Η ανάλυση της ψήφου

 Η ανάλυση της ψήφου

Για όσους τυχόν είχαν αμφιβολίες τι σημαίνει πρακτικά το «όχι» και πώς θα το μετέφραζε η κυβέρνηση, ήρθε η χτεσινή δήλωση του πρωθυπουργού να διαλύσει (;) τις όποιες αυταπάτες: «δεν εκλαμβάνω την εντολή σας ως εντολή για ρήξη με την ευρωπαϊκή ένωση». Μην ανησυχείς, αλέξη, δε σε είχαμε παρεξηγήσει, καταλαβαίνουμε πολύ καλά. Μάλλιασε εξάλλου η γλώσσα σου να τονίζει σε όλους τους τόνους πως το δημοψήφισμα αυτό δεν είναι τίποτα παραπάνω από διαπραγματευτικό χαρτί στις συζητήσεις με τους εταίρους-δανειστές.
(Κι όλοι λένε στην παρέα, ο εταίρος κι η εταίρα).

Τι κάνει όμως τους κυβερνώντες να πιστεύουν πως μπορούν να πετύχουν μια καλύτερη συμφωνία με πιο ευνοϊκούς όρους στο συγκεκριμένο ασφυκτικό πλαίσιο της ευρωζώνης και των κανόνων της; Κατά πρώτον, το διαπραγματευτικό χαρτί που λέγαμε –γιατί είναι γνωστές οι δημοκρατικές ευαισθησίες της εε, και πόσο σοβαρά συνηθίζει να λαμβάνει υπόψη της τη λαϊκή ετυμηγορία, όταν δεν τη συμφέρει το αποτέλεσμα. Και κατά δεύτερον, η περιβόητη έκθεση του δντ, που θεωρεί το ελληνικό χρέος μη βιώσιμο και προτείνει ως λύση-διέξοδο την αναδιάρθρωσή του.

Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Επιστροφή κι ανακύκλωση του πρόσφατου παρελθόντος. Όχι του «ευτυχούς», προκρισιακού 2009, αλλά των ακόμα πιο πρόσφατων μνημονιακών δεινών. Κούρεμα του χρέους είχε γίνει και το 2012 (βάζοντας ταφόπλακα μεταξύ άλλων και στα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων), που έγινε δεκτό με διθυραμβικούς τόνους, για να οδηγήσει τελικά στο σημερινό αδιέξοδο. Τι σημαίνει πρακτικά η πρόταση της κυβέρνησης για δάνειο 29 δις, για να εξυπηρετηθούν οι τρέχουσες ανάγκες κι η αποπληρωμή του χρέους; Επιστροφή στο καστελόριζο και συνέχεια του πρώτου μνημονίου, αλλά χωρίς το δντ –που έχω μπερδευτεί αν είναι τελικά ή όχι φίλος μας (σαν τους εταίρους μας ένα πράγμα).

Ακόμα κι αυτή η διαπραγματευτική πυγμή της κυβέρνησης πάντως, ψαλιδίζεται από τις δικές της κινήσεις καλής θέλησης προς την άλλη πλευρά και με τη θυσία του βαρουφάκη σε ρόλο ιφιγένειας. Ακόμα και αυτός ο γελοίος νάρκισσος γίνεται εμπόδιο για την… ομαλή, διαπραγματευτική πορεία και το κλείσιμο μιας συμφωνίας και μπαίνει στο περιθώριο, ενώ ταυτόχρονα παρουσιάζεται σαν ήρωας που έμεινε αλύγιστος! Η περηφάνια κι η λεβεντιά της ελληνικής κυβέρνησης δε φτάνει καν στο ανάστημα του βαρουφάκη και των δημιουργικών του ασαφειών για το ποσοστό του τοξικού (το «ο» με άλφα) μνημονίου. Εκτός και αν αυτό που ενοχλούσε τους εταίρους ήταν οι διασυνδέσεις του τελευταίου με τον γκαλμπρέιθ και τα αμερικάνικα κέντρα αποφάσεων, οπότε θυσιάστηκε στα πλαίσια ενός συμβιβασμού για την τήρηση ισορροπιών.

Μήπως όμως αξιοποιήσει η αριστερή πλατφόρμα το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, για να προωθήσει μια αποφασιστική ρήξη από νέες ενισχυμένες θέσεις; Πολύ καλό. Το άλλο με το λαφαζάνη το ξέρετε; Όχι; Ας προχωρήσουμε λοιπόν παρακάτω.

Το κουκουέ καλεί το λαό σε επαγρύπνηση για τις εξελίξεις του αμέσως επόμενου διαστήματος και για κάθε πιθανό ενδεχόμενο. Ήδη ακούγονται διάφορα σενάρια για το IOU, που για τη σημειολογία του πράγματος είναι ομόηχο με το I owe you, που σημαίνει «σου χρωστάω» (μου χρωστάς, δε σου χρωστάω, που λέει και το τραγούδι), και για το διπλό νόμισμα, το λεγόμενο G euro, με διαφορετική αξία και χρήση σε εξωτερικό κι εσωτερικό. Φως φανάρι πως μετά από αργεντινή (που έχασε στον τελικό με τη χιλή την ευκαιρία για να γίνει ελλάδα, κατακτώντας το κόπα αμέρικα ανήμερα της κατάκτησης του euro του 04’), θα γίνουμε κούβα. Και μη χειρότερα!

Δηλ δεν υπάρχει τίποτα θετικό στην ανάγνωση του αποτελέσματος; Κάθε άλλο. Κρατάμε καταρχάς το σημαντικό στοιχείο ότι η πρόταση του κκε βρήκε απήχησε σε αρκετό κόσμο πέρα από τους παραδοσιακούς φίλους και ψηφοφόρους του κόμματος (και μεταξύ άλλων και σε κάποιους τίμιους αντάρσυους, κόντρα στο γενικό ρεύμα του χώρου τους, με τους μάλλον κοντόφθαλμους πανηγυρισμούς και την αγαπημένη ασχολία της κουκουεδολογίας, που… «ντροπή, προδοσία» και όλα τα σχετικά).

Τα λέει κι ο Μπογδάνος, σύντροφοι...

Και προχωράμε σε μια προσεκτική εξέταση του «όχι», που τσουβαλιάζει χωρίς ξεχωριστή καταγραφή διάφορα σκεπτικά (κι ανάμεσά τους και κάποιους ψηφοφόρους του κόμματος), αλλά είχε σαφή ταξικά χαρακτηριστικά, που αποτυπώνονται στον εκλογικό χάρτη. Μπορεί να μην είχαμε κάποιου είδους εμφύλιο, όπως λεγόταν καθ’ υπερβολή στα μίντια (ή μύδια, όπως τα λέει και το λαϊκό στρώμα), αλλά τα ποσοστά στις εργατικές συνοικίες και τις φτωχογειτονιές της αθήνας είναι οπωσδήποτε αντεστραμμένα σε σύγκριση με την εκάλη και τα βόρεια προάστια. Από την άλλη βέβαια το αποτέλεσμα περιέχει και αρκετά αντιφατικά στοιχεία, καθώς στην επαρχία το «όχι» συγκεντρώνει τελικά μάλλον μεγαλύτερα ποσοστά, απ’ ό,τι στα μεγάλα αστικά κέντρα. Ενώ αν πάρουμε τοις μετρητοίς κάποια ευρήματα των τελείως αναξιόπιστων δημοσκοπήσεων, υπάρχει ένα χάσμα γενεών μεταξύ της νεολαίας και της γερουσίας, που είναι μεν ευεξήγητο ως ένα βαθμό, αλλά τελείως παραπλανητικός ως και αντιδραστικός διαχωρισμός στην ουσία του.

Εν τω μεταξύ σε κάποιο καφενείο της επικράτειας μπορεί να ακούστηκε χτες το βαθυστόχαστο συμπέρασμα: «εμ, δεν έχουν δουλέψει ποτέ στη ζωή τους, για αυτό ψηφίζουν όχι». Εμ, πώς να δουλέψουν μπάρμπα, αφού οι μισοί και παραπάνω είναι άνεργοι; Σε κάποιες ηλικίες, τα ποσοστά του «όχι» μπορεί να πήγαν ευθέως ανάλογα με τα ποσοστά της ανεργίας τους.

Ο βασικός διαχωρισμός που προκύπτει, δεν είναι μεταξύ ραγιάδων-γερμανοτσολιάδων και περήφανων ελλήνων, όπως σχολίασε ο ανεκδιήγητος δελαστίκ του ναρ. Αλλά μεταξύ αυτών που έχουν (οι έχοντες και κατέχοντες, που έλεγε ο σημίτης) και φοβούνται μη τυχόν και τα χάσουν, και αυτών που δεν τρομοκρατούνται πια γιατί δεν έχουν τίποτα να χάσουν, παρά μόνο τις αλυσίδες τους (και τις αυταπάτες τους, όπως σημειώναμε τον τελευταίο καιρό). Το ζήτημα δεν είναι εάν τελικά «τραβάει» ή όχι ο λαός μας, και αν πρέπει να πάψουμε να του φορτώνουμε την ευθύνη για όσα (δεν) συμβαίνουν, αλλά να ακυρώσουμε τις κορώνες περί εθνικής ομοψυχίας, να του δείξουμε τη φάκα πίσω από το τυράκι.

Από τη στιγμή που δεν υπήρχε καμία συμφωνία στο τραπέζι, το δημοψήφισμα ήταν βασικά άνευ αντικειμένου, αλλά είχε ως ουσιαστικό διακύβευμα τον εγκλωβισμό του ελληνικού λαού. Ο οποίος αρνήθηκε να υποκύψει στην τρομοκρατία του μαύρου μετώπου κι έχει κάθε λόγο να είναι χαρούμενος γι’ αυτό. Αλίμονο όμως αν μείνει στη χαρά για το «γκρέμισμα» των σαμαροβενιζέλων, που αποτελούν και τυπικά παρελθόν, και δε δει πίσω απ’ τα πρόσωπα, τις πολιτικές που εφαρμόζονται και τον κίνδυνο που παραμονεύει. Ανεξάρτητα από το τι ψήφισε τελικά και τι έχει κάνει μέχρι τώρα ο καθένας μας, όλοι κρινόμαστε στην πράξη, από το πόσο αποτελεσματικά θα οργανώσουμε την εγρήγορση του λαού για αυτά που έρχονται, την πάλη του ενάντια σε κάθε μνημονιακή συμφωνία, από όπου κι αν πρέρχεται.

Η πρώτη αρχή έγινε την περασμένη βδομάδα, με τη συγκρότηση επιτροπής αλληλεγγύης από διάφορες συσπειρώσεις του μαζικού κινήματος. Η συνέχεια πρέπει να δοθεί άμεσα στο δρόμο, χωρίς καμία αναβολή ή χαλάρωση, χωρίς καμία περίοδο χάριτος. Μακριά από την αποχαύνωση για τη ζαριά του μεγάλου ηγέτη, που αποτελεί εθνικό κεφάλαιο, αλλά και από την αφ’ υψηλού ειρωνεία σε όσους δεν είναι ακόμα σε θέση να δουν όσα έχουμε καταλάβει εμείς.