Γράφει ο Βασίλης Κρίτσας //
Η χτεσινή ήταν η πρώτη Κυριακή του μήνα. Από το Νοέμβρη -που τελειώνει η περίοδος αιχμής για την τουριστική σεζόν- και μέχρι το Μάρτη, την πρώτη Κυριακή κάθε μήνα, η είσοδος σε αρχαιολογικούς χώρους και Μουσεία είναι ελεύθερη. Κι είναι από τις ελάχιστες ευκαιρίες που έχει κανείς μες στο χρόνο να γνωρίσει τους αρχαιολογικούς θησαυρούς και την πολιτιστική μας κληρονομία, χωρίς να του φύγει μια μικρή περιουσία.
Ας δούμε ένα παράδειγμα για την Ακρόπολη και άλλους χώρους στο κέντρο της Αθήνας, που υπάγονται στην Α’ Εφορεία Αρχαιοτήτων. Μέχρι πέρυσι ίσχυε ένα ενιαίο εισιτήριο, αξίας 12 ευρώ και τετραήμερης διάρκειας, με το οποίο μπορούσε κανείς να επισκεφτεί επτά αρχαιολογικούς χώρους: την Ακρόπολη, το αρχαίο θέατρο του Διόνυσου, τους στύλους του Ολυμπίου Διός, τον Κεραμεικό, την Αρχαία Αγορά, τη Ρωμαϊκή Αγορά και τη βιβλιοθήκη του Αδριανού, ακριβώς δίπλα στο Μοναστηράκι. Οι περισσότεροι ξένοι τουρίστες ενδιαφέρονται προφανώς για την Ακρόπολη. Είχαν όμως το κίνητρο να γνωρίσουν με το ίδιο αντίτιμο και τους υπόλοιπους χώρους, αναπλάθοντας νοερά το ιστορικό κέντρο της Αρχαίας Αθήνας.
Από φέτος όμως η είσοδος στην Ακρόπολη κοστίζει 20 ευρώ, ενώ το ενιαίο εισιτήριο (και για τους επτά αρχαιολογικούς χώρους) έφτασε το αντίτιμο των 30 ευρώ, με μια αύξηση που φτάνει το 150%! Αντίστοιχα τσουχτερές αυξήσεις (συνήθως της τάξης του 100%) σημειώθηκαν και στο αντίτιμο των εισιτηρίων για όποιον θέλει να επισκεφτεί μεμονωμένα κάποιον από αυτούς τους χώρους (πχ στην Αρχαία Αγορά, που έχει τη Στοά του Αττάλου και το ναό του Ηφαίστου, από τα 4 ευρώ στα 8). Η φυσική συνέπεια είναι να έχει μειωθεί ραγδαία η προσέλευση σε αυτούς τους -περιφερειακούς της Ακρόπολης- χώρους, που είναι απλησίαστοι -από την άποψη του κόστους- για το μέσο Έλληνα, αλλά και για αρκετούς ξένους τουρίστες, ενώ κάποτε δέχονταν τον κύριο όγκο των επισκεπτών της Ακρόπολης, που συνέχιζαν την περιήγησή τους.
Ίσως ισχυριστεί κάποιος πως και στις περισσότερες ευρωπαϊκές πόλεις (πχ τη Ρώμη που έχει εξίσου μεγάλη ιστορική-πολιτιστική κληρονομιά) το αντίτιμο για την είσοδο στα αρχαιολογικά μνημεία και τα μουσεία είναι αντίστοιχα υψηλό. Το ζήτημα βέβαια είναι τι ακριβώς συγκρίνουμε, σε ποια βάση και με ποιο κριτήριο. Γιατί δεν είναι λίγοι πχ αυτοί που θυμούνται στο (όχι και τόσο μακρινό) παρελθόν, τους χώρους αυτούς να έχουν ελεύθερη πρόσβαση όλο το χρόνο, ακόμα και για όποιον ήθελε να κάνει μια απλή βόλτα σε πάρκα όπως του Κεραμεικού και της Αρχαίας Αγοράς.
Όσο για τις ημέρες δωρεάν εισόδου, που επιτρέπουν και προωθούν τη γνωριμία με το ιστορικό παρελθόν και τον πολιτισμικό πλούτο του τόπου- έχουν μειωθεί δραματικά, σε ευθεία αντίθεση με τις τιμές των εισιτηρίων. Ενώ τη χειμερινή περίοδο, που υπάρχει ελεύθερη είσοδος την πρώτη Κυριακή κάθε μήνα, πολλοί χώροι υπολειτουργούν, λόγω της ελλιπούς στελέχωσής τους σε φυλακτικό προσωπικό. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (ΕΑΜ) που αναγκάζεται να κλείνει ολόκληρες πτέρυγές του, εφόσον δεν μπορεί να εξασφαλίσει την αποτελεσματική τους φύλαξη (κατά τα άλλα, τους αρχαιολογικούς χώρους τους “δυσφημούν” τα αντι-ιμπεριαλιστικά πανό του ΠΑΜΕ).
Βλέπετε, οι ετήσιες συμβάσεις των αρχαιοφυλάκων έχουν επτάμηνη διάρκεια, για να καλύπτουν μόνο την περίοδο αιχμής της τουριστικής σεζόν. Σημειωτέον πως κατά τη διακυβέρνηση της ΔΦΑ απομακρύνθηκαν κι οι φύλακες που εργάζονταν πολλά χρόνια, με ασφαλιστικά μέτρα, κι έχασαν πέρυσι τη δικαστική τους διαμάχη με την Πολιτεία. Παρόλα αυτά, η μεγάλη πλειοψηφία του φυλακτικού προσωπικού στηρίζει μονοκούκι την κυβέρνηση, υπό το φόβο του νεοφιλελεύθερου Μητσοτάκη, των απολύσεων που “ευαγγελίζεται” και της παράδοσης της φύλαξης σε ιδιωτικές εταιρείες security, που ακούγεται ολοένα και πιο έντονα, για να είναι ένα απλό, φανταστικό σενάριο.
Κι όσο δεν αλλάζουν ριζικά τα δεδομένα, τα πράγματα θα είναι μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα…