ΟΥΚΡΑΝΙΑ Η σύγκρουση κλιμακώνεται και αποκτά διαρκώς νέες διαστάσεις

ΟΥΚΡΑΝΙΑ

Η σύγκρουση κλιμακώνεται και αποκτά διαρκώς νέες διαστάσεις

Η συντριβή του «Μπόινγκ» (φωτ.) έδωσε τροφή σε πλήθος «σεναρίων» και δηλώσεων

Διαμελισμένα κορμιά και συντρίμμια ενός αεροσκάφους που μετέφερε 283 επιβάτες και 15μελές πλήρωμα γέμισε την περασμένη Πέμπτη η περιοχή κοντά στην πόλη Σαχτιόρσκ, στην ουκρανική περιφέρεια του Ντονέτσκ, δηλαδή, μέσα στη ζώνη όπου τους τελευταίους μήνες διεξάγεται η «αντιτρομοκρατική» επιχείρηση της κυβέρνησης του Κιέβου, σκορπώντας θάνατο και ξενιτιά σε χιλιάδες λαϊκές οικογένειες της Ανατολικής Ουκρανίας. Η κυβέρνηση σφάζει το λαό.
Ο,τι κι αν αποκαλυφθεί σχετικά με τα αίτια της πτώσης του «Μπόινγκ 777» των «Μαλαισιανών Αερογραμμών», οι 298 νεκροί (ανάμεσά τους τουλάχιστον 80 παιδιά) έχουν κατά έναν τρόπο ήδη προστεθεί στα θύματα της σκληρής «κόντρας» των ΗΠΑ - ΕΕ στη Ρωσία για τα συμφέροντα των μονοπωλίων τους. Πριν ακόμα εξακριβωθεί το παραμικρό στοιχείο, το γύρο του κόσμου έκαναν δηλώσεις και αναλύσεις περί «κατάρριψης» του αεροπλάνου, μαζί με βαρύγδουπες επισημάνσεις και απειλές που κάθε πλευρά προσάρμοζε στα δικά της συμφέροντα.

Αντιδράσεις και «σενάρια»

«Τρομοκράτες σκότωσαν 300 ανθρώπους με μια βολή», έλεγε αργά το βράδυ της Πέμπτης ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Πέτρο Ποροσένκο, που νωρίτερα είχε δηλώσει ότι «δεν αποκλείουμε ότι και αυτό το αεροσκάφος να δέχτηκε επίθεση», όπως είχε γίνει με δύο στρατιωτικά αεροσκάφη (ένα ΑΝ-26 και ένα SU-26) τη Δευτέρα και την Τετάρτη αντίστοιχα, όταν - σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του Κιέβου που η Μόσχα χαρακτήρισε «παράλογους» - πυρά εκτοξεύτηκαν από ρωσικά εδάφη. «Ολες οι κόκκινες γραμμές έχουν παραβιαστεί», τόνισε σε έντονο ύφος ο «πρωθυπουργός» του Κιέβου Αρσένι Γιάτσενιουκ, αποδίδοντας κι αυτός - εμμέσως πλην σαφώς - τη συντριβή σε πυρά των ρωσόφωνων ανταρτών, κάνοντας λόγο για «διεθνείς εγκληματίες» που η Ρωσία «χρηματοδοτεί και στηρίζει», αλλά και για έναν «πόλεμο εναντίον της Ουκρανίας, εναντίον της Ευρώπης, εναντίον του κόσμου». Ο ίδιος συμπλήρωσε μάλιστα: «Είμαστε σε πόλεμο. Και θα δώσω κατάλληλες οδηγίες να ετοιμαστεί η εθνική οικονομία... Ξέρουμε για τα σχέδια των ληστών (σ.σ. των ρωσόφωνων ανταρτών) που τυγχάνουν στήριξης για περαιτέρω αποσταθεροποίηση της κατάστασης. Ετσι θα δοθούν οι απαραίτητες εντολές, ώστε όλη η χώρα να βρεθεί σε κατάσταση ετοιμότητας».
Το Κίεβο στήριξε τις κατηγορίες του σε κλεμμένη συνομιλία που έδωσαν στη δημοσιότητα οι ουκρανικές αρχές ασφαλείας (SBU), στην οποία ηγέτες των ρωσόφωνων ανταρτών φέρονται να συζητούν για επιβατηγό αεροσκάφος που κατέρριψαν.
Αντίστοιχα, η πρεσβευτής των ΗΠΑ στον ΟΗΕ Σαμάνθα Πάουερ, σε έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ επικαλέστηκε τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες και υποστήριξε ότι «αυτονομιστές εντοπίστηκαν» την Πέμπτη να έχουν στην κατοχή τους σύστημα αντιαεροπορικής άμυνας SΑ-11 (σ.σ. πρόκειται για αντιαεροπορικό σύστημα με ικανότητα βολής σε ακτίνα πολύ μεγαλύτερη από την απόσταση που χώριζε το «Μπόινγκ» από το έδαφος), κοντά στην τοποθεσία όπου έπεσε το αεροπλάνο. H ίδια πρόσθεσε ότι «δεδομένης της περιπλοκότητας του συστήματος SA-11... δεν μπορούμε να αποκλείσουμε μια τεχνική βοήθεια από ρωσικό προσωπικό στο χειρισμό του συστήματος».
Πάντως, ο γενικός εισαγγελέας της Ουκρανίας, Βιτάλι Γιαρέμα, ενημέρωσε την Παρασκευή τον Ποροσένκο ότι οι ρωσόφωνοι αντάρτες «ποτέ δεν απέκτησαν πυραυλικά συστήματα Buk-M1 ή S-300», όπως στο παρελθόν είχε αναφερθεί.
Από την άλλη μεριά, το ρωσικό υπουργείο Αμυνας ανακοίνωνε ότι «τα ρωσικά ραδιοτεχνικά μέσα κατά τη διάρκεια της 17ης Ιουλίου κατέγραψαν την ενεργοποίηση του σταθμού ραντάρ 9C18 "Κούπολ" της αντιαεροπορικής συστοιχίας Buk-M1, που είναι εγκατεστημένη στην περιοχή του οικισμού Στίλα (30 χλμ. νοτίως του Ντονιέτσκ)», δηλαδή σε ουκρανικό έδαφος δείχνοντας ότι και ο ουκρανικός στρατός έχει τέτοια όπλα και μπορεί να καταρρίψει το αεροσκάφος. Λέγεται, επίσης, ότι μισή ώρα μετά θα περνούσε από την ίδια περιοχή το αεροσκάφος του Βλ. Πούτιν.
Οσον αφορά τους ρωσόφωνους, ο αυτοανακηρυχθείς «πρωθυπουργός» της «Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ» Αλεξάντερ Μποροντάι απέρριψε τις κατηγορίες, υπογραμμίζοντας ότι «τα όπλα μας δεν πηγαίνουν πιο ψηλά από τα 4.000 μέτρα, δε διαθέτουμε (σ.σ. πυραύλους) Μπουκ, απολύτως κανέναν».
Η πτώση του «Μπόινγκ 777» και τα «σενάρια» που την ακολούθησαν έκαναν αξιωματούχους του ΝΑΤΟ να εκφράσουν την ανησυχία τους «για τον αυξανόμενο αριθμό των βαρέων όπλων που χρησιμοποιούν οι αυτονομιστές στην Ανατολική Ουκρανία, καθώς και για το γεγονός ότι αυτά είναι ολοένα και πιο εξελιγμένα», συμπληρώνοντας: «Παρατηρήσαμε ότι η Ρωσία συνεχίζει να επιτρέπει τη διέλευση μισθοφόρων και βαρέων όπλων από τα σύνορά της με την Ουκρανία».
Την ίδια στιγμή, ο Πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν δήλωνε ότι είναι σε επαφή με τον Ουκρανό ομόλογό του και «ελπίζει ότι θα μπορέσει να προσφέρει στον ουκρανικό λαό» μια «μέθοδο διασφάλισης των νόμιμων δικαιωμάτων και συμφερόντων που θα φέρει μια πλήρη και διαρκή ειρήνη σ' αυτήν τη γη». Νωρίτερα, είχε υποστηρίξει ότι «αυτή η τραγωδία δε θα είχε συμβεί εάν υπήρχε σταθερότητα στην περιοχή ή αν οι στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Ανατολική Ουκρανία δεν είχαν ξεκινήσει εκ νέου».
Πάντως, η Μόσχα δεν απέφυγε και η ίδια τους υψηλούς τόνους, καθώς ο ΥΠΕΞ, Σεργκέι Λαβρόφ - με αφορμή οβίδα από ουκρανικά εδάφη που έπληξε τη Δευτέρα ένα ρωσικό χωριό, σκοτώνοντας έναν άνθρωπο - φρόντισε να ξεκαθαρίσει ότι σε περίπτωση που ριφθούν πυρά από την Ουκρανία στο ρωσικό έδαφος «θα λάβουμε αυστηρά μέτρα. Το λιγότερο, αν είναι ξεκάθαρο ότι αυτό έγινε σκοπίμως, είμαι πεπεισμένος ότι πρέπει να καταστρέψουμε το σημείο απ' όπου προήλθαν τα πυρά».
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, σχεδόν όλες οι πλευρές διατύπωσαν αίτημα για μια «διεθνή», «αντικειμενική» έρευνα, πάνω - κάτω όπως τέθηκε και στο σχετικό ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Από το Πεκίνο, το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών εξέφραζε το «σοκ» του, ενώ το κρατικό πρακτορείο «Σινχουά» ανέφερε ότι «η κατηγορία (σ.σ. προς ρωσόφωνους και Μόσχα) είναι προφανώς βιαστική, καθώς οι αξιωματούχοι παραδέχθηκαν ότι δε γνωρίζουν προς το παρόν ποιος ευθύνεται για την επίθεση, ενώ την ίδια ώρα καταδίκασαν τη στρατιωτική επέμβαση της Ρωσίας».

Πολλά ερωτήματα

Οι «Μαλαισιανές Αερογραμμές» ανακοίνωσαν ότι οι πιλότοι του μοιραίου «Μπόινγκ» υπέβαλαν «σχέδιο πτήσης με το οποίο ζητούσαν να πετάξουν στα 35.000 πόδια», αλλά «μόλις εισήλθε στον ουκρανικό εναέριο χώρο, η MH17 (σ.σ. η πτήση) έλαβε οδηγία από την ουκρανική υπηρεσία εναέριου ελέγχου να πετάξει στα 33.000 πόδια».
Στο φόντο συζητήσεων ότι το «Μπόινγκ» επέλεξε το συγκεκριμένο αεροδιάδρομο για να εξοικονομηθούν καύσιμα, ο επικεφαλής της Διεθνούς Ενωσης Αερομεταφορών (IATA) Τόνι Τάιλερ διευκρίνισε ότι «οι αεροπορικές εταιρείες βασίζονται στις κυβερνήσεις και τις υπηρεσίες ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας, για να τις συμβουλεύουν ποιος εναέριος χώρος είναι διαθέσιμος για πτήσεις και σχεδιάζουν (σ.σ. τις πτήσεις τους) εντός αυτών των ορίων», πρόσθεσε.
Επιπλέον, πολλές εταιρείες έκαναν γνωστό ότι έχουν σταματήσει να εκτελούν πτήσεις στην ανατολική Ουκρανία εδώ και αρκετούς μήνες.
Τα ερωτήματα είναι πολλά και αυξάνονται καθώς τα τηλεγραφήματα των πρακτορείων διαδέχονται το ένα το άλλο.
Ποιος ευθύνεται που ένα επιβατηγό αεροσκάφος εκτελούσε πτήση σε περιοχή ένοπλων συγκρούσεων, κι ενώ είχε ήδη αναφερθεί κατάρριψη (στρατιωτικών) αεροσκαφών; Ποια υπηρεσία ήταν αρμόδια να εκδώσει σχετική προειδοποίηση ή/και απαγόρευση και τι έγινε τελικά;
Πάντως, οι συγκεχυμένες πληροφορίες δε σταματούσαν. Για παράδειγμα, εκπρόσωποι των ρωσόφωνων δήλωναν από την Πέμπτη ότι έχουν εντοπίσει τα μαύρα κουτιά, αλλά την Παρασκευή άλλοι εκπρόσωποι της ίδιας πλευράς φέρονταν να το διαψεύδουν.
Την Παρασκευή το βράδυ, ο Ελβετός διπλωμάτης Τόμας Γκρέμινγκερ δήλωνε σε διεθνή πρακτορεία ότι ρωσόφωνοι εμποδίζουν παρατηρητές του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) να επιθεωρήσουν το σημείο της συντριβής, λέγοντας ότι «δεν έχουν την ελευθερία κινήσεων που χρειάζονται». Ωστόσο, το πρωί της ίδιας μέρας είχε ανακοινωθεί συμφωνία της Ομάδας επαφής (με τη συμμετοχή και των ρωσόφωνων) για να παρασχεθεί «ασφαλής πρόσβαση» σε μια «εθνική διερευνητική επιτροπή στην οποία μετέχουν και διεθνείς ερευνητές».

Συνεχίζονται οι αιματηροί βομβαρδισμοί

Κι ενώ τα «σενάρια» περί «κατάρριψης» έδιναν και έπαιρναν, οι αιματηρές επιθέσεις του ουκρανικού στρατού συνεχίζονταν, χωρίς όμως να έχουν την ίδια προβολή από τα ΜΜΕ.
Προχτές, ρωσικά ΜΜΕ μετέδωσαν ότι στην περιοχή του Λουγκάνσκ βομβαρδίστηκε διυλιστήριο (που ανήκε στη ρωσική «Ροσνέφτ»), το οποίο αποτελούσε τη μοναδική μονάδα του είδους που δουλεύει με προπυλένιο σε όλη την Ουκρανία. Η ίδια πηγή ανέφερε ότι η επίθεση έγινε μάλιστα σε σημείο πολύ κοντά σε εγκαταστάσεις αποθήκευσης υδρογόνου.
Το γραφείο Τύπου της αυτοανακηρυχθείσας «Λαϊκής Δημοκρατίας του Λουγκάνσκ» ανακοίνωνε ότι το τελευταίο διήμερο από τους βομβαρδισμούς σκοτώθηκαν συνολικά 20 άμαχοι. Ακόμα, ότι οι βόμβες προκάλεσαν σοβαρά πλήγματα στο δίκτυο υδροδότησης και ηλεκτροδότησης της πόλης Λουγκάνσκ, επηρεάζοντας το 85% των οικογενειών της πόλης.