16 Ιαν 2012

Πορεία ρήξης με τον αναθεωρητισμό και τον οπορτουνισμό


Πορεία ρήξης με τον αναθεωρητισμό και τον οπορτουνισμό
7ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Οι αντιπρόσωποι τιμούν τα θύματα του ταξικού αγώνα. Από αριστερά προς τα δεξιά: Μορίς Τορέζ, Ι. Β. Στάλιν, Μαρσέλ Κασέν, Γκιόργκι Δημητρώφ και Βίλχελμ Πικ. Ομόφωνα εκλέχτηκε πρόεδρος του Συνεδρίου ο Ερνστ Τέλμαν που βρισκόταν φυλακισμένος στη Γερμανία
Το καθήκον διαχωρισμού των επαναστατικών δυνάμεων από τις οπορτουνιστικές σε διεθνές επίπεδο έμπαινε πριν ακόμα από την ίδρυση της Γ' Διεθνούς (1919). Ο Λένιν και οι μπολσεβίκοι στη Ρωσία από το 1903 είχαν αναδείξει την ανάγκη οργάνωσης «Νέου Τύπου» που θα χαρακτηριζόταν από ιδεολογική, πολιτική και οργανωτική ενότητα, θα αποτελούνταν από συνειδητούς πρωτοπόρους εργάτες και θα είχε ως στρατηγική την κατάκτηση της εξουσίας.
Με το ξέσπασμα του ιμπεριαλιστικού Α' Παγκόσμιου Πολέμου, τα σοσιαλδημοκρατικά - ρεφορμιστικά κόμματα πέρασαν στην ανοιχτή προδοσία της εργατικής τάξης, μετατράπηκαν σε κόμματα σοσιαλσοβινιστικά, στηρίζοντας την αστική τάξη των χωρών τους και καλώντας την εργατική τάξη στη χώρα τους να ριχτεί στη σφαγή. Καταπάτησαν τις αποφάσεις των διεθνών σοσιαλιστικών συνεδρίων της Στουτγάρδης (18-24 Αυγούστου 1907), της Κοπεγχάγης (28 Αυγούστου - 3 Σεπτέμβρη 1910) και της Βασιλείας (1912), για δράση μετατροπής του ιμπεριαλιστικού πολέμου σε πάλη για την κατάκτηση της εργατικής εξουσίας, γραμμή που είχε διαμορφωθεί με την παρέμβαση του Λένιν κι άλλων συνεπών μαρξιστών επαναστατών.
Ανοιχτά και ξεδιάντροπα στήριξαν πλήρως τα ιμπεριαλιστικά πολεμικά συμφέροντα κορυφαίοι ηγέτες του οπορτουνισμού, όπως οι Φ. Εμπερτ και Φ. Σάιντεμαν στη Γερμανία, ο Β. Αντλερ στην Αυστρία, οι Π. Ρενοντέλ, Ζ. Γκεντ, Μ. Σαμπά στη Γαλλία, ο Γ. Χάιντμαν στην Αγγλία, ο Γ. Πλεχάνοφ στη Ρωσία, ο Λ. Μπισολάτι στην Ιταλία, ο Ε. Βαντερβέλντε στο Βέλγιο, ο Γ. Μπράντινγκ στη Σουηδία. «Η μετατροπή του παγκόσμιου πολέμου σε πόλεμο εμφύλιο θα ήταν τρέλα», έγραφε ο Γερμανός σοσιαλσοβινιστής Ε. Ντάβιντ στην πολεμική του κατά των μπολσεβίκων1.
Συμφιλίωση Ρώσων και Γερμανών φαντάρων στο μέτωπο του Α' Παγκόσμιου Πολέμου. Στο πανό γράφει στα γερμανικά και στα ρωσικά: «Προλετάριοι όλων των χωρών, ενωθείτε!». «Ζήτω η Διεθνής»
Ολοι οι σοσιαλδημοκράτες ψήφισαν υπέρ των πολεμικών πιστώσεων στα κοινοβούλια των χωρών τους, ενώ τις καταψήφισαν μόνο οι Σέρβοι σοσιαλιστές στις 31 Ιούλη 1914, οι Ρώσοι μπολσεβίκοι στην 4η Κρατική Δούμα στις 8 Αυγούστου 1914 και ο Κ. Λίμπκνεχτ στο γερμανικό Ράιχσταγκ στις 2 Δεκέμβρη 1914. Στη Γαλλία, στην Αγγλία και στο Βέλγιο οι σοσιαλσοβινιστές συμμετείχαν με υπουργούς στις αστικές κυβερνήσεις που διεξήγαγαν τον πόλεμο. Αντικειμενικά η Β' Διεθνής διαλύθηκε αφού οι ηγέτες της και τα μέλη του Διεθνούς Σοσιαλιστικού Γραφείου (ΔΣΓ) βρέθηκαν σε εχθρικά μεταξύ τους αστικά πολεμικά στρατόπεδα.
Εκτός από τους σοσιαλσοβινιστές εμφανίστηκε και το ρεύμα των κεντριστών, με διασημότερο εκπρόσωπό του τον Κάουτσκι, ο οποίος μιλούσε για ειρήνη, όμως στο όνομα της ενότητας δε συνέδεε σε καμία περίπτωση τον πόλεμο με την πάλη για την εξουσία, ούτε έθετε ζήτημα σύγκρουσης με τους σοσιαλσοβινιστές. Ετσι, ουσιαστικά έδιναν άλλοθι στους σοσιαλσοβινιστές, τους γλίτωναν από τη χρεοκοπία στη συνείδηση των εργαζομένων. Η θέση του Κ. Κάουτσκι, «πρακτικά το ερώτημα που μπαίνει είναι ένα: νίκη ή ήττα της δικής σου χώρας», προκαλούσε σύγχυση στην εργατική τάξη. Την απέτρεπε από την πάλη για την εξουσία, διακηρύσσοντας: «Τον καιρό του πολέμου πάλη για την ειρήνη και τον καιρό της ειρήνης ταξική πάλη»2.

Ο Β. Ι. Λένιν, τον Ιούνη του 1915, στο έργο του «Η χρεοκοπία της ΙΙ Διεθνούς», χαρακτήριζε το ρόλο των κεντριστών ως εξής: «Δεν είναι τόσο τρομερός και βλαβερός ο ανοιχτός οπορτουνισμός, που απωθεί αμέσως την εργατική μάζα από κοντά του, όσο αυτή η θεωρία της χρυσής μέσης, που δικαιολογεί με μαρξιστικά λογάκια την οπορτουνιστική πρακτική, υποστηρίζοντας με μια σειρά σοφιστείες το άκαιρο της επαναστατικής δράσης και άλλα»3.
«...Με τη σκόπιμα ασαφή έκφραση "πρακτικές συνέπειες", ο Κάουτσκι συγκάλυψε την απλή αλήθεια ότι τα μεγάλα και ισχυρά κόμματα φοβήθηκαν τη διάλυση των οργανώσεών τους, την κατάληψη των ταμείων τους, τη σύλληψη των ηγετών τους από την κυβέρνηση. Συνεπώς ο Κάουτσκι με τα επιχειρήματά του για "δυσάρεστες πρακτικές συνέπειες" της επαναστατικής τακτικής δικαιολογεί την προδοσία απέναντι στο σοσιαλισμό. Αυτό δε σημαίνει μήπως εκπόρνευση του μαρξισμού;»4.
Το κόμμα των Μπολσεβίκων, με την καθοδήγηση του Λένιν, στο μανιφέστο της Κεντρικής του Επιτροπής την 1η του Νοέμβρη 1914 με τίτλο «Ο Πόλεμος και η Ρωσική Σοσιαλδημοκρατία», επαναλάμβανε ακόμα μια φορά: «Η μετατροπή του σημερινού ιμπεριαλιστικού πολέμου σε εμφύλιο πόλεμο είναι το μοναδικά σωστό προλεταριακό σύνθημα»5.

Με αυτή τη γραμμή της μετατροπής του ιμπεριαλιστικού πολέμου σε πόλεμο για την κατάκτηση της εργατικής εξουσίας, δηλαδή σε ήττα της αστικής τάξης στο εσωτερικό της χώρας, ο Λένιν αντιπαρατέθηκε στο σύνθημα «ούτε νίκη ούτε ήττα» που υποστήριζαν κεντριστές όπως ο Τρότσκι.
Η σοσιαλσοβινιστική στάση της σοσιαλδημοκρατίας, με το ξέσπασμα του πολέμου, είχε ως αποτέλεσμα να εγκλωβίσει εργάτες στα αστικά συνθήματα. Στη συνέχεια η φρίκη του πολέμου, η δυστυχία, οι πολλές χιλιάδες νεκροί και σακατεμένοι προκάλεσαν σε περισσότερους εργάτες αμφισβήτηση των σοσιαλσοβινιστικών κηρυγμάτων και στράφηκαν προς τους επαναστάτες σοσιαλιστές. Αυτή η εξέλιξη υποχρέωσε τους κεντριστές σε προσαρμογή. Από τις 5 έως τις 8 του Σεπτέμβρη 1915 συνήλθε στο Τσίμερβαλντ της Ελβετίας συνδιάσκεψη, στην οποία πήραν μέρος 37 αντιπρόσωποι από 12 ευρωπαϊκές χώρες (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ρωσία, Πολωνία, Λετονία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Ελβετία, Ολλανδία, Νορβηγία, Σουηδία). Από αυτούς μόνο 8 αντιπρόσωποι από 7 χώρες ακολούθησαν συνεπή διεθνιστική επαναστατική γραμμή και τελικά εξέλεξαν ξεχωριστό Γραφείο με επικεφαλής τον Λένιν.
Αυτή η ομάδα έμεινε γνωστή ως «αριστερά του Τσίμερβαλντ» και αποτελούνταν αρχικά από τους Μπολσεβίκους, τους Πολωνούς ροζλαμόβτσι, τους Λετονούς σοσιαλδημοκράτες και αριστερά στοιχεία των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων Γερμανίας, Σουηδίας, Νορβηγίας και Ελβετίας. Αργότερα προστέθηκαν και αριστεροί σοσιαλιστές της Ολλανδίας, της Σερβίας, της Γαλλίας, της Βουλγαρίας, της Αυστρίας και των ΗΠΑ.

Οι αποφάσεις της συνδιάσκεψης χαρακτήριζαν τον πόλεμο ιμπεριαλιστικό και επισήμαναν τη γενικότερη ανάγκη σύνδεσης του πολέμου με την προοπτική του σοσιαλισμού. Η συνδιάσκεψη εξέλεξε Διεθνή Σοσιαλιστική Επιτροπή (ΔΣΕ) που αποτελούνταν από κεντριστές. Ομως, δεν μπήκε το ζήτημα της ρήξης των σχέσεων με το σοσιαλσοβινισμό, ούτε αναλύθηκαν οι όροι που οδήγησαν στην προδοσία της ΙΙ Διεθνούς.
Οι εισηγήσεις της «αριστεράς του Τσίμερβαλντ», που καταψηφίστηκαν, τυπώθηκαν με πρωτοβουλία των Μπολσεβίκων σε διάφορες γλώσσες και διαδόθηκαν σε πολλές χώρες. Αυτή τη δράση θεωρούσε ο Λένιν ως το πιο σημαντικό αποτέλεσμα της συνδιάσκεψης.
Από τις 24 έως τις 30 του Απρίλη του 1916, οι δυνάμεις του Τσίμερβαλντ προχώρησαν στη ΙΙ Συνδιάσκεψή τους στο Κίνταλ της Ελβετίας. Η πλειοψηφία της ήταν επίσης καουτσκική - κεντριστική. Παρά ορισμένες διατυπώσεις της απόφασης που καταδίκαζαν το σοσιαλσοβινισμό και το σοσιαλπασιφισμό, η πλειοψηφία απέκρουε κατηγορηματικά την ιδέα ίδρυσης νέας, Γ' Διεθνούς και τάχτηκε υπέρ της αυτοδιάλυσης της ΔΣΕ μόλις θα συγκαλούνταν εκ νέου το ΔΣΓ (Διεθνές Σοσιαλιστικό Γραφείο).
Στο τέλος του 1916 είχε αρχίσει στην παγκόσμια πολιτική η στροφή από τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο προς την ιμπεριαλιστική ειρήνη. Οι αντικειμενικές συνθήκες και ο φόβος μπροστά στην επανάσταση ανάγκασαν ορισμένους ιμπεριαλιστικούς κύκλους να αναζητούν δρόμους για τον τερματισμό του πολέμου. Σε αυτή τη βάση ισχυροποιήθηκε η πασιφιστική προπαγάνδα, που επέφερε την πολιτική συμφιλίωση των σοσιαλσοβινιστών και των σοσιαλπασιφιστών, των καουτσκιστών. Προδόθηκαν έτσι οι θέσεις που έστω με αντιφάσεις είχαν διακηρυχτεί στο Τσίμερβαλντ και στο Κίνταλ. Εγκαιρα ο Λένιν είχε επισημάνει την ανάγκη διαχωρισμού από τους «Τσιμερβαλντικούς», ενώ ως μόνους λόγους παραμονής σε αυτούς έβλεπε την πρόσβαση σε πληροφορίες και την απόσπαση ορισμένων ταλαντευόμενων διεθνιστών από την επιρροή του κεντρισμού.
Χαρακτηριστικό είναι το γράμμα του Β. Ι. Λένιν6:
«Προς τον Κ. Μπ. Ράντεκ 17.VI.1917
...Θα ήθελα πάρα πολύ να σας προειδοποιήσω για να μην μπλεχτείτε με το Τσίμερβαλντ. "Τι καλά θα ήταν να κατακτήσουμε τώρα τη Διεθνή του Τσίμερβαλντ" - έλεγε σήμερα ο Γκριγκόρι. Κατά τη γνώμη μου, αυτό είναι μια πολύ οπορτουνιστική και βλαβερή τακτική. Να κατακτήσουμε το Τσίμερβαλντ; Δηλαδή να φορτωθούμε στις πλάτες μας το νεκρό φορτίο του Ιταλικού Κόμματος (των καουτσκιστών και των πασιφιστών), των Ελβετών Γκρόιλιχ και Σία, του S. P. Αμερικής (ακόμα χειρότερα!), των διαφόρων Peluso, των λονγκετιστών, κτλ. κ.ο.κ.
Αυτό θα σήμαινε να απαρνηθούμε όλες τις αρχές μας, να ξεχάσουμε το παν, ό,τι γράψαμε και είπαμε ενάντια στο κέντρο, να μπερδευτούμε και να ντροπιαστούμε οι ίδιοι. ...Ετσι είτε αλλιώς πρέπει να θάψουμε το επαίσχυντο... Τσίμερβαλντ οπωσδήποτε και να ιδρύσουμε πραγματική ΙΙΙ Διεθνή...».
Η διεθνής επίδραση της Οχτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης
Στις 7 του Νοέμβρη 1917, κάτω από την ηγεσία του Κόμματος των Μπολσεβίκων, με την άμεση καθοδήγηση του Στρατιωτικού Επαναστατικού Κέντρου, οι εργάτες της Πετρούπολης, επαναστάτες στρατιώτες και οι ναύτες του Αβρόρα γκρέμισαν την αστική προσωρινή κυβέρνηση που είχε επικεφαλής τον Α. Κερένσκι, αρχηγό του Σοσιαλιστικού Επαναστατικού Κόμματος (Εσέροι). Εγκαθιδρύθηκε η εργατική εξουσία στη Ρωσία, που στηριζόταν στη συμμαχία της εργατικής τάξης με την τεράστια μάζα της φτωχής και άκληρης αγροτιάς. Η νικηφόρα σοσιαλιστική επανάσταση στη Ρωσία είχε τεράστια διεθνή ακτινοβολία και καθοριστική επίδραση στο πολιτικό κίνημα της εργατικής τάξης. Υπήρξε η έμπρακτη επιβεβαίωση της επαναστατικής γραμμής των Μπολσεβίκων.
Ακολούθησαν οι επαναστάσεις στη Φινλανδία, στην Ουγγαρία, στη Γερμανία, όπου λόγω της προδοσίας των Σοσιαλδημοκρατών αλλά και των λαθών και ταλαντεύσεων των νεοδημιουργημένων ΚΚ, του μη διαχωρισμού των κομμουνιστών από τους σοσιαλδημοκράτες, ιδιαίτερα στη Γερμανία και στην Ουγγαρία, πνίγηκαν στο αίμα από την αστική τάξη.
Το 1918 ιδρύθηκαν Κομμουνιστικά Κόμματα στη Γερμανία, στην Αυστρία, στην Ουγγαρία, στη Φινλανδία. Την ίδια περίοδο πήραν διεθνιστική επαναστατική θέση το Εργατικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Βουλγαρίας (των λεγόμενων στενών σοσιαλιστών), το Διεθνιστικό Σοσιαλιστικό Κόμμα της Αργεντινής, το Αριστερό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Σουηδίας. Στις 17 του Νοέμβρη 1918 ιδρύθηκε το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδας (ΣΕΚΕ) που αργότερα μετονομάστηκε σε ΚΚΕ. Το 1918-'19 δημιουργήθηκαν κομμουνιστικές ομάδες και όμιλοι σε Τσεχοσλοβακία, Ρουμανία, Ιταλία, Γαλλία, Μ. Βρετανία, Δανία.
Σημαντικό ρόλο στην προπαγάνδιση της ιδέας της Κομμουνιστικής Διεθνούς έπαιξε η Ομοσπονδία των ξένων ομάδων της ΚΕ του ΚΚ(μπ.) και το Κεντρικό Γραφείο των μουσουλμανικών οργανώσεων του ΚΚ(μπ.). Ο Λένιν εκτιμούσε βαθιά τη δράση των ξένων ομάδων. Χάρη σ' αυτές χιλιάδες αιχμάλωτοι πολέμου, πολιτικοί πρόσφυγες, πρώην στρατιώτες των στρατευμάτων της επέμβασης γνώρισαν από κοντά τον μπολσεβικισμό στη Ρωσία, έγιναν πεπεισμένοι διεθνιστές. Επιστρέφοντας στις χώρες τους βοήθησαν σημαντικά στη διάδοση της αλήθειας για τη Μεγάλη Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση, για την ανάγκη συνένωσης των εργατών κάτω από τη σημαία της Τρίτης Διεθνούς.
Η Οχτωβριανή Επανάσταση δημιούργησε το πρώτο κράτος της εργατικής τάξης, κατάκτηση όχι μόνο για τους εργάτες και αγρότες της Ρωσίας, αλλά και για την εργατιά και τα εκατομμύρια των καταπιεσμένων όλου του κόσμου. Εδειξε επίσης στους λαούς των αποικιών πως υπάρχει και άλλος δρόμος για την απελευθέρωσή τους, αντίθετος από το δρόμο του εθνικισμού της αστικής τάξης. Δημιουργήθηκε ένα κράτος που ήταν πατρίδα όλων των εργατών του κόσμου και η εδαφική επικράτεια ενός διεθνούς επαναστατικού κέντρου.
«...Η Οκτωβριανή Επανάσταση δημιούργησε στο πρόσωπο της πρώτης προλεταριακής δικτατορίας μια ισχυρή και ανοιχτή βάση του παγκόσμιου επαναστατικού κινήματος τέτοια που ποτέ δεν είχε προηγούμενα και που πάνω της μπορεί σήμερα να στηριχτεί»7.
Το Γενάρη του 1918, στην Πετρούπολη πραγματοποιήθηκε η πρώτη διεθνής σύσκεψη για την προετοιμασία της ίδρυσης Κομμουνιστικής Διεθνούς8.
Για το προχώρημα στην πράξη της νέας Διεθνούς απαιτούνταν συντριβή του «κεντρισμού» και των αντιλήψεων του καουτσκισμού. Μάλιστα, ο Κάουτσκι τον Αύγουστο του 1918, πλαστογραφώντας το μαρξισμό, είχε κυκλοφορήσει μπροσούρα όπου συκοφαντούσε και καταδίκαζε τη σοβιετική εξουσία, προσπαθούσε να μπερδέψει και να τρομάξει τους εργάτες μπροστά σε μια νικηφόρα σοσιαλιστική επανάσταση. Ο Λένιν έγραψε άρθρα και την μπροσούρα με τον τίτλο «Η προλεταριακή επανάσταση και ο αποστάτης Κάουτσκι», τον Οκτώβρη του 1918, όπου αποκάλυπτε το οπορτουνιστικό, ουσιαστικά ουτοπικό και αστικό στην ουσία και επικίνδυνο για την εργατική τάξη σύνθημα του Κ. Κάουτσκι για «Σοσιαλισμό με δημοκρατία και ελευθερία και αστικό κοινοβουλευτισμό». Ο Λένιν έδειξε τον ταξικό χαρακτήρα κάθε κράτους, την ανάγκη τσακίσματος του αστικού κράτους από την εργατική τάξη και το χαρακτήρα της δικτατορίας του προλεταριάτου ως προλεταριακής δημοκρατίας και οργάνου πάλης του προλεταριάτου για την κατάργηση της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης και την οικοδόμηση της σοσιαλιστικής - κομμουνιστικής κοινωνίας. Ενώ ακόμα βρισκόταν σε εξέλιξη ο επαναστατικός αναβρασμός στη Γερμανία, ο Λένιν εκτιμούσε σε άρθρο του στις 9 του Οκτώβρη του 1918:
«Το μεγάλο ατύχημα και ο κίνδυνος για την Ευρώπη είναι ότι δεν υπάρχει στην Ευρώπη ένα επαναστατικό κόμμα. Υπάρχουν κόμματα προδοτών τύπου Σάιντεμαν, Ρενοντέλ, Χέντερσον και Σία, ή λακέδων τύπου Κάουτσκι. Δεν υπάρχει ένα κόμμα επαναστατικό. Φυσικά το ισχυρό επαναστατικό κίνημα των μαζών μπορεί να διορθώσει αυτή την έλλειψη, αλλά αυτή παραμένει μεγάλο ατύχημα και μεγάλος κίνδυνος. Γι' αυτό πρέπει να ξεσκεπάζουμε με κάθε τρόπο τους αποστάτες σαν τον Κάουτσκι, υποστηρίζοντας έτσι τις επαναστατικές ομάδες των πραγματικά διεθνιστών προλετάριων, που υπάρχουν σε όλες τις χώρες. Το προλεταριάτο γρήγορα θα γυρίσει τις πλάτες στους προδότες και τους αποστάτες και θα ακολουθήσει τις ομάδες αυτές, αναδείχνοντας ηγέτες μέσα από αυτές. Δεν ουρλιάζει στα χαμένα η αστική τάξη όλων των χωρών για τον "παγκόσμιο μπολσεβικισμό". Ο παγκόσμιος μπολσεβικισμός θα νικήσει την παγκόσμια αστική τάξη»9.
Τελικά οι εξελίξεις στη Γερμανία κατά τους επόμενους μήνες επιβεβαίωσαν τις εκτιμήσεις του Β. Ι. Λένιν, τον καθοριστικά αρνητικό ρόλο της έλλειψης ενός ισχυρού επαναστατικού κόμματος. Το Γενάρη του 1919, με την καθοδήγηση του Λένιν, πραγματοποιήθηκε η σύσκεψη των εκπροσώπων των ΚΚ Ουγγαρίας, Πολωνίας, Αυστρίας, Λετονίας, Φινλανδίας, της Βαλκανικής Επαναστατικής Σοσιαλδημοκρατικής Ομοσπονδίας που αποτελούσαν οι «στενοί» Βούλγαροι και οι «αριστεροί» Ρουμάνοι και ένας ανεπίσημος αντιπρόσωπος από το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα ΗΠΑ. Η σύσκεψη ασχολήθηκε με το θέμα της σύγκλησης Διεθνούς Συνεδρίου των εκπροσώπων των επαναστατικών προλεταριακών κομμάτων και απηύθυνε έκκληση «Προς το Πρώτο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς» σε 39 επαναστατικά κόμματα, συνδικάτα, ομάδες και ρεύματα των χωρών της Ευρώπης, της Ασίας, της Αμερικής και της Αυστραλίας για να συμμετάσχουν στις εργασίες του Ιδρυτικού Συνεδρίου της νέας Διεθνούς. Το πολιτικό πλαίσιο της πρόσκλησης στηριζόταν στα προγράμματα του ΚΚ(μπ.) της Ρωσίας και του νεοϊδρυθέντος ΚΚ Γερμανίας. Περιλάμβανε 15 σημεία10και διακήρυσσε την κατάκτηση της εξουσίας επαναστατικά, την εγκαθίδρυση της δικτατορίας του προλεταριάτου, τον αφοπλισμό της αστικής τάξης και τον εξοπλισμό του προλεταριάτου, την κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής και το πέρασμά τους στα χέρια του προλεταριακού κράτους. Επίσης, έκανε μαρξιστική εκτίμηση του ρόλου των ομάδων της δεξιάς σοσιαλδημοκρατίας και του κέντρου και πρότεινε την ίδρυση μιας νέας παγκόσμιας οργάνωσης υπό την επωνυμία Κομμουνιστική Διεθνής.
Το πρώτο παγκόσμιο συνέδριο
Το ιδρυτικό (1ο) συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς (ΚΔ) πραγματοποιήθηκε από τις 2 έως τις 6 του Μάρτη 1919 στη Μόσχα. Η συνάντηση στη Μόσχα ξεκίνησε με το χαρακτήρα Διεθνούς Κομμουνιστικής Συνδιάσκεψης. Αρκετοί αντιπρόσωποι για να φτάσουν έπρεπε να περάσουν από τον κλοιό της ιμπεριαλιστικής επέμβασης και τα μέτωπα του εμφύλιου πολέμου. Η έναρξη των εργασιών του συνεδρίου έγινε από τον Λένιν, σε ένα από τα κτίρια του Κρεμλίνου:
«Με εντολή της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ρωσίας κηρύσσω την έναρξη του πρώτου, διεθνούς κομμουνιστικού συνεδρίου. Πριν απ' όλα παρακαλώ τους παραβρισκόμενους να κρατήσουμε ενός λεπτού σιγή στη μνήμη του Καρλ Λίμπκνεχτ και της Ρόζας Λούξεμπουργκ, των καλύτερων εκπροσώπων της ΙΙΙ Διεθνούς. (όλοι σηκώνονται όρθιοι). Σύντροφοι! Το συνέδριό μας έχει μεγάλη κοσμοϊστορική σημασία»11.
Υπήρχαν αντιπρόσωποι, όπως ο Εμπερλαϊν από το ΚΚ Γερμανίας, που τα κόμματά τους δεν είχαν ακόμα ξεκαθαρίσει πλήρως την ανάγκη οργανωτικής ρήξης με το ρεφορμισμό. Ετσι, τις δύο πρώτες μέρες κατά τη διάρκεια των εργασιών του συνεδρίου, προβλήθηκαν και αντιρρήσεις για την ίδρυση της νέας Διεθνούς. Τελικά, στις 4 του Μάρτη, μετά από την επίμονη προσπάθεια του Λένιν, η Κομμουνιστική Συνδιάσκεψη μετατράπηκε σε Ιδρυτικό (Πρώτο) Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς που οι εργασίες του ολοκληρώθηκαν στις 6 του Μάρτη 1919. Στο ιδρυτικό ντοκουμέντο αναφέρεται: «Η Διεθνής Κομμουνιστική Διάσκεψη αποφασίζει να συγκροτηθεί σαν η Τρίτη Διεθνής, και να ονομαστεί Κομμουνιστική Διεθνής»12.
Από τα λατινικά αρχικά των λέξεων Κομμουνιστική Διεθνής έμεινε γνωστή ως ΚΟΜΙΝΤΕΡΝ. Στο συνέδριο πήραν μέρος 52 αντιπρόσωποι από 35 οργανώσεις 21 χωρών της Ευρώπης, της Αμερικής και της Ασίας. Θετική ψήφο είχαν οι εξής 19 οργανώσεις: Κομμουνιστικό Κόμμα Αρμενίας, Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας / Αυστρίας, Κομμουνιστικό Κόμμα Εσθονίας, Κομμουνιστικό Κόμμα Φινλανδίας, Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας, Κομμουνιστικό Κόμμα Ουγγαρίας, Κομμουνιστικό Κόμμα Λετονίας, Κομμουνιστικό Κόμμα Λιθουανίας / Λευκορωσίας, Κομμουνιστικό Κόμμα Πολωνίας, Ρωσικό Κομμουνιστικό Κόμμα (μπ), Κομμουνιστικό Κόμμα Ουκρανίας, Νορβηγικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, Σουηδικό Αριστερό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, Βαλκανική Επαναστατική Σοσιαλιστική Ομοσπονδία, Κομμουνιστικό Κόμμα των Γερμανών άποικων της Ρωσίας, Ενωμένη Ομάδα των Ανατολικών Λαών της Ρωσίας, Αριστερά του Τσίμερβαλντ της Γαλλίας, Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Αμερικής, Ελβετικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (αντιπολίτευση).
Με δικαίωμα συμβουλευτικής ψήφου παραβρέθηκαν αντιπρόσωποι από 16 οργανώσεις από την Ολλανδία, τη Γιουγκοσλαβία, την Ελβετία, το Τουρκεστάν, τις ΗΠΑ, το Αζερμπαϊτζάν, τη Βουλγαρία, την Τσεχοσλοβακία, τη Γαλλία, τη Γεωργία και τη Μεγάλη Βρετανία. Για πρώτη φορά συμμετείχαν σε τέτοια συνάντηση του πολιτικού κινήματος της εργατικής τάξης εκπρόσωποι των αντιαποικιακών κινημάτων, όπως της Κίνας, της Τουρκίας, της Περσίας και της Κορέας.
Πραγματικά μαζικό κόμμα ήταν μόνο το ΚΚ(μπ.), ενώ η πλειοψηφία των αντιπροσώπων εκπροσωπούσε μικρές κομμουνιστικές οργανώσεις και κομμουνιστικές ομάδες που δεν είχαν διαχωριστεί από τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, ήταν ακόμα μόνο τα έμβρυα των μελλοντικών Κομμουνιστικών Κομμάτων.
Η Ημερήσια Διάταξη του Συνεδρίου ήταν η εξής:
1. Εισηγήσεις. 2. Το Πρόγραμμα της Κομμουνιστικής Διεθνούς. 3. Αστική δημοκρατία και δικτατορία του προλεταριάτου. 4. Στάση απέναντι στα Σοσιαλιστικά Κόμματα και απέναντι στη Συνδιάσκεψη της Βέρνης. 5. Διεθνής κατάσταση και πολιτική της Αντάντ. 6. Εκλογή Επιτροπών και οργανωτικά προβλήματα.
Το συνέδριο κατέληξε σε ένα όχι λεπτομερές πρόγραμμα, βασισμένο όμως στη διδασκαλία του Λένιν για τον ιμπεριαλισμό και την προλεταριακή επανάσταση.
Επίσης, διατύπωσε το «Μανιφέστο προς το Διεθνές Προλεταριάτο», στο οποίο έχει μεγάλη σημασία ο χαρακτηρισμός της σύγχρονης εποχής του καπιταλισμού ως «εποχής της κομμουνιστικής επανάστασης του προλεταριάτου»13.
Διακήρυξε με σαφήνεια την προσήλωση της ΚΔ στους επαναστατικούς σκοπούς που επιστημονικά θεμελίωσαν οι Μαρξ και Ενγκελς. Βασικό κριτήριο ώστε κάποιο κόμμα να είναι μέλος της ΚΔ ήταν η στάση του απέναντι στη Σοβιετική Ρωσία, όπως και σε κάθε σοβιετική χώρα που θα δημιουργούνταν.
Το οριστικό καταστατικό της ΚΔ αποφασίστηκε να το καθορίσει το επόμενο συνέδριο. Η ΚΔ από την αρχή όμως ιδρύθηκε ως διεθνές κόμμα του παγκόσμιου προλεταριάτου, με ενιαία επαναστατική στρατηγική, αρχή συγκρότησής της ήταν η αρχή του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού, όλα τα τμήματά της ήταν ισότιμα μέλη της, ανώτατο όργανο ήταν το συνέδριό της. Για την καθοδήγηση των τμημάτων της ανάμεσα στα συνέδριά της το συνέδριο αποφάσισε να δημιουργήσει Εκτελεστική Επιτροπή της Κομμουνιστικής Διεθνούς (ΕΕΚΔ).
***
Μέσα από το λεύκωμα με σειρά ντοκουμέντων ο αναγνώστης μπορεί να αποκτήσει μια πρώτη γνώση για σημαντικές στιγμές της ιστορίας της Κομμουνιστικής Διεθνούς.
Η πορεία της Κομμουνιστικής Διεθνούς και της στρατηγικής του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος είναι ζήτημα περαιτέρω μελέτης για το ΚΚΕ, όπως καθόρισε το 18ο Συνέδριο του Κόμματος στην απόφασή του για το Σοσιαλισμό, συνέδριο που σχεδόν συνέπεσε με τα 90 χρόνια από την ίδρυση της Κομμουνιστικής Διεθνούς.
Σημειώσεις:
1. E. David, Die Sozialdemokratie im Weltkrieg, σελ. 172, Berlin, 1915 και στο Ακαδημία Επιστημών της ΕΣΣΔ, Ιστορία της Τρίτης Διεθνούς, Β' έκδοση, σελ. 26, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή».
2. K. Kautsky, Die Internationalitat und der Krieg, Berlin, 1915. Και στο Ακαδημία Επιστημών της ΕΣΣΔ, Ιστορία της Τρίτης Διεθνούς, Β' έκδοση, σελ. 26, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή».
3. Β. Ι. Λένιν, Απαντα, τόμ. 26, σελ. 267.
4. Β. Ι. Λένιν, Απαντα, τόμ. 26, σελ. 265.
5. Β. Ι. Λένιν, Απαντα, τόμ. 26, σελ. 22.
6. Β. Ι. Λένιν, Απαντα, τόμ. 49, σελ. 443.
7. Ι. Β. Στάλιν, «Ο διεθνής χαρακτήρας της Οκτωβριανής Επανάστασης - Στα δεκάχρονα του Οκτώβρη», στο «Ζητήματα Λενινισμού», σελ. 230, εκδοτικό της ΚΕ του ΚΚΕ, 1950.
8. Ακαδημία Επιστημών της ΕΣΣΔ, Ιστορία της Τρίτης Διεθνούς, Β' έκδοση, σελ. 50, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή».
9. Β. Ι. Λένιν, «Η προλεταριακή επανάσταση και ο αποστάτης Κάουτσκι», Απαντα, τόμ. 37, σελ. 109-110.
10. Ουίλιαμ Φόστερ, «Ιστορία των τριών διεθνών», σελ. 367-368, εκδ. «Γνώσεις».
11. Β. Ι. Λένιν, Απαντα, τόμ. 37, σελ. 489, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή».
12. Σιουμάχερ Χορστ, «Η Κομμουνιστική Διεθνής» (1919-1943), σελ. 12, εκδ. «Νέα Βιβλία».
13. Σιουμάχερ Χορστ, «Η Κομμουνιστική Διεθνής» (1919-1943), σελ. 28, εκδ. «Νέα Βιβλία».

ByΦιλιππος Ανθης στις

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

TOP READ