Επισπεύδονται οι διευθετήσεις με «καταλύτη» τον ενεργειακό πλούτο

Η δήθεν «ευημερία» που προβάλλουν αστικές κυβερνήσεις και μονοπώλια κρύβει την αναμενόμενη όξυνση του ανταγωνισμού σε βάρος των λαών

Οι ενεργειακοί πόροι της Νοτιοανατολικής Μεσογείου και της Κύπρου τραβάνε σαν μαγνήτης ισχυρά μονοπωλιακά συμφέροντα

Η βδομάδα που πέρασε φώτισε ακόμα περισσότερο πόσο γοργά μπερδεύεται το «κουβάρι» των αντιλαϊκών ανταγωνισμών στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, μετά και από τις εξελίξεις στην κυπριακή ΑΟΖ, τις ανακοινώσεις ότι ενεργειακοί κολοσσοί («ExxonMobil», «Total», «Eni» κ.λπ.) θα διευρύνουν κι άλλο την παρουσία τους σε όλη τη λεκάνη της, αλλά και νέες πλευρές που αποκαλύπτουν το εύρος γενικότερων γεωστρατηγικών σχεδιασμών και παζαριών.

Ο εντοπισμός «εκμεταλλεύσιμου κοιτάσματος» φυσικού αερίου στο «οικόπεδο» 10 της κυπριακής ΑΟΖ αναθέρμανε, από τη μια, τη συζήτηση για τη «διαφοροποίηση των ενεργειακών δρόμων» μεταξύ Δύσης και Ανατολής (ως μέρος της προσπάθειας να μειωθεί η «εξάρτηση από το ρωσικό αέριο»), από την άλλη τη συζήτηση για την «ανάγκη να εξεταστούν νέες διευθετήσεις» τύπου συμφωνίας των Πρεσπών, κατά το πρότυπο δηλαδή του πρόσφατου αμερικανοΝΑΤΟικής έμπνευσης συμβιβασμού, που φυσικά έφερε ατόφια τη σφραγίδα της ευρύτερης ενδοϊμπεριαλιστικής κόντρας με αντίπαλα γεωπολιτικά κέντρα, πρώτα απ' όλα τη Ρωσία, αλλά και την Κίνα.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, φουντώνει μια πολύπλευρη διαπραγμάτευση με την Τουρκία, την ώρα που η αστική της τάξη παζαρεύει σκληρά σε πολλά μέτωπα (Συρία, Κουρδικό, Παλαιστινιακό, αλλά και Βαλκάνια) αλλά και που πολλά ιμπεριαλιστικά κέντρα (ΗΠΑ, Ρωσία, ΕΕ, αλλά και αυτοτελώς κράτη - μέλη της, όπως η Γερμανία) αναγνωρίζουν τα πλεονεκτήματα που προσφέρει η διατήρηση σχέσεων με την Τουρκία και γι' αυτό συναινούν στις όλο και πιο συχνές προειδοποιήσεις και απειλές της Τουρκίας ότι δεν θα μείνει εκτός (ενεργειακής αλλά και γεωπολιτικής) μοιρασιάς.

Οι προειδοποιήσεις της Τουρκίας

Την ανάγκη της συνεργασίας και μιας «ακριβοδίκαιης μοιρασιάς» την επαναλαμβάνει άλλωστε και η τουρκική αστική τάξη, παρατάσσοντας φυσικά σε αυτό το παζάρι όλα της τα «όπλα», οικονομικά, πολιτικά αλλά και στρατιωτικά.
«Οταν οι εξορύξεις σε μια περιοχή που ανήκει σε δύο περιοχές γίνονται μονομερώς, αυτό δεν είναι αποδεκτό και έχει συνέπειες. Ελπίζω και οι δύο πλευρές να εργαστούν για να υπάρξει συνεργασία», παρατήρησε μεσοβδόμαδα βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος του Ερντογάν, ενώ και ο υπουργός Αμυνας, Χουλούσι Ακάρ, τόνισε: «Με την ανεύρεση των ενεργειακών δυνατοτήτων στη Μεσόγειο, γνωρίζετε ότι έχει αυξηθεί η σημασία της και γι' αυτό το θέμα κάποιοι εδώ και καιρό κάνουν εργασίες, συζητούν και προσπαθούν. Βλέπουμε να αυξάνεται η παρουσία των παγκόσμιων και περιφερειακών παραγόντων σε αυτήν την περιοχή (...) Η Αγκυρα τάσσεται υπέρ της σταθερότητας και της συνεργασίας στη Μεσόγειο, στο Αιγαίο και σε όλη την περιοχή μας», αλλά - πρόσθεσε - «όπως λέμε πάντα, καμιά απόφαση που αφορά την περιοχή δεν θα είναι βιώσιμη και δεν θα ισχύει χωρίς τη συμμετοχή της Τουρκίας (...) Δεν θα κλείσουμε τα μάτια σε τετελεσμένα στην περιοχή μας. Ο,τι χρειάζεται να γίνει, είμαστε έτοιμοι να το κάνουμε».
Τα παραπάνω είπε ο Ακάρ επιθεωρώντας τη στρατιωτική άσκηση «Γαλάζια Πατρίδα», που έγινε ταυτόχρονα σε Αιγαίο, Ανατολική Μεσόγειο και Μαύρη Θάλασσα και από μόνη της ήταν απάντηση της Αγκυρας σε όσα «τρέχουν» στην περιοχή: Πρόκειται για τα μεγαλύτερα γυμνάσια που έχει κάνει η χώρα ποτέ, χρησιμοποιώντας μάλιστα πολλά από τα νέα, υπερσύγχρονα οπλικά συστήματα και μέσα που κατασκευάζουν τουρκικές βιομηχανίες.
Μιλώντας για τη «Γαλάζια Πατρίδα» στη «Χουριέτ» ο ναύαρχος ε.α. του τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού Τζεμ Γκιουρντενίζ σημείωσε ότι αυτή συνδέεται με «τα τρία σημαντικότερα γεωπολιτικά ζητήματα που αφορούν το μέλλον της Τουρκίας στον 21ο αιώνα: Αυτά είναι οι υποθαλάσσιοι ενεργειακοί πόροι, το μέλλον του αποκαλούμενου Κουρδιστάν έχοντας διασφαλίσει μάλιστα λιμάνι στη θάλασσα (τη Μεσόγειο) και το μέλλον της "Βόρειας Κύπρου"». Εκρινε σκόπιμο να σημειώσει ότι ειδικά μετά την απόπειρα πραξικοπήματος το 2016, η Τουρκία «άρχισε να αντιμετωπίζει μεγάλες προκλήσεις από την Ελλάδα, την "ελληνική διοίκηση της Νότιας Κύπρου", όπως και τις ΗΠΑ και την ΕΕ. Προσπαθούν να επιβάλουν οριοθέτηση στην Ανατολική Μεσόγειο, που αρπάζει πάνω από 100.000 τ.χλμ. από την Τουρκία». Υπογράμμισε ακόμη ότι η «Γαλάζια Πατρίδα» είναι απάντηση σε όσους αρνούνται στην Τουρκία την πρόσβαση στους ενεργειακούς πόρους της Ανατολικής Μεσογείου, για την οποία σχολίασε ότι «θα αποτελέσει πεδίο μιας μεγάλης σύγκρουσης ανάμεσα στην Τουρκία και άλλες χώρες».
Το σίγουρο είναι ότι την τουρκική επιθετικότητα εντείνει διαρκώς το πολύπλευρο παζάρι που στήνουν μαζί της ΗΠΑ - ΝΑΤΟ. Τουρκικά ΜΜΕ μετέδιδαν ότι η πρόσφατη συνάντηση που είχε στην Αγκυρα ο ειδικός απεσταλμένος του Αμερικανού Προέδρου για τη Μέση Ανατολή, Τζάρεντ Κούσνερ, με τον Ερντογάν, με βασικό θέμα το Παλαιστινιακό, είχε στην ατζέντα επίσης την Ενέργεια στη Μεσόγειο και προοπτικές για τη διμερή οικονομική συνεργασία. Μάλιστα, ΜΜΕ με «πηγές από την τουρκική Προεδρία» επέμειναν ότι η Αγκυρα θα μπορούσε να εξετάσει ακόμα και μια συνεργασία με το Ισραήλ (για τη μεταφορά Ενέργειας προς την Ευρώπη), προκειμένου να «υπερκεράσει» άλλα σχέδια με τη συμμετοχή Ελλάδας, Κύπρου και Αιγύπτου. Τέλος, ας σημειωθεί ότι το τελευταίο 10ήμερο «παρελαύνουν» από την Αγκυρα διάφορα στελέχη της κυβέρνησης Τραμπ. Μετά τον Κούσνερ ήρθαν ο ειδικός απεσταλμένος για τη Συρία, Τζ. Τζέφρι, αλλά και ο υφυπουργός Εξωτερικών Μ. Πάλμερ.

«Πολυμερείς συνεργασίες» εν δράσει

Οι επόμενες βδομάδες θα δώσουν νέα ορμή σε πολυεπίπεδα αντιλαϊκά σχέδια και παζάρια: Στα τέλη του μήνα αναμένεται νέα συνάντηση Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ, στην οποία η συμμετοχή (όπως φαίνεται) του ίδιου του Αμερικανού ΥΠΕΞ, Μάικ Πομπέο, θα δώσει το έναυσμα για μετεξέλιξή της σε «τετραμερή», σηματοδοτώντας και έτσι τη στοχευμένη διείσδυση των ΗΠΑ στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο μέσα και από σχήματα διακρατικών συνεργασιών.
Αντίστοιχα, όπως επιβεβαίωσε και ο Κύπριος ΥΠΕΞ, Ν. Χριστοδουλίδης, βρίσκονται σε «προχωρημένο στάδιο οι διαβουλεύσεις» για τον καθορισμό ημερομηνίας και για τετραμερή συνάντηση (σε επίπεδο ΥΠΕΞ) Κύπρου, Ελλάδας, Αιγύπτου και Γαλλίας. Μάλιστα, η εξέλιξη αυτή «κουμπώνει» με ευρύτερες επιδιώξεις της Γαλλίας, η οποία, σημειωτέον, στέλνει ξανά το αεροπλανοφόρο «Σαρλ ντε Γκολ» στην Ανατολική Μεσόγειο (στο πλαίσιο της επιχείρησης «Κλεμανσό», θα πάει μέχρι και τον ...Ινδικό), στο όνομα της «αντιμετώπισης της τρομοκρατίας» και ενώ φουντώνουν οι σχεδιασμοί για τη μεταπολεμική Συρία και όχι μόνο.
Ολο και πιο ανοιχτά ανοίγει η συζήτηση για νέα αναβάθμιση της στρατιωτικής παρουσίας μεγάλων δυνάμεων στην περιοχή, φυσικά στο όνομα της «ασφάλειας», των επενδύσεων αλλά και της «ειρήνης».
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, ξεχώρισε η άφιξη της Γερμανίδας υπουργού Αμυνας σε Κύπρο και Ελλάδα, η οποία υπογράμμισε την αξία της «γεωστρατηγικής θέσης» τους και τον ακόμα σημαντικότερο ρόλο που μπορούν να αναλάβουν στην υπεράσπιση της περιφερειακής ασφάλειας, μέσα και από τη στήριξη της «PESCO», της Μόνιμης Διαρθρωμένης Συνεργασίας της ΕΕ, που σηματοδοτεί την προσπάθειά της να «αυτονομηθεί» περισσότερο σε ζητήματα άμυνας και ασφάλειας, στρατιωτικών ασκήσεων κ.τ.λ.

Προετοιμάζεται το νέο επίσημο παζάρι για το Κυπριακό

Στη βάση των συνολικών ευρωατλαντικών συμφερόντων ξετυλίγεται διαρκώς η συζήτηση και για τα Ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό. Δεν είναι καθόλου τυχαίες οι δηλώσεις βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ για την πιθανότητα «έντιμου συμβιβασμού» Ελλάδας - Τουρκίας, «όπως έγινε και με τη Βόρεια Μακεδονία», στο φόντο απανωτών δημοσιευμάτων που ακολούθησαν και την επίσκεψη Τσίπρα στην Τουρκία, περί «συνεκμετάλλευσης» των ενεργειακών κοιτασμάτων σε Αιγαίο και Ανατ. Μεσόγειο. Αντίστοιχα επανέρχεται η συζήτηση για τη σημασία των «Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης» (ΜΟΕ) μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, αλλά και μεταξύ Κύπρου και ψευδοκράτους, αφού και στο μέτωπο του Κυπριακού εντείνονται οι διεργασίες για μια «διευθέτηση» που «θα ωφελήσει τη σταθερότητα και την ασφάλεια της περιοχής».
Ενδεικτικές ήταν οι επισημάνσεις του «υπουργού Εξωτερικών» (ΥΠΕΞ) του ψευδοκράτους, Κουντρέτ Οζερσάι, ο οποίος αφού επέκρινε τη δημιουργία Εθνικού Ταμείου Υδρογονανθράκων στην Κύπρο, υποστήριξε ότι «θα έπρεπε να δημιουργηθεί ένα διεθνές ταμείο που θα διοικούν Τουρκοκύπριοι και Ελληνοκύπριοι (...) Αυτή η ευκαιρία δεν χάθηκε ακόμα. Ως αποτέλεσμα των γεωτρήσεων που θα γίνουν γύρω από όλο το νησί, όλοι οι πόροι μπορούν να συγκεντρωθούν σε ένα ενιαίο διεθνές ταμείο», να χρησιμοποιηθούν για επενδύσεις στη «Νότια Κύπρο» αλλά και στη «Βόρεια Κύπρο», με την άμεση εμπλοκή εταιρειών «που έχουν αδειοδοτήσει και οι δύο πλευρές...».
Αλλά και ο Κύπριος ΥΠΕΞ, Ν. Χριστοδουλίδης, εξέφρασε την ελπίδα «να δημιουργηθούν τέτοιες προοπτικές που να οδηγήσουν σε επίλυση του Κυπριακού, μια επίλυση που θα επιτρέψει και στην Τουρκία να συμμετέχει όχι μόνο στις συζητήσεις για τα θέματα Ενέργειας στην περιοχή, αλλά γενικότερα για όλα τα θέματα που συζητούμε».
Επίσης, ο πρόεδρος της τουρκικής Βουλής, Μουσταφά Σιεντόπ, έσπευσε να δηλώσει ότι στις σημερινές συνθήκες μια λύση στο Κυπριακό προϋποθέτει «διαφορετικά μοντέλα και νέες ιδέες» και ότι «είναι αδικία για τους Τουρκοκυπρίους να χάνουν χρόνο σε διαδικασία που δεν θα φέρει κάποιο αποτέλεσμα». Συναντώντας τον κατοχικό ηγέτη, Μ. Ακιντζί, την Τετάρτη, τόνισε ότι το πιο σημαντικό είναι να αποδεχτούν οι Ελληνοκύπριοι «την πολιτική ισότητα και τη δημιουργία ενός συνεταιρισμού στη βάση της ισότητας, να σταματήσει η νοοτροπία που αντιμετωπίζει τους Τουρκοκυπρίους ως μειονότητα». Προωθούνται δηλαδή όλο και περισσότερο, και ενόψει του επίσημου νέου γύρου του παζαριού μετά τις ευρωεκλογές, οι διχοτομικού χαρακτήρα «λύσεις» στη βάση των «δύο συνιστώντων κρατών».
Χαρακτηριστικό είναι επίσης δημοσίευμα της γερμανικής εφημερίδας «Wiener Zeitung», για τη «νέα δυναμική στο Κυπριακό» που δίνουν «τα ευρήματα φυσικού αερίου», με επισημάνσεις αναλυτών ότι «θα μπορούσαν να είναι ευλογία για την Κύπρο, υπό την έννοια ότι αυξάνεται η πίεση στη Λευκωσία να έρθει σε συμφωνία με το βόρειο τμήμα του νησιού, κάτι που μέχρι τώρα καθυστερούσε. Μια τέτοια συμφωνία χρειάζεται τώρα επειγόντως, τουλάχιστον για την εκμετάλλευση των ενεργειακών αποθεμάτων»... Επίσης πραγματοποιούνται εκδηλώσεις πανεπιστημίων για την ...«αυτοψία της συμφωνίας των Πρεσπών», με θεματικές όπως: «Τι σημαίνουν η ένταξη στο ΝΑΤΟ και το άνοιγμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων στην Ευρωπαϊκή Ενωση;» και «Οι επιδιώξεις και ο ρόλος Ρωσίας και ΗΠΑ». Ταυτόχρονα, υπάρχουν δημοσιεύματα που αναγνωρίζουν τους κινδύνους από μια συνεργασία με την Τουρκία αλλά και επαναλαμβάνουν ότι «η εμπορικά συμφέρουσα (σ.σ. οδός για τη μεταφορά του φυσικού αερίου όλης της Νοτιοανατολικής Μεσογείου) είναι η δημιουργία υποθαλάσσιου αγωγού προς την Τουρκία».
Βουλευτής του (κυβερνώντος κόμματος) ΔΗΣΥ επίσης υποστήριξε απροσχημάτιστα ότι «το κλείδωμα της παρουσίας της "Total" στην Κύπρο για πολλά χρόνια αιτιολογεί την παραχώρηση βάσης (στο Μαρί της Λάρνακας) στη Γαλλία». Στο ίδιο πλαίσιο, φουντώνουν και τα σενάρια για δημιουργία στρατιωτικής βάσης των ΗΠΑ στην Κύπρο, επανέρχονται οι προτάσεις για τη «συμβολή» του ΝΑΤΟ στην «ασφάλεια» του νησιού κ.τ.λ.