικό κανναβινοειδές MDMB συνδέεται με 30 θανάτους το 2016.
Ειδικά για τα συνθετικά κανναβινοειδή να θυμίσουμε ότι πωλούνται ως «νόμιμα ψυχοτρόπα προϊόντα» και ως «φυτικά μείγματα για κάπνισμα»... Στο σύνολό τους οι ΝΨΟ παράγονται από εταιρείες χημικών και φαρμακευτικών προϊόντων στην Κίνα, ενώ κάποιες απ' αυτές παράγονται σε παράνομα εργαστήρια στην Ευρώπη. Οι ΝΨΟ είτε πωλούνται φανερά στον επιφανειακό παγκόσμιο ιστό, είτε σε αγορές σκοτεινού δικτύου και στην παράνομη αγορά.