«'Η παλεύεις και νικάς, ή σκύβεις το κεφάλι και περνάς»
 |
Με αφορμή τη σχέση ενός ζευγαριού, του Βούλη και της Αριστέας, ο Μήτσος Ευθυμιάδης, με συγγραφική μαεστρία ανέδειξε τη σχέση του εκμεταλλευτή και του εκμεταλλευόμενου. Ο Βούλης, ένας άχρηστος σύζυγος, παρασιτεί εις βάρος της Αριστέας. Συντηρεί και παρατείνει την κατάσταση αυτή προς όφελός του, χρησιμοποιώντας διάφορα τεχνάσματα παραπλάνησης. Ενα από αυτά είναι και ο Φώντας. Πρόσωπο ανύπαρκτο, όμως κεντρική αναφορά του έργου. Ο «Φώντας» συμβολίζει τις φρούδες ελπίδες, τις ανεκπλήρωτες υποσχέσεις, τις αυταπάτες, οτιδήποτε προβάλλει ως κοινωνικό εμπόδιο στην εξέλιξη του ανθρώπου και της κοινωνίας.
Δέκα χρόνια μετά το θάνατο του Μήτσου Ευθυμιάδη (2003) το έργο του αποκαλύπτει τη διαχρονική του αξία, τους πολιτικούς συμβολισμούς του. Στη σκηνική μεταφορά του «Φώντα» σήμερα, είναι αναγκαίο να τονιστεί αυτή η συμβολική του διάσταση με λιτά σκηνικά και εκφραστικά μέσα και με τη θεατρική επαγρύπνηση ηθοποιών και κοινού. Ετσι η παράσταση προσφέρεται ως ακατέργαστη πρώτη ύλη που πρέπει να την επεξεργαστεί το ίδιο το κοινό. Αυτός είναι ο στόχος της σκηνοθετικής γραμμής, την οποία υπογράφει η Αγγελική Ξένου.
Στο πλαίσιο της σκηνοθετικής αντίληψης για το ανέβασμα του έργου, ο θίασος «Βήματα» συνεργάζεται με το συγκρότημα «KollektivA», για τη σύνθεση πρωτότυπης μουσικής. Σκηνικά - κοστούμια: Κώστας Βελινόπουλος. Στους ρόλους της Αριστέας και του Βούλη η Ελένη Γερασιμίδου και ο Αντώνης Ξένος.
 |
Ο δημιουργός του «Φονιά», ενός από τα πολύ σημαντικά έργα της μεταπολιτευτικής περιόδου, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1945. Φοίτησε στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ, την οποία όμως δεν τελείωσε, για να ασχοληθεί με τη θεατρική συγγραφή. Οπως έλεγε συχνά, «το έβαλα στα πόδια από τη σχολή για να μην αργήσω στο ραντεβού μου με τη λογοτεχνία». Η πρώτη συγγραφική του εμφάνιση έγινε το 1975 με την εξαιρετική πολιτικοϊστορική σάτιρα, εμπλουτισμένη με καυστικά τραγούδια, «Οι προστάτες», την οποία ανέβασε στο «Θέατρο Τέχνης» ο ίδιος ο Κάρολος Κουν, με μουσική του Χρήστου Λεοντή. Με το έργο αυτό ο Μ. Ευθυμιάδης γέννησε πολλές ελπίδες για τη συγγραφική του πορεία. Ελπίδες που αυξήθηκαν με τα δύο επόμενα έργα του, «Ο Φώντας», το οποίο ανέβασε ο Θανάσης Παπαγεωργίου στη «Στοά» (1977-1978), και «Ο φονιάς», το οποίο ανέβασε με μεγάλη επιτυχία η «Θεατρική Σκηνή» του Αντώνη Αντωνίου (1981-1983). Μετά από δεκαπέντε χρόνια συγγραφικής σιωπής, το 1997, ο Μήτσος Ευθυμιάδης «επανήλθε» με ένα εν πολλοίς αυτοβιογραφικό, σκληρής και αποκαλυπτικής κοινωνικής αλήθειας δράμα, το «Πέρα από τη νύχτα», του οποίου το ανέβασμα εμπιστεύτηκε στον Γιάννη Καλατζόπουλο. Το έργο παρουσιάστηκε στο θέατρο «Πολύτεχνο». Ασχολήθηκε επίσης με τη σκηνοθεσία ανεβάζοντας στο θέατρο «Πολυθέαμα» των Ιωαννίνων τους «Εμιγκρέδες» του Μρόζεκ και τα «Περιμένοντας τον Γκοντό» και «Τέλος του παιχνιδιού» του Μπέκετ. Εχει μεταφράσει Αριστοφάνη («Ιππής») και Αισχύλο («Προμηθέας Δεσμώτης»), ενώ έχει γράψει και ένα μυθιστόρημα («Μοιραία σχέση»).
 |
Το θέμα που «ερέθιζε» τη συγγραφική πένα τουΜήτσου Ευθυμιάδη ήταν, όπως ο ίδιος είχε πει σε συνέντευξή του στον «Ρ», «το άτομο και η εξουσία, που στις μέρες μας αποκτά μεγάλες διαστάσεις. Αυτή η σχέση έχει πάρει πια τη μορφή της σύγκρουσης. Τελικά, τι κάνουμε; Πού βρισκόμαστε; Η σύγκρουση, βέβαια, μοιάζει ίδια ή σχεδόν ίδια μέσα στους αιώνες. Μόνο που κάποιες δεδομένες στιγμές φτάνει πια στα όριά της. Και τότε αυτή η σύγκρουση οδηγεί ή στην πτώση, που μπορεί να σημαίνει αναπαραγωγή του ίδιου συστήματος που μας έφερε εδώ, ή σε ένα ποιοτικό άλμα. Το ποιοτικό άλμα υπάρχει στη φύση. Τώρα αν εμείς στην κοινωνία δεν το πετυχαίνουμε, ή πετυχαίνουμε κάποια σπέρματα, αυτό γίνεται με δική μας ευθύνη. Οι επιλογές είναι αυτές που οδηγούν τον άνθρωπο στην καταστροφή του. Από ένα σημείο και μετά αναγκάζεσαι να επιλέξεις. Κι αυτή η αναγκαστική επιλογή είναι φθορά. Και τότε οφείλεις και πάλι να επιλέξεις το δρόμο που θα σε βγάλει από το σκοτάδι. Μέσα στο σκοτάδι οι άνθρωποι δύσκολα διακρίνουν τους ρόλους και τη θέση τους. Ωστόσο τα πιστεύω τους και τα θέλω τους μπορούν να είναι οι ακτίνες φωτός μέσα σε ένα βαθύ σκοτάδι. Πρέπει να παραδεχτούμε ότι είμαστε στο πιο πηκτό σκοτάδι. Μέσα σ' αυτό το σκοτάδι, βέβαια, υπάρχει και ο κίνδυνος να εγκλωβιστεί και να απελπιστεί ένας άνθρωπος. 'Η παλεύεις και νικάς ή σκύβεις το κεφάλι και περνάς».
«Μια φορά κι έναν καιρό στον τόπο τούτο το μικρό
ζούσαν κάτι φουκαράδες, οι ραγιάδες.
Κοτζαμπάσηδες, πασάδες και σεβάσμιοι δεσποτάδες
κυβερνούσανε τη χώρα. Καληώρα.
Τη δεκάτη ο τσιφλικάς, δώσ' του κόψιμο ο πασάς
κι υπαγόρευε το ράσο: «Σφάξε με αγά μ' ν' αγιάσω».
Κοτζαμπάσηδες, πασάδες και σεβάσμιοι δεσποτάδες
κυβερνούσανε τη χώρα. Καληώρα.
Κι έτσι οι τρεις από κοινού πίναν το αίμα του λαού
αφού τότε τσιφλικάδες ήσανε οι μπουρζουάδες.
Κοτζαμπάσηδες, πασάδες και σεβάσμιοι δεσποτάδες
κυβερνούσανε τη χώρα. Καληώρα» (Μήτσος Ευθυμιάδης).
Σ. Α.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου