Τι είναι η «Ευρασιατική Οικονομική Ενωση»;

Τι είναι η «Ευρασιατική Οικονομική Ενωση»;

Από τη Συνάντηση στο Καζακστάν το Μάη 2014, για τη συμφωνία ίδρυσης της Ευρασιατικής Οικονομικής Ενωσης. Από αριστερά προς τα δεξιά: Σεργκέι Σασκισιάν, Πρόεδρος Αρμενίας, Αλεξάντερ Λουκασένκο, Πρόεδρος Λευκορωσίας, Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγιεφ, Πρόεδρος Καζακστάν, Βλαντιμίρ Πούτιν, Πρόεδρος Ρωσίας και Αλμάζμπεκ Αταμπάγιεφ, Πρόεδρος Κιργιζίας

Πρόσφατο άρθρο της ιστοσελίδας «Capital.gr» θύμισε ότι από την 1η Γενάρη 2015, έχουμε την επίσημη έναρξη λειτουργίας «της Ευρασιατικής Οικονομικής Ενωσης που συνασπίζει τη Ρωσία, τη Λευκορωσία, το Καζαχστάν και την Αρμενία. Ωστόσο, η Ευρασιατική Ενωση φρόντισε η ίδια να καταστήσει εμφανή από νωρίς την παρουσία της, απευθύνοντας στην ΕΕ πρόταση έναρξης συγκροτημένου διαλόγου των δύο μορφωμάτων.
Οπως δήλωσε στην ιστοσελίδα Euobserver ο Ρώσος πρέσβης παρά τη ΕΕ Vladimir Chizov (Βλαντιμίρ Κίζοφ) "η ιδέα μας είναι να ξεκινήσει ο διάλογος αυτός το συντομότερο δυνατό", με τη συμμετοχή και όλων των χωρών της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης της ΕΕ (Ουκρανία, Λευκορωσία, Μολδαβία, Γεωργία, Αζερμπαϊτζάν) και με στόχο τη δημιουργία ενός χώρου ελεύθερου εμπορίου μεταξύ των ενδιαφερομένων στην Ευρασία.
Η πρόταση αυτή, υπενθυμίζει ο Chizov (Κίζοφ) έχει ήδη συζητηθεί με την καγκελάριο Merkel (Μέρκελ) και η υλοποίησή της δεν προσκρούει στις κυρώσεις της ΕΕ έναντι της Ρωσίας. Πράγματι, η γερμανική διπλωματία διακινεί εδώ και αρκετές εβδομάδες την ιδέα να παρακαμφθεί το υφιστάμενο αδιέξοδο στις σχέσεις ΕΕ - Ρωσίας μέσω του διαλόγου με την Ευρασιατική Ενωση.
Ο Chizov (Κίζοφ) μάλιστα με σαφήνεια αναφέρει σε τι αντιπαρατίθεται η πρόταση για έναν τέτοιο διάλογο: "είναι σοφό να ξοδεύετε τόση πολιτική ενέργεια για τη δημιουργία ενός ενιαίου χώρου συναλλαγών με τις ΗΠΑ όταν έχετε πιο «φυσικούς» εταίρους πολύ πιο κοντά σας;". "Εμείς πάντως δεν χλωριώνουμε τα κοτόπουλά μας" πρόσθεσε, υπενθυμίζοντας ένα από τα πιο γνωστά σημεία τριβής μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ ως προς τις υγειονομικές προδιαγραφές που θα υπερισχύσουν σε έναν διατλαντικό χώρο ελεύθερου εμπορίου».
Εννοεί τη «Διατλαντική Συνεργασία Εμπορίου και Επενδύσεων» (TTIP), το λεγόμενο και οικονομικό ΝΑΤΟ, όπως τη χαρακτήρισε ο Μπ. Ομπάμα που έχει σχέση με όλα τα ζητήματα της απελευθέρωσης του Εμπορίου, κυρίως με τη μείωση ή ακόμα και εξάλειψη των δασμών, αλλά και τη διαχείριση των ξένων επενδύσεων. Την υπογραφή της οποίας καθυστερεί η γερμανική κυβέρνηση με διάφορα προσχήματα, αλλά ουσιαστικά κάτω από το φόβο της ενίσχυσης των αμερικανικών μονοπωλίων σε βάρος των γερμανικών και της πιο ενισχυμένης οικονομικής διείσδυσης των ΗΠΑ στην Ευρώπη. Και εδώ φαίνεται πως θέλουν να παρεμβαίνουν οι Ρώσοι με την «Ευρασιατική Οικονομική Ενωση», κόντρα στις ΗΠΑ.

Πολλές οικονομικές ενοποιήσεις

Και συνεχίζει το άρθρο στο «Capital.gr»: «Η ιδέα της δημιουργίας, όπως το έχει θέσει ο Vladimir Putin,(Βλαντιμίρ Πούτιν) ενός ενιαίου χώρου "από το Βλαδιβοστόκ μέχρι τη Λισαβόνα" αποτελεί από καιρό κεντρικό στοιχείο της ρητορικής, αν όχι της πολιτικής, της Μόσχας (τουλάχιστον μέχρι την πρόσφατη αποφασιστική σύσφιξη των σχέσεων με την Κίνα), χωρίς πάντως να βρίσκει ανταπόκριση.
Δεν είναι άλλωστε τυχαία η άποψη που διατύπωσε η Hillary Clinton (Χίλαρι Κλίντον) όταν ακόμη ήταν υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, ότι σχέδια του τύπου της Ευρασιατικής Ενωσης αποτελούν απόπειρα "επανασοβιετοποίησης της περιοχής", την οποία η Ουάσιγκτον "εξετάζει τρόπους να επιβραδύνει ή και παρεμποδίσει". `Η όπως το έθεσε κομψότερα ο αναλυτής Ariel Cohen (Αριέλ Κοέν) του Heritage Foundation, πρόκειται για τον "πυρήνα μιας μεγαλύτερης διεθνικής ενότητας" - και "οι ΗΠΑ θα πρέπει να εργασθούν με τους συμμάχους και φίλους τους στην Ευρώπη και την Ασία, ώστε να εξισορροπήσουν τη Ρωσική γεωπολιτική προώθηση και να υπερασπισθούν τα δυτικά συμφέροντα"».
Αυτό το τελευταίο, επίσης, έχει τη σημασία του με δεδομένο ότι οι ΗΠΑ προωθούν τη «Συνεργασία του Ειρηνικού», την Trans-Pacific Partnership ή TPP, με άλλες έντεκα έως τώρα χώρες του Ειρηνικού Ωκεανού, συνεργασία εμπορίου. Και μάλιστα κόντρα στη ζώνη ελεύθερου εμπορίου (Free Trade Area of the Asia-Pacific, FTAAP) που αποφάσισαν τα 21 κράτη μέλη της Συνόδου Οικονομικής Συνεργασίας Ασίας - Ειρηνικού (APEC) στην οποία συμμετέχουν και οι ΗΠΑ. Μόνο που απ' ό,τι φαίνεται εδώ το «πάνω χέρι» το έχει η Κίνα.
Η ΤΡΡ θέλει να θεσμοθετήσει κοινές προδιαγραφές για όλα τα εμπορεύματα (π.χ. τρόφιμα, φυτοφάρμακα, βιομηχανικά προϊόντα κ.λπ.), και για όλες τις υπηρεσίες (τράπεζες, ταμιευτήρια, κ.λπ.).
Αρχικά στην TPP συμμετείχαν οι: Χιλή, Μπρούνεϊ, Νέα Ζηλανδία και η Σιγκαπούρη. Οι ΗΠΑ όμως συνεχίζουν τις προσπάθειες κόντρα στη δύναμη της Κίνας, που είχε προσεγγίσει χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας με συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών, πείθοντας για συμμετοχή στην ΤΡΡ τις Αυστραλία, Μαλαισία, Περού και Βιετνάμ, ενώ προσχώρησαν και οι Καναδάς και Μεξικό. Τελευταίο κράτος που προσχώρησε είναι η Ιαπωνία.
Βεβαίως, οι εξελίξεις στα ανατολικά της Κίνας και της Ρωσίας, με την έντονη παρέμβαση των ΗΠΑ, οξύνουν τους ανταγωνισμούς στην περιοχή, αλλά ταυτόχρονα ανοίγουν δρόμους για τη δημιουργία οικονομικών ενοποιήσεων, κάτι δηλαδή σαν την ΕΕ, όπως για παράδειγμα την «Ευρασιατική Οικονιμική Ενωση», αλλά και συνεργασίες όπως ανάμεσα σε Ρωσία - Κίνα, ή την «Οργάνωση Συνεργασίας της Σαγκάης» (ΟΣΣ) την οποία έχουν συγκροτήσει η Ρωσία, η Κίνα, το Καζαχστάν, η Κιργισία, το Ουζμπεκιστάν και το Τατζικιστάν, ενώ καθεστώς «παρατηρητή» έχουν εξασφαλίσει η Ινδία και η Μογγολία, το Πακιστάν και το Ιράν, με τις δύο τελευταίες χώρες να θέλουν να γίνουν πλήρη μέλη στην ΟΣΣ, και ταυτόχρονα οι Λευκορωσία και Σρι Λάνκα έχουν αποκτήσει το καθεστώς του «εταίρου», ενώ το Αφγανιστάν ζητά να γίνει παρατηρητής και η Τουρκία κατέθεσε αίτηση για να αποκτήσει το καθεστώς του «εταίρου». Την ίδια ώρα εξελίσσεται η δημιουργία της «Συμφωνίας του Ειρηνικού» (ΤΡΡ) κόντρα στη Συμφωνία για ζώνη ελεύθερου εμπορίου, (Free Trade Area of the Asia-Pacific, FTAAP), που δημιούργησαν οι APEC, στην οποία συμμετέχουν και η Κίνα και οι ΗΠΑ, που συμμετέχει και στην ΤΡΡ.

Φιλοδοξίες και ανταγωνισμοί

«Κατά την τελετή υπογραφής της ίδρυσης της Ευρασιατικής Ενωσης την Πέμπτη ο μεν πρόεδρος του Καζαχστάν Nursultan Nazarbayev (Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγιεφ έκανε λόγο για την ανάδυση μιας νέας γεωπολιτικής πραγματικότητας τον 21ο αιώνα, ο δε πρόεδρος της Λευκορωσίας Alexander Lukashenko (Αλεξάντερ Λουκασένκο) για τη "θεμελίωση μιας μελλοντικής πολιτικής, στρατιωτικής και ανθρωπιστικής ενότητας", ενώ ο Vladimir Putin (Βλαντιμίρ Πούτιν) χαρακτήρισε τη συμφωνία "ιστορική", υποστηρίζοντας ότι η γεωγραφική θέση της Ευρασιατικής Ενωσης της επιτρέπει να ανοίξει οδούς υποδομών με πλανητική και όχι μόνο περιφερειακή σημασία», σύμφωνα με το «Capital.gr».
Η «Ευρασιατική Οικονομική Ενωση» ξεκίνησε ως τελωνειακή ένωση και εξελίχτηκε σε οικονομική ένωση. Είναι μία συμφωνία, όπου κεφάλαια, εμπορεύματα, υπηρεσίες, εργατικό δυναμικό και άλλοι πολίτες, θα μετακινούνται ελεύθερα μεταξύ Ρωσίας, Λευκορωσίας και Καζακστάν. Θυμίζει την ΕΕ με τις τέσσερις ελευθερίες και μοιάζει.
Ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, είχε πει, σύμφωνα με το «euronews» το Μάη του 2014 που αποφασίστηκε: «Η αμοιβαία ωφέλεια της διαδικασίας ενσωμάτωσης», δήλωσε, «αποδεικνύεται, ήδη, στην πράξη: η οικονομική συνεργασία Ρωσίας, Λευκορωσίας και Καζακστάν διευρύνεται. Ο κλάδος του εμπορίου βελτιώνεται, περισσότερα προϊόντα υψηλής τεχνολογίας εμφανίζονται, η ανταγωνιστικότητα των χωρών μας στη διεθνή αγορά ενδυναμώνεται».
«Μια σειρά από μεγάλες εταιρείες ήρθαν στο Καζακστάν και έφεραν επενδύσεις. Πλέον έχουν πρόσβαση στην κοινή αγορά της τελωνειακής ένωσης που έχει 170 εκατομμύρια καταναλωτές. Το ΑΕΠ της Ενωσης αγγίζει τα 2,2 τρισεκατομμύρια δολάρια ή το 1 δισεκατομμύριο 600 εκατομμύρια ευρώ. Μια από αυτές τις εταιρείες, είναι η νοτιοκορεατική Otto, που διέθεσε σημαντικά κεφάλαια και μπήκε στη βιομηχανία συναρμολόγησης αυτοκινήτων. Αρκετές εταιρείες όπως η Toyota, η SsangYong και Iveco άρχισαν να οργανώνουν σταθμούς παραγωγής στο Καζακστάν» υποστηρίζει ο Ρακχίμ Οσακμπαγιέβ, επικεφαλής του συνδέσμου επιχειρήσεων του Καζακστάν («euronews»).
Η «Ευρασιατική Οικονομική Ενωση» θα ελέγχει το 20% των παγκόσμιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου και το 15% των κοιτασμάτων πετρελαίου. Ο όγκος των μεταξύ τους εμπορικών συναλλαγών φθάνει τα 66 δισ. δολάρια - έχοντας αυξηθεί κατά 50% από τότε που λειτουργούσε ως τελωνειακή ένωσης - ενώ το ΑΕΠ τους υπολογίζεται ότι θα φθάσει αθροιστικά το 2015 τα 3 τρισ. δολάρια.
Στην «Ευρασιατική Οικονομική Ενωση» υπάρχει στο επίπεδο της Ευρώπης, ένας αντίπαλος διακρατικών οικονομικών συμφωνιών. Είναι η Εταιρική Σχέση της Ευρωπαϊκής Ενωσης με κράτη, πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες. Εδώ εντάσσεται και η κρίση στην Ουκρανία, η επέμβαση της ΕΕ, όπως επίσης στη λογική της Κλίντον φαίνεται να εντάσσεται η επέμβαση των ΗΠΑ στην ίδια χώρα.
Η «Ευρασιατική Οικονομική Ενωση», σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές, έχει στόχο να αποτελέσει αντίπαλο δέος στις οικονομίες των ΗΠΑ, Κίνας και Ευρωπαϊκής Ενωσης. Εμείς θα λέγαμε ότι φιλοδοξεί και γίνει αντίπαλο δέος σε ΕΕ, ΤΡΡ, FTAAP, TTIP, ή πιο σωστά η δημιουργία της έχει στόχο τη δυνατότητα να αντεπεξέλθουν τα κράτη που συμμετέχουν στον ανταγωνισμό με άλλα καπιταλιστικά κράτη ή τις παραπάνω ενώσεις.
Φαίνεται ταυτόχρονα ότι η ένταση της καπιταλιστικής διεθνοποίησης επιβάλλει τη δημιουργία τέτοιων οικονομικών ενοποιήσεων, ενώ τα ισχυρά καπιταλιστικά κράτη που συμμετέχουν σε πάνω από μία τέτοια ενοποίηση, π.χ. ΗΠΑ, Κίνα, Ιαπωνία, επιδιώκουν την ενδυνάμωση των μονοπωλίων τους εν μέσω ανταγωνισμών και συμβιβασμών, στη λογική «φοβάται ο Γιάννης το θεριό και το θεριό το Γιάννη». Αλλωστε, έτσι λειτουργεί ο καπιταλισμός. Κυνήγι του κέρδους στην παγκόσμια αγορά σημαίνει προϋποθέσεις για μεγαλύτερα μερίδια στην αγορά. Οι ενοποιήσεις έχουν και τέτοιο σκοπό. Και βεβαίως μέσα από τέτοιες διαδικασίες επιδιώκουν, με δεδομένη την ανισόμετρη ανάπτυξη, τη βελτίωση της θέσης στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα.
Τέτοια φαινόμενα δείχνουν ότι οι ανταγωνισμοί οξύνονται ολοένα και περισσότερο. Και ταυτόχρονα επιδρούν σε εφαρμογή πολιτικών μείωσης της τιμής της εργατικής δύναμης. Με αναδιαρθρώσεις αντεργατικές, αντιλαϊκές, σε συνδυασμό με δημιουργία συνθηκών συγκεντροποίησης του κεφαλαίου.
Επομένως, αυτά τα φαινόμενα στοχεύουν στην ενίσχυση του κεφαλαίου κόντρα στην εργατική τάξη και τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα. Αλλωστε, στην Ελλάδα έχουμε τεράστια εμπειρία από την Ευρωπαϊκή Ενωση.