ΒΙΕΤΝΑΜΕΖΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

ΒΙΕΤΝΑΜΕΖΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Ο δρόμος προς την απελευθέρωση και το σοσιαλισμό

Οσο οι Αμερικανοί βομβάρδιζαν, οι Βιετναμέζοι μαχητές δεν το έβαζαν κάτω

Associated Press

Ηταν 30 Απρίλη του 1975. Στη Σαϊγκόν, ώρα 8 το πρωί, ο πρεσβευτής των Ηνωμένων Πολιτειών Γ. Μάρτιν, αφού δίπλωσε την αστερόεσσα και την έβαλε στη βαλίτσα του, κατευθύνθηκε στην ταράτσα του κτιρίου της πρεσβείας, όπου περίμενε, για να τον πάρει μακριά, ένα ελικόπτερο της εταιρίας «Αιρ Αμέρικα». Μια ώρα αργότερα, τον ίδιο δρόμο με τον πρεσβευτή, ακολούθησαν και οι τελευταίοι 125 Αμερικανοί, που βρίσκονταν στην πόλη. Δεν είχαν άλλη διέξοδο. Από τα μεσάνυχτα της 29ης Απρίλη, οι ένοπλες δυνάμεις των Βιετναμέζων πατριωτών είχαν αρχίσει τη γενική έφοδο, ενώ τις πρώτες πρωινές ώρες της 30ής Απρίλη δόθηκε το σύνθημα της εξέγερσης του λαού της πόλης. «Εφτασε η ώρα του ξεσηκωμού και της γενικής εφόδου», έλεγε η σχετική προκήρυξη του Εθνικού Μετώπου Απελευθέρωσης Νοτίου Βιετνάμ. Και συνέχιζε: «Η πατρίδα εμπιστεύεται στους αγωνιστές της Σαϊγκόν ένα δύσκολο, αλλά ωραίο καθήκον. Οι συμπατριώτες μας περιμένουν τη νίκη μας. Ας φανούμε αντάξιοι αυτής της εμπιστοσύνης»¹.

Πολύ σύντομα, το ένα μετά το άλλο, τα στρατηγικά σημεία της Σαϊγκόν περνούσαν στα χέρια των επαναστατικών δυνάμεων και τίποτα πια δεν μπορούσε να αποτρέψει την ολοκληρωτική τους νίκη, που έφτασε πριν ακόμη δύσει ο ήλιος της 30ής Απρίλη. Το Βιετνάμ ήταν και πάλι ενιαίο. Ο τριακονταετής πόλεμος είχε φτάσει στο τέλος του. Ηεπανάσταση είχε θριαμβεύσει και μπροστά της ανοιγόταν ένας καινούριος, αλλά καθόλου εύκολος δρόμος. Ολο το δεύτερο μισό του 1975 και το πρώτο μισό του 1976, σφραγίζονται από την εντατική δράση του Κομμουνιστικού Κόμματος του Βιετνάμ, των κρατικών και κοινωνικών επαναστατικών οργανώσεων του βορείου και νοτίου τμήματος της χώρας, για τη δημιουργία των προϋποθέσεων που θα την έκαναν να λειτουργεί και να κινείται ενιαία στην κατεύθυνση της εθνικής ανεξαρτησίας και του σοσιαλισμού. Το εγχείρημα παρουσίαζε αρκετές δυσκολίες και απαιτούσε να γίνουν κολοσσιαία βήματα ιδιαίτερα από το νότιο τμήμα, δεδομένου ότι το βόρειο, παρά την ιμπεριαλιστική επέμβαση και το συνεχή πόλεμο, ήταν από δεκαετίες πριν οργανωμένο σε αντικαπιταλιστική βάση.

Δύο σταθμοί: Ο Σεπτέμβρης του 1975 και ο Σεπτέμβρης του 1945

Αμερικανοί πεζοναύτες στο Νότιο Βιετνάμ

Επιτακτικής ανάγκης ζήτημα ήταν η εφαρμογή της γραμμής διεύρυνσης και ενδυνάμωσης του κρατικού τομέα σε διάφορους κλάδους της οικονομίας του νοτίου τμήματος. Για την πραγματοποίηση αυτού του στόχου, απαιτούνταν λεπτοί χειρισμοί, στη βάση των οποίων να οικοδομούνται αμοιβαία επωφελείς οικονομικές σχέσεις με τα γειτονικά προς το Βιετνάμ κράτη, αλλά και τις ανεπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες, καθώς και με τις επιχειρήσεις και εταιρίες που δρούσαν παλιότερα στο έδαφος του Νότιου Βιετνάμ. Σταθμός προς αυτήν την κατεύθυνση ήταν η δήλωση της Προσωρινής Επαναστατικής Κυβέρνησης της Δημοκρατίας του Νότιου Βιετνάμ, στις 10 Σεπτέμβρη του 1975, όπου τονιζόταν ότι «ο κρατικός τομέας πρέπει να αποτελέσει βάση για την αύξηση της παραγωγής και την τελειοποίηση της κυκλοφορίας των εμπορευμάτων, για τη σταθεροποίηση της αγοράς». Ο Α. Σ. Βορόνιν γράφει σχετικά²: «Η γραμμή που εκτίθεται στο πρόγραμμα της Προσωρινής Επαναστατικής Κυβέρνησης της Δημοκρατίας του Νοτίου Βιετνάμ αποβλέπει στην εξάλειψη της οικονομικής βάσης της κομπραδόρικης αστικής τάξης. Πραγματοποιήθηκε μερική ή ολική κατάσχεση των περιουσιών των εκμεταλλευτριών τάξεων, που στηρίζονταν στον αμερικανικό ιμπεριαλισμό και μεγάλωναν τα πλούτη τους με το στρατό ανδρείκελο και τις αρχές της Σαϊγκόν. Η παραπέρα ύπαρξη αυτής της ομάδας θα αποτελούσε κίνδυνο για το κράτος των εργαζομένων, αφού οι κομπραδόροι συνέχιζαν τις κερδοσκοπικές τους πράξεις, υπέσκαπταν την αγορά, προκαλώντας διακυμάνσεις στις χοντρικές τιμές, αγόραζαν τα εμπορεύματα, πραγματοποιούσαν παράνομο εμπόριο με συνάλλαγμα, χρυσό, ασήμι, πολύτιμα μέταλλα, ναρκωτικά, δημιουργούσαν εμπόδια στη λύση του επισιτιστικού προβλήματος και του προβλήματος της ανεργίας. Ο αγώνας αυτός των οργάνων της λαϊκής εξουσίας βρήκε θερμή υποστήριξη από την πλευρά της εργατικής τάξης, των εργαζόμενων της χώρας».

Μαχήτρια του Βιετνάμ έχει συλλάβει Αμερικανό στρατιώτη και τον οδηγεί στο στρατόπεδό της

Από ιστορική σύμπτωση, ο μήνας Σεπτέμβρης δεν έχει σημαδέψει μόνο μία φορά την ιστορία της βιετναμέζικης επανάστασης. Τριάντα χρόνια πριν, στις 2 Σεπτέμβρη του 1945, ο Χο Τσι Μινχ διάβασε τη Διακήρυξη Ανεξαρτησίας του Βιετνάμ, με την οποία η χώρα ονομαζόταν Λαϊκή Δημοκρατία.

Ας σταθούμε, όμως, αναλυτικότερα στους σημαντικότερους σταθμούς της επανάστασης του λαού του Βιετνάμ, ξεκινώντας από τον αγώνα κατά της αποικιοκρατίας.

Από την αποικιοκρατία στην ανεξαρτησία

Ηταν Σεπτέμβρης του 1858, όταν τα γαλλικά στρατεύματα, με το πρόσχημα ότι ήθελαν να προστατεύσουν τους καθολικούς ιεραπόστολους, εισέβαλαν στο Βιετνάμ, που τότε ήταν φόρου υποτελές στην Κίνα. Η καθυστέρηση της χώρας, που ως κύρια αιτία είχε το φεουδαρχικό σύστημα, οι εμφύλιοι πόλεμοι και οι ανταγωνισμοί ανάμεσα στις ιθύνουσες κλίκες και οι εξωτερικές δυσκολίες δημιουργούσαν την εντύπωση πως η αποικιακή πολιτική της Γαλλίας δε θα συναντούσε ιδιαίτερες δυσκολίες σε τούτη δω τη χώρα της Ινδοκίνας. Εντούτοις, όταν ο γαλλικός στρατός αποβιβάστηκε στον όρμο Τουράν, συνάντησε μεγάλη αντίσταση από τον ντόπιο πληθυσμό. Πολύ γρήγορα μάλιστα, σ' ολόκληρη τη χώρα, φούντωσε ο παρτιζάνικος πόλεμος, όπου πρωταγωνιστικός ήταν ο ρόλος των αγροτών. Οι Γάλλοι βρήκαν στην κυριολεξία το διάολό τους και σαν να μην έφτανε η αντίσταση του βιετναμέζικου λαού είχαν και τον τροπικό πυρετό και τις αρρώστιες που τους θέριζαν, στην κυριολεξία. Εντούτοις, δεν παραιτήθηκαν των σχεδίων τους. Στα 1867, ολόκληρο το Νότιο Βιετνάμ έγινε γαλλική αποικία, ενώ από το 1863 η γειτονική Καμπότζη είχε μετατραπεί σε γαλλικό προτεκτοράτο³.

Από τις αρχές της 9ης δεκαετίας του 19ου αιώνα, η Γαλλία ενέτεινε τις προσπάθειές της για να καθυποτάξει ολόκληρο το Βιετνάμ. Στα 1884 άρχισε πόλεμο κατά της Κίνας για να την εξαναγκάσει να παραιτηθεί από τα κυριαρχικά της δικαιώματα εκεί. Οι συγκρούσεις ήταν σφοδρές και οι ήττες του γαλλικού στρατού πολλές και αλλεπάλληλες, αλλά τελικά έγινε κατορθωτό, προς το τέλος εκείνου του αιώνα, να μετατραπεί το Βιετνάμ σε γαλλικό προτεκτοράτο⁴. «Στα 1900 - γράφει ο Λουί Σορέλ⁵ - η Γαλλία κυριαρχούσε στο μεγαλύτερο μέρος της ινδοκινεζικής χερσονήσου. Οι Γάλλοι είχαν επικρατήσει στην αυτοκρατορία του Βιετνάμ (που την αποτελούσαν οι επαρχίες του Τογκίνου, του Ανάμ και της Κοχιγκίνας) και στα βασίλεια της Καμπότζης και του Λάος. Απ' όλες αυτές τις χώρες μόνο μία - το Λάος - είχε τεθεί θεληματικά κάτω από τη γαλλική προστασία. Οι υπόλοιπες είχαν υποταχθεί ύστερα από μια σειρά πολέμων που άρχισαν στα 1863». Σχολιάζοντας την αποικιακή πολιτική της Γαλλίας, αυτής της περιόδου, ο Λένιν σημείωνε πως όλη η ιστορία της Τρίτης Γαλλικής Δημοκρατίας είναι ιστορία «της πιο βρωμερής αποικιακής και χρηματιστικής ληστείας»⁶.

Ο μικρός Βιετναμέζος, χτυπημένος από αμερικανική βόμβα ναπάλμ, κοιτά απορημένος το φακό, βιώνοντας τη βαρβαρότητα του πολέμου

Κάνοντας μια σύνοψη των στόχων των Γάλλων αποικιοκρατών, οι Βιετναμέζοι ιστορικοί σημειώνουν⁷: «Σκοπός των Γάλλων αποικιοκρατών ήταν να μετατρέψουν τη χώρα σε αγορά για τα εμπορεύματά τους, να αρπάξουν τις πρώτες ύλες μας, να εκμεταλλευτούν την εργατική μας δύναμη σε εξευτελιστική τιμή, να υποχρεώσουν το λαό μας να τους χρησιμεύσει σαν κρέας για τα κανόνια. Διατηρούσαν το φεουδαρχικό καθεστώς για να το κάνουν ένα εργαλείο καταπίεσης και εκμετάλλευσης του πληθυσμού, χώρισαν τη χώρα μας σε τρία ''Κι'' (περιοχές) με διαφορετικές μορφές διοίκησης και νομοθεσίας και εφάρμοσαν μια πολιτική σκοταδισμού, που απέβλεπε στο να αποβλακώσει το λαό μας».

Ενδιαφέρουσες πληροφορίες για την αποικιακή πολιτική των Γάλλων στο Βιετνάμ δίνει και ο Stelio Marchese, ο οποίος γράφει⁸: «Η γαλλική αποικιακή πολιτική στην Ινδοκίνα εμπνεόταν από ταπεινές αρχές μονοπωλιακής οικονομίας σαφώς διαχωρισμένες από τα πραγματικά συμφέροντα του τόπου. Αυτός ο διαχωρισμός σήμαινε, στην πράξη, μέσω μιας αστυνομικής νομοθεσίας φανερά καταπιεστικής, την ανακοπή της από αιώνες πορείας προς το νότο, που προοριζόταν πια σχεδόν αποκλειστικά για την αποικιακή εκμετάλλευση, την απαγόρευση στους Βιετναμίτες να έχουν την οποιαδήποτε νέα οικονομική δραστηριότητα και τον περιορισμό των παλιών τους απασχολήσεων και ιδιαίτερα της βιοτεχνίας και των μικροβιομηχανιών. Σήμαινε, εξάλλου, μια αμείλικτη αφαίμαξη των πενιχρών οικονομικών πόρων της βιετναμέζικης μάζας με εφοριακή πίεση που ασκούσαν τέσσερις κύριοι κλάδοι: Ο κτηματικός φόρος, τα μονοπώλια του αλατιού, του οινοπνεύματος και του οπίου. Στους Βιετναμίτες απαγορευόταν η άνοδος σε μέσους και ανώτερους βαθμούς της διοικήσεως. Μ' αυτόν τον στόχο στα σχολεία απαγορευόταν η διάδοση της γαλλικής κουλτούρας. Μόνον από τον πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας, επετράπη σε ελάχιστες σχολές να προσφέρουν συγχρόνως μια ανάμεικτη γαλλοβιετναμική εκπαίδευση».

Κάτοικοι του Κον Τουμ επιστρέφουν στο χωριό τους (1975) με τη βοήθεια του απελευθερωτικού στρατού

Η γαλλική αποικιακή κυριαρχία στο Βιετνάμ διατηρήθηκε έως το Β` Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά μόλις τα χιτλερικά στρατεύματα κατέλαβαν τη Γαλλία και οι Γιαπωνέζοι επιτέθηκαν στην Ινδοκίνα οι Γάλλοι αποικιστές συνθηκολόγησαν, με αποτέλεσμα η περιοχή να βρεθεί υπό το καθεστώς της γιαπωνέζικής φασιστικής κατοχής. Πριν όμως δούμε την εξέλιξη των πραγμάτων στο πλαίσιο του τελευταίου Παγκοσμίου Πολέμου, ας μιλήσουμε, σύντομα, για το πώς ο βιετναμέζικος λαός αντέδρασε στο καθεστώτος της αποικιοκρατίας.

Οι Γάλλοι αποικιοκράτες, από την πρώτη στιγμή που πάτησαν το πόδι τους στο Βιετνάμ, βρήκαν ισχυρή αντίσταση από τον ντόπιο πληθυσμό. Παρά το γεγονός ότι η τάξη των τσιφλικάδων πολύ γρήγορα βρήκε το δρόμο του συμβιβασμού με τους κατακτητές, ο βιετναμέζικος λαός εξεγέρθηκε κατ' επανάληψη, πήρε τα όπλα και υπεράσπισε την πατρίδα του με κάθε μέσο. Η αντίσταση του λαού ήταν τέτοια που οι αποικιστές χρειάστηκαν περίπου 30 χρόνια (1858- 1884) για να εγκαταστήσουν το μηχανισμό κυριαρχίας τους. Ενα μηχανισμό, όμως, που ποτέ δεν ήταν σταθερός και που πάντα κλυδωνιζόταν από τις εκδηλώσεις της λαϊκής αντίστασης. Πώς, όμως, οι Βιετναμέζοι έφτασαν στις πρώτες απόπειρες μαζικών εξεγέρσεων; Στο ερώτημα αυτό ο Stelio Marchese απαντάει ως εξής⁹: «Οσον αφορά το Βιετνάμ είναι ακριβέστερο να αναρωτηθεί κανείς πώς ο αγώνας για την ανεξαρτησία της χώρας μεταμορφώθηκε σε αγώνα για μια καινούρια αντίληψη της ελευθερίας, με άλλα λόγια σε αγώνα κοινωνικό με επαναστατικές προοπτικές. Πράγματι, η κυρίως αντίσταση είχε ξεκινήσει... όταν οι Γάλλοι είχαν αρχίσει τον εξαποικισμό της Ινδοκίνας και δεν είχε σταματήσει ποτέ εκτός από ορισμένες διακοπές από τον ένα κύκλο αγώνα στον άλλο, κύκλους που, κάθε φορά, εξαντλούσαν και μια μορφή αντάρτικης εμπειρίας. Πρώτα, είχαν δοκιμάσει την ένοπλη αντίσταση του τακτικού στρατού με την υποστήριξη των χωρικών, με τις μεθόδους των κρυμμένων χαρακωμάτων και τις παγίδες που πολλές φορές είχαν αποθαρρύνει τους Κινέζους εισβολείς των περασμένων αιώνων. Υστερα, την άρνηση συνεργασίας στη διοίκηση των κατακτητών, την απόκρυψη των φορολογικών βιβλίων, την εγκατάλειψη των συνοριακών περιοχών στο χάος και στους ληστές, για να ανακοπεί η προέλαση των Γάλλων προς την καρδιά του βασιλείου, την απροσδόκητη καταστροφή όλων των καθολικών χωριών και των γαλλικών αποστολών που είχαν συμβάλει προσφέροντας το δίκτυο λογιστών και κατασκόπων, απαραίτητο για τη διείσδυση των στρατευμάτων. Υστερα, είχαν πειραματιστεί με το σύστημα των επιχειρήσεων που διενεργούσαν επαναστατικές ομάδες, ανεξάρτητες από τα χωριά, που επιχειρούσαν να δημιουργήσουν ζώνες αυτόνομες, εκτός προτεκτοράτου, εφοδιασμένες ακόμη και με εργοστάσιο πυροβόλων όπλων κρυμμένο στα βουνά. Τέλος, στους επαναστάτες είχε μείνει ανοιχτός μόνον ο δρόμος της εξορίας και η ελπίδα να προκαλέσουν εκ των έξω την απελευθερωτική κίνηση... Υστερα από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, είχε ανοίξει ένας καινούριος κύκλος αγώνων, που, αυτή τη φορά, ξεπερνούσε την αναζήτηση μιας καινούριας στρατιωτικής στρατηγικής. Το ιδεολογικό περιεχόμενο της αντιστάσεως είχε γίνει πιο περίπλοκο. Σ' αυτό συνέβαλαν εξωτερικές πολιτικές επιρροές και συγκεκριμένοι εσωτερικής φύσεως λόγοι της χώρας».

Σαϊγκόν 15/5/1975. Εκδηλώσεις νίκης με παρελάσεις και μαζικές λαϊκές διαδηλώσεις

Ο αντιστασιακός αγώνας του λαού του Βιετνάμ κατάφερε να πάρει ουσιαστικό περιεχόμενο και σαφή προσανατολισμό, όταν την πρωτοβουλία των κινήσεων την πήρε η εργατική τάξη και το κόμμα της. Οι τσιφλικάδες, όπως προαναφέραμε, είχαν συμβιβαστεί με τους αποικιστές, ενώ η αστική τάξη για λόγους ιστορικούς, που οφείλονται και στον τρόπο που οικοδομήθηκε το αποικιοκρατικό καθεστώς, ουδέποτε κατάφερε να αποκτήσει μια ισχυρή κοινωνικοπολιτική βάση. «Σ' αυτό το καθεστώς καταπιεστικού διαχωρισμού - γράφει ο Stelio Marchese¹⁰ - ξεχώριζε η προνομιακή μεταχείριση στον οικονομικό, φορολογικό και διοικητικό τομέα λίγων Βιετναμιτών υποδουλωμένων στο αποικιακό καθεστώς που οι Γάλλοι τούς πλήρωναν με εκχωρήσεις κτημάτων στο νότο, αγροτικές πιστώσεις, πρατήρια για την πώληση ειδών του μονοπωλίου και αστυνομική προστασία. Αυτό το φαινόμενο δεν παρατηρήθηκε σε μεγάλη έκταση ώστε να δημιουργήσει μια αληθινή αστική τάξη, φιλικά διακείμενη προς τους Γάλλους, είτε γιατί σε μια οικονομία όπως η βιετναμική της περιόδου του αποικισμού οι δυνατότητες συσσώρευσης του κεφαλαίου ήταν πραγματικά περιορισμένες, ακόμα και στον προνομιούχο τομέα της τοκογλυφίας, είτε γιατί το συνηθισμένο αντίτιμο αυτού του προνομίου ήταν η απομόνωση από το λαό στο μέσον του οποίου οι άνθρωποι αυτοί έπρεπε να ζήσουν».

Εργάτες και νεολαίοι διαδηλώνουν την ετοιμότητά τους να υπερασπιστούν - αν χρειαστεί - τη σοσιαλιστική χώρα τους (Ανόι 1979)

Το Βιετναμέζικο Κομμουνιστικό Κόμμα γεννήθηκε στις 3 Φλεβάρη του 1930 και τον Οκτώβρη του ιδίου έτους μετονομάστηκε σε ΚΚ Ινδοκίνας. Ηγετική φυσιογνωμία από το ξεκίνημα του κόμματος υπήρξε ο Ντγκουγιέν Ε Κουόκ, γνωστός παγκοσμίως με το όνομα Χο Τσι Μινχ. Πρόκειται για έναν επαναστάτη που, όπως ο ίδιος έλεγε, την επανάστασηδεν την είχε διδαχθεί στη Μόσχα, αλλά στο Παρίσι, δεδομένου ότι έζησε εκεί, είχε συμμετάσχει στην ίδρυση του Γαλλικού ΚΚ το Δεκέμβρη του 1920 και είχε πάρει ενεργό μέρος στους επαναστατικούς αγώνες της γαλλικής εργατικής τάξης¹¹. Υπήρξε μάλιστα υπεύθυνος του Γαλλικού ΚΚ για τα αποικιακά ζητήματα.

Ο Χο Τσι Μινχ ήταν πολύ καλός γνώστης του αποικιακού προβλήματος και για το λόγο αυτό ήταν εξαιρετικά διεισδυτικός και αφοπλιστικά ρεαλιστής όταν αναφερόταν στο θέμα. Σ' ένα άρθρο του που δημοσιεύτηκε στην «Ουμανιτέ» στις 23/5/1923, με τίτλο «Μερικές σκέψεις για το αποικιακό ζήτημα», γράφει: «Από τότε που το Γαλλικό Κόμμα αποδέχτηκε τα "είκοσι ένα σημεία" (σ.σ. εννοεί τους 21 όρους προσχώρησης στην Κομμουνιστική Διεθνή) και προσχώρησε στην 3η Διεθνή, ανέλαβε ανάμεσα στ' άλλα καθήκοντα και μια εξαιρετικά λεπτή αποστολή: την αποικιακή πολιτική. Δεν μπορεί, όπως η 1η και 2η Διεθνής, να περιοριστεί σε εκδηλώσεις καθαρά συναισθηματικές, χωρίς συνέχεια. Αλλά οφείλει να έχει ένα συγκεκριμένο σχέδιο δράσης, μια πολιτική αποτελεσματική και ρεαλιστική. Σε αυτό το θέμα, περισσότερο απ' ό,τι στ' άλλα, το Κόμμα προσκρούει σε πολυάριθμες δυσκολίες». Τις κυριότερες δυσκολίες ο Χο Τσι Μινχ τις εντόπιζε στη μεγάλη έκταση των αποικιών, στην αδιαφορία του προλεταριάτου της μητρόπολης για τις αποικίες, στην άγνοια των ιθαγενών για τα ζητήματα της πάλης των τάξεων και την κομμουνιστική πολιτική, στις προλήψεις που υπήρχαν ανάμεσα στο προλεταριάτο της μητρόπολης και το προλεταριάτο των αποικιών και στη θηριωδία των καταπιεστών. Και κατέληγε: «Μπροστά σε αυτές τις δυσκολίες τι πρέπει να κάμει το κόμμα; Να δυναμώσει την προπαγάνδα του για να νικήσει»¹². Το συμπέρασμα φαίνεται απλοϊκό. Στην πραγματικότητα όμως δεν είναι. Ο Χο Τσι Μινχ ζητάει από το Κομμουνιστικό Κόμμα να βγάλει τις εργατικές μάζες από το σκοτάδι της άγνοιας, που ήταν και η βασική αιτία της αδιαφορίας ή των προκαταλήψεών τους. Ζητά το φωτισμό των μαζών, τον οπλισμό τους με επαναστατική θεωρία που θα τις οδηγήσει στην επαναστατική πράξη.

Στη δεκαετία του 1920 ο Χο Τσι Μινχ ταξίδεψε πολλές φορές στη Σοβιετική Ενωση, όπου συμμετείχε στην ίδρυση του γραφείου Νοτιοανατολικής Ασίας της Κομιντέρν, στην ίδρυση της Αγροτικής Διεθνούς και σε άλλες εκδηλώσεις του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος. Βρέθηκε επίσης από το 1924 στην Καντόνα, ως μέλος του κλιμακίου της Κομιντέρν κι έζησε από κοντά την κινέζικη επανάσταση¹³.

Η ίδρυση του ΚΚ αποτέλεσε τη μεγάλη στροφή στους αντιαποικιακούς αγώνες του βιετναμέζικου λαού, οι οποίοι έγιναν πλέον οργανικό στοιχείο της προλεταριακήςεπανάστασης. Οι εξελίξεις μάλιστα υποχρέωσαν πολύ γρήγορα τους κομμουνιστές να αποδείξουν, ως οργανωμένη πλέον πολιτική δύναμη, αν ήταν σε θέση να ανταποκριθούν στην ιστορική τους αποστολή. Η ευκαιρία δόθηκε όταν ταυτόχρονα με την ίδρυση του κόμματος ξέσπασε ένα νέο επαναστατικό - εθνικοαπελευθερωτικό - αντιαποικιακό κύμα στη χώρα. Ηταν Φλεβάρης του '30 όταν ξέσπασε το κύμα αυτό με την απεργία 3.000 εργατών του αγροκτήματος Φου Ριένγκ στο Κοσινσίν. Ακολούθησαν απεργία 4.000 εργατών της βαμβακοτεχνίας του Ναμ Ντιν στο Μπακ Μπο το Μάρτη και απεργία 400 εργατών του εργοστασίου σπίρτων και του πριονιστηρίου του Μπεν Θούι στο Τρουνγκ, τον Απρίλη. Από την Πρωτομαγιά του 1930 η επαναστατική πλημμυρίδα σκέπασε όλη τη χώρα με χιλιάδες εργατικές απεργίες, αγροτικές διαδηλώσεις, σχολικές απεργίες, κλείσιμο της αγοράς κ.ο.κ. «Στις ακτές των δύο επαρχιών του Κεντρικού Βιετνάμ (Νγκε - Αν και Χα - Τσιν)- γράφουν οι Σοβιετικοί ιστορικοί¹⁴ - οι ξεσηκωμένοι αγρότες με επικεφαλής τους κομμουνιστές συγκρότησαν σοβιέτ και πήραν την εξουσία στα χέρια τους. Στα χωριά συγκροτήθηκαν επιτροπές για να εφαρμόσουν την αγροτική μεταρρύθμιση».

Τέτοιας έκτασης γεγονότα συνέβησαν, αλλά στο τέλος οι Γάλλοι αποικιστές κατάφεραν να καταστείλουν την εξέγερση χωρίς όμως να μπορέσουν να συντρίψουν το επαναστατικό κίνημα.

Νέα άνοδο το κίνημα γνώρισε στην περίοδο 1936-1939 όπου στο πλαίσιο της εφαρμογής των αποφάσεων του 7ου Συνεδρίου της Κομμουνιστικής Διεθνούς προώθησε την πολιτική της συγκρότησης ενός Λαϊκού Αντιιμπεριαλιστικού Ινδοκινέζικου Μετώπου το οποίο στη συνέχεια μετατράπηκε σε Δημοκρατικό Ινδοκινέζικο Μέτωπο.

Στις αρχές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου το ΚΚ Ινδοκίνας έθεσε το ζήτημα της προετοιμασίας της ένοπλης εξέγερσης. Στην 6η (1939), στην 7η (1940) και στην 8η (1941) Ολομέλεια της ΚΕ του πάρθηκε η απόφαση να θεωρηθεί σαν πρωτεύον το ζήτημα της εθνικής απελευθέρωσης. «Ηταν ανάγκη - γράφει ο Α. Σ. Βορόνιν¹⁵ - να δημιουργηθούν ένοπλες οργανώσεις των εργαζόμενων μαζών και επαναστατικός στρατός και, συνδυάζοντας σωστά τον πολιτικό αγώνα με τον ένοπλο, να προχωρήσει η προετοιμασία της γενικής ένοπλης εξέγερσης με σκοπό την κατάληψη της εξουσίας». Η πρώτη μονάδα του λαϊκού στρατού δημιουργήθηκε στις 22/12/1944 και η εξέλιξή του από κει και πέρα υπήρξε ραγδαία.

Η ανεξαρτησία

Η κορύφωση του εθνικοαπελευθερωτικού - επαναστατικού αγώνα στο Βιετνάμ ήρθε τον Αύγουστο του 1945 και σ' αυτό συνέβαλε η ήττα του φασιστικού άξονα σε παγκόσμιο επίπεδο και η πάλη του βιετναμέζικου λαού σε συνδυασμό με την ήττα και συνθηκολόγηση της Ιαπωνίας. Στις 13 Αυγούστου το ΚΚ αποφάσισε τη γενική εξέγερση και τρεις μέρες αργότερα στο Συνέδριο των Αντιπροσώπων του Λαού, που συγκάλεσε το Βιέτ Μιν (Ενωση για την Ανεξαρτησία του Βιετνάμ), υιοθετήθηκαν οι «10 μεγάλες πολιτικές αρχές» της οργάνωσης, καταρτίστηκε η διαταγή της γενικής ένοπλης εξέγερσης και εξελέγη Κεντρική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης, δηλαδή προσωρινή κυβέρνηση, με πρόεδρο τον Χο Τσι Μινχ.

Στις 19 Αυγούστου η εξέγερση στέφθηκε με επιτυχία στο Ανόι, στις 23 Αυγούστου θριάμβευσε στο Χουέ και στις 25 Αυγούστου στη Σαϊγκόν. Σε διάστημα 11 ημερών η νικηφόρα εξέγερση ήταν γεγονός σε όλο το Βιετνάμ. Ετσι στις 2 Σεπτέμβρη του 1945 ο Χο Τσι Μινχ διάβασε τη Διακήρυξη Ανεξαρτησίας του Βιετνάμ με την οποία η χώρα ονομαζόταν Λαϊκή Δημοκρατία¹⁶.

Ανάμεσα στα άλλα εκείνη η Διακήρυξη έλεγε: «Οι Γάλλοι έφυγαν, οι Ιάπωνες παραδόθηκαν, ο αυτοκράτορας Μπάο Ντάι παραιτήθηκε. Ο λαός μας έσπασε όλες τις αλυσίδες που μας βάραιναν περισσότερο από έναν αιώνα για να κάνει το Βιετνάμ μας μια χώρα ανεξάρτητη. Ο λαός μας, με το ίδιο χτύπημα, ανέτρεψε την εγκαταστημένη από δεκάδες αιώνες μοναρχία, για να ιδρύσει τη Λ. Δημοκρατία. Για τούτους τους λόγους, εμείς, μέλη της προσωρινής κυβέρνησης, στο όνομα ολόκληρου του λαού του Βιετνάμ απελευθερωνόμαστε ολοκληρωτικά από κάθε αποικιακή σχέση με την ιμπεριαλιστική Γαλλία, ακυρώνουμε όλες τις συνθήκες που η Γαλλία υπέγραψε για το Βιετνάμ, καταργούμε όλα τα προνόμια που οι Γάλλοι είχαν σφετεριστεί πάνω στο έδαφός μας. Ολος ο λαός του Βιετνάμ, εμψυχωμένος με μια θέληση, είναι αποφασισμένος να αγωνιστεί μέχρι το τέλος ενάντια σε κάθε επιθετική προσπάθεια των Γάλλων αποικιοκρατών. Είμαστε πεπεισμένοι πως οι σύμμαχοι, που έχουν αναγνωρίσει τις αρχές της ισότητας των λαών στις συνδιασκέψεις της Τεχεράνης και του Σαν Φραντσίσκο, δεν μπορούν να μην αναγνωρίσουν την ανεξαρτησία του Βιετνάμ. Ενας λαός που πεισματικά αντιτάχθηκε για ογδόντα χρόνια στη γαλλική κυριαρχία, ένας λαός που στα τελευταία χρόνια τοποθετήθηκε αποφασιστικά στο πλευρό των συμμάχων για να πολεμήσει εναντίον του φασισμού, αυτός ο λαός έχει το δικαίωμα να είναι ανεξάρτητος.

Για τούτους τους λόγους, εμείς, μέλη της προσωρινής Κυβέρνησης της Λ. Δημοκρατίας του Βιετνάμ, διακηρύττουμε πανηγυρικά σε ολόκληρο τον κόσμο: Το Βιετνάμ έχει το δικαίωμα να είναι λεύτερο και ανεξάρτητο και, πραγματικά, έχει γίνει μια χώρα λεύτερη και ανεξάρτητη. Ολος ο λαός του Βιετνάμ είναι αποφασισμένος να κινητοποιήσει όλες τις υλικές και πνευματικές δυνάμεις του, να θυσιάσει τη ζωή και τα αγαθά του για να διαφυλάξει το δικαίωμά του για λευτεριά και ανεξαρτησία».

Το Βιετνάμ μετά τον πόλεμο: Από την απελευθέρωση στο σοσιαλισμό

Η δημιουργία της Λαϊκής Δημοκρατίας του Βιετνάμ δεν έφερε αμέσως και την απελευθέρωση του λαού της χώρας. Οι αποικιοκράτες - ιμπεριαλιστές δεν παραδέχτηκαν την ήττα τους, παρά μόνον όταν αυτή κατέστη ολοκληρωτική. Στην αρχή και με πρόσχημα την καταδίωξη των Ιαπώνων, το Νότιο Βιετνάμ καταλήφθηκε από αγγλικά στρατεύματα και το Βόρειο Βιετνάμ από κινεζικά στρατεύματα του Τσανγκ Κάι Σεκ. Σύντομα, ήρθαν και οι Γάλλοι που πήραν τη Σαϊγκόν και άλλες πόλεις του Νότου, αλλά δεν ήταν εύκολο γι' αυτούς να παλινορθώσουν το αποικιοκρατικό τους καθεστώς. Το Φλεβάρη του '46 συμφώνησαν με τον Τσανγκ Κάι Σεκ να αποσύρει τα στρατεύματά του από το Βόρειο Βιετνάμ. Στη συνέχεια, η κυβέρνηση του ...σοσιαλιστή Λέο Μπλουμ δήλωσε πως θα αναγνωρίσει τη Βιετναμέζικη Λαϊκή Δημοκρατία, με τον όρο ότι η τελευταία θα δεχόταν να γίνει μέλος της Γαλλικής Ενωσης, της γαλλικής, δηλαδή, Αποικιοκρατικής Συμπολιτείας. Αρχισαν, μάλιστα, και διαπραγματεύσεις στο Παρίσι και το Δεκέμβρη του '46, όταν ο Χο Τσι Μινχ βρισκόταν στη γαλλική πρωτεύουσα και συνομιλούσε με τον Λέο Μπλουμ, τα γαλλικά στρατεύματα άρχιζαν πόλεμο για την παλινόρθωση της αποικιοκρατίας στην Ινδοκίνα, κατέλαβαν την πρωτεύουσα της χώρας, το Ανόι, και άλλα στρατηγικά σημεία. Η κυβέρνηση του Χο Τσι Μινχ κατέφυγε στη ζούγκλα κι από εκεί άρχισε νέο αγώνα κατά των Γάλλων αποικιστών.

Αναλύοντας τη στρατηγική των Γάλλων σ' εκείνες τις συνθήκες, ο David Horowitz σημειώνει¹⁷: «Το νότιο τμήμα συγκέντρωνε το μεγαλύτερο μέρος των γαλλικών επενδύσεων και γρήγορα φάνηκε ότι οι Γάλλοι ήσαν αποφασισμένοι να διαχωρίσουν το τμήμα αυτό από το υπόλοιπο Βιετνάμ. Παράλληλα, επέμεναν να διατηρήσουν τον έλεγχο του στρατού και της διπλωματίας του Βιετνάμ, καθώς και τον έλεγχο της νομισματικής πολιτικής και της οικονομίας του».

Βέβαια, πίσω από τη Γαλλία, βρίσκονταν οι ΗΠΑ που την ενίσχυαν οικονομικά. «Στην πραγματικότητα - όπως πολύ σωστά επισημαίνει ο Ν. Ψυρούκης¹⁸ - οι Βορειοαμερικανοί ιμπεριαλιστές δεν ενδιαφέρονταν για τη σωτηρία της γαλλικής αποικιακής αυτοκρατορίας. Ζητούσαν να αρπάξουν τα πλούτη της. Και έβλεπαν πως η Γαλλία, με τους αποικιακούς πολέμους, σύντομα θα παρέδιδε τις αποικίες της στην κηδεμονία των ΗΠΑ».

Το Βιετνάμ ξαναβρέθηκε, λοιπόν, κάτω από αποικιακό ζυγό μετά το Β` Παγκόσμιο Πόλεμο και ο λαός του ξεκίνησε ένα νέο αγώνα για την απελευθέρωσή του. Στις 20 Δεκέμβρη του 1946, το ΚΚ Ινδοκίνας και ο Πρόεδρος της χώρας Χο Τσι Μινχ απηύθυναν έκκληση προς τον βιετναμέζικο λαό ν' αρχίσει παλλαϊκή αντίσταση ενάντια στους αποικιοκράτες μέχρι την ολοκληρωτική απελευθέρωση της χώρας. Ο λαϊκός αντιαποικιακός πόλεμος αγκάλιασε ολόκληρη την Ινδοκίνα και πήρε πρωτοφανείς διαστάσεις, ιδιαίτερα μετά τη νίκη της κινεζικής επανάστασης, το 1949. Το 1950, το 90% του Βιετνάμ ήταν απελευθερωμένο και μόνο το 10% ήταν υπό γαλλικό έλεγχο. Επίσης η κυβέρνηση του Χο Τσι Μινχ απόκτησε διεθνές κύρος μετά την αναγνώρισή της από την ΕΣΣΔ και τις άλλες Λαϊκές Δημοκρατίες.

Το Σεπτέμβρη του 1950, ο βιετναμέζικος λαϊκός στρατός απελευθέρωσε πέντε βόρειες επαρχίες του Βιετνάμ, που συνορεύουν με τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας. Ετσι, εξασφαλίστηκε η απρόσκοπτη σύνδεση με το σοσιαλιστικό στρατόπεδο. Στη συνέχεια, και συγκεκριμένα στο διάστημα 1950- 1953, ο ένοπλες δυνάμεις της ΛΔ του Βιετνάμ κατάφεραν να επεκτείνουν το απελευθερωμένο έδαφος, ενώ στα μετόπισθεν του εχθρού αναπτύχθηκε ισχυρό εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα. Οι εξελίξεις αυτές και η συνεχής ανάπτυξη του επαναστατικού κινήματος στη χώρα υποχρέωσαν τους Γάλλους αποικιοκράτες, ιδιαίτερα μετά τη συντριβή τους στο Ντιεν Μπιεν Φου, το Μάη του 1954, να αρχίσουν διαπραγματεύσεις για τη διευθέτηση του ζητήματος της Ινδοκίνας, με τελικό αποτέλεσμα την υπογραφή των Συμφωνιών της Γενεύης στις 20 Ιούλη του ίδιου έτους. Σχετικά με το Βιετνάμ, οι εν λόγω συμφωνίες προέβλεπαν τον καθορισμό προσωρινής διαχωριστική γραμμής στο 17ο παράλληλο, ανάμεσα στο Βόρειο και στο Νότιο τμήμα του. Ακόμη απαγορευόταν η είσοδος σε ολόκληρη τη χώρα ξένων στρατευμάτων και προσωπικού, η δημιουργία ξένων στρατιωτικών βάσεων και η προσχώρηση οποιουδήποτε από τα δύο τμήματα σε κάποια στρατιωτική συμμαχία. Η συμφωνία, τέλος, προέβλεπε τη διεξαγωγή διαβουλεύσεων ανάμεσα στις αρχές των δύο ζωνών, με σκοπό τη διενέργεια γενικών εκλογών για τη συνένωση της χώρας.

Η συμφωνία ήταν μια καλή βάση για τη λύση του προβλήματος και οι επαναστατικές δυνάμεις του Βιετνάμ τη χαιρέτησαν με ιδιαίτερη ικανοποίηση. Ωστόσο, δεν επρόκειτο να εφαρμοστεί και αποτέλεσε την απαρχή της αμερικανικής επέμβασης. Συγκεκριμένα, οι αρχές του νότιου τμήματος της χώρας, με την καθοδήγηση και την ενεργό υποστήριξη των ΗΠΑ, αρνήθηκαν ν' ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, όπως αυτές ορίζονταν από τη συμφωνία. Ετσι, εκ των πραγμάτων, στο τμήμα αυτό άρχισε να αναπτύσσεται εθνικοαπελευθερωτικού κίνημα, ενώ στο βόρειο τμήμα οι επαναστατικές αλλαγές αποκτούσαν βαθύτερο χαρακτήρα, προσεγγίζοντας όλο και περισσότερο το σοσιαλιστικό δρόμο ανάπτυξης. Αντικειμενικά, αυτή η εξέλιξη οδηγούσε στη συντριβή του αντιδραστικού καθεστώτος της Σαϊγκόν, στην επανένωση των δύο τμημάτων και στην απόσπαση ολόκληρης της χώρας από την ιμπεριαλιστική εξάρτηση, κάτι που οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν επιθυμούσαν να το δουν ούτε ως κακό όνειρο. Γι' αυτό και προχώρησαν στην ανοιχτή στρατιωτική επέμβαση με την αποστολή στρατευμάτων στο νότιο τμήμα της χώρας, για τη συντριβή του εθνικοαπελευθερωτικού παρτιζάνικου κινήματος, και με τον ανελέητο βομβαρδισμό στόχων στο έδαφος του Βορείου Βιετνάμ.

Οι ένοπλες δυνάμεις, που κινητοποίησαν οι ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του πολέμου, μερικές φορές, έφτασαν το ενάμισι εκατομμύριο άνδρες. Συνολικά, δε, στον πόλεμο πήραν μέρος έξι εκατομμύρια Αμερικανοί στρατιώτες και χρησιμοποιήθηκαν επίλεκτα τμήματα όλων των Οπλων. Αναλυτικότερα, στην πορεία του πολέμου, οι ΗΠΑ χρησιμοποίησαν στο Βιετνάμ και στις γύρω περιοχές του το 70% των στρατευμάτων τους ξηράς, το 60% των αεροπορικών τους δυνάμεων, το 40% του πολεμικού τους στόλου, ενώ η Αεροπορία τους έριξε 15 εκατομμύρια τόνους χημικές δηλητηριώδεις ουσίες. Παρ' όλα αυτά, δεν κατάφεραν να νικήσουν. Ο λαός του Βιετνάμ, στηριγμένος στην αμέριστη βοήθεια της Σοβιετικής Ενωσης και των υπόλοιπων σοσιαλιστικών χωρών, υποχρέωσε τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό σε ταπεινωτική ήττα.

Το Μάη του 1968 οι Αμερικανοί ιμπεριαλιστές δέχονται να αρχίσουν διαπραγματεύσεις με τη ΛΔ του Βιετνάμ και το Γενάρη του 1969 άρχισε η Διάσκεψη του Παρισιού. Στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων - και χωρίς να τις εγκαταλείπουν - οι Αμερικανοί επιχείρησαν την επιστροφή στις πολεμικές επιχειρήσεις, όταν τον Απρίλη του 1972 βομβάρδισαν απελευθερωμένες περιοχές στο νότο και βιομηχανικά κέντρα του Βορείου Βιετνάμ. Βέβαια, δεν κατάφεραν να αποφύγουν την ήττα και κάτω από το βάρος των εξελίξεων, την υπεροχή του επαναστατικού κινήματος και την οργή της παγκόσμιας κοινής γνώμης υποχρεώθηκαν, το Γενάρη του 1973, να υπογράψουν στο Παρίσι συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου και την αποκατάσταση της ειρήνης στο Βιετνάμ.

Βάσει της συμφωνίας, οι ΗΠΑ υποχρεώνονταν να αποσύρουν τα στρατεύματά τους και να παραιτηθούν από οποιαδήποτε στρατιωτική παρουσία στο Νότιο Βιετνάμ, αναγνώριζαν την ανεξαρτησία, την κυριαρχία, την ενότητα και την εδαφική ακεραιότητα της χώρας και αναλάμβαναν την υποχρέωση να χορηγήσουν βοήθεια στο Βιετνάμ για την επούλωση των πληγών του πολέμου.

Η νίκη του βιετναμέζικου λαού, αν και ακριβά πληρωμένη, ήταν σπουδαία και ολοκληρωτική. Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Henry Kissinger γράφει χαρακτηριστικά¹⁹: «Οι συμφωνίες στο Παρίσι είχαν απεμπλέξει τις Ηνωμένες Πολιτείες από τον πόλεμο του Βιετνάμ, αλλά η παράταση ζωής του Νότιου Βιετνάμ βασιζόταν στην αμερικανική υποστήριξη. Το Κογκρέσο έπρεπε να αποφασίσει, αν συνέχιζε την πολιτική ανάσχεσης στην Ινδοκίνα και μετά την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων. Και η απόφαση ήταν αρνητική». Ηταν σαφές πως ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός δεν ήταν τότε σε θέση να πράξει αλλιώς. Ετσι, οι σπασμωδικές, στη συνέχεια, προσπάθειες της αντιδραστικής διοίκησης της Σαϊγκόν να εμποδίσει τη φυσική πορεία των πραγμάτων ήταν καταδικασμένες σε αποτυχία. Η κατάληψη, μάλιστα, της πόλης στις 30 Απρίλη του 1975 από τις δυνάμεις της επανάστασης έθεσε και τυπικά τέρμα σ' αυτό το κεφάλαιο. Τον Απρίλη του 1976, έγιναν γενικές εκλογές στο σύνολο του ενοποιημένου πλέον Βιετνάμ και η ενιαία εθνοσυνέλευση που προέκυψε από αυτές στην πρώτη Σύνοδό της (τέλη του Ιούνη - αρχές Ιούλη του 1976) ανακήρυξε τη Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Βιετνάμ.

1 Α. Σ. Βορόνιν: «Ο αγώνας του βιετναμικού λαού για Ανεξαρτησία, ενότητα και σοσιαλισμό», Εκδόσεις «ΝΕΑ ΒΙΒΛΙΑ», σελ. 64-65

2 στο ίδιο, σελ. 83

3 Ακαδημία Επιστημών ΕΣΣΔ: «Παγκόσμια Ιστορία», εκδόσεις «Μέλισσα», τόμος ΣΤ2, σελ. 825.

4 Ακαδημία Επιστημών ΕΣΣΔ: «Παγκόσμια Ιστορία», εκδόσεις «Μέλισσα», τόμος Ζ1, σελ. 127- 128.

5 Λουί Σορέλ: «Η Ινδοκίνα υπό τους Γάλλους», στο ΠΑΡΝΕΛ: «Ιστορία του 20ού αιώνα», εκδόσεις «Χρυσός Τύπος», τόμος 1ος, σελ. 316

6 Β. Ι. Λένιν: «Πόλεμος και Επανάσταση», «Απαντα», τόμος 32, εκδόσεις ΣΕ, σελ. 88

7 «Η Εποποιία του Βιετναμέζικου λαού - Σύντομη ιστορία του Κόμματος των Εργαζομένων του Βιετνάμ», εκδόσεις «Τύμφη», Αθήνα 1978, σελ. 11

8 Stelio Marchese: «Η επανάσταση του Βιετνάμ», στο πολύτομο έργο «Ιστορία των Επαναστάσεων», εκδόσεις «ΑΚΜΗ», τόμος 1ος, σελ. 60

9 Stelio Marchese, στο ίδιο, σελ. 59

10 Stelio Marchese, στο ίδιο, σελ. 60

11 «Η Εποποιία του Βιετναμέζικου λαού - Σύντομη ιστορία του Κόμματος των Εργαζομένων του Βιετνάμ», εκδόσεις «Τύμφη», Αθήνα 1978, σελ. 13

12 Χο Τσι Μινχ: «Εκλεκτά έργα», εκδόσεις «ΜΝΗΜΗ», σελ. 15-17

13 Stelio Marchese, στο ίδιο, σελ. 77-78

14 Ακαδημία Επιστημών ΕΣΣΔ: «Παγκόσμια Ιστορία», εκδόσεις «Μέλισσα», τόμος, Θ1-Θ2, σελ. 373

15 Α. Σ. Βορόνιν: «Ο αγώνας του βιετναμικού λαού για Ανεξαρτησία, ενότητα και σοσιαλισμό», Εκδόσεις «ΝΕΑ ΒΙΒΛΙΑ», σελ. 8

16 Ακαδημία Επιστημών ΕΣΣΔ: «Παγκόσμια Ιστορία», εκδόσεις «Μέλισσα», τόμος, Ι1- Ι2, σελ. 777-778

17 David Horowitz: «Από τη Γιάλτα στο Βιετνάμ», εκδόσεις «Κάλβος», σελ. 200

18 Νίκου Ψυρούκη: «Ιστορία της Αποικιοκρατίας», εκδόσεις «Επικαιρότητα», τόμος Στ', σελ. 383

19 Henry Kissinger: «Διπλωματία», εκδόσεις «Νέα Σύνορα - Α. Α. Λιβάνη», σελ. 777

Γιώργος ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

    

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

2/9/2007

 -- Η ανακήρυξη της Λαϊκής Δημοκρατίας του Βιετνάμ

30/4/2005

 -- Χρονολόγιο

3/10/2004

 -- Η ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Βιετνάμ

30/5/2004

 -- Το τέλος της γαλλικής κυριαρχίας στο Βιετνάμ

29/4/2000

 -- Η Νίκη της Βιετναμέζικης Επανάστασης