20 Ιαν 2012

Ξεκίνημα με βασιλικές περγαμηνές


Ξεκίνημα με βασιλικές περγαμηνές
Ο Κ. Καραμανλής εμφανίστηκε πρωταγωνιστής στην πολιτική σκηνή της Ελλάδας στις 5/10/1955, έχοντας την εύνοια των Αμερικανών και των ανακτόρων. Αποτέλεσε το διάδοχο του Παπάγου στο δεξιό "Συναγερμό", αμέσως μετά το θάνατο του τελευταίου, όχι γιατί τον εξέλεξε το κόμμα στο οποίο ανήκε, αλλά γιατί τον ήθελαν οι ΗΠΑ και του άνοιξαν το δρόμο τα ανάκτορα. Η παρέμβαση του Παλατιού για την ανάδειξη του Καραμανλή ήταν από τις πιο προκλητικές στη νεοελληνική πολιτική ιστορία. Μετά το θάνατο του στρατάρχη τα ανάκτορα δίνουν στον Καραμανλή την εντολή για σχηματισμό κυβέρνησης, παρά το γεγονός, ότι ο Παπάγος λίγο πριν πεθάνει όρισε διάδοχό του τον Στ. Στεφανόπουλο και παρά το ότι οι στοιχειώδεις κανόνες δημοκρατικής τάξης απαιτούν από τα κόμματα να εκλέγουν μόνα τους τους αρχηγούς τους, μέσα από τις εσωτερικές τους διαδικασίες. Μαζί με την εντολή να σχηματίσει κυβέρνηση, το Παλάτι δίνει στον Καραμανλή και το δικαίωμα να διαλύσει τη Βουλή και να οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές, στην περίπτωση που ο "Συναγερμός" δεν τον ακολουθήσει και δεν πάρει ψήφο εμπιστοσύνης. Ο Π. Πιπινέλης από τους ακραιφνείς βασιλικούς, πρωτεργάτης της πρωθυπουργοποίησης του Καραμανλή και αργότερα υπουργός της χούντας, δικαιολογούσε αυτού του είδους τις παρεμβάσεις του Παλατιού στα πολιτικά κόμματα και στην πολιτική ζωή του τόπου, λέγοντας πως "ο βασιλιάς μπορεί να διορίσει πρωθυπουργό ακόμα και τον κηπουρό του".Αυτό ακριβώς το δόγμα αποδέχτηκε και ο Καραμανλής για να γίνει διάδοχος του Παπάγου. Κι αυτή τη λογική την κράτησε προσαρμοσμένη στα μέτρα της εποχής και μετά τη μεταπολίτευση, όταν με το Σύνταγμα του 1975 έδινε στον ανώτατο άρχοντα της χώρας, δηλαδή στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τεράστιες εξουσίες, μεταξύ των οποίων και το δικαίωμα να διαλύει τη Βουλή.
Ο μύθος του ανορθωτή
της οικονομίας
Ο Καραμανλής, μετά την αναρρίχησή του στην πρωθυπουργία, κυβέρνησε τη χώρα για δύο τετραετίες (1955 - 1963), που οι υμνητές του θεωρούν ότι ήταν κάτι σαν τον χρυσό αιώνα του Περικλή. Σ' αυτό το χρονικό διάστημα ισχυρίζονται ότι ανορθώθηκε η χώρα και η οικονομία της. Η πραγματικότητα βεβαίως είναι εντελώς διαφορετική και φυσικά πολύ δύσκολο να την περιγράψει κανείς μέσα σε λίγες γραμμές. Θα επιχειρήσουμε να δώσουμε τα βασικά χαρακτηριστικά της. Σ' αυτή τη... χρυσή οκταετία η Ελλάδα έγινε πραγματικό ξέφραγο αμπέλι για το ξένο κεφάλαιο, ενώ χάθηκε η δυνατότητα για μια ανεξάρτητη ανάπτυξή της. Τα έργα, τα οποία έγιναν ήταν κυρίως έργα υποδομής, που εξυπηρετούσαν είτε τις ανάγκες των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ είτε το ξένο κεφάλαιο στους αρπαχτικούς του σκοπούς. Η λεγόμενη οικονομική σταθερότητα, που τάχα επιτεύχθηκε, δεν είναι παρά ένας μύθος. Στο διάστημα αυτής της οκταετίας, το δημόσιο χρέος έφτασε σε τεράστια ύψη, η μετανάστευση, εσωτερική και εξωτερική, πήρε τεράστιες διαστάσεις, το υδροκέφαλο τέρας που λέγεται Αθήνα άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά, με την ενίσχυση ουσιαστικά της επίσημης πολιτείας, αφού το κεφάλαιο χρειαζόταν φτηνό εργατικό δυναμικό. Συνολικά, η οικονομία της χώρας ενίσχυσε την περίοδο εκείνη όλα τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του εξαρτημένου, στρεβλού και συμπληρωματικού χαρακτήρα της. Βεβαίως, η πορεία αυτή δεν ολοκληρώθηκε επί διακυβέρνησης της ΕΡΕ. Συνεχίστηκε και μετέπειτα. Αλλά αυτό σε καμιά περίπτωση δεν απαλλάσσει την Καραμανλική πρώτη οκταετία.
Οικονομική υποτέλεια
και... ανάπτυξη
Σχολιάζοντας την οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα, για την περίοδο που μιλάμε, ο Γάλλος ιστορικός Μεϊνό στο έργο του "Πολιτικές Δυνάμεις στην Ελλάδα" (σελ. 419) αναφέρει: "Με την ευρύτητα της διεισδύσεως που έχει ήδη πραγματοποιηθεί, αποτελεί ίσως ευφημισμόν η χρήση του όρου "προσπάθειες". Παρά τη μετριοπάθεια που χρησιμοποιούμε, δεν έχουμε αμφιβολίες για το γεγονός ότι η Ελλάς υφίσταται σήμερα τον κίνδυνο να μετατραπεί σε οικονομική αποικία ξένου κεφαλαίου".Η πραγματικότητα είναι ακριβώς αυτή. Χαρακτηριστικό της παράδειγμα η σύμβαση για τη βιομηχανία Αλουμινίου, γνωστή ως σύμβαση ΠΕΣΙΝΕ, που υπογράφηκε τον Αύγουστο του 1960. Πρόκειται για μια αποικιοκρατικού χαρακτήρα σύμβαση, που παραχωρούσε τον ελληνικό βωξίτη στα ξένα συμφέροντα. Η διάρκεια της συμβάσεως ήταν για 50 χρόνια. Η εταιρία που συστάθηκε για την εκτέλεση του έργου ήταν κατά 50% με γαλλικά κεφάλαια, κατά 17% με αμερικανικά, ενώ το ελληνικό δημόσιο συμμετείχε με 12% και ο Νιάρχος, που πρόσφερε τις υπηρεσίες του για την... ευτυχή κατάληξη της σύμβασης, αντιπροσωπεύτηκε με το 21%. Εκτός των άλλων, ο αποικιοκρατικός χαρακτήρας της σύμβασης φαίνεται και από το εξής: Επειδή η βιομηχανία αλουμινίου είναι γενικά ηλεκτροβόρα, η κυβέρνηση της ΕΡΕ ανέλαβε την υποχρέωση να πουλά στην ΠΕΣΙΝΕ το ρεύμα που χρειαζόταν για τη λειτουργία της εννέα φορές φτηνότερο απ' ό,τι το έπαιρναν οι άλλες βιομηχανίες. Ακόμη, επειδή η παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος στη χώρα ήταν ανεπαρκής για την ηλεκτροδότηση της βιομηχανίας αλουμινίου, η κυβέρνηση δεσμεύτηκε να κατασκευάσει με κρατική δαπάνη όλα τα απαραίτητα ηλεκτροπαραγωγικά έργα. Και μόνο αυτό το στοιχείο είναι αρκετό για να καταλάβει ο αναγνώστης πώς έγινε ο εξηλεκτρισμός της χώρας και ποιον - πρωτίστως - στόχευε να υπηρετήσει.
Μετά
τη μεταπολίτευση
Η αντικομμουνιστική σφραγίδα στην πολιτική πρακτική του Καραμανλή υπάρχει και μετά τη μεταπολίτευση, τηρουμένων βέβαια των αναλογιών από εποχή σε εποχή. Οι υμνητές του συνήθως αντικρούουν αυτή την εκτίμηση με το επιχείρημα της νομιμοποίησης του ΚΚΕ. Η πραγματικότητα όμως είναι πολύ διαφορετική. Πώς θα συνέχιζε να παραμένει παράνομο το ΚΚΕ, όταν είχε ολοφάνερα αποδειχθεί ο κάλπικος, αντιλαϊκός και αντιδημοκρατικός χαρακτήρας του "κομμουνιστικού κινδύνου"; Οταν, στο όνομα των διωγμών εναντίον του, οι αστοί πολιτικοί βρέθηκαν κι αυτοί στην παρανομία με την απαγόρευση της πολιτικής τους δράσης; Η νομιμοποίηση του ΚΚΕ δεν ήταν ζήτημα της καλής θέλησης ή μη του Καραμανλή. Ηταν στοιχειώδης όρος για την έξοδο από τη δικτατορία και την επάνοδο στις νέες αναπόφευκτα συνθήκες της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Αποτελούσε ώριμο καρπό της έντονης αντιδικτατορικής δράσης των κομμουνιστών και όλου του λαού. Ομως, αν και το ΚΚΕ νομιμοποιήθηκε, δε σταμάτησαν οι διώξεις εναντίον του. Ο Καραμανλισμός της μεταπολίτευσης διατήρησε το ρόλο του ασφαλίτη στα πολιτικά πράγματα της χώρας, καθώς και την αστυνομική περικύκλωση του κόμματος. Οι φάκελοι όλο και γεμίζουν από το υλικό των χαφιέδων και του χωροφύλακα. Το Κόμμα συνεχίζει να έχει χιλιάδες μέλη και στελέχη του στην πολιτική προσφυγιά, αφού δεν επιτρέπεται ο ελεύθερος επαναπατρισμός των πολιτικών προσφύγων. Η ΕΑΜική αντίσταση συνεχίζει να θεωρείται προδοτική και δεν αναγνωρίζεται. Ο Καραμανλής δεν υπήρξε ποτέ ο πολιτικός της λήθης, αλλά ο πολιτικός της μνήμης, που κάθε φορά την προσάρμοζε στις επικρατούσες συνθήκες. Μια μερίδα όψιμων υμνητών του - μεταξύ αυτών και κάποιοι πρώην αριστεροί - ισχυρίζεται πως ο Καραμανλής μετά το 1974 είναι ένας άλλος Καραμανλής, που εξιλεώνει τον πρώτο. Επιχείρημα, βέβαια, φτηνό και ανούσιο, αφού συγκρίνουν ανόμοιες εποχές και συνθήκες.
Πατριάρχης
του δικομματισμού
και της καλπονοθίας
Μετά τις εκλογές του 1958, ο Γ. Παπανδρέου προσεγγίζει τον Κ. Καραμανλή και του ζητάει να συνεργαστούν. Η απάντηση του τελευταίου, όπως μας τη δίνει ο βιογράφος του Μ. Ζενεβουά, είναι αρνητική: "Θα εξασθενούσατε έτσι - απαντάει στον Γ. Παπανδρέου - μιαν εθνική αντιπολίτευσι που η χώρα επίσης χρειάζεται. Δύο ισχυρά κόμματα, το ένα στην εξουσία το άλλο εξασφαλίζοντας για το γενικό καλό ένα ισορροπημένο αντίβαρο, το ένα διαδεχόμενο το άλλο και ξαναπαίρνοντας τα ηνία, όταν η φυσική φθορά της εξουσίας θα επέβαλε μιαν αλλαγή, ιδού ο υγιής κοινοβουλευτισμός που ονειρεύομαι".
Στο όνειρό του αυτό ο Κ. Καραμανλής έδωσε ό,τι μπορούσε και πριν και μετά τη μεταπολίτευση. Σημαντικό ρόλο γι' αυτό έπαιξαν τα καλπονοθευτικά εκλογικά συστήματα που εφάρμοσε. Με το εκλογικό σύστημα του 1956, το λεγόμενο τριφασικό, η ΕΡΕ, αν και ήρθε δεύτερο κόμμα, πήρε την πλειοψηφία στη Βουλή. Το 1958, σε συνεργασία με το Κέντρο και τους Αμερικανούς, προωθείται καλπονοθευτικό εκλογικό σύστημα που ενισχύει τα δύο πρώτα κόμματα και καταποντίζει τα μικρότερα. Στόχος είναι η συντριβή της ΕΔΑ. Ομως αντί αυτού η ΕΔΑ καταλαμβάνει τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Για τη συντριβή της το λόγο έχουν πλέον το κράτος και το παρακράτος. Καλπονοθευτικά ήταν και τα συστήματα στις εκλογές του 1961, καθώς και σ' αυτές που έγιναν μετά τη μεταπολίτευση. Μάλιστα πριν τις εκλογές του '61 η κυβέρνηση του Καραμανλή, τα ανάκτορα και οι Αμερικανοί πρότειναν ως εκλογικό σύστημα το "σύστημα των συγγενών κομμάτων". Σύμφωνα μ' αυτό, τα κόμματα θα χωρίζονταν σε δύο κατηγορίες: Τα εθνικόφρονα και τα μη εθνικόφρονα. Ολες οι έδρες θα πήγαιναν προς την κατηγορία εκείνη που πλειοψήφησε και θα μοιράζονταν αναλογικά ανάμεσα στα κόμματα που την αποτελούσαν. Τελικά αυτές οι εκλογές έγιναν με τη βία και την... πειθώ του παρακράτους και του περιστρόφου του χωροφύλακα.
Ο "αντιχουντικός"
Καραμανλής
Αξιοσημείωτο στην πολιτική δράση του Καραμανλή είναι ο βίος και η πολιτεία του στη διάρκεια της χούντας. Δεν ηγείται καμιάς αντιδικτατορικής κίνησης και ούτε επιδιώκει να δημιουργήσει τέτοια. Αντίθετα διαχωρίζει τον εαυτό του από ομάδες της Δεξιάς που αναπτύσσουν αντιχουντική δράση με δήλωσή του το 1969, που ξεκαθαρίζει ότι καμία οργάνωση δεν είναι εξουσιοδοτημένη να τον εκπροσωπεί. Στις λιγοστές δηλώσεις του σ' όλη τη διάρκεια της χούντας τονίζει τον κίνδυνο να ξεφύγουν οι εξελίξεις από τον έλεγχο. Γι' αυτό και ζητάει από τους χουντικούς να αποχωρήσουν οικειοθελώς, αφού ο άλλος τρόπος αποχώρησής τους από την εξουσία είναι η ανατροπή. Ως αιτία της χούντας δε βλέπει ούτε τους Αμερικανουύ, ούτε την ντόπια ολιγαρχία. Αιτία γι' αυτόν είναι οι φιλοδοξίες ορισμένων αξιωματικών και η χρεοκοπία της δημοκρατίας (συνέντευξη στη "MONDE", 29/11/67). Αλλά και πριν τη χούντα, όταν είναι φανερός ο κίνδυνος δικτατορίας, ο Καραμανλής προτείνει από το Παρίσι για την αποτροπή της - αντί του εκδημοκρατισμού σε βάθος της πολιτικής και κοινωνικής ζωής της χώρας - τον κοινοβουλευτικό ολοκληρωτισμό. Δηλαδή κυβέρνηση με έκτακτες εξουσίες, ψηφισμένη από τη Βουλή (Μ. Ζενεβουά: "Η Ελλάς του Καραμανλή", πρόλογος Κ. Τσάτσου, σελ. 20).
Η πραγματική εικόνα
του Κ. Καραμανλή
Ο Κ. Καραμανλής έχει δικαίως μάλλον εμφανιστεί ως ο μεγαλύτερος αστός πολιτικός της μεταπολεμικής Ελλάδας. Και τούτο όχι μόνο γιατί είχε ικανότητες. Υπήρχαν ίσως κι άλλοι, με μεγαλύτερες ικανότητες απ' αυτόν. Ο Καραμανλής, όμως, απέδειξε ότι μπορεί να διακρίνει και να υπηρετεί με μεγάλη συνέπεια και προσήλωση, σε κάθε στιγμή, αυτό που συνέφερε την αστική τάξη. Η συμβολή του στη σταθεροποίηση του ελληνικού καπιταλισμού και της ξένης εξάρτησης, τόσο μετά τον εμφύλιο όσο και μετά τη χούντα, είναι καθοριστική. Διατήρησε και ενίσχυσε την αμερικανική και ΝΑΤΟική παρουσία στη χώρα και επέβαλε την ένταξη στην ΕΟΚ. Είναι άλλωστε ο άνθρωπος που απερίφραστα διατύπωσε το δόγμα του "ανήκομεν εις τη Δύσιν". Η αστική τάξη έχει κάθε λόγο να τον υμνεί.

ByΦιλιππος Ανθης στις

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

TOP READ