Πριν την Επανάσταση

ΑΠΟ ΤΟ ΦΛΕΒΑΡΗ ΣΤΟΝ ΟΚΤΩΒΡΗ

Πριν την Επανάσταση

Ο παγκόσμιος ιμπεριαλιστικός πόλεμος 1914-1918 υπήρξε το προϊόν των αντιθέσεων του ιμπεριαλισμού, η κορύφωση της καπιταλιστικής κρίσης και ο μόνος δρόμος που είχε το κεφαλαιοκρατικό σύστημα να την ξεπεράσει. Υπήρξε επίσης το αποτέλεσμα της ανισόμετρης καπιταλιστικής ανάπτυξης και της επιδίωξης των μεγάλων ιμπεριαλιστικών κρατών και μιας χούφτας μονοπωλητών να ξαναμοιράσουν τον κόσμο (εδάφη και αγορές), αλλά και να εξουδετερώσουν το επαναστατικό κίνημα (είτε ενσωματώνοντάς το στην ιμπεριαλιστική τους πολιτική είτε καταπνίγοντάς το με τη βία είτε και τα δύο μαζί).

Οι συμφορές που έφερε αυτός ο πόλεμος ήταν τεράστιες, η εξαθλίωση των μαζών υπήρξε απόλυτη και δίπλα της, σα να λέμε σαναντίβαρο, μια τεράστια συσσώρευση πλούτου πραγματοποιούνταν μέρα με τη μέρα. Ο καπιταλισμός περνούσε σε μια ανώτερη βαθμίδα ρύθμισης της κεφαλαιοκρατικής συσσώρευσης, στον κρατικομονοπωλιακό καπιταλισμό και ταυτόχρονα μ' αυτές τις εξελίξεις ωρίμαζαν, με ιλιγγιώδη ταχύτητα, οι αντικειμενικές και υποκειμενικές προϋποθέσεις για την επανάσταση. Η επαναστατική κρίση έμπαινε στην ημερήσια διάταξη σ' όλες τις καπιταλιστικές χώρες ή τουλάχιστον στις περισσότερες. Ετσι πρωτοφανής υπήρξε η ώθηση που δόθηκε στην ιστορική εξέλιξη. Στην πραγματικότητα ο πόλεμος αυτός - όπως άλλωστε και κάθε πόλεμος τέτοιων διαστάσεων - έμπασε την ανθρωπότητα σε μια εποχή όπου σε διάρκεια ημερών η ιστορία διέτρεχε απόσταση δεκαετιών.

Ο πόλεμος αυτός δίπλα στις καταστροφές που προξένησε υπήρξε ταυτόχρονα, όπως πολύ σωστά υπογράμμισε ο Λένιν, ο παντοδύναμος παγκόσμιος σκηνοθέτης που "από το ένα μέρος ήταν σε θέση να επιταχύνει σε τεράστιο βαθμό τη ροή της παγκόσμιας ιστορίας και από το άλλο να προκαλέσει παγκόσμιες κρίσεις πρωτοφανέρωτης δύναμης, οικονομικές, πολιτικές, εθνικές και διεθνείς", να πραγματοποιήσει ιδιαίτερα απότομες στροφές στο παγκόσμιο γίγνεσθαι "έτσι που σε μία από αυτές τις στροφές να μπορέσει να αναποδογυριστεί μονομιάς το κάρο της πλημμυρισμένης από αίμα και λάσπη μοναρχίας των Ρομανόφ" (Απαντά Λένιν, τόμος 31ος, σελ. 13). Ο Λένιν κάνει λόγο εδώ για τη ρώσικηεπανάσταση που έγινε το Φλεβάρη - Μάρτη του 1917 και που έδωσε την εξουσία στην αστική τάξη.

Η επανάσταση αυτή δε διακρίνεται μόνο από το γεγονός - χαρακτηριστικό όλων των πραγματικών επαναστάσεων - ότι πέρασε την εξουσία από τα χέρια μιας τάξης στα χέρια μιας άλλης, αλλά κι από το ότι αυτή η ταξική αλλαγή στην εξουσία έγινε με έναν τρόπο πρωτότυπο, μοναδικό. Μέχρι τα τέλη Φλεβάρη του '17 - με το παλιό ημερολόγιο - κι ενώ ηεπανάσταση είχε νικήσει, η μόνη δύναμη που μπορούσε να μιλήσει στο όνομά της ήταν το Σοβιέτ των εργατών και των στρατιωτών βουλευτών της Πετρούπολης, που δημιουργήθηκε από την επαναστατική αυτενέργεια των μαζών και που από τη σύνθεσή του αντιπροσώπευε την εργατοαγροτικήσυμμαχία (οι στρατιώτες αντιπρόσωποι στο Σοβιέτ δεν ήταν τίποτε άλλο από εκπρόσωποι της αγροτικής μάζας της Ρωσίας που είχε επιστρατευτεί για τον πόλεμο). Ταυτόχρονα, ως όργανο εξουσίας δεν εξέφραζε παρά μόνο την επαναστατική δημοκρατική δικτατορία του προλεταριάτου και της αγροτιάς. Αυτή η εξουσία, χωρίς να εξαφανιστεί, λόγω της πλειοψηφίας που είχαν μέσα στο σοβιέτ τα μικροαστικά κόμματα (μενσεβίκοι και εσέροι), πολύ γρήγορα μπήκε σε δεύτερη μοίρα, παραχωρώντας την πρώτη θέση στην αστική τάξη. Την πρώτη του Μάρτη το Σοβιέτ της Πετρούπολης ήρθε σε συμφωνία με την κρατική Δούμα (τσαρική παρωδία του Κοινοβουλίου, χωρίς κανένα κύρος μέσα στο λαό και χωρίς να έχει παίξει κανένα ρόλο στην επανάσταση) και ανέλαβε την υποχρέωση να στηρίξει υπό όρους μια αστική προσωρινή κυβέρνηση, η οποία και σχηματίστηκε μια μέρα μετά. Απ' αυτό το σημείο - από το σχηματισμό δηλαδή της προσωρινής κυβέρνησης - η Ρωσία θα βρεθεί κάτω από ένα ιδιόμορφο καθεστώς, το οποίο ο Λένιν πολύ εύστοχα ονόμασε δυαδική εξουσία.

Η ιδιομορφία αυτή δεν μπορούσε να κρατήσει για πολύ. Αλλωστε, "δυο εξουσίες σ' ένα κράτος δεν μπορεί να υπάρχουν". Ετσι αργά ήγρήγορα θα έπρεπε ή να εκμηδενιστεί η σοβιετική εξουσία προς όφελος της αστικής τάξης, που εκφραζόταν μέσω της προσωρινής κυβέρνησης ή να ανατραπεί η προσωρινή κυβέρνηση και όλη η εξουσία να περάσει στα Σοβιέτ.

Η πορεία προς τη λύση αυτής της αντίφασης, αφορά το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από το Φλεβάρη - Μάρτη του 1917 ως τον Οκτώβρη του ιδίου έτους, που πραγματοποιείται η Μεγάλη Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση. Σ' όλο αυτό το διάστημα φυσικά, θα πραγματοποιηθούν σημαντικές μεταβολές στο συσχετισμό δυνάμεων σε διάφορες φάσεις που αν επιχειρούσαμε να τις σκιαγραφήσουμε θα είχαμε την εξής εικόνα: Η περίοδος Μάρτη - Μάη του 1917, από το σχηματισμό, δηλαδή, της προσωρινής κυβέρνησης και ως τον ανασχηματισμό αυτής και τη δημιουργία κυβέρνησης συνασπισμού από τα κόμματα της αστικής τάξης και τα μικροαστικά κόμματα. Σ' αυτό το διάστημα εξελίξεις σημαντικές πραγματοποιούνται και στην πλευρά της εργατικής τάξης, κυρίως με την επιστροφή του Λένιν στη Ρωσία και τον προσανατολισμό του μπολσεβίκικου κόμματος, με τις "Θέσεις του Απρίλη".

Η περίοδος ανάμεσα στο Μάη - Αύγουστο του 1917. Σ' αυτό το διάστημα η ταξική πάλη οξύνεται στο έπακρο, με κύριο χαρακτηριστικό την επιστράτευση δυνάμεων και από τα δύο στρατόπεδα: Και από το στρατόπεδο της επανάστασης και από το στρατόπεδο της αντεπανάστασης. Σημαντικά γεγονότα είναι η κρίση του Ιούλη - όπου το μπολσεβίκικο κόμμα μπήκε σε ημιπαράνομο καθεστώς, ενώ η δυαδική εξουσία έληξε με τη μορφή που τη γέννησε η επανάσταση του Φλεβάρη - και η συντριβή του στρατιωτικού κινήματος του Κορνίλοφ που σχεδίασε και εκτέλεσε η αντεπανάσταση. Τέλος, η περίοδος από τον Αύγουστο του '17 και έως τον Οκτώβρη, από τη συντριβή δηλαδή του κορνιλοφικού κινήματος και έως τη μεγάλη Σοσιαλιστική Επανάσταση. Σ' αυτό το χρονικό διάστημα κυρίαρχο στοιχείο είναι η προετοιμασία της Οκτωβριανής Εξέγερσης.

Θα επιδιώξουμε, λοιπόν, να παρακολουθήσουμε την πορεία της Επανάστασης από το Φλεβάρη ως τον Οκτώβρη. Στα βασικά της σημεία, όχι μόνο γιατί αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα κεφάλαια στην ιστορία των επαναστάσεων όλων των εποχών, αλλά και γιατί δεν είναι δυνατό να καταλάβει κανείς τι πραγματικά έγινε - και πώς έγινε - τον Οκτώβρη του 1917, αν αγνοεί το μεσοδιάστημα ανάμεσα στις δύο ρωσικές επαναστάσεις.

    

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

6/11/2011

 -- Με οδηγό την ολοζώντανη πείρα της στην πάλη τού σήμερα

14/11/2009

 -- Διδασκόμαστε από την πείρα της πρώτης ήττας του ιμπεριαλισμού

6/11/2005

 -- Η Μεγάλη Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση

6/11/2005

 -- Ανέδειξε τον πρωτοπόρο, επαναστατικό, ηγετικό ρόλο της εργατικής τάξης

8/11/1998

 -- Από το Φλεβάρη στον Οχτώβρη