ΗΠΑ
Κερδοσκοπώντας πάνω στη ζωή και το θάνατο
 |
Οταν ο δρ Εντι Πάουελ έχασε και τα δύο του πόδια εξαιτίας μίας ενδονοσοκομειακής λοίμωξης, βρέθηκε σε τρομακτικά δύσκολη οικονομική κατάσταση. Χρειαζόταν απεγνωσμένα χρήματα για να μπορέσει να εξακολουθήσει να ασκεί το επάγγελμά του και να διατηρήσει το ιατρείο του, καθώς και να στηρίζει τα τρία του παιδιά που σπούδαζαν ιατρική. Η απόγνωση τον οδήγησε στο να πουλήσει την ασφάλεια ζωής του, όπως αναφέρει πρόσφατο ρεπορτάζ του τηλεοπτικού δικτύου «ABCNews»: «Για ένα ασφαλιστήριο ζωής αξίας ενός εκατομμυρίου δολαρίων έλαβα μερικές εκατοντάδες χιλιάδες» θα δηλώσει ο δρ Πάουελ.
Η ασφαλιστική εταιρεία «Coventry», θα ομαδοποιήσει το ασφαλιστήριο ζωής του δρ Πάουελ μαζί με άλλα και θα τα πουλήσει σε τράπεζες και σε αντισταθμιστικά κεφάλαια υψηλού κινδύνου (hedge funds*) ως επενδύσεις, που πόνταραν στο γρήγορο θάνατο του δρα Πάουελ αλλά και των υπολοίπων που πούλησαν τα ασφαλιστήρια ζωής προκειμένου να αποκομίσουν κέρδη. Κάθε μήνα σχεδόν ένας υπάλληλος της «Coventry» τηλεφωνεί στον δρ Πάουελ για να διαπιστώσει εάν ακόμη αναπνέει. Ο 61χρονος δρ Πάουελ από την άλλη πλευρά αναγνωρίζοντας το «ηλίθιο λάθος» του, δηλώνει αποφασισμένος να απαντά στον υπάλληλο της «Coventry» για πολύ καιρό: «Η γιαγιά μου έφτασε τα 115... έχουμε πολλά χρόνια μέχρι να πεθάνει ο δρ Πάουελ».
Ομόλογα «θανάτου»
Η περίπτωση του δρα Πάουελ δεν είναι η μοναδική ούτε ακραία. Οι φτωχοί ή ηλικιωμένοι εργαζόμενοι που δεν μπορούν πια να πληρώνουν τα ασφάλιστρά τους πληθαίνουν ολοένα, καθώς επιδεινώνεται διαρκώς η απελπιστική οικονομική κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει εκατομμύρια άνθρωποι λόγω τη ασυδοσίας του καπιταλιστικού συστήματος.
Οταν η βιομηχανία των στεγαστικών δανείων στην Αμερική «έσκασε» το 2008, οι επενδυτικές τράπεζες της Γουόλ Στριτ άρχισαν να ψάχνουν για την επόμενη μεγάλη ιδέα που θα τους αποφέρει χρήματα και καθώς φαίνεται, όπως αναφέρει δημοσίευμα των «New York Times», πιστεύουν ότι τη βρήκαν. Αγοράζουν ασφαλιστικά συμβόλαια ζωής, κερδοσκοπώντας με τη ζωή και το θάνατο των ανθρώπων. «Καθορίζουν την τιμή ανάλογα με το προσδόκιμο ζωής του ασφαλισμένου. Υστερα μετατρέπουν αυτό το ασφαλιστήριο σε επενδυτικό προϊόν (ομόλογα) και το πουλάνε σε άλλους επενδυτές» αναφέρει το δημοσίευμα των «New York Times» προσθέτοντας ότι συνεχίζουν να καταβάλλουν το ασφάλιστρο προσδοκώντας στα κέρδη που θα αποκομίσουν μόλις ο ασφαλισμένος πεθάνει.Κι όσο νωρίτερα πεθάνει, τόσο περισσότερα θα είναι τα κέρδη τους: «Αν ένα ασφαλιστήριο αξίας ενός εκατομμυρίου δολαρίων αγοραστεί έναντι 400.000 δολαρίων κι ο αγοραστής έχει καταβάλει για ασφάλιστρα 100.000 δολάρια μέχρι την ώρα που θα πεθάνει ο ασφαλισμένος, θα του απομείνει κέρδος μισό εκατομμύριο δολάρια».
Στέλεχος των ασφαλιστικών εταιρειών δήλωνε κυνικά πριν λίγο καιρό στην εφημερίδα «Wall Street Journal» ότι την τελευταία πενταετία τα ασφαλιστήρια που έχουν μετατραπεί σε ομόλογα έχουν φτάσει τα 40 δισεκατομμύρια, αλλά το νούμερο αυτό αποτελεί ακόμη ένα πολύ μικρό μερίδιο των χρηματιστηριακών συναλλαγών «μίας βιομηχανίας πολλών τρισεκατομμυρίων», η οποία μάλιστα δεν ενέχει κανένα ρίσκο!
Υπάρχουν πολλοί λόγοι που ωθούν στην εκτίμηση ότι η νέα αγορά ομολογοποιημένων ασφαλειών ζωής θα αποδειχθεί εκτός από ασφαλής, εξαιρετικά κερδοφόρα. Κατ' αρχάς, με την απελπιστική οικονομική κατάσταση που αντιμετωπίζουν εκατομμύρια άνθρωποι, θα αυξάνεται διαρκώς η ομάδα φτωχών ή ηλικιωμένων που δε θα μπορούν να πληρώνουν τις ασφαλιστικές τους εισφορές. Μπορεί επίσης να έχουν άμεση ανάγκη ρευστού για να καλύψουν υποθήκες, ιατρικά έξοδα ή άλλες άμεσες ανάγκες για τους εαυτούς τους ή τους συγγενείς τους. Καθώς η οικονομική κρίση βαθαίνει, η ανεργία αυξάνεται, οι κατασχέσεις οικιών αυξάνονται αναμένεται να αυξηθούν όσοι θέλουν να απεμπολήσουν την ασφάλισή τους με χαμηλό κόστος.
Ενας δεύτερος λόγος είναι πως οι επενδυτές στοιχηματίζουν ότι οι ασφαλισμένοι θα πεθάνουν νωρίτερα από ό,τι υπολόγιζαν οι ασφαλιστικές εταιρείες που τους πρόσφεραν συμβόλαια - δηλαδή στοιχηματίζουν ότι η καμπύλη του προσδόκιμου ζωής του πληθυσμού θα σημειώσει ραγδαία πτώση. Το προσδόκιμο ζωής στις Ηνωμένες Πολιτείες ήδη παραμένει στάσιμο τα τελευταία χρόνια, ειδικά στις επαρχιακές περιοχές. Αν και το προσδόκιμο ζωής αυξήθηκε ελάχιστα το 2007, την τελευταία χρονιά για την οποία υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, η τάση αυτή καταγραφόταν πριν το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης.
Βαρβαρότητα
Η πιο σημαντική συνέπεια της οικονομικής κρίσης θα είναι η τεράστια πτώση του βιοτικού επιπέδου του αμερικανικού λαού. Οι μισθοί και οι συντάξεις πέφτουν μόνιμα. Η δυνατότητα ομάδων της εργατικής τάξης να αποκτούν ένα καλύτερο επίπεδο ζωής παίρνοντας δάνεια χάρη στις ψηλές τιμές των κατοικιών έχει εξανεμιστεί, και οι υπόλοιπες μορφές πίστωσης επίσης παύουν να προσφέρονται. Ολ' αυτά αναπόφευκτα συνεπάγονται πως κατά μέσον όρο, πολλοί εργαζόμενοι θα πεθάνουν νωρίτερα.
Και τέλος, οι επενδυτές αναμένουν μεγάλες περικοπές στις κρατικές δαπάνες για την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και την πρόνοια, ως αποτέλεσμα των πρωτοβουλιών του Ομπάμα για τη «μεταρρύθμιση» του συστήματος υγείας. Αφού παρέδωσε τρισεκατομμύρια δολάρια στις τράπεζες, η αμερικανική άρχουσα τάξη θέλει να περικόψει τις κοινωνικές δαπάνες, ειδικά για τα προγράμματα «Medicare» (κρατική ιατροφαρμακευτική περίθαλψη ηλικιωμένων) και «Medicaid» (υγειονομική περίθαλψη). Οπως δήλωσε ο πρόεδρος Ομπάμα τον Ιούνη, «το κόστος της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης αποτελεί απειλή για την οικονομία μας. Είναι ένα μεγεθυνόμενο βάρος για τις οικογένειες και τις επιχειρήσεις στη χώρα μας. Είναι μια ωρολογιακή βόμβα για τον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό. Και είναι αβάστακτο για τις Ηνωμένες Πολιτείες».
Ανάμεσα στις λέξεις για «αποτελεσματικότερο σύστημα Υγείας» και τις «αχρείαστες εξετάσεις», οι επενδυτές γνωρίζουν πολύ καλά ότι το κύριο μέσο για τη μείωση του κόστους δεν είναι παρά η περικοπή παροχών και υπηρεσιών. Ολες οι προτάσεις που συζητήθηκαν στο Κογκρέσο επικεντρώθηκαν ειδικά στην περιστολή του κόστους του προγράμματος «Medicare». Τα κυβερνητικά προγράμματα δημόσιας υγείας, περιλαμβανομένου του «Medicare», υπήρξαν ένας από τους βασικούς παράγοντες που συνέβαλαν στην αύξηση του προσδόκιμου ζωής στη διάρκεια του 20ού αιώνα.
Το ενδιαφέρον για τα «ομόλογα του θανάτου», πέρα από τη μακάβρια σημασία του, αποτελεί σύμπτωμα ενός γενικότερου φαινομένου: της αδηφαγίας του κεφαλαίου και της άρχουσας τάξης. Δύσκολα μπορεί να φανταστεί κανείς πιο γραφική ενσάρκωση της περιγραφής του Καρλ Μαρξ για το χαρακτήρα της άρχουσας τάξης που πλουτίζει «όχι λόγω της παραγωγής, αλλά διότι ενθυλακώνει τον ήδη διαθέσιμο πλούτο των άλλων». Η σημερινή παγκόσμια καπιταλιστική κρίση συνδέεται στενά με την αύξηση της δύναμης χρηματιστικού κεφαλαίου που συγκέντρωσε αμύθητα πλούτη με διαδικασίες που ελάχιστα πλέον σχετίζονται με την παραγωγή πραγματικής αξίας. Η μεγέθυνση της κερδοσκοπικής φούσκας που αποτέλεσαν τα δάνεια «υψηλού ρίσκου» για την απόκτηση κατοικίας αποτέλεσε εξάλλου μια προσπάθεια απόσπασης πλούτου από εκείνους που δεν είχαν. Η σημερινή κούρσα για την ανάπτυξη της αγοράς των ασφαλειών ζωής είναι η πιο πρόσφατη, αλλά όχι ασφαλώς η τελευταία, κερδοσκοπική ζαριά με την ίδια λογική.
Οι κυβερνητικές πολιτικές της τελευταίας περιόδου - υπό τον Μπους όσο και υπό τον Ομπάμα - όχι μόνο απέτυχαν να περιορίσουν την κυριαρχία αυτής της «αριστοκρατίας» αλλά στην πραγματικότητα την ενίσχυσαν, καθώς οι μεγαλύτερες τράπεζες μεγέθυναν το μονοπωλιακό τους έλεγχο στον αμερικανικό χρηματοοικονομικό τομέα. Το γεγονός ότι ο χρηματοπιστωτικός τομέας επανακάμπτει - ενδεικτικό είναι ότι οι τράπεζες καταγράφουν ρεκόρ κερδών σε σχέση με το 2008 - καθώς οι συνθήκες για την εργατική τάξη επιδεινώνονται, εκατομμύρια άνθρωποι πετιούνται έξω από τα σπίτια τους και τις δουλειές τους, σχολεία κλείνουν και κοινωνικές παροχές περικόπτονται, δεν είναι κάτι τυχαίο, δεν είναι ατύχημα. Οι δύο αυτές διαδικασίες σχετίζονται άμεσα, αποκαλύπτοντας συνάμα όλος το εύρος της βαρβαρότητας του καπιταλιστικού συστήματος.
________________________________
*Πρόκειται για εταιρείες, κυρίως οφ-σορ, που δεν υπάγονται σε έλεγχο ή εποπτεία, κατέχουν κεφάλαια και διενεργούν κερδοσκοπικές συναλλαγές (πωλήσεις «αέρα», «αρμπιτράζ» κλπ.) υψηλού κινδύνου για αποκόμιση κερδών ή αυξημένες αποδόσεις. Εχουν τη δυνατότητα να ενεργούν συναλλαγές, πολλαπλάσιες των οικονομικών τους δυνατοτήτων χρησιμοποιώντας δανειακά κεφάλαια και πιστωτικά παράγωγα.
Χρ. Μ.
ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
28/3/2010
-- Η Υγεία στη μέγκενη του κεφαλαίου
28/3/2010
-- Ολα για το κέρδος!
25/12/2009
-- Μια «μεταρρύθμιση» στα μέτρα των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών
12/9/2009
-- ΜΕ ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ ΣΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ
30/8/2009
-- Εθνικό Σύστημα Ανασφάλιστων
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου