ΑΙΤΩΛΙΚΟ: ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΣΩΣ ΚΑΤΡΑΚΗ Φωνή διαμαρτυρίας για την απαράδεκτη εγκατάλειψη

ΑΙΤΩΛΙΚΟ: ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΣΩΣ ΚΑΤΡΑΚΗ

Φωνή διαμαρτυρίας για την απαράδεκτη εγκατάλειψη

Το Μουσείο όπως εγκαινιάστηκε

«Γεννήθηκα στο Αιτωλικό του Μεσολογγίου, ένα μικρό νησάκι, που το συνδέουν με τη στεριά δύο μακριά πέτρινα γεφύρια με πολλές μικρές τοξοτές καμάρες. Το σπίτι μας ήταν σχεδόν όλο μέσα στη θάλασσα. Στη γειτονιά καθόταν όλο ψαράδες, ένα ξυπόλυτο μελισσολόι τριγύριζε ολοήμερα, με τις γυναίκες τους συνέχεια γκαστρωμένες και τα παιδιά τους μπακανιασμένα από την ελονοσία... ο πατέρας μου λεγόταν Γιώργης Λεονάρδος... Η Μανούλα μου ύφαινε ολοκέντητα λεπτά μεταξωτά και βαμβακερά και πολύχρωμα μάλλινα κιλίμια. Γύρω γύρω στη μικρή μας θάλασσα ήταν η εξοχή, γεμάτη ελιές, χωράφια καρπερά, μποστάνια, καπνοτόπια, σιτηρά. Μια ζωή στη στεριά και στη θάλασσα γεμάτη ιδρώτα και μόχθο... Μου άρεσε πολύ το διάβασμα και πιο πολύ η ποίηση. Κοντά στα αδέρφια μου ζωγράφιζα κι εγώ. Κρυφά ονειρευόμουν να γίνω ζωγράφος.... και κάποια μέρα, αφού πέθανε ο πατέρας μου, ξεκίνησα για την Αθήνα, μην ξέροντας ακριβώς τι θα κάνω»(από αυτοβιογραφικό σημείωμα της Βάσως Κατράκη).
Εγινε μεγάλη ζωγράφος κι ακόμα καλύτερη χαράκτρια. Κι εκεί, στο Αιτωλικό, επέλεξε να κληροδοτήσει και όλο της το έργο. Χαρά μεγάλη, όχι μόνο για τους εικαστικούς που μπορούν να δουν συγκεντρωμένο σ' έναν χώρο, και μάλιστα στο φυσικό του χώρο, το έργο της μεγάλης χαράκτριας, αλλά και για τους ανθρώπους της περιοχής που θα είχαν ένα τέτοιο λαμπρό μουσείο, ένα νέο σημαντικό τοπόσημο στο λόφο, που στήθηκε γι' αυτόν ακριβώς το λόγο στο νότιο άκρο της πόλης πάνω απ' το κυμοθάλασσο. Αμ, δε. Αλλα τα σχέδια της κρατικής εξουσίας. Μόλις τέλειωσαν οι παράτες για τα εγκαίνια του Μουσείου, άρχισε και η εγκατάλειψη. Που πλέον έχει γίνει θλίψη.

Το Μουσείο σήμερα

Στο εσωτερικό του εργαστηρίου χαρακτικής, που προβλεπόταν να λειτουργεί στον ισόγειο χώρο, φύτρωσαν φυτά! Φυτά πάνω στο μάρμαρο του δαπέδου! Νερά πλημμυρίζουν το χώρο από παντού. Η υγρασία ανέβηκε στον 1ο όροφο και απειλεί πλέον ευθέως ένα προς ένα τα έργα. Η μούχλα είναι ορατή και σε όσους δεν είναι ειδικοί στη συντήρηση έργων τέχνης. Αν δεν υπήρχε το τζάμι στις προθήκες να συγκρατεί το χαρτί στη θέση του, θα είχε γίνει ήδη σκόνη. Εργα ζωής, ανεκτίμητης αξίας, που προσφέρθηκαν στην πόλη για να λαμπρύνουν την ιστορία της, παρατήθηκαν, σαν η διοίκηση να ντρέπεται για την παρουσία τους στην περιοχή και κάνει τα πάντα για να τα εξαφανίσει. Το Μουσείο εξωτερικά είναι πνιγμένο στο αγριόχορτο, οι σημάνσεις που θα έπρεπε από το Μεσολόγγι ακόμα να οδηγούν σ' αυτό ανύπαρκτες. Μα κι αν φτάσει κάποιος εκεί, μπορεί να δει μόνο τα ντουβάρια. Το Μουσείο είναι κλειστό. Δεν λειτουργεί κανονικά ως μουσείο, γιατί δεν υπάρχει προσωπικό και ξεναγήσεις. Λειτουργεί όποτε μπορεί να το ανοίξει ο γείτονας - που τη γνώριζε από παιδί και που τον μεγάλωσε σαν παιδί της, η Βάσω Κατράκη - ο Σωτήρης Γερμανός. Και βέβαια, όλο το υλικό είναι αφύλακτο.
Κι όμως, υπήρχαν όλες οι προϋποθέσεις για ένα λαμπρό μουσείο.

Το Μουσείο και το περιεχόμενό του

Από την επίσκεψη που οργάνωσε το Τμήμα Πολιτισμού της ΚΕ του ΚΚΕ στο Αιτωλικό

Για την ίδια την Βάσω Κατράκη η δημιουργία ενός μουσείου στη γενέτειρά της ήταν όνειρο ζωής και υπόσχεση που τελικά έγινε πραγματικότητα όταν πριν από μερικά χρόνια στο μικρό νησάκι του Αιτωλικού άνοιξε το «Μουσείο Βάσως Κατράκη - Εικαστικό Κέντρο Χαρακτικής». Εκπλήρωση της επιθυμίας της να δημιουργηθεί μια μοναδική, φιλόξενη «γωνιά» της χαρακτικής δημιουργίας που να αγκαλιάζει τα δεκάδες «παιδιά» της Β. Κατράκη, πολύτιμη παρακαταθήκη για τους νεότερους.
Χτισμένο πάνω σε έναν τεχνητά υπερυψωμένο μικρό λόφο, σε παραχωρημένη από το Δήμο Αιτωλικού έκταση 25 στρεμμάτων, το κτίσμα είναι διώροφο. Οι εκθεσιακοί χώροι (δύο αίθουσες 400 τ.μ. η κάθε μια) και η αίθουσα υποδοχής, που τις συνδέει, βρίσκονται στον όροφο όπου φιλοξενούνται οι πέντε κύριες ενότητες δουλειάς της Β. Κατράκη και της πενηντάχρονης δημιουργίας της.
Στο Μουσείο φιλοξενείται η 15χρονη δουλειά της Β. Κατράκη στο παραδοσιακό ξύλο και η 35χρονη χαρακτική της στην πέτρα.
Το Μουσείο έχει χαρακτηριστεί ως μοναδικό Μουσείο αμιγώς Χαρακτικής Τέχνης στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη.
Τετρακόσια περίπου έργα, πολλά χαρακτικά ανάτυπα και μεγάλο μέρος από τις μήτρες (ξύλα και πέτρες), πάνω στα οποία χάραξε τα έργα της. Εκτίθενται, επίσης, μεγάλα και μικρά σε μέγεθος μαυρόασπρα και χρωματιστά σχέδια, καθώς και σχέδια προετοιμασίας για την παραγωγή του χαρακτικού ανατύπου. Τη συλλογή ενισχύουν τα αντικείμενα τέχνης, καλλιτεχνικές αφίσες και ζωγραφικά έργα. Ακόμη, φιλοξενούνται το εργαστήριο, η βιβλιοθήκη, τα αρχεία της και πολλές φωτογραφίες. Το σημαντικότερο στοιχείο είναι η κοινή παρουσίαση σε πολλές περιπτώσεις του χαρακτικού μαζί με τη μήτρα - τη λαξευμένη πέτρα, που αποτελεί αυτόνομο έργο και είναι ωραιότερο ακόμα για πολλούς και από το τυπωμένο αποτέλεσμα.

«Τραβήξανε ψηλά, πολύ ψηλά»

Στο ισόγειο, οι τέσσερις αίθουσες, περίπου 400 τ.μ., προορίζονταν για εργαστήρια χαρακτικής. Το Μουσείο (ΝΠΔΔ, υπαγόμενο στο Δήμο Αιτωλικού) ήταν φιλοδοξία να είναι ένας δυναμικός οργανισμός, που να συμβάλλει στην ανάπτυξη και εξέλιξη της χαρακτικής τέχνης στην Ελλάδα. Τα εργαστήρια χαρακτικής ήταν στόχος να αποτελέσουν τόπο δοκιμών, πειραματισμών και δημιουργίας των χαρακτών, ενώ η ευρύτερη περιοχή του Μουσείου να είναι ένας θαυμάσιος τόπος έμπνευσης για τους καλλιτέχνες, αλλά και σημείο αναφοράς για τις γενικότερες εκδηλώσεις (εικαστικά συμπόσια, πολιτιστικές βραδιές, περιοδικές εκθέσεις κ.ά.).
Κι όμως, όλο αυτό ρημάζει!
Αυτήν την απαράδεκτη πραγματικότητα θέλησε να αναδείξει και να καταγγείλει το Τμήμα Πολιτισμού της ΚΕ του ΚΚΕ, που με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση της Βάσως Κατράκη οργάνωσε την προηγούμενη Κυριακή 13 Ιούλη εκδρομή - επίσκεψη και ξενάγηση στο χώρο του Μουσείου. Στη διάρκεια του ταξιδιού από την Αθήνα ως το Αιτωλικό οι εκδρομείς είχαν την ευκαιρία να μάθουν από μια εμπεριστατωμένη παρουσίαση που έκανε η Εύα Μελά (ζωγράφος και μέλος του Τμήματος Πολιτισμού της ΚΕ του ΚΚΕ) τόσο βιογραφικά στοιχεία για την Βάσω Κατράκη, όσο και σημαντικές πληροφορίες για το περιεχόμενο του έργου της. Στο Αιτωλικό ο Σωτήρης Γερμανός έκανε μια βιωματικού χαρακτήρα ξενάγηση στο Μουσείο, δίνοντας στους επισκέπτες σημαντικές πληροφορίες για ένα προς ένα τα έργα της Βάσως Κατράκη, ειδικά για εκείνα τα έργα που είχαν σαν θέμα τους το ίδιο το Αιτωλικό και τη ζωή των ανθρώπων του.

Οι άνθρωποι κεντρικό στοιχείο στα χαρακτικά της

Στο εργαστήρι φύτρωσαν φυτά πάνω στο μάρμαρο!

Πόσο κοστίζει η επισκευή ενός σωλήνα;

Η υγρασία «τρώει» τα έργα