ΜΟΥΝΤΙΑΛ 2018 «Τροπαιούχες» στα κέρδη FIFA, πολυεθνικές και βιομηχανία τζόγου

Οδεύοντας προς το τέλος της φάσης των ομίλων του Μουντιάλ της Ρωσίας, με την 3η και τελευταία αγωνιστική να ολοκληρώνεται την ερχόμενη Πέμπτη 28 Ιούνη, σε αγωνιστικό επίπεδο οποιαδήποτε προγνωστικά για τον τελικό νικητή κρίνονται παρακινδυνευμένα... Οι πραγματικοί «νικητές» όμως έχουν ήδη αναδειχθεί και δεν είναι άλλοι από την Παγκόσμια Συνομοσπονδία Ποδοσφαίρου, διοργανώτρια αρχή του Μουντιάλ, τις πολυεθνικές που σχετίζονται με διάφορους τρόπους - άμεσους ή έμμεσους - με τη διοργάνωση, αλλά και την τεράστιων διαστάσεων και ταχύτατα αναπτυσσόμενη τα τελευταία χρόνια βιομηχανία του τζόγου.

Οι «νικητές» αποκομίζουν τεράστια κέρδη από το Μουντιάλ, αξιοποιώντας το γεγονός ότι αποτελεί τη δημοφιλέστερη ποδοσφαιρική διοργάνωση. Κυρίως όμως αξιοποιούν την ολοένα αυξανόμενη εμπορευματοποίηση του ποδοσφαίρου, του λαοφιλέστερου των αθλημάτων, τη σύνδεσή του με τα επιχειρηματικά συμφέροντα, τη μετατροπή του σε πανάκριβο εμπορικό προϊόν, με τα ποσά που τζιράρονται στην ποδοσφαιρική βιομηχανία να αγγίζουν ή και να ξεπερνούν το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν ολόκληρων χωρών.

Με κινέζικο «σωσίβιο» σώθηκε η παρτίδα

Περίπου ένα χρόνο πριν, το βασικό πρόβλημα που είχε να αντιμετωπίσει η FIFA μπροστά στο Μουντιάλ ήταν αυτό των χορηγών. Πολλές πολυεθνικές, για λόγους προστασίας του «προφίλ» τους, δεν ήθελαν να συνδεθούν με τη FIFA, μετά τις αποκαλύψεις για σκάνδαλα διαφθοράς στις τάξεις της. Ρόλο έπαιξαν και οι ενδοϊμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί. Πολυεθνικές με έδρα τις ΗΠΑ και την ΕΕ, εν μέσω όξυνσης των σχέσεων των δυνάμεων αυτών με τη Ρωσία, ανακοίνωσαν ότι δεν θα αναπτύξουν δράση στο Μουντιάλ. Με ανοιχτό το ενδεχόμενο εμπορικής αποτυχίας της διοργάνωσης, παρενέβη - σωτήρια για τη FIFA - ο κινεζικός παράγοντας.

Associated Press

Πίσω από το θέαμα των αγώνων του Μουντιάλ κρύβεται ένα κερδοφόρο «πάρτι» για τις πολυεθνικές που αναπτύσσουν επιχειρηματική δράση γύρω από τη διοργάνωση

«Αυτό το Μουντιάλ είναι η μεγαλύτερη και πιο σημαντική ευκαιρία για να κάνουν μάρκετινγκ οι κινεζικές μάρκες», είχε δηλώσει εκείνη την περίοδο ο Ζιάο Γιουν, προεδρος της «China Sports Media». Λίγο μετά, τα λόγια του έγιναν πράξη. Για πρώτη φορά, τέσσερις πολυεθνικές με έδρα την Κίνα υπέγραψαν συμβόλαια συνεργασίας για χορηγία του Moυντιάλ, προσβλέποντας και στη γενικότερη συνεργασία με τη FIFA, στο πλαίσιο του στόχου της Κίνας για τη δημιουργία μιας δυνατής ποδοσφαιρικής αγοράς. Στις συγκεκριμένες δε συμφωνίες, εκτός των ποσών που δόθηκαν από τις κινεζικές πολυεθνικές ως μέρος της χορηγίας, συμπεριλαμβάνονταν 835 εκατ. δολάρια, που δόθηκαν για διαφημιστικούς λόγους από κινεζικές εταιρείες.
Με δεδομένα τα παραπάνω, η φημολογία που αναπτύχθηκε μετά τις συμφωνίες, για ενδεχόμενη ανάθεση του Μουντιάλ του 2030 στην Κίνα, κάθε άλλο παρά τυχαία μπορεί να χαρακτηριστεί.

Κέρδη σε όλους τους τομείς

Και αφού τελικά ο κινεζικός παράγοντας διέσωσε τα εμπορικά σχέδια της FIFA, τη «σκυτάλη» πήραν τα μπλοκάκια προκειμένου οι εμπλεκόμενοι να μετρήσουν τα κέρδη τους. Σύμφωνα με τους μέχρι τώρα υπολογισμούς, τα φετινά έσοδα μόνο της FIFA ως διοργανώτριας αρχής του Μουντιάλ - από τις συμφωνίες με τους χορηγούς, τις διαφημίσεις και τα τηλεοπτικά δικαιώματα - αναμένονται αυξημένα κατά 1,3 δισ. δολάρια σε σχέση με το προηγούμενο Μουντιάλ, του 2014, ξεπερνώντας τα 6,5 δισ., με καθαρά κέρδη 1,7 δισ. Η δε αύξηση των εσόδων από τα τηλεοπτικά δικαιώματα, σε σχέση με το 2014, είναι της τάξης του 2%.

Associated Press

Η εμπορική εκμετάλλευση της μάζας των φιλάθλων αποτελεί έναν από τους πλέον κερδοφόρους τομείς της ποδοσφαιρικής βιομηχανίας

Αμύθητα είναι βέβαια και τα κέρδη που αποκομίζουν οι πολυεθνικές που δραστηριοποιούνται γύρω από το Μουντιάλ: Εταιρείες αθλητικών ειδών, τροφίμων και ποτών, νέων τεχνολογιών κ.ά. Η δε αποκλειστικότητα σε ό,τι έχει να κάνει με τη διοργάνωση, την οποία τους παρέχουν τα συμβόλαια συνεργασίας με τη FIFA, αποτελεί σημαντικό πλεονέκτημα για τις εν λόγω εταιρείες στον ανταγωνισμό με άλλα επιχειρηματικά συμφέροντα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η συμφωνία κινεζικής εταιρείας στο χώρο της γαλακτοκομίας, που εξασφάλισε τα δικαιώματα πώλησης προϊόντων γιαουρτιού και παγωτού στους κατόχους εισιτηρίων όλων των αγώνων, και στις 11 πόλεις της Ρωσίας όπου αυτοί πραγματοποιούνται.
Τέλος, τεράστιο τζίρο καταγράφουν και πολυεθνικές με δράση σε παράπλευρους τομείς της διοργάνωσης. Πολλές έχουν το ρόλο του αποκλειστικού χορηγού ομάδων ή και παικτών που αγωνίζονται στο Μουντιάλ.

Αστρονομικά ποσά στην αγορά του τζόγου

Από το παγκόσμιο «πάρτι» κερδών σε ό,τι αφορά το Παγκόσμιο Κύπελλο δεν θα μπορούσε να απουσιάσει η βιομηχανία του τζόγου, που άλλωστε διανύει περίοδο συνεχούς ανάπτυξης. Και το Μουντιάλ προσφέρει ιδανική ευκαιρία για την παγκόσμια στοιχηματική αγορά να ζήσει μέρες ευφορίας.
Οι 64 αγώνες της διοργάνωσης, για καθέναν από τους οποίους υπάρχει πληθώρα στοιχηματικών προτάσεων, όχι μόνο για το αποτέλεσμα ή τον νικητή αλλά για κάθε παράμετρο του ματς (άουτ, κόρνερ, δοκάρια, κάρτες, λεπτά στα οποία σημειώνονται τα γκολ κ.λπ.), προβλέπεται να εκτοξεύσουν στα ύψη τον στοιχηματικό τζίρο.
Το υπόβαθρο είναι ήδη ιλιγγιώδες: Υπολογίζεται ότι τα έσοδα των στοιχηματικών εταιρειών στο Μουντιάλ του 2014 έφτασαν τα 60 δισ. δολάρια παγκοσμίως, στην επίσημη αλλά και στην παράνομη αγορά. Για τη δε διοργάνωση της Ρωσίας εκτιμάται ότι τα ποσά θα κινηθούν αρκετά υψηλότερα, εξαιτίας και της αύξησης των διαδικτυακών στοιχηματικών εταιρειών.
Σ' αυτό συντελούν άλλωστε η περαιτέρω ανάπτυξη και η μαζικότερη - σε σχέση με 4 χρόνια πριν - χρήση ηλεκτρονικών συσκευών (smartphones, tablets κ.ά.). Είναι χαρακτηριστικό ότι, όπως υπολογίστηκε λίγο πριν από την έναρξη της διοργάνωσης, ο τζίρος μόνο μίας από τις μεγάλες στοιχηματικές εταιρείες αναμένεται να ξεπεράσει τα 2,8 δισ. ευρώ κατά το διάστημα του ενός μήνα που θα διαρκέσει το Μουντιάλ.