Για το χαρακτήρα της επανάστασης στην Ελλάδα
Ως τώρα, στα προηγούμενα άρθρα, αναφερθήκαμε στην εξέλιξη του καπιταλισμού, στην οποία νομοτελειακά ωριμάζουν οι υλικοί όροι για την αντικατάστασή του, ότι ως κοινωνικοοικονομικός σχηματισμός ιστορικά εξελίσσεται από τις ίδιες τις εσωτερικές του αντιθέσεις μήτρα των οποίων είναι η βασική του αντίθεση. Η κίνηση της κοινωνίας γίνεται αντικειμενικά, στη βάση νόμων που υπάρχουν, ανεξάρτητα από τη θέληση των ανθρώπων, δρουν όμως διά μέσου της δράσης των ανθρώπων, (π.χ. ο νόμος της υπεραξίας, ο νόμος της καπιταλιστικής συσσώρευσης, ο νόμος του κέρδους, κ.ά.). Οι άνθρωποι γνωρίζοντας αυτούς τους νόμους, δρουν ανάλογα μέσα στην πορεία της κοινωνικής εξέλιξης. Αυτό εκφράζεται με την πολιτική. Και επειδή η κοινωνία είναι χωρισμένη σε τάξεις, αυτή η δράση των ανθρώπων είναι αντικειμενικά δράση κοινωνικών τάξεων. Ετσι π.χ. η πολιτική, που υπηρετεί τους καπιταλιστές, παίρνει υπ' όψιν της τους νόμους κίνησης του καπιταλισμού, όπως π.χ. τους νόμους της καπιταλιστικής συσσώρευσης, του κέρδους, κλπ., ώστε να τους υπηρετεί με τον καλύτερο τρόπο, προκειμένου να αναπαράγεται το κεφάλαιο, η σχέση εκμετάλλευσης της μισθωτής εργασίας, διαφορετικά υπονομεύεται αυτό το σύστημα. Βεβαίως, και η εργατική τάξη πρέπει να γνωρίζει αυτούς τους νόμους, προκειμένου η δική της πολιτική να αξιοποιεί τις εσωτερικές αντιφάσεις του συστήματος, να προβλέπει τις αντικειμενικές εξελίξεις, να καθορίζει τα καθήκοντα που πρέπει να μπαίνουν στο εργατικό κίνημα, ώστε να δίνει η δράση του ώθηση στην ιστορική κίνηση της κοινωνίας προς τα μπρος, προς την κατάργηση της σχέσης εκμετάλλευσης της μισθωτής εργασίας. Γιατί, η ιστορική τάση τείνει προς την κατάργηση του καπιταλισμού, (στην εποχή του ιμπεριαλισμού έχει ήδη μπει αντικειμενικά το καθήκον της κατάργησης του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής και της αντικατάστασής του από τον ανώτερο, τον κομμουνιστικό), αλλά αυτό δεν πρόκειται να συμβεί χωρίς την επαναστατική δράση της εργατικής τάξης και των συμμάχων της.
Μελετώντας ο Μαρξ την εξέλιξη του καπιταλισμού, αποδεικνύει ότι αντικειμενικά από τον ατομικό καπιταλιστή φτάνουμε στο συλλογικό, (μετοχική εταιρία, μονοπώλιο), μορφή που δείχνει ότι αντικειμενικά η ατομική καπιταλιστική ιδιοκτησία μπορεί να μετατραπεί σε κοινωνική. Και κριτήριο γι' αυτό, είναι η όξυνση της βασικής του αντίθεσης, που δείχνει ότι οι παραγωγικές δυνάμεις δε χωρούν στις υπάρχουσες καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής. Αυτή η διαπίστωση είναι θεμελιακή για την επεξεργασία και διαμόρφωση της στρατηγικής και της ταχτικής του Προγράμματος του Κομμουνιστικού Κόμματος, ως οργανωμένης πολιτικής πρωτοπορίας της εργατικής τάξης που καθοδηγεί την ταξική της πάλη για την ανατροπή του καπιταλισμού και την οικοδόμηση του σοσιαλισμού.
Επομένως, είναι ανάγκη να γνωρίζουμε όσο γίνεται βαθύτερα τη λειτουργία του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής.
Αυτό «υπαγορεύεται από τις απαιτήσεις πειστικής προβολής του Προγράμματος του Κόμματος, της αναγκαιότητας του ΑΑΔΜ και του ρόλου που θα παίξει αυτό για βαθιές αλλαγές ως το επίπεδο της εξουσίας. Επιδιώκουμε να συνειδητοποιείται από την εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα η βαθύτερη αιτία των προβλημάτων, που αφορούν τον ίδιο το χαρακτήρα του συστήματος, να μην περιορίζονται στην εξωτερική επιφάνεια της περιγραφής. Να συμβάλλουμε στην απομυθοποίηση της καπιταλιστικής βιτρίνας, να αποκαλυφθεί καλύτερα το βάθος των ταξικών αντιθέσεων, ο χαρακτήρας της καπιταλιστικής ανάπτυξης σε μια περίοδο που προωθείται η στρατηγική των αναδιαρθρώσεων, η ιμπεριαλιστική επιθετικότητα, οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις και ο πόλεμος.
Χρειάζεται πολύ πιο έντονη ιδεολογική δουλιά, προκειμένου να καταδειχτεί ότι η υπόθεση του σοσιαλισμού δεν είναι ένα όραμα, δεν είναι απλά μια ηθική επιταγή, αλλά είναι καθήκον που συνδέεται με την αποστολή της εργατικής τάξης. Είναι αναγκαιότητα το ξεπέρασμα, δηλαδή η ανατροπή του καπιταλισμού, που βεβαίως θα επιτευχθεί μέσω της ανθρώπινης δράσης, της επαναστατικής πάλης σε συνθήκες ωρίμανσης των προϋποθέσεων της σοσιαλιστικής επανάστασης.
Το βασικό ζήτημα που θέτει το Πρόγραμμα του Κόμματος αφορά στο χαρακτήρα της επανάστασης στη χώρα μας, ως σοσιαλιστικής. Παίρνουμε υπόψη τις εξωτερικές συνθήκες που διαμορφώνονται από τη διεθνή θέση της Ελλάδας στο σύστημα του ιμπεριαλισμού, τον αρνητικό συσχετισμό δύναμης, με την πρότασή μας για τη συγκρότηση του Μετώπου, προκειμένου να επιτευχθεί η συμμαχία των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων, που έχουν συμφέρον και θέλουν να αντιταχτούν στα μονοπώλια, τον ιμπεριαλισμό.
Ο σοσιαλιστικός χαρακτήρας της επανάστασης καθορίζεται από την ωριμότητα του καπιταλισμού, δηλαδή από το γεγονός ότι η εξέλιξη των σχέσεων παραγωγής φτάνει σε ανώτατο στάδιο και δε χωράει τις αναπτυσσόμενες παραγωγικές δυνάμεις. Αυτό δε σημαίνει ότι έχουν ωριμάσει αντίστοιχα οι προϋποθέσεις της σοσιαλιστικής επανάστασης. Από αυτό όμως δεν αλλάζει ο χαρακτήρας της επανάστασης και παραμένει σοσιαλιστικός, γιατί η κοινωνικοποίηση της εργασίας, η μετοχική εταιρία που αναιρεί τον ατομικό καπιταλιστή είναι δείκτης ωρίμανσης για το πέρασμα σε μια ανώτερη κοινωνία (...)
Το ΚΚΕ είναι το κόμμα που από το χαρακτήρα και την αποστολή του διεξάγει συνεπή αντιιμπεριαλιστικό αγώνα, ο οποίος δεν μπορεί παρά να είναι αντικαπιταλιστικός, αφού η ανατροπή της πολιτικής του ιμπεριαλισμού, που είναι το ανώτερο στάδιο του καπιταλισμού, δεν είναι δυνατό να γίνει στα πλαίσια του ίδιου του συστήματος. Ο αντιιμπεριαλιστικός, αντιμονοπωλιακός αγώνας εκφράζει σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βάθος την αντικαπιταλιστική κατεύθυνση, ανάλογα με το επίπεδο ανάπτυξης της πολιτικής συνείδησης, το επίπεδο συμφωνίας που επιτυγχάνεται με τους συμμάχους στα πλαίσια του Μετώπου». (Από τη διάλεξη του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, «ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ», ΚΟΜΕΠ, τεύχος 2/2002, σελ. 88-89).
Η εκτίμηση για το χαρακτήρα της επανάστασης προκύπτει από το γεγονός ότι στην Ελλάδα ο καπιταλισμός βρίσκεται στο ιμπεριαλιστικό του στάδιο, και μάλιστα στην ανώτατη βαθμίδα του τον κρατικομονοπωλιακό καπιταλισμό. Στην Ελλάδα κυριαρχούν τα μονοπώλια και οι μετοχικές εταιρίες, το χρηματιστικό κεφάλαιο. Είναι χαρακτηριστικά τα παραδείγματα μονοπωλιακών ομίλων που δραστηριοποιούνται στη Βιομηχανία και την Πίστη, (π.χ. ο όμιλος Λάτση δραστηριοποιείται στην πετρελαϊκή βιομηχανία, τη ναυτιλία, ενώ έχει την τράπεζα «Γιούρομπανκ», ο όμιλος Βαρδινογιάννη επίσης στη ναυτιλία, το πετρέλαιο, ενώ έχει τη «Χίος-Μπανκ»). Επίσης, συνολικά το τραπεζικό σύστημα διαπλέκεται με το βιομηχανικό κεφάλαιο, μέσω των συναλλαγών. «Υπό την πίεση των υψηλών δανείων που έχουν αναλάβει επιχειρήσεις σε ορισμένους προβληματικούς κλάδους, οι τράπεζες επιχειρούν να οδηγήσουν σε συνεργασία και συνενώσεις πολλες εταιρίες...Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες προσπαθούν να ευνοήσουν κινήσεις εξαγορών και συγχωνεύσεων και να ωθήσουν τις μεν υγιείς επιχειρήσεις σε κατεύθυνση μεγέθυνσης...»,(«Καθημερινή»,1/3/2003). Αν αυτό δε είναι άμεση διαπλοκή του τραπεζικού κεφαλαίου με το βιομηχανικό, που δείχνει ότι διαμορφώνει αποφασιστικά τις εξελίξεις στην οικονομία, τότε τι είναι; Δεν είναι μόνο τα δάνεια προς τις καπιταλιστικές επιχειρήσεις, αλλά και το γεγονός ότι οι συναλλαγές ειδών λαϊκής κατανάλωσης τείνουν ολοένα να γίνονται μέσω τραπεζών, (π.χ. καταναλωτικά δάνεια, πιστωτικές κάρτες, στεγαστικά δάνεια, αγορά διαφόρων ειδών οικιακής χρήσης, αγορά αυτοκινήτων κλπ.). Υπάρχει και λειτουργεί το Χρηματιστήριο, στο οποίο επίσης εισάγονται μονοπωλιακές μετοχικές εταιρίες. Το κράτος παρεμβαίνει αποφασιστικά υπέρ των μονοπωλίων. Ολες οι καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις, (ιδιωτικοποιήσεις παραγωγικών τομέων, ιδιωτικοποιήσεις τομέων «κοινωνικών υπηρεσιών», εργασιακές σχέσεις, κοινωνική ασφάλιση κλπ.), είναι παρεμβάσεις του κράτους, προκειμένου να διευκολύνουν τη συγκεντροποίηση του κεφαλαίου, την αναπαραγωγή του, εντείνουν την εκμετάλλευση, ρίχνοντας την τιμή της εργατικής δύναμης. Το κράτος, λοιπόν, συνενώνει τη δύναμή του με τα μονοπώλια.
Βεβαίως, δεν έχουν ωριμάσει οι προϋποθέσεις της σοσιαλιστικής επανάστασης, γιατί εκτός από τους υλικούς όρους, απαιτείται ωρίμανση και του υποκειμενικού παράγοντα, δηλαδή της εργατικής τάξης και των συμμάχων της. Αλλά απαιτούνται και οι αντικειμενικές συνθήκες, (πανεθνική κρίση, επαναστατική κατάσταση). Η ωρίμανση του υποκειμενικού παράγοντα είναι υπόθεση της δράσης του Κόμματος, σε συνδυασμό με τις ίδιες τις εξελίξεις. Στο καθήκον αυτό ανταποκρίνεται η πολιτική του αντιιμπεριαλιστικού, αντιμονοπωλιακού δημοκρατικού μετώπου πάλης για τη λαϊκή εξουσία. Η πανεθνική κρίση και η επαναστατική κατάσταση διαμορφώνονται από τις ίδιες τις κοινωνικοοικονομικές και πολιτικές εξελίξεις, γι' αυτό και είναι αντικειμενικές, μπορούν όμως να προβλεφτούν.
Στην απόφαση του 16ου Συνεδρίου για «Το αντιιμπεριαλιστικό αντιμονοπωλιακό δημοκρατικό μέτωπο» εκτιμώνται τα εξής: «Το ενδεχόμενο να ζήσει η ανθρωπότητα μια παγκόσμια κρίση είναι υπαρκτό, καθώς έχει προχωρήσει σε ανώτερο επίπεδο η κοινωνικοποίηση της εργασίας από τη μια και η συγκέντρωση του κοινωνικού πλούτου σε όλο και λιγότερα χέρια από την άλλη(...)
Οι αντικειμενικές συνθήκες μιας πιο γενικευμένης κρίσης που υπάρχουν θα διαμορφώσουν στην πορεία και αντικειμενικά στοιχεία πανεθνικής κρίσης σε μια ή περισσότερες χώρες, αλλού νωρίτερα αλλού αργότερα».
Αντικειμενικά, λοιπόν, από το επίπεδο ανάπτυξης του καπιταλισμού στην Ελλάδα, προκύπτει ότι ο χαρακτήρας της επανάστασης θα είναι σοσιαλιστικός.
Σ.Λ.
ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
22/3/2009
-- Eκτιμήσεις και συμπεράσματα από τη σοσιαλιστική οικοδόμηση στον 20ό αιώνα με επίκεντρο την ΕΣΣΔ. Η αντίληψη του ΚΚΕ για το σοσιαλισμό.
19/10/2008
-- ΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΕ ΤΟΥ ΚΚΕ ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ
17/11/2001
-- ΑΤΙΤΛΟ
27/10/2000
-- Η σχέση του Μετώπου με το ζήτημα της εξουσίας
24/11/1996
-- ΑΤΙΤΛΟ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου