Η τουρκική στρατιωτική επέμβαση στη Συρία νέος κρίκος στην ένταση των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών

Η τουρκική στρατιωτική επέμβαση στη Συρία νέος κρίκος στην ένταση των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών

Περιπλέκεται η κατάσταση μετά τη χερσαία επέμβαση «Ασπίδα του Ευφράτη» που ξεκίνησε στα μέσα της βδομάδας ο τουρκικός στρατός στο συριακό έδαφος

Μπαινοβγαίνουν, τις τελευταίες μέρες, στην τουρκο-συριακή μεθόριο τα τουρκικά άρματα μάχης...

Περιπλέκει την κατάσταση που διαμορφώνεται στη Μέση Ανατολή με επίκεντρο τη Συρία, προσδίδοντας νέα δυναμική στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις στο έδαφός της και πιο σύνθετο πεδίο ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, στο οποίο εμπλέκονται διάφορες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις διεθνώς και της περιοχής, αξεδιάλυτο κουβάρι μπορούμε να πούμε, η επικίνδυνη χερσαία επέμβαση που πραγματοποιεί από τα ξημερώματα της 24ης Αυγούστου ο τουρκικός στρατός με πρόσχημα την εκδίωξη τζιχαντιστών του «Ισλαμικού Κράτους» από την τουρκο-συριακή μεθόριο. Αυτό μολονότι, επί χρόνια, το τουρκικό πολιτικό, οικονομικό και στρατιωτικό κατεστημένο εξόπλιζε, χρηματοδοτούσε, περιέθαλπε και υποστήριζε τους τζιχαντιστές, ως μηχανισμό ανατροπής του Σύρου Προέδρου, Μπασάρ Ασαντ, προκειμένου να προωθηθούν τα συμφέροντα της τουρκικής αστικής τάξης...
Το βολικό πρόσχημα (οι τζιχαντιστές) ήταν από καιρό έτοιμο και είχε ξαναχρησιμοποιηθεί στο παρελθόν (π.χ. Ιούλης 2015 όταν είχαμε και τότε «χειρουργικές» επιχειρήσεις του τουρκικού στρατού στο συριακό έδαφος).
Αυτό που υπήρχε έως τώρα στο δαιδαλώδες γεωπολιτικό παζλ της περιοχής ήταν η πρωτοκαθεδρία των ισχυρών δυνάμεων, όπως ΗΠΑ - Ρωσία, και στις πολεμικές επιχειρήσεις αλλά και στην παρεμβολή εμποδίων συμμετοχής σ' αυτές από άλλες δυνάμεις όπως η Τουρκία. Ωστόσο, όταν (λόγω ανάγκης...) οι ρωσο-τουρκικές σχέσεις, για μία σειρά λόγους, άρχισαν να αποκαθίστανται, ιδιαίτερα μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος στις 15 Ιούλη και τη συνάντηση Ερντογάν - Πούτιν στις αρχές Αυγούστου στο Κρεμλίνο, η Αγκυρα έβαλε μπρος τους μηχανισμούς για την κλιμάκωση των ιμπεριαλιστικών επιχειρήσεών της στο συριακό έδαφος. Αφορμή έδωσαν οι τελευταίοι βομβαρδισμοί τζιχαντιστών στις τουρκικές μεθοριακές πόλις Καρκαμίς και Κιλίς. Ετσι, η κυβέρνηση Ερντογάν, αφού εξασφάλισε, κατά τα φαινόμενα, τη σιωπηλή συναίνεση της Μόσχας, ξεκίνησε χερσαία στρατιωτική επέμβαση, με την ονομασία... «Ασπίδα του Ευφράτη». Υποτιθέμενος στόχος; Η «εκκαθάριση» της βόρειας μεθοριακής συριακής πόλης Τζαραμπλούς και των νότιων τουρκικών συνόρων από τους τζιχαντιστές. Βεβαίως, είχε αεροπορική κάλυψη και από τις ΗΠΑ, αλλά και τη στήριξη της Γερμανίας. Αυτό το δεδομένο κάνει πιο περίπλοκη την κατάσταση, αφού για την ώρα φαίνεται ότι οι ΗΠΑ κρατούν μεσοβέζικη στάση απέναντι στους Κούρδους της Συρίας, που η Τουρκία τους χτυπά στρατιωτικά.

Στόχος οι Κούρδοι της Συρίας...

Ωστόσο, απώτερος στόχος της τουρκικής εισβολής στο έδαφος της βόρειας Συρίας δεν ήταν οι 200 τζιχαντιστές που εγκατέλειψαν την περιοχή δίχως ουσιαστικά να προβάλουν αντίσταση στους περίπου 350 Τούρκους στρατιώτες και τις λίγες χιλιάδες τουρκόφιλους μισθοφόρους ομάδων που σχετίζονται με ό,τι έχει απομείνει από το λεγόμενο «Ελεύθερο Συριακό Στρατό», αλλά η απομάκρυνση των Κούρδων μαχητών της Συρίας, των δυνάμεων YPG που συμμετέχουν στις «Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις» (SDF). Δυνάμεις που στηρίζονται και συνεργάζονται με εκατοντάδες κομάντος από ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία, ενδεχομένως και Γερμανία, στο έδαφος της βόρειας Συρίας εδώ και μήνες...
Ο Τούρκος πρωθυπουργός, Μπιναλί Γιλντιρίμ, συναντώντας στην Αγκυρα (λίγο μετά την έναρξη της επέμβασης) τον Αμερικανό αντιπρόεδρο, Τζο Μπάιντεν, διεμήνυσε πως η Αγκυρα δεν πρόκειται να επιτρέψει στα σύνορά της τη δημιουργία «κουρδικής οντότητας».
Ο Μπάιντεν κάλεσε τους Κούρδους μαχητές της Συρίας να μην περάσουν δυτικά του Ευφράτη ποταμού, απειλώντας τους ότι θα χάσουν την αμερικανική υποστήριξη... Ενδεικτικό της «άβολης» θέσης στην οποία βρίσκεται η κυβέρνηση των ΗΠΑ ήταν άρθρο του αμερικανικού περιοδικού διεθνούς πολιτικής «Foreign Policy» στις 24/8, με τον ακόλουθο, εύγλωττο τίτλο: «Επιτέλους η Τουρκία βομβαρδίζει τη Συρία, μόνο που χτυπά αυτούς που δεν θέλουν οι ΗΠΑ»...
Ξεκάθαρος ήταν την Πέμπτη και ο Τούρκος υπουργός Αμυνας, Φικρί Ισίκ, που υποστήριξε πως οι τουρκικές δυνάμεις «εξασφάλισαν την Τζαραμπλούς» επιτυγχάνοντας τον ακόλουθο διττό στόχο: Πρώτον, «εξασφάλιση των τουρκικών συνόρων» και δεύτερον, «οι Κούρδοι δεν θα είναι εκεί...».

Επιχείρηση με αβέβαιη κατάληξη...

Πληροφορίες της «Ουάσιγκτον Ποστ», που επικαλέστηκε Αμερικανούς «ειδικούς» και τουρκικές στρατιωτικές πηγές, προσπάθησαν να την παρουσιάσουν ως μία επιχείρηση που «αναμένεται να κρατήσει μερικές βδομάδες». Υποστήριξαν, ακόμη, πως αποδεικνύει «την ισχύ του τουρκικού στρατού» παρά την απόπειρα πραξικοπήματος και το γερό «ξεκαθάρισμα» στις Ενοπλες Δυνάμεις που ξεκίνησε με αυτή την αφορμή ο Τούρκος Πρόεδρος...
Δεν παραλείπουν να αναπαράγουν το σενάριο της Αγκυρας, ότι η κυβέρνηση Ερντογάν ήθελε τάχα «από καιρό» να κάνει επιχειρήσεις κατά του «Ισλαμικού Κράτους» στη Συρία, «αλλά δεν το κατάφερνε επειδή πρόβαλλαν εμπόδια Τούρκοι στρατιωτικοί αξιωματούχοι», ανάμεσά τους και ο πρώην αρχηγός των τουρκικών ειδικών δυνάμεων ταξίαρχος Σεμίχ Τερζί. Ανθρωπος που φέρεται πως ήταν απ' τους πρωτεργάτες της απόπειρας πραξικοπήματος και ο οποίος ήταν από τους πρώτους που σκοτώθηκε. Ο Τερζί (πολύ βολικά...) δεν μπορεί να απαντήσει σε όποιες και όσες κατηγορίες του προσάψει η κυβέρνηση Ερντογάν...

Συριακές αντιδράσεις

Η κυβέρνηση του Σύρου Προέδρου, Μπασάρ Ασαντ, δεν έμεινε σιωπηλή στην επέμβαση της Τουρκίας. Την κατήγγειλε ως «κατάφωρη παραβίαση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων», με το συριακό υπουργείο Εξωτερικών να απαιτεί τον άμεσο τερματισμό της, υπογραμμίζοντας: «Οποια κι αν είναι η πλευρά που διεξάγει τη μάχη κατά της τρομοκρατίας στο συριακό έδαφος, πρέπει να το κάνει σε συντονισμό με τη συριακή κυβέρνηση και τον συριακό στρατό που διεξάγει αυτή τη μάχη εδώ και πέντε χρόνια (...) Η μάχη κατά της τρομοκρατίας δεν συνίσταται στην εκδίωξη του "Ισλαμικού Κράτους" και στην αντικατάστασή του από τρομοκρατικές οργανώσεις που υποστηρίζονται από την Τουρκία».
Ενα 24ωρο μετά, ο Σύρος υπουργός Εξωτερικών, Ουαλίντ αλ Μοάλεμ, αναχώρησε για τη Βαγδάτη, όπου είχε σημαντικές συναντήσεις με σχεδόν όλο το φάσμα της ιρακινής ηγεσίας, συμφωνώντας στην περαιτέρω ανάγκη συντονισμού των επιχειρήσεων που καταβάλλουν οι Ενοπλες Δυνάμεις των δύο χωρών κατά του κοινού, όπως είπαν, εχθρού, του «Ισλαμικού Κράτους»...
Ενδιαφέρουσες ήταν και οι αντιδράσεις Κούρδων της Συρίας.
Ο ηγέτης του κόμματος των Κούρδων της Συρίας PYD, Σαλίχ Μουσλίμ, προέβλεψε ότι η τουρκική χερσαία επέμβαση θα αποδειχθεί «βάλτος» για την Αγκυρα και ότι «θα χάσει πολλά». Θύμισε ότι είναι «εύκολο να μπαίνεις σε έναν πόλεμο, αλλά πολύ δυσκολότερο να βγαίνεις από αυτόν» και υπογράμμισε ότι «ο συριακός λαός, οι "Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις" Κούρδων και Αράβων μαχητών και το Στρατιωτικό Συμβούλιο (σ.σ. Κούρδων) στην Τζαραμπλούς είναι αντίθετοι με την επέμβαση της Τουρκίας...».
Ο Ρεντούρ Ξελίλ, εκπρόσωπος των κουρδικών δυνάμεων YPG της Συρίας (που από την Αγκυρα θεωρούνται «παρακλάδι» των Κούρδων του ΡΚΚ στην Τουρκία), δήλωσε ότι η τουρκική στρατιωτική επιχείρηση συνιστά «κατάφωρη επέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις της Συρίας» και υποστήριξε ότι απορρέει από συμφωνία «ανάμεσα στην Τουρκία, στο Ιράν και την κυβέρνηση της Συρίας».

Διεθνείς αντιδράσειςΠρώτα απ' όλους αντέδρασε το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών, που εξέφρασε «βαθύτατη ανησυχία» για την κλιμάκωση της έντασης στα σύνορα Τουρκίας - Συρίας. Ωστόσο, αξιωματούχοι του ίδιου υπουργείου μιλώντας αργότερα σε δημοσιογράφους είπαν πως οι αντιτρομοκρατικές προσπάθειες στην τουρκο-συριακή μεθόριο «είναι σημαντικότερες από ποτέ, αλλά χρειάζεται να γίνουν σε συνεργασία με τη Δαμασκό για να είναι πιο αποτελεσματικές».

Παρόμοια στάση τήρησε και έτερος σύμμαχος της κυβέρνησης Ασαντ, το Ιράν. Την Πέμπτη, το ιρανικό υπουργείο Εξωτερικών, αντιδρώντας στη χερσαία επέμβαση των Τούρκων στη Συρία, κάλεσε κάθε δύναμη που θέλει να πολεμήσει τους τζιχαντιστές «να το πράξει σε συνεννόηση και συνεργασία με τη συριακή κυβέρνηση».
Από τους Ευρωπαίους εταίρους των ΗΠΑ στη λεγόμενη «Συμμαχία κατά του Ισλαμικού Κράτους» υπήρξε (αρχικά τουλάχιστον...) μούδιασμα. Εως το βράδυ της Παρασκευής, Λονδίνο, Μαδρίτη και Ρώμη είχαν αποφύγει να σχολιάσουν θετικά ή αρνητικά την τουρκική χερσαία επέμβαση στη βόρεια Συρία.
Αντίθετα, το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών ήταν, από τις πρώτες ώρες έναρξης της τουρκικής επέμβασης, θετικό. Ο εκπρόσωπος του υπουργείου υποστήριξε πως «συνάδει προς τους στόχους και τις προθέσεις του συνασπισμού κατά του ΙΚ» και ότι το Βερολίνο «σέβεται» την απόφαση της Αγκυρας να πολεμήσει εναντίον των κουρδικών οργανώσεων στη Συρία.
Χρειάστηκε να συμπληρωθούν πάνω από 30 ώρες για να δούμε μία κάποια αντίδραση από το Παρίσι. Ο Γάλλος Πρόεδρος, Φρανσουά Ολάντ, εξέφρασε το βράδυ της Πέμπτης την «κατανόηση» της Γαλλίας στην τουρκική επέμβαση επί του συριακού εδάφους, «λόγω των τρομοκρατικών επιθέσεων του "Ισλαμικού Κράτους" στο έδαφός της». Ωστόσο, σημείωσε πως θα πρέπει «να διασφαλίσουμε, μέσω αυτής της δράσης, πως υπάρχει η βούληση να προχωρήσουμε τη διαπραγμάτευση».

Αέναα παζάρια...

Φαίνεται ότι η γαλλική κυβέρνηση επιχείρησε, με αυτόν τον τρόπο, να δημιουργήσει έδαφος για να συμμετάσχει πιο ενεργά στις διαβουλεύσεις για το Συριακό. Διαβουλεύσεις που αναθερμάνθηκαν στο τέλος της βδομάδας με τη διήμερη συνάντηση στη Γενεύη ανάμεσα στους υπουργούς Εξωτερικών ΗΠΑ, Τζον Κέρι και Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, με βασικό (αλλά όχι αποκλειστικό) θέμα το συντονισμό των στρατιωτικών επιχειρήσεων αμφοτέρων των χωρών κατά του «Ισλαμικού Κράτους» και συναφών οργανώσεων στο έδαφος της Συρίας. Στην προχτεσινή συνάντηση συμμετείχε, κάποια στιγμή, και ο απεσταλμένος του ΟΗΕ στη Συρία, Στάφαν ντε Μιστούρα, που φέρεται να πίεσε για επανέναρξη των ενδοσυριακών έμμεσων διαπραγματεύσεων εντός του Σεπτέμβρη και εμφανίστηκε «ανήσυχος» για τη συμφωνία εκκένωσης του προαστίου Νταράγια από περίπου 700 ισλαμιστές αντικαθεστωτικούς και 4.000 γυναικόπαιδα, που πολιορκούνταν επί τέσσερα χρόνια από το συριακό στρατό.
Ολα αυτά δείχνουν πως η κλιμάκωση των επεμβάσεων διεθνών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, όσο περνά ο καιρός, εντείνεται, αυξάνοντας αντί να λιγοστεύει τα βάσανα του πολύπαθου συριακού λαού. Οσο συνεχίζονται οι αιτίες που δημιουργούν τις ενδοϊμπεριαλιστικές κόντρες στην ευρύτερη περιοχή, τόσο θα συνεχίζονται οι συγκρούσεις, με τα παζάρια εκπροσώπων αντικρουόμενων μονοπωλίων, εντός και εκτός των πεδίων μάχης, να κορυφώνονται ολοένα και περισσότερο...

Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ