Αφορεσμενε Σταλιν!

Το κείμενο που ακολουθεί είναι μετάφραση από κείμενο στην Ποντιακή διάλεκτο το οποίο περιλαμβάνεται στο εγχειρίδιο εκμάθησης της Ποντιακής Διαλέκτου και έχει εκδοθεί από τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Ποντίων Εκπαιδευτικών. Πριν το κείμενο στην Ποντιακή διάλεκτο παραθέτουμε την εισαγωγή του κειμένου στη Νεοελληνική γλώσσα αυτούσια από το εγχειρίδιο. Η παράθεση ολόκληρου του εισαγωγικού σημειώματος, όπως και του κειμένου, είναι αναγκαία για να γίνουν κατανοητά τα σχόλια που θα ακολουθήσουν σχετικά με την προσπάθεια να γυρίσουν ορισμένοι την αλήθεια με το κεφάλι προς τα κάτω.

Εισαγωγικό σημείωμα

Τα περιγραφόμενα στο κείμενο αναφέρονται σε μια ιδιαίτερη περίοδο και περιοχή, στη νότια Ρωσία και στα εκεί γεγονότα των σταλινικών εκκαθαρίσεων και των διωγμών των Ελλήνων Ποντίων, οι οποίοι για δεύτερη φορά, μέσα σε λίγα χρόνια, χρειάστηκε ν’ αφήσουν και πάλι τις «πατρογονικές» εστίες και μ’ έναν «ποχτσά» στην πλάτη, όσοι γλιτώνουν τη σύλληψη, να πάρουν το δρόμο της δεύτερης προσφυγιάς…

Οι σοβιετικές αρχές το 1937 και 1938 εξαπολύουν ένα κύμα διώξεων σε βάρος όχι μόνο των Ελλήνων που ζούσαν στα ρωσικά παράλια του Καυκάσου και της Νότιας Ρωσίας, αλλά και άλλων μειονοτήτων, με το πρόσχημα της συμμετοχής τους σε αυτονομιστικές οργανώσεις, στην πραγματικότητα όμως επειδή αποτελούσαν εμπόδιο στην προσπάθεια πολιτιστικής ομογενοποίησης και ένταξης στο σοβιετικό ιδεολογικό σύστημα. Ειδικά στην περιοχή του Σότσι, όπου διαδραματίζονται τα γεγονότα του κειμένου, μέσα σε έξι μόλις μήνες συλλαμβάνεται το 70% των ενηλίκων Ελλήνων ανδρών, που στη συνέχεια βασανίζεται και τουφεκίζεται. Άλλοι καταδικάζονται σε καταναγκαστικά έργα και στέλνονται στη Σιβηρία, ενώ 20.000 περίπου Ελληνίδες με τα παιδιά τους, πιεζόμενες από τις Σοβιετικές αρχές να εγκαταλείψουν τη χώρα, καταφθάνουν από την άνοιξη του 1938 ως πρόσφυγες στα ελληνικά λιμάνια.

Το κείμενο αποτελεί αφήγηση – κατάθεση ψυχής της γιαγιάς Δεσποίκ στον γράφοντα εγγονό της, για τα δυο παιδιά της, τον Γιάνγκον και τον Γιωρίτς, 24 και 22 χρονών αντίστοιχα, που συνέλαβε το σταλινικό καθεστώς , στα 1938, με το αιτιολογικό της δήθεν συμμετοχής τους σε οργάνωση που στόχευε στην ανακήρυξη ποντιακής δημοκρατίας στο πλαίσιο της Σοβιετικής Ένωσης. Τα γεγονότα διαδραματίζονται στον οικισμό Λίπνικ της περιοχής Σότσι, στα ανατολικά παράλια του Εύξεινου Πόντου.

Ένα πρωινό η Κα-Γκε-Μπε εισβάλει στο σπίτι της γιαγιάς για να συλλάβει τους δυο προαναφερθέντες γιους της και παραλίγο και τον μικρότερο δεκατετράχρονο, τότε, πατέρα του γράφοντος. Οι θείοι του κρύβονταν στα βουνά, λόγω της επικήρυξης των Ποντίων, που ξεκίνησε, ήδη, από το 1936. Την παραμονή της σύλληψης η βροχή ήταν τόσο έντονη και κατακλυσμιαία, ώστε δεν ήταν δυνατή η παραμονή στο κρησφύγετο του βουνού. Αποφάσισαν νύχτα να κατέβουν στο σπίτι, ν’ αλλάξουν ρούχα και εφοδιασμένοι με τρόφιμα να ξαναφύγουν στο δάσος.

Η γιαγιά Δεσποίκ, βλέποντας τον κατάμαυρο ουρανό και την πυκνή βροχή, θεώρησε σκόπιμο να παρατείνει για λίγο ακόμη την παραμονή των γιων της στο σπίτι, με την ψευδαίσθηση ότι ο καιρός ήταν σύμμαχος και θ’ απέτρεπε την αστυνομία να βγει για κυνηγητό! Δυστυχώς τα γεγονότα την διέψευσαν και μέσα στο πυκνό σκοτάδι η Κα-Γκε-Μπε χτυπάει μανιωδώς την εξώθυρα της γιαγιάς.

Κείμενο

Αφορεσμένε Στάλιν

… Χτυπάνε την πόρτα τα σκυλιά οι Ρώσοι και γαυγίζουν δυνατά.

– Βγέστε έξω. Ανοίξτε, αστυνομία! Βγέστε έξω, αλλιώς θα σας τουφεκίσουμε, θα σας βάλουμε φωτιά.

Η θεία Ελισάβετ, ήταν δεν ήταν δεκαοχτώ χρονών, τρέχει πίσω από την πόρτα και τοποθετεί καρέκλες και κρατάει… όσο μπορεί να κρατήσει!

Ξαναφωνάζουν τα σκυλιά αλυχτώντας και χτυπάνε την πόρτα με τα τουφέκια τους. Η θεία δεν τους αφήνει ν’ ανοίξουν. Ήταν δυνατή σαν άντρας και κρατούσε δυνατά. Αχ, Ελισάβετ, κορίτσι μου, σκέφτηκες τ’ αδέλφια σου και προσπαθούσες να τα γλιτώσεις όμως οι Ρώσοι ήταν πολλοί..

Ο Γιάννης κι ο Γιώργος τράβηξαν τα τουφέκια τους κάτω απ’ το κρεβάτι και σκέφτονται τι θα κάνουν. Ο Γιώργος το λιοντάρι μου, το μωρό μου, μου λέει:

– Μάνα θα μας πάρουν, μάνα, δεν θα γλυτώσουμε. Θα τραβήξω το τουφέκι και θα τους σκοτώσω.

– Όχι ψυχή μου, μην το κάνεις. Αυτοί είναι πολλοί, θα σπάσουν την πόρτα και θα μας σκοτώσουν. Κανείς μας δεν θα μείνει ζωντανός.

Η Ελισάβετ κρατάει την πόρτα και ο Γιάννης με τον Γιώργο προσπαθούν να πηδήξουν από το παράθυρο για να γλιτώσουν. Δεν πρόλαβαν τα μωρά μου. Η Ελισάβετ δεν μπόρεσε άλλο. Πώς να κρατήσει πέντε άτομα ένα κορίτσι; Ξαναγυρίζει σε μένα ο Γιώργος με το τουφέκι και μου ξαναλέει:

– Θα ρίξω μάνα και θα τους σκοτώσω.

– Όχι πουλί μου, μην το κάνεις.

Οι χωροφύλακες μπήκαν μέσα. Κοιτάνε τον Γιάννη στο παράθυρο και τον Γιώργο που είναι κοντά του με το τουφέκι.

– Δώσε μας το τουφέκι σου, λένε οι Ρώσοι, αλλιώς θα σας πάρουμε όλους και θα σας σκοτώσουμε.

Συλλαμβάνουν τον Γιώργο και τον Γιάννη. Τόσο όμως παιδεύτηκαν και θύμωσαν με την Ελισάβετ που θέλουν να συλλάβουν κι αυτήν και τον πατέρα σου που κρυβότανε κάτω από το κρεβάτι. Ο θεός με φώτισε Γιάννη πουλάκι μου και έπεσα κάτω και θρηνούσα.

– Αφήστε τον, άλλο παιδί δεν έχω.

Κοιτάω που τραβάνε να πάρουνε και τον πατέρα σου και τους παρακαλάω.

– Αφήστε τον. Μικρός είναι. Δεν βλέπετε;

Ο πατέρας σου τότε ήταν πολύ αδύνατος και το πρόσωπό του έμοιαζε με σχολιαρόπαιδου. Έκλαψα, παρακάλεσα κι έτσι γλίτωσαν ο πατέρας σου και η θεία σου η Ελισάβετ, το κορίτσι μου.

Πήραν τα παιδιά μου, τον Γιάννη και τον Γιώργο και μείναμε δυστυχισμένοι… Αχ πουλάκια μου! Έδεσαν τα χέρια τους και τους τράβηξαν έξω… Ακόμα κι ο καιρός με την βροχή έκλαιγε μαζί μ’ εμάς. Οι βροντές και οι κεραυνοί τρόμαζαν τον κόσμο. Αφορισμένε Στάλιν, έφαγες τα παιδιά μου!

Μετά δύο ημέρες βγήκαμε από το σπίτι και προσπαθήσαμε να μάθουμε τι έκαναν τα παιδιά, πού τα πήγανε. Η αστυνομία μας είπε:

– Τα παιδιά σας κι όλους τους Έλληνες τους πήγαν στην φυλακή στο Σότσι, εκεί βρίσκονται.

Σηκωνόμαστε, παίρνουμε τον δρόμο να πάμε στο Σότσι να δούμε τα παιδιά μας στη φυλακή.

Αχ ψυχή μου Γιώργο. Τον έβλεπα από μακριά μέσα στα σύρματα και τα δάκρυα μου έτρεχαν σαν βροχή. Πλησίασα και έπιασα το χέρι του, ήρθε κι ο Γιάννης με το κεφάλι κάτω και μου λέει:

– Μάνα δεν θα γλυτώσουμε, θα μας σκοτώσουν.

– Όχι παιδί μου, του λέω, μη λες τέτοια πράγματα. Τίποτα δεν θα σας κάνουν. Μετά από λίγες ημέρες θα σας αφήσουν να γυρίσετε στο σπίτι.

– Όχι μάνα, μου λέει και ο Γιώργος, δεν θα μας αφήσουν. Μας λένε να υπογράψουμε ένα χαρτί ότι θα κάναμε επανάσταση. Αν το υπογράψουμε, λένε, θα μας αφήσουν να φύγουμε από τη Ρωσία. Εμείς τέτοια επανάσταση για να κάνουμε ελληνικό κράτος στη Ρωσία δεν ξέρουμε. Πώς να υπογράψουμε τέτοιο πράγμα; Κι αν μας κοροϊδέψουν και υπογράψουμε; Δεν μπορούμε να τους πιστέψουμε.

– Όχι παιδί μου, υπογράψτε να φύγουμε όλοι μαζί στην Ελλάδα να γλιτώσουμε. Μόνο υπογράψτε μας είπε ο χωροφύλακας και θα έρθετε μαζί μας να φύγουμε.

Σκεφτόμασταν ότι θα υπογράφανε και θα τους άφηναν να έρθουν μαζί μας στην Οντέσσα για να πάρουμε από εκεί το καράβι για την Ελλάδα. Τέτοια μας έλεγαν οι Ρώσοι. Τα πιστεύαμε, δεν τα πιστεύαμε τίποτα δεν μπορούσαμε να κάνουμε. Έτσι σηκωθήκαμε, πήραμε λίγα ρούχα και όσα πράγματα μπορούσαμε να κρατήσουμε και μπήκαμε στο τρένο να φύγουμε στην Οντέσσα. Εκεί μας είπαν ότι θα ελευθερώσουν τα παιδιά μας. Έτσι μας ξεγέλασαν οι αφορισμένοι οι Ρώσοι. Ανάθεμά σε Στάλιν, εσύ και οι κομμουνιστές.

Μετά από δύο ημέρες και μία νύχτα φτάσαμε στην Οντέσσα και κοιτούσαμε από μακριά και περιμέναμε τον Γιάννη και τον Γιώργο. Ακόμα τους περιμένουμε, παιδί μου Γιάννη! Κανείς δεν ήρθε και το βαπόρι σφύριζε αναχώρηση. Τι κλάμα, τι παρακαλετά στους χωροφύλακες, να φέρουν τα παιδιά μας, αχ ψυχές μου. Παρακαλούσαμε, κλαίγαμε και ξαναπαρακαλούσαμε. Οι Ρώσοι μας κοιτούσαν άγρια και τίποτα δεν καταλάβαιναν από κλάματα και παρακάλια.

– Ή θα φύγετε ή θα σας βάλουμε κι εσάς στη φυλακή!

Κοιτάξαμε, ξανακοιτάξαμε, κανένας δεν φάνηκε…. Οι χωροφύλακες λύνουν τα σκοινιά του πλοίου και το σφύριγμα της αναχώρησης ξανάρχισε. Αχ! Θα φύγουμε χωρίς τα παιδιά μας… Έτσι έγινε, Γιάννη μου, ξαναβρεθήκαμε κυνηγημένοι. Μία από την Τουρκία και μετά από τη Ρωσία. Τι κλάματα, τι θρήνοι, τι μαλλιοτραβήγματα, κανείς δεν μας έδινε σημασία.

– Αχ, παιδί μου Γιάννη, ξανά αχ παιδί μου Γιωρίκα, φωνάζω και κλαίω…

Νόμιζες πως άλλα παιδιά δεν είχα. Είχα τον πατέρα σου, την Ελισάβετ, τον νονό σου τον Σαράφ, τον Μίσσαν και την μικρή την Αναστασία. Με αυτούς ήρθα στην Ελλάδα, αλλά η ψυχή μου έμεινε πίσω στη Ρωσία.

Όσον αφορά την εισαγωγή

Το κείμενο, όπως λέει η εισαγωγή, αναφέρεται σε μια ιδιαίτερη περίοδο και σε μια ιδιαίτερη περιοχή. Ενώ η εισαγωγή μιλάει για την «ιδιαίτερη εποχή» αποκρύπτει όλα τα χαρακτηριστικά που κάνουν αυτήν την εποχή σημαντική. Η εισαγωγή δεν λέει ότι η Σοβιετική Ένωση εκείνην την εποχή βρίσκονταν στα πρόθυρα του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου και αντιμετώπιζε ήδη εισβολές στο έδαφός της και μεγάλα σαμποτάζ.

Το 1931 η Ιαπωνία εισέβαλλε στην Μαντζουρία και το 1937 στην Κίνα. Από το 1931 υπήρξαν διάφορα μεθοριακά επεισόδια των Ιαπώνων σε βάρος των Σοβιετικών μέχρι το 1939 που οι Ιάπωνες εισέβαλαν με ισχυρές δυνάμεις στο έδαφος της Σοβιετικής Ένωσης. Στις μάχες σκοτώθηκαν και από τις δυο μεριές περίπου 50.000 στρατιώτες. Μετά από μια σύγκρουση περίπου τριών μηνών οι Ιάπωνες κατατροπώθηκαν από τους Σοβιετικούς.

Κατά τη δεκαετία του 1930 υπήρξε σειρά ενεργειών που προσπαθούσαν να κλονίσουν το λαϊκό κράτος με σαμποτάζ στην παραγωγή, σε αγροτικό και βιομηχανικό τομέα, καθώς και στις μεταφορές. Οι αντισοβιετικές ενέργειες κλιμακώθηκαν στα μέσα της δεκαετίας και τελείωσαν με τις δίκες του 1937 – 1938. Στις δίκες αυτές δεν δικάστηκαν Έλληνες του Πόντου!

Στις 22 Ιούνη του 1941 η Γερμανία εισβάλει στη Σοβιετική Ένωση. Ο φόρος αίματος που πλήρωσαν σ’ αυτόν τον πόλεμο οι Σοβιετικοί ήταν 26.600.000 νεκροί πολίτες και στρατιώτες!

Ύστερα απ’ την επίθεση της χιτλερικής Γερμανίας εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης και τη συγκέντρωση των περισσότερων δυνάμεων της στο ανατολικό μέτωπο, η Τουρκική ουδετερότητα ήταν για τη Γερμανία πολύτιμη, γιατί προστάτευε τα νοτιοανατολικά πλευρά της κι’ επέτρεπε στο Χίτλερ να μη σκορπίζει τις εφεδρείες του. Το καλοκαίρι και το Φθινόπωρο του 1942, οι Γερμανοί μπορούσαν χωρίς κανένα κίνδυνο για το απογυμνωμένο νότιο μέτωπο τους, να ρίξουν τεράστιες δυνάμεις προς τη διεύθυνση του Στάλινγκραντ και τα αντερείσματα του Βόρειου Καύκασου. Τα Στενά ήταν ανοικτά μόνο στο στόλο του Άξονα. Η Τουρκία εξασφάλιζε στα Γερμανικά κι Ιταλικά πολεμικά το ελεύθερο πέρασμα στη Μαύρη Θάλασσα, πράγμα που διευκόλυνε τους φασίστες εισβολείς στις επιχειρήσεις τους στη Νότια Ρωσία.

Σ’ αυτό περίπου το κλίμα διαδραματίστηκαν τα γεγονότα που περιγράφει το εγχειρίδιο εκμάθησης της Ποντιακής γλώσσας, το οποίο αναφέρει ότι δεν διώχθηκαν μόνο οι Έλληνες του Πόντου, αλλά και άλλες μειονότητες γιατί δεν αποδέχονταν την πολιτιστική ομογενοποίηση του Σοβιετικού συστήματος. Οι διώξεις αυτές αφορούσαν μειονότητες;! Διώξεις σε βάρος εχθρών της Σοβιετικής εξουσίας υπήρξαν, αλλά αφορούσαν, ως επί το πλείστον, μέλη της οικονομικής και διοικητικής ελίτ απ’ όποια εθνότητα κι αν προέρχονταν. Η Σοβιετική Ένωση εν μέσω εισβολών και επερχόμενου πολέμου προσπαθούσε να θωρακίσει τα σύνορά της, από όσους δεν ήθελαν να την υπερασπίσουν και ήταν πολύ αμφίβολη η στάση που θα κρατούσαν στον επερχόμενο πόλεμο. Πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν ότι υπήρχαν πληθυσμοί στα νότια σύνορα της Σοβιετικής Ένωσης οι οποίοι αρνούνταν να πάρουν Σοβιετική υπηκοότητα, αρνούνταν δηλαδή να υπηρετήσουν στον Σοβιετικό στρατό. Κατηγορηματική είναι η άποψη του τότε Αμερικανού πρέσβη στη Μόσχα: «Η κάθαρση [της περιόδου 1936 – 1939] καθάρισε την χώρα και την εξασφάλισε από την προδοσία». Τα περί ομαδικών διώξεων και ομαδικών εκτελέσεων σε βάρος των μειονοτήτων δεν τεκμηριώνονται από καμιά ιστορική πηγή παρά μόνο από ιστορίες ίδιες με αυτήν της γιαγιάς Δεσποίκ!

Το ερώτημα είναι αν οι Σοβιετικοί θα έπρεπε να πάρουν μέτρα για την υπεράσπιση της Σοβιετικής επικράτειας και του πληθυσμού τους ή όχι! Σε ποιο κράτος στον κόσμο, το οποίο ήδη βρίσκονταν σε εμπόλεμη κατάσταση, η κωλυσιεργία λήψης μέτρων δεν θεωρείται έγκλημα και προδοσία;! Θα έπρεπε οι Σοβιετικοί να μην προετοιμαστούν για να κερδίσουν τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο ή θα έπρεπε να έχουν 50.000.000 νεκρούς αντί για 26.600.000 για να είναι ικανοποιημένοι όσοι τους κατηγορούν για μετακινήσεις πληθυσμών και διώξεις;!

Οι πηγές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου έχουν πλείστα ονόματα παρασημοφορημένων Ποντίων οι οποίοι πολέμησαν τον Γερμανό κατακτητή! Εκείνοι γιατί υπηρέτησαν στο Σοβιετικό στρατό;! Υπάρχουν επίσης πλείστα ονόματα Ποντίων που διέπρεψαν στη Σοβιετική Ένωση στην επιστήμη, στις τέχνες και τα γράμματα! Αυτοί γιατί δεν διώχτηκαν εξαιτίας της καταγωγής τους;!

Από πού και έως πού γι’ αυτούς που ξεριζώθηκαν από την Τουρκική πλευρά του Πόντου, ήταν πατρογονικά τα εδάφη της Σοβιετικής Ένωσης στα οποία φιλοξενούνταν για περίπου δεκαπέντε χρόνια;!

Το 1938 η Κα-Γκε-Μπε (KGB) δεν μπορούσε να χτυπήσει κανενός την πόρτα, γιατί απλά ιδρύθηκε το 1954!

Όσον αφορά το κείμενο της γιαγιάς Δεσποίκ

Το κείμενο της γιαγιάς Δεσποίκ είναι αποκαλυπτικό για ορισμένα γεγονότα απ’ όσα συνέβαιναν στην περιοχή της νότιας Ρωσίας κατά την εποχή στην οποία αναφέρεται. Οι συντάκτες του συγκεκριμένου κεφαλαίου του εγχειριδίου άφησαν το κείμενο της γιαγιάς Δεσποίκ αυτούσιο είτε από εντιμότητα είτε από χαζομάρα. Το κείμενο της γιαγιάς Δεσποίκ, χωρίς η γιαγιά να το καταλαβαίνει, αποκαλύπτει το δίκιο των Σοβιετικών χειρισμών και του Στάλιν.

Ο Γιάνγκον και ο Γιώριτς ήταν οπλισμένοι! Για ποιο λόγο;! Το 1938 στη Σοβιετική Ένωση και ενώ οι δίκες της Μόσχας έβαιναν προς το τέλος τους, όπλα είχε μόνο ο στρατός, η αστυνομία και κάποιες μονάδες πολιτοφυλάκων. Ο Γιάνγκον και ο Γιώριτς πώς βρέθηκαν οπλισμένοι και για ποιο λόγο;!

Οι Σοβιετικοί βρίσκουν τον Γιώριτς οπλισμένο, αλλά δεν τον τουφεκάνε επί τόπου, παρά του ζητάνε να παραδοθεί.

Η οικογένεια της γιαγιάς Δεσποίκ πέρασε κυνηγημένη από τους Τούρκους στη Σοβιετική Ένωση. Οι Σοβιετικοί τους δέχθηκαν, τους φιλοξένησαν και προσφέρθηκαν να τους δώσουν Σοβιετική υπηκοότητα. Γιατί έφεραν όπλα σαν φιλοξενούμενοι στο έδαφος της Σοβιετικής Ένωσης και με τι σκοπούς, παραμονή του μεγαλύτερου πολέμου που έζησε ποτέ η ανθρωπότητα;!

Τα Ρωσικά κομμουνιστικά σκυλιά που γάβγιζαν δυνατά χτυπώντας την πόρτα της γιαγιάς Δεσποίκ ήταν αυτά που τσάκισαν τον Χίτλερ και τον φασισμό, πληρώνοντας βαρύ φόρο αίματος που μετριέται σε 26 εκατομμύρια νεκρούς!

Οι Σοβιετικοί συνέλαβαν μόνο τον Γιάνγκον και τον Γιώριτς που σήκωσαν όπλο ενάντια στη λαϊκή εξουσία. Δεν συνέλαβαν κανέναν άλλον από την οικογένεια. Η απαίτηση να μην υπάρξουν κυρώσεις ούτε σε βάρος όσων σήκωσαν όπλο ενάντια στη Σοβιετική εξουσία και να μείνουν όπλα στα χέρια των εχθρών του Σοβιετικού καθεστώτος για να ενωθούν με αυτά των Γερμανών μόνο σαν ιστορία για αγρίους φαντάζει.

Επίλογος

Ο Στάλιν δυστυχώς δεν πρόλαβε ή δεν θέλησε ή δεν μπορούσε να μετακινήσει όσους δρούσαν αντισοβιετικά, παραμονές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Οι αντισοβιετικές αυτές δυνάμεις στην Ουκρανία, στη Βαλτική και σε άλλες Σοβιετικές περιοχές συγκρότησαν προδοτικές μεραρχίες που πολέμησαν στο πλευρό των Γερμανών εισβολέων και που κόστισαν εκατοντάδες χιλιάδες θανάτους Σοβιετικών στρατιωτών και πολιτών.

Οι ιστορίες των διώξεων σε βάρος μειονοτήτων το 1938 από τους Σοβιετικούς ήρθαν στην επικαιρότητα μετά την ανατροπή της Σοβιετικής Ένωσης το 1991. Πριν την ανατροπή και κυρίως όσο οι μνήμες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ήταν νωπές κανένας δεν τολμούσε να μιλήσει για τέτοιες διώξεις, γιατί ήταν σαν να παραδεχόταν αντισοβιετική δράση πριν και κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η αντισοβιετική δράση ακόμα και στο πλευρό των Γερμανών ναζί δεν είναι πλέον κάτι μεμπτό αλλά βραβεύεται κιόλας! Βραβεύεται παντού ακόμα και στους διαγωνισμούς τραγουδιού της Eurovision! Εάν επαίρονται οι Ουκρανοί και οι Εσθονοί συνεργάτες των Γερμανών για την δολοφονική δράση σε βάρος των Σοβιετικών, γιατί να μην μιλούν διάφοροι άλλοι για διώξεις του Σταλινικού καθεστώτος σε βάρος μειονοτήτων;! Δρυός πεσούσης πάς ανήρ ξυλεύεται!

Η παρουσία του συγκεκριμένου κειμένου μέσα σε εγχειρίδιο εκμάθησης της Ποντιακής Διαλέκτου προσφέρει κακές υπηρεσίες στο Ποντιακό στοιχείο, στην διδασκαλία και στην ιστορία. Η παρουσίαση ενός τέτοιου κειμένου, έξω από το ιστορικό γίγνεσθαι της εποχής που αναφέρεται, πιάνει την αλήθεια από τα μαλλιά, την γυρίζει με το κεφάλι στο έδαφος, τα πόδια προς τα πάνω και κοπανάει το κεφάλι της αλήθειας με όλη τη δύναμη πάνω στα κοτρόνια. Το κείμενο αυτό είναι οφθαλμοφανής παραχάραξη της ιστορίας στα πλαίσια της μείωσης της αποφασιστικής συμβολής της Σοβιετικής Εξουσίας στην συντριβή του φασισμού, της άρνησης της προσφοράς της Σοβιετικής Ένωσης στην εξέλιξη της κοινωνίας και στην παρουσίαση του Στάλιν ως ανθρωποφάγου που μπροστά του ο Χίτλερ ωχριούσε! Τέτοιου είδους κείμενα υπήρχαν σε εγχειρίδια διδασκαλίας μόνο στις πιο σκοτεινές εποχές της μετεμφυλιακής Ελλάδας.