ΒΡΕΤΑΝΙΑ Επιδείνωση της ζωής των λαϊκών στρωμάτων και με ... λίρα

ΒΡΕΤΑΝΙΑ

Επιδείνωση της ζωής των λαϊκών στρωμάτων και με ... λίρα

Από παλιότερη κινητοποίηση ενάντια στις περικοπές στις δημόσιες δαπάνες

Πολλή κουβέντα γίνεται έντονα το τελευταίο διάστημα - κυρίως λόγω και της προεκλογικής περιόδου για υφαρπαγή ψήφων από τα λαϊκά στρώματα - για τον στόχο της εξόδου από το Ευρώ και την «επιστροφή στη δραχμή» που προβάλλουν διάφορες πολιτικές δυνάμεις όπως το κόμμα της «Λαϊκής Ενότητας» (ΛΑΕ) του Λαφαζάνη και άλλες δυνάμεις. Πρόκειται για συνειδητή και συστηματική προσπάθεια εξαπάτησης του λαού καθώς αποκρύπτει το γεγονός πως το εθνικό νόμισμα θα αξιοποιηθεί ως εργαλείο καπιταλιστικής ανάπτυξης με τα κλειδιά της ιδιοκτησίας και της οικονομίας στο μονοπωλιακό κεφάλαιο κι εντός της ΕΕ.
Η περίπτωση της Βρετανίας, που χρησιμοποιείται συχνά ως παράδειγμα κράτους - μέλους της ΕΕ με εθνικό νόμισμα που οι εργαζόμενοι περνάνε καλύτερα είναι χαρακτηριστική, καθώς με τον καλύτερο τρόπο αποδεικνύει πως όποιο κι αν είναι το νόμισμα όσο παραμένει άθικτη η εξουσία των μονοπωλίων, διαχείριση του καπιταλισμού υπέρ των συμφερόντων της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων δεν γίνεται με κανέναν τρόπο να πραγματοποιηθεί.
Η Βρετανία, λοιπόν, είναι μια ανεπτυγμένη καπιταλιστική χώρα, μέλος της ΕΕ με εθνικό νόμισμα - τη λίρα - και δίχως μνημόνιο. Μάλιστα, το ζήτημα της συμμετοχής της στην ΕΕ βρίσκεται υψηλά στην ατζέντα μπροστά και στο επικείμενο σχετικό δημοψήφισμα το 2016. Με άλλα λόγια, υπάρχει έντονος προβληματισμός από μερίδες της βρετανικής αστικής τάξης για το κατά πόσο η συμμετοχή της χώρας στην ΕΕ εξυπηρετεί την ανάκαμψη της κερδοφορίας τους.
Εχει λοιπόν ενδιαφέρον, να παρατηρήσει κανείς πώς εξελίσσονται τα πράγματα από τη σκοπιά της ικανοποίησης των σύγχρονων αναγκών των εργαζομένων σε μια τέτοια χώρα. Απαιτεί όμως και προσεχτικές συγκρίσεις, τηρουμένων των αναλογιών, με την ελληνική πραγματικότητα καθώς η «αφετηρία» είναι διαφορετική σε Ελλάδα και Βρετανία όπως και τα οικονομικά μεγέθη των δύο χωρών.
Η πρόσφατα εκλεγμένη κυβέρνηση των Συντηρητικών έχει ανακοινώσει, με αφορμή τον προϋπολογισμό, μια σειρά από μέτρα που «στραγγαλίζουν» τους εργαζόμενους. Εντάσσονται στην προσπάθεια να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα των βρετανικών μονοπωλίων και να ενισχυθεί η παραγωγικότητα (ο βαθμός, δηλαδή, εκμετάλλευσης των εργαζομένων και εντατικοποίησης της εργασίας), αφού, σύμφωνα με τον υπουργό οικονομικών, Τζ. Οσμπορν, «η Βρετανία εξακολουθεί να ξοδεύει πάρα πολλά, να δανείζεται πολλά, ενώ έχει χαμηλή παραγωγικότητα και όχι αρκετές επενδύσεις»¹.
Συνολικά, ο προϋπολογισμός προβλέπει έσοδα ύψους 47,2 δισ. λιρών από αυξήσεις στη φορολογία και επιπλέον 34,9 δισ. λίρες από περικοπές σε ό,τι έχει απομείνει από τα προνοιακά επιδόματα και φοροελαφρύνσεις. Την ίδια στιγμή, η φορολογία των επιχειρήσεων μειώνεται από 20% στο 18%.²
Οσον αφορά τη «δίκαιη» κατανομή των βαρών, εκτιμάται πως τα πιο φτωχά στρώματα θα έχουν μείωση στο εισόδημά τους κατά 1.200 λίρες ετησίως, ενώ αντίθετα το πλουσιότερο 10% θα έχει μείωση λιγότερο από 400 λίρες³.
Με δεδομένο επίσης ότι το κόστος διαβίωσης αυξήθηκε στη Βρετανία στο διάστημα 2010-2014 κατά 19,8%⁴και επιπλέον, σύμφωνα με μελέτες τα χρέη των νοικοκυριών αυξάνονται με αποτέλεσμα το 25% αυτών να είναι ιδιαίτερα ευάλωτα καθώς αδυνατούν να αποταμιεύσουν οι όποιες «αυξήσεις» στο ωρομίσθιο μόνο ασπιρίνες για καρκινοπαθείς συνιστούν, αφού αποτελούν στην ουσία περικοπές. Πώς αλλιώς να ερμηνευτεί η αύξηση ωρομισθίου για εργαζόμενους άνω των 25 ετών κατά 2,5 λίρες έως ....το 2020;
Αξίζει να σημειωθεί πως αυτή η «αύξηση» για τους χαμηλόμισθους δε θα επιβαρύνει καθόλου τους εργοδότες που θα έχουν επιπλέον ελαφρύνσεις και μείωση έως και 50% των εργοδοτικών τους εισφορών⁵.
Ιδιαίτερα επίσης «δημοφιλή» αποδεικνύονται για τους Βρετανούς εργοδότες και τα λεγόμενα «συμβόλαια μηδενικών ωρών» (zero-hour contracts) που πλέον αφορούν 700.000 εργαζόμενους (100.000 παραπάνω σε σχέση με πέρσι). Πρόκειται για «μνημείο» της ελαστικής απασχόλησης, με τους εργαζόμενους να δουλεύουν όποτε και για όσο τους καλέσει το αφεντικό χωρίς κανένα κατοχυρωμένο ωράριο.
Το 50% των εργοδοτών στον επισιτισμό αξιοποιούν αυτήν τη σχέση εργασίας, ενώ δυναμικά μπαίνουν στο παιχνίδι τα πανεπιστήμια και τα κολέγια. Παρόμοια κατάσταση επικρατεί και στον κλάδο του εμπορίου, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα το μονοπώλιο αθλητικών ειδών «Sports Direct», που διατηρεί συμβόλαιο μηδενικών ωρών για το 90% του προσωπικού του. Μάλιστα, από τις θέσεις απασχόλησης που παρέχονται από τον βρετανικό ΟΑΕΔ τουλάχιστον το 1/4 από αυτές πλέον αφορά αυτή τη μορφή ελαστικής εργασίας. Συνήθως η αποδοχή αυτών των θέσεων σημαίνει και την αυτόματη διακοπή του επιδόματος ανεργίας.

Κόλπα κι εδώ με την απόκρυψη της πραγματικής ανεργίας

Ειδικά στον τομέα της ανεργίας και της εργασιακής επισφάλειας, ακόμα και με βάση τα αστικά στατιστικά στοιχεία, η κατάσταση κάθε άλλο παρά ρόδινη. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία η ανεργία βρίσκεται στο 5,6% και οι άνεργοι επίσημα καταγράφονται 1,85 εκατομμύρια (από τους οποίους μόνο οι σχεδόν 800.000 παίρνουν επίδομα ανεργίας), ενώ όσοι έχουν κάνει αίτηση για επίδομα ανεργίας είναι 3,94 εκατομμύρια.⁶
Χρειάζεται όμως πολύ μεγάλη προσοχή στην ανάγνωση των παραπάνω αριθμών, ενώ η βρετανική κυβέρνηση πανηγυρίζει «για τους ιστορικά χαμηλούς δείχτες ανεργίας», που σκόπιμα αυτοί μαγειρεύονται για να κρύψουν τις ελαστικές σχέσεις εργασίας χωρίς καμία εργασιακή ασφάλεια ή δικαιώματα που έχουν πάρει πλέον τη μορφή πανδημίας ιδιαίτερα στους νέους εργαζόμενους.
Ο βαθμός εκμετάλλευσης της εργατικής δύναμης όμως ξεκαθαρίζει ακόμα περισσότερο αν λάβει κανείς υπόψη του τα 8,27 εκατομμύρια που δουλεύουν με καθεστώς μερικής απασχόλησης (που μπορεί να σημαίνει κάποιες ώρες μόνο τη βδομάδα και χωρίς ασφάλιση) και την κατηγορία των αυτοαπασχολούμενων που αυξήθηκαν από τότε που ξεκίνησε η κρίση αγγίζοντας τα 4,6 εκατομμύρια το 2014, με το 43% να είναι άνω των 50 ετών. Γίνεται φανερό ότι στην προσπάθεια να βρει κάποιος δουλειά ή να συμπληρώσει την πενιχρή κρατική σύνταξη που παίρνει, αναγκάζεται να δουλεύει με μπλοκάκια, που σημαίνει ασταθές ωράριο, χωρίς ασφάλιση, περιπλάνηση από τη μια δουλειά στην άλλη, κ.τ.λ.⁷
Σε αυτήν την εικόνα προστίθενται και τα 2,26 εκατομμύρια που δεν θεωρούνται άνεργοι αλλά «οικονομικά ανενεργοί» (economically inactive) γιατί δεν ψάχνουν για δουλειά μιας και πρέπει να φροντίζουν την οικογένεια και το σπίτι (εκ των οποίων 2,01 εκατ. είναι γυναίκες). Αξίζει να αναφερθούμε όμως και στα στοιχεία για τη νεολαία (16-24 ετών), όπου η ανεργία αγγίζει τους 738.000 (16%) ενώ από αυτούς που δουλεύουν οι 886.000 είναι με μερική απασχόληση.

«Μαύρη φτώχεια» και με λίρα

Σε αυτές τις συνθήκες τα επίπεδα της σχετικής αλλά και απόλυτης φτώχειας είναι αξιοσημείωτα. Σύμφωνα με διάφορες ΜΚΟ όπως η Oxfam το 1/5 του πληθυσμού στο Ην. Βασίλειο παλεύει καθημερινά για την επιβίωση, αφού πάνω από 13 εκατομμύρια έχουν έλλειψη σε στοιχειώδη είδη διατροφής.
Ετσι, δεν εκπλήσσει το γεγονός πως αυξάνεται ο αριθμός των ατόμων που καταφεύγουν στις τράπεζες τροφίμων, ενώ τα παιδιά που ζουν σε σχετική φτώχεια ανέρχονται σύμφωνα με την κυβέρνηση στα 2,3 εκατομμύρια.
Ως επικρατέστερες αιτίες για τα παραπάνω καταγράφονται η ανεργία και η υποαπασχόληση, η μείωση του λαϊκού εισοδήματος, οι αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων, καυσίμων, κ.α. ...όλα συνέπειες και πειστήρια της καπιταλιστικής βαρβαρότητας και με εθνικό νόμισμα, ακόμα και σε μια ισχυρή οικονομία.

Στον καπιταλισμό η αιτία των λαϊκών προβλημάτων

Απ' όλα τα παραπάνω προκύπτει τεκμηριωμένα πως και στη Βρετανία η καπιταλιστική ιδιοκτησία και εξουσία όχι μόνο δεν μπορούν να εγγυηθεί την ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών των εργαζομένων αλλά το αντίθετο. Προχωρά ορμητικά στο ξήλωμα των όποιων δικαιωμάτων έχουν απομείνει ρίχνοντας σχετικά και απόλυτα το βιοτικό επίπεδο του λαού.
Η επιλογή της βρετανικής αστικής τάξης να μείνει εκτός Ευρωζώνης δεν αλλάζει ως προς την ουσία το χαρακτήρα της οικονομίας που βασίζεται στην κερδοφορία των μονοπωλιακών ομίλων και το τσάκισμα της εργατικής τάξης και των άλλων φτωχών λαϊκών στρωμάτων.
Επομένως, η επιστροφή στη δραχμή ή η αλλαγή σε οποιοδήποτε νόμισμα δε θα βελτιώσει τη ζωή των εργαζομένων όσο η οικονομία δεν βρίσκεται στα χέρια του λαού αλλά του κεφαλαίου. Στα πλαίσια του καπιταλισμού με όποια κυβέρνηση, με όποιο νόμισμα το πηλίκο ήταν πάντα το ίδιο για το λαό, περισσότερα δεινά. Γι' αυτό και ο λαός μόνο οφέλη θα έχει αν προσπεράσει τις νέες αυταπάτες για εθνικό νόμισμα που σπέρνουν τμήματα του κεφαλαίου, κόμματα όπως ο ΣΥΡΙΖΑ Νο2 καθώς κι από άλλη αφετηρία αντιδραστικές δυνάμεις τύπου Σόιμπλε μέχρι και οι ναζιστές της εγκληματικής Χρυσής Αυγής. Διέξοδος βρίσκεται μόνο αν συστρατευθεί με το ΚΚΕ και στην κάλπη και στη μεγάλη προσπάθεια να ανασυνταχθεί το κίνημα, να συγκεντρωθούν δυνάμεις ικανές, αποφασισμένες να αντιπαλέψουν τα μνημόνια, κάθε κυβέρνηση αστικής διαχείρισης, να ανοίξουν δρόμο για τη λαϊκή εξουσία, που θα κοινωνικοποιήσει τα μονοπώλια, θα αποδεσμεύσει την Ελλάδα από την ΕΕ, θα διαγράψει μονομερώς το χρέος.
Παραπομπές:
1. http://www.theguardian.com/uk-news/2015/jul/08/budget-2015-uk-gdp-other-rich-nations-george-osborne
2 . George Osborne introduces new 'living wage' but cuts working-age benefits
3 . Budget 2015: Squeeze to hit 13m families, says IFS
4 . Unison (συνδικάτο κυρίως εργαζομένων σε δημόσιες υπηρεσίες)
5 . http://www.bbc.co.uk/newsbeat/article/33460783/what-the-new-national-living-wage-will-mean-for-you
6 . http://www.ons.gov.uk/ons/dcp171778_412021.pdf
7 . http://www.ons.gov.uk/ons/rel/lmac/self-employed-workers-in-the-uk/2014/sty-self-employed.html

Κ. Χ.