Οι συνέπειες των «νέων τεχνολογιών» στην ταξική πάλη

Οι συνέπειες των «νέων τεχνολογιών» στην ταξική πάλη

Ο
ι «νέες τεχνολογίες» και τα συστήματα πληροφορικής, με δεδομένη τη χρήση τους από την αστική τάξη βρίσκουν εφαρμογές στους μοχλούς καταπίεσης της εργατικής τάξης. Επομένως επιδρούν και απ' αυτή τη σκοπιά στην κατάσταση της εργατικής τάξης. Ας δούμε με ποιο τρόπο.




Οι νέες τεχνολογίες συμβάλλουν αποφασιστικά στην ποιοτική και ποσοτική αναβάθμιση των μέσων της κατασταλτικής λειτουργίας του αστικού κράτους και της εργοδοσίας, έτσι που να ενισχύεται αποφασιστικά κάθε κατασταλτικός μηχανισμός. Από τις κάμερες παρακολούθησης και καταγραφής στους τόπους δουλιάς, έως το ηλεκτρονικό φακέλωμα και τη δυνατότητα συγκρότησης κεντρικών συστημάτων ηλεκτρονικής πληροφόρησης και παρακολούθησης. Η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών πολλαπλασιάζει τις δυνατότητες πρόσβασης σε ατομικά δεδομένα, ακόμα και στα πιο ευαίσθητα που αφορούν π.χ. την υγεία του εργαζομένου, ή τις πιο προσωπικές επιλογές στην ατομική ζωή. Ετσι μεγιστοποιείται η δυνατότητα γρήγορης αναγνώρισης των εργαζομένων μέσα από την επεξεργασία τέτοιων δεδομένων, επιδιώκοντας την ποικιλότροπη χειραγώγηση της κοινωνικοπολιτικής δράσης.


Ο
ρισμένα παραδείγματα είναι αποκαλυπτικά ως προς τη χρήση των συστημάτων πληροφορικής για τη γιγάντωση και την αποτελεσματική δράση της κρατικής καταστολής, ενάντια στην εργατική τάξη.




«Τα θέματα αυτά αποτέλεσαν πεδίο αντιπαράθεσης στις ΗΠΑ και στην ΕΕ τις δύο τελευταίες δεκαετίες. Χαρακτηριστική ήταν η στήριξη από τους Αμερικανούς Προέδρους Τζ. Μπους (πατέρας) και Μπ. Κλίντον της πρότασης της Υπηρεσίας Εθνικής Ασφαλείας για τοποθέτηση σε κάθε προσωπικό υπολογιστή και τηλέφωνο του Κλίπερ Τσιπ, που θα έδινε τη δυνατότητα στο αμερικανικό κράτος να παρακολουθεί πιο εύκολα τις επικοινωνίες των πολιτών.Η πρόταση εγκαταλείφθηκε επίσημα στις 20/07/1994 με ανακοίνωση του αντιπροέδρου Α. Γκορ, λόγω της αντίδρασης του Ιδρύματος ΕΕF και ισχυρών αμερικανικών μονοπωλίων πληροφορικής. Τα μονοπώλια αυτά θεώρησαν ασύμφορη την προβλεπόμενη αύξηση της τιμής των προσωπικών ηλεκτρονικών υπολογιστών και φοβήθηκαν επίπτωση στις εξαγωγές τους, αφού τα κλειδιά της παρακολούθησης - αποκωδικοποίησης του Κλίπερ Τσιπ θα τα κρατούσε ουσιαστικά η αμερικανική κυβέρνηση.


Τον Οκτώβρη του '94 ψηφίστηκε νόμος στις ΗΠΑ που υποχρεώνει τις τηλεφωνικές εταιρίες, όταν εγκαθιστούν ψηφιακά τηλεφωνικά κέντρα, να τους προσθέτουν ειδικές «πόρτες» από τις οποίες μπορούν οι κυβερνητικοί πράκτορες να κάνουν τις παρακολουθήσεις τους...


Στη δεκαετία του '90, στην ΕΕ έγιναν σημαντικά βήματα για την πλήρη ενεργοποίηση ενός διακρατικού αρχείου παρακολούθησης των πολιτών. Στις 26/03/95 τέθηκε σε εφαρμογή η Συνθήκη του Σένγκεν, της οποίας διακηρυγμένος σκοπός είναι η ηλεκτρονική παρακολούθηση και πληροφόρηση των κρατικών υπηρεσιών για τις μετακινήσεις «υπόπτων» ατόμων και αντικειμένων, καθώς και η διασφάλιση διακρατικής αστυνομικής και δικαστικής συνεργασίας στον τομέα αυτό.


Η υλοποίηση της Συνθήκης έγινε με την αξιοποίηση από το αστικό κράτος των νέων τεχνολογικών δυνατοτήτων για δημιουργία Τραπεζών Δεδομένων και γρήγορη συγκεντρωτική αξιολόγηση και επεξεργασία των πληροφοριών. Σήμερα η ΕΕ διαθέτει ένα πανεποπτικό αυταρχικό σύστημα φακελώματος και παρέμβασης, το οποίο στηρίζεται στο Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν και στα τμήματα ανταλλαγής πληροφοριών της ΕURΟΡΟL». (Μελέτη του Κέντρου Μαρξιστικών Ερευνών, (ΚΜΕ), «Προσεγγίσεις στην κατάσταση της εργατικής τάξης στην Ελλάδα», έκδοση «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 85-86).


Ε
να, επίσης, ζήτημα που αναδεικνύεται από τη χρήση των συστημάτων πληροφορικής είναι η δυνατότητα της πρόσβασης στο Δίκτυο και τα πνευματικά δικαιώματα των δημιουργών. Μέσα από το δίκτυο μεταδίδονται και πνευματικά έργα (πρωτότυπες επιστημονικές εργασίες, κινηματογραφικά και μουσικά έργα, κλπ). Το μονοπωλιακό κεφάλαιο επιδιώκει, ώστε σταδιακά να αφαιρεθούν τα δικαιώματα αναπαραγωγής των δημιουργών αυτών των εργασιών ή των έργων και να τα οικειοποιηθεί το ίδιο.




Το πρόβλημα αυτό έχει σχέση με το ποιος πληροφορείται, τι πληροφορείται, ποιος ελέγχει τις πληροφορίες και πώς αξιοποιεί τα συστήματα πληροφόρησης. Πρόκειται για κρίσιμα ζητήματα που αφορούν το δικαίωμα πρόσβασης στο Δίκτυο, το δικαίωμα χρήσης πληροφοριών, το δικαίωμα αξιολόγησης και αποθήκευσης στις Τράπεζες Πληροφοριών του τμήματος της ανθρώπινης πνευματικής παραγωγής, που θα αποθηκευτεί και θα διασωθεί. Το γεγονός ότι η χρήση των συστημάτων πληροφορικής είναι καπιταλιστική, η τάξη στην ιδιοκτησία της οποίας βρίσκονται, έχει τη δυνατότητα να διοχετεύει τις πληροφορίες, που η ίδια θέλει και αυτό φυσικά εξαρτάται από τα δικά της συμφέροντα. Μπορεί δε να παρέχει μέσω αυτών των συστημάτων (Δίκτυο), αποσπασματική, χειραγωγημένη γνώση, γεγονός που επιδρά αρνητικά στις μορφωτικές ανάγκες της εργατικής τάξης και του λαού.


Ταυτόχρονα, μέσω της διαδικασίας της χρήσης των συστημάτων πληροφορικής αναδεικνύεται ο κίνδυνος μείωσης της κριτικής ικανότητας του εργαζομένου.


Αναφέρουμε στο ζήτημα αυτό ορισμένες παραμέτρους που αναδεικνύουν αυτό το μεγάλο πρόβλημα, από τη «Μελέτη του ΚΜΕ, (σελ.88-89) όπως:
 Τη σημερινή ταχύτητα και έκταση της «συζήτησης» του εργαζόμενου με το μέσο (Η/Υ) που μειώνει την ερευνητική συμπεριφορά του χειριστή απέναντι στην κατεύθυνση και στην οριοθέτηση της γνώσης που προσφέρεται.
 Το πλαίσιο εξατομίκευσης της εργασιακής διαδικασίας για δεκάδες τομείς στην παραγωγή που συμβάλλει στη μείωση της συλλογικότητας, της συζήτησης, της επικοινωνίας με τους άλλους εργαζόμενους.
 Την ευκολότερη επιβολή συγκεκριμένων πολιτιστικών στερεότυπων συμπεριφοράς με βάση τις επιλογές της άρχουσας τάξης μέσα από τη βιομηχανία του θεάματος και τα ΜΜΕ, τα οποία διαπλέκονται σταδιακά και με το ΙΝΤΕΡΝΕΤ.


«Αρκετές κριτικές εργασίες έχουν δημοσιευτεί τα τελευταία χρόνια για την επίδραση που έχει στη συνείδηση και στη γλώσσα του εργαζόμενου, ο σημερινός τρόπος αξιοποίησης του Η/Υ, στα πλαίσια του καπιταλιστικού συστήματος... Αναδεικνύεται ότι για τη μεγάλη πλειοψηφία των εργαζομένων στις νέες τεχνολογίες το ζητούμενο στην παραγωγή είναι η συνεχής ανταπόκρισή τους σε ερωτήσεις τύπου "ναι ή όχι" (του δυαδικού Ο ή 1), η μετατροπή κάθε προβλήματος σε μια σειρά τέτοιων απλών ερωτημάτων και η σωστή ταξινόμησή τους για την εξαγωγή συμπερασμάτων. Πρόκειται για έναν τρόπο εργασίας που δεν ενθαρρύνει τον ουσιαστικό προβληματισμό και την προσωπική σύνθεση του εργαζόμενου πάνω στα ζητήματα που εξετάζονται...


Ε
μφανίζεται, επίσης, μαζικά το λεγόμενο σύμπτωμα του «γλωσσικού περιορισμού» και της τυποποίησης των γλωσσικών μορφών άρθρωσης που παρατηρείται κυρίως στους νέους εργαζόμενους. Πρόκειται για κατηγορίες εργαζομένων που συνηθίζουν να αποδίδουν το σύνθετο και δυναμικό χαρακτήρα της πραγματικότητας, μέσα από την αναγωγή της σε απλές, στατικές απαντήσεις σε ερωτήσεις τύπου "ναι - όχι"». (στο ίδιο σελ. 89)




Ακόμη η εισαγωγή της πληροφορικής και η αυτοματοποίηση της παραγωγής συμβάλλουν αντικειμενικά στην άρση των όποιων υπολειμμάτων διαχωρισμού της εργασίας, με βάση τη μυϊκή δύναμη και τη βιολογική αναπαραγωγική λειτουργία. Το αποφασιστικό βήμα για την άρση αυτού του διαχωρισμού έγινε στις αρχές της βιομηχανικής επανάστασης. Αυτό βεβαίως μπορεί να έχει συμβολή στην άρση του διαχωρισμού της εργασίας ανάλογα με το φύλο, άρα και στη φυλετική ανισοτιμία. Γεγονός το οποίο όμως δε συμβαίνει στον καπιταλισμό, αποδεικνύοντας για μια ακόμη φορά ότι τα αίτια της διπλής καταπίεσης της γυναίκας-εργαζόμενης είναι ταξικά.


Ορισμένες έρευνες στον τομέα αυτό είναι χαρακτηριστικές.


«α. Σε έρευνα για τους εργαζόμενους με Η/Υ στο δημόσιο τομέα βρέθηκε ότι το 90% των Αναλυτών - Προγραμματιστών είναι άνδρες, ενώ το 99% των Δακτυλογράφων - Καταχωρητών στοιχείων είναι γυναίκες.


β. Σε έρευνα του 1994 για τους μαθητές στην περιοχή της πρωτεύουσας που διαθέτουν προσωπικό Η/Υ τα αγόρια κατέλαβαν ποσοστό 72%.


γ. Σε έρευνα δεικτών ενδιαφέροντος και επίδοσης στην αξιοποίηση των Η/Υ τα κορίτσια υστερούν στην Ελλάδα κατά μέσο όρο 5,5%2». (στο ίδιο σελ.90)


Σ.Κ.