ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ 1896 Η άνοιξη των Ολυμπιακών Αγώνων

ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ 1896

Η άνοιξη των Ολυμπιακών Αγώνων

Καθώς πλησίαζε ο Απρίλης του 1896, οι Αθηναίοι μέρα με τη μέρα ζούσαν όλο και περισσότερο στο ρυθμό των Ολυμπιακών αγώνων. Οι δρόμοι καθαρίζονταν, οι φιλαρμονικές προετοιμάζονταν και η οργανωτική επιτροπή δοκίμαζε τις τελευταίες λεπτομέρειες. Ηδη στις 23 του Φλεβάρη ο Γ. Γρηγορίου πρώτος μετά τον Φειδιππίδη έτρεξε μόνος του στην κλασική διαδρομή, ενώ στις 21 και 22 Μάρτη διεξήχθηκαν "πανελλήνιοι δοκιμαστικοί αγώνες" για τον καταρτισμό της ομάδας στίβου που θα εκπροσωπούσε την Ελλάδα στους αγώνες. Στο Μαραθώνιο είχαν δηλώσει συμμετοχή 85 αθλητές, αλλά συμμετείχαν τελικά 38. Είχε οριστεί ότι όσοι επιτύγχαναν χρόνο καλύτερο από το 3.18 του Χ. Βασιλάκου (κατοπινού 2ου Ολυμπιονίκη) θα έπαιρναν την πρόκριση. Πρώτος τερμάτισε ο Λαυρέντης με χρόνο 3.11.27, ενώ ο Σπ. Λούης τερμάτισε 5ος με χρόνο 3.18.27.

Από τις 34 χώρες που είχαν προσκληθεί, ανταποκρίθηκαν θετικά 13. Δεν είχαν προσκληθεί οι χώρες - αποικίες, ενώ στο πρόγραμμα δε συμπεριλαμβάνονταν γυναικεία αγωνίσματα. Στις 26 Μάρτη πρώτη έφτασε η ομάδα της Ουγγαρίας με 12 αθλητές και ακολούθησαν η Γερμανία, η Δανία, η Γαλλία, η Αγγλία, οι ΗΠΑ και οι μεμονωμένοι αθλητές.

Στις 6 του Απρίλη 1896, ημέρα Τετάρτη, 80 χιλιάδες θεατές κατέκλυσαν το Καλλιμάρμαρο, αριθμός ρεκόρ που έμελλε να καταρριφθεί 36 χρόνια αργότερα στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λος Αντζελες. Στις 15.30 στο κέντρο του γηπέδου παρατάχτηκαν εννιά φιλαρμονικές και χορωδία 250 ατόμων, που άνοιξαν τους αγώνες με τον Ολυμπιακό Υμνο "Αρχαίο πνεύμα αθάνατο αγνέ πατέρα, του ωραίου, του μεγάλου και του αληθινού κατέβα, φανερώσου κι άστραψε εδώ πέρα στη δόξα της δικής σου γης και τ' ουρανού", σε στίχους Κ. Παλαμά τους οποίους μελοποίησε ο Κερκυραίος Μουσουργός Σπ. Σαμάρας.

Στο στάδιο παρατάχτηκαν οι εκπρόσωποι των δεκατριών χωρών. ΤωνΑυστραλίας, Αυστρίας, Βουλγαρίας, Μεγάλης Βρετανίας, Ουγγαρίας, Γερμανίας, Δανίας, ΗΠΑ, Γαλλίας, Χιλής, Ελβετίας, Σουηδίας και φυσικά της Ελλάδας που εκπροσωπήθηκε με 230 αθλητές, σύμφωνα με την επικρατέστερη μαρτυρία. Συνολικά συμμετείχαν 285 αθλητές, σε 42 αγωνίσματα 9 επίσημων αθλημάτων για την εποχή (στίβος, άρση βαρών, ελληνορωμαϊκή πάλη, κολύμβηση, ποδηλασία, τένις, σκοποβολή, ξιφασκία και γυμναστική).

Ξεκίνημα με στίβο

Σύμφωνα με την αρχαία παράδοση, τους αγώνες άνοιξαν οι αθλητές του στίβου. Πρώτος Ολυμπιονίκης αναδείχτηκε ο Αμερικανός Τζέιμς Κόνολι που πήδησε στο τριπλούν 13.71, ένα μέτρο μακρύτερα από τον δεύτερο Γάλλο Αλ. Τουφερί. Δυο ώρες αργότερα ένας συμπατριώτης του, ο Ρόμπερτ Γκάρετ, αναδεικνυόταν Ολυμπιονίκης στη δισκοβολία με 29.15, προς μεγάλη απογοήτευση των θεατών. Φοιτητής του πανεπιστημίου του Πρίνστον ο Γκάρετ ενθουσιάστηκε όταν έμαθε ότι στο πρόγραμμα συμπεριλήφθηκε και η δισκοβολία. Επειδή όμως το αγώνισμα ήταν άγνωστο στις ΗΠΑ, κατασκεύασε μόνος του ένα δίσκο σύμφωνα με τις πληροφορίες που είχε από τους αγώνες της αρχαιότητας. Οταν έφτασε στην Αθήνα ανακάλυψε ότι ο δίσκος ήταν ελαφρύτερος κατά δύο κιλά, γεγονός που τον βοήθησε να πετύχει βολή 20 πόντους μακρύτερα από τον Παρασκευόπουλο και να πάρει την πρώτη θέση. Την επομένη ο Γκάρετ πέταξε τη σφαίρα στα 11.22 μέτρα κατακτώντας την πρώτη θέση στη σφαιροβολία, με διαφορά 2 πόντων από τον δεύτερο Γούσκο.

Στο στίβο κυριάρχησαν οι Αμερικάνοι οι οποίοι κυριάρχησαν στα 9 από τα 12 αγωνίσματα. Δυο χρυσά κατέκτησε στα 100μ. και στα 400μ. ο Τόμας Μπρουκ με χρόνους 12.0 και 54,2 αντίστοιχα. Στο ύψος και το μήκος την πρώτη θέση κατέκτησε ο Ελερι Κλαρκ με 1.81 και 6.35. Στα 110μ. εμπόδια στον τελικό εμφανίστηκαν μόνο ο Αμερικανός Κέρτις με τον Βρετανό Γκούλντινγκ, με τον πρώτο να παίρνει την πρώτη θέση με 17.6. Στο επί κοντώ ο Αμερικανός Χόιτ κυριάρχησε με 3.30, ενώ στα 800μ. και τα 1.500μ. ο μοναδικός Αυστραλός που πήρε μέρος στους αγώνες, επειδή έτυχε να βρίσκεται στην Ευρώπη, ο Εντβιν Φλακ, έκοψε πρώτος το νήμα.

Ο θρίαμβος του Σπ. Λούη

Κι ενώ απέμενε μόνο το αγώνισμα του Μαραθωνίου την 4η και τελευταία μέρα, οι Ελληνες αισθάνονταν απογοητευμένοι. Απ' την αρχή πάντως θεωρούσαν ότι ο Μαραθώνιος ήταν το κατ' εξοχήν εθνικό αγώνισμα. Η εκκίνηση δόθηκε στις 13.56 και 30 δευτερόλεπτα με τη συμμετοχή 4 ξένων και 12 Ελλήνων. Εξ αρχής τέθηκε επικεφαλής ο Γάλλος Αλμπίν Λερμιζιό, τον οποίο ακολούθησαν οι άλλοι τρεις ξένοι. Στα 10.000μ. ο Γάλλος προηγείται 200μ. του Αυστραλού Φλακ και των Αμερικανών Μπλέικ και Κέλνερ, ενώ ακολουθεί πρώτος Ελληνας ο Λαυρέντης. Στα μισά της διαδρομής στο Πικέρμι η σειρά δεν έχει αλλάξει, αλλά ο πρώτος Ελληνας βρίσκεται δύο χιλιόμετρα πίσω. Στο 22ο χιλιόμετρο, στο λεγόμενο Χάνι, ήταν ο σταθμός αναψυκτικών, αλλά και θερμαντικών, δηλαδή, ρετσίνας Μεσογείων, κονιάκ, αυγών καθαρισμένων, ψωμιού και πορτοκαλιών. Στο σημείο αυτό εγκατέλειψαν οι Γρηγορίου και Λαυρέντης, ενώ ο Λαγουδάκης ζήτησε και του έκαμαν εντριβή, μετά την οποία συνέχισε. "Φθάνει κι ο Λούης εις στο Χάνι και ως αναψυκτικόν κατεβάζει απνευστί ένα ποτήρι κρασί και φεύγει δρομαίως λέγων όπου κι αν είναι θα τους πιάσω" γράφει ο Παύλος Μανιτάκης. Μετά από ένα χιλιόμετρο εγκαταλείπει ο Μπλέικ. Σε λίγο αρχίζει ο σκληρός ανήφορος και ο Λούης αρχίζει να μειώνει σταθερά τη διαφορά. Στο 32ο χιλιόμετρο ο Λούης περνάει τον Λερμιζιό και στο 34ο τίθεται επικεφαλής της κούρσας αφήνοντας πίσω του τον Αυστραλό Φλακ. Σύμφωνα με τον Γ. Συμεωνίδη "στο ύψος της Αγ. Παρασκευής ο Λούης τρέχει μηχανικά χωρίς να δίνει προσοχή στα χειροκροτήματα. Ξαφνικά στην αριστερή πλευρά του δρόμου βλέπει ανάμεσα σε άλλους Μαρουσιώτες τη μετέπειτα σύζυγό του Ελένη με τον πατέρα της Θ. Κοντό. Η Ελένη τον κοιτάζει στα μάτια. Ο Σπύρος ταράζεται, κόβει ταχύτητα και παίρνει από το χέρι του Θ. Κοντού ένα μπουκάλι κονιάκ και από το χέρι της Ελένης ένα πορτοκάλι. Ο σκληροτράχηλος δρομέας έχει βουρκώσει, είναι σχεδόν έτοιμος να κλάψει από χαρά, σηκώνει το μπουκάλι, ρουφάει μια γουλιά και χύνεται στο δρόμο για το στάδιο". Τα κανόνια του Λυκαβηττού πληροφορούν το Παναθηναϊκό Στάδιο ότι ο πρώτος αθλητής που πλησιάζει είναι Ελληνας. Εβδομήντα χιλιάδες καρδιές κοντεύουν να σπάσουν. Στο πρόσωπο του νερουλά από το Μαρούσι οι Ελληνες βρήκαν τον ήρωά τους. Ο επίσημος χρόνος του, 2.58 και 50.

Τα χρήματα που συγκεντρώθηκαν δεν ήταν αρκετά για την κατασκευή πισίνας όπως αρχικά προβλεπόταν και αναγκαστικά οι κολυμβητικοί αγώνες φιλοξενήθηκαν στο λιμάνι της Ζέας. Ηρωας των αγώνων αναδείχτηκε ο Ούγγρος Αλφρεντ Χάγιος που κατέκτησε την πρώτη θέση στα 100μ. ελεύθερο και στα 1.200μ. Ο ίδιος γράφει αργότερα για την κούρσα των 1.200μ. "Στον αγώνα συμμετείχαν 10 κολυμβητές. Με τρεις βάρκες με έβγαλαν στο ανοιχτό πέλαγος, όπου άλλο παρά ηρεμία επικρατούσε. Με το σύνθημα της εκκίνησης πέσαμε στο νερό, ενώ οι βαρκάρηδες επέστρεψαν γρήγορα στην παραλία για να ενημερώσουν τους κριτές ως προς την επιτυχία της κίνησης. Νίκησα τους αντιπάλους μου με διαφορά, όμως τη μεγαλύτερη μάχη την έδωσα με τα τεράστια κύματα και το παγωμένο νερό".

Στην άρση βαρών πήραν μέρος 6 αθλητές από πέντε χώρες. Στο αγώνισμα με δύο χέρια ο Δανός Γιένσεν έγινε ο πιο δυνατός άνθρωπος στον κόσμο με 111,5κ. και με το ένα χέρι ο Βρετανός Ελιοτ που σήκωσε 71κ.

Χρυσός στην πάλη και στη γυμναστική!

Στην ελληνορωμαϊκή πάλη οι αθλητές ανεξαρτήτως βάρους αγωνίστηκαν σε μία και μοναδική κατηγορία. Ο Γερμανός Καρλ Σούμαν, αν και ήταν ελαφρύτερος από όλους, νίκησε και τους πέντε αντιπάλους του, ανάμεσα στους οποίους ήταν και ο Ολυμπιονίκης στην άρση βαρών, Ελιοτ.

Στα πέντε αγωνίσματα της γυμναστικής συμμετείχαν 95 αθλητές. Οι Ελληνες αθλητές κατέκτησαν δύο χρυσά μετάλλια με τον Μητρόπουλο στους Κρίκους και τον Αντριόπουλο στην αναρρίχηση. Κορυφαίος όλων αναδείχτηκε όμως ο Ολυμπιονίκης της ελληνορωμαϊκής πάλης Γερμανός Καρλ Σούμαν, που κατέκτησε άλλες τρεις πρώτες θέσεις, στο άλμα, το ομαδικό μονόζυγο και το ομαδικό δίζυγο.

Στην ποδηλασία οι Γάλλοι κατέκτησαν τέσσερα από τα έξι αγωνίσματα, ενώ την κούρσα των 87χμ. κέρδισε ο Κωνσταντινίδης με 3.22και 31.

Ρεκόρ συμμετοχών με 119 αθλητές από 6 χώρες στη σκοποβολή, με τους Ελληνες να παίρνουν την πρώτη θέση στο πιστόλι από 25μ. με τον Φραγκούδη, στην καραμπίνα με τον Καρασεβδά και στην καραμπίνα σε τρεις στάσεις με τον Ορφανίδη.

Στην ξιφασκία συμμετείχαν 15 αθλητές από 4 χώρες. Ο Πύργος στη σπάθη μάστερς και ο Γεωργιάδης στο ξίφος αναδείχτηκαν νικητές.

Στο τένις ο Βρετανός Τζον Μπόλαντ κυριάρχησε στο μονό ανδρών, αλλά και στο διπλό με παρτενέρ τον Γερμανό Φριτς Τράουμ.

Ασημένιο μετάλλιο στους νικητές

Το βράδυ της πρώτης μέρας των αγώνων, οι Αθηναίοι οργάνωσαν λαμπαδηδρομία στους φωταγωγημένους δρόμους, ενώ οι 9 μουσικές παιάνιζαν σκοπούς της εποχής. Την επομένη φωταγωγήθηκε η Ακρόπολη, ενώ το βράδυ της 12ης του Απρίλη δόθηκε επίσημο γεύμα στα ανάκτορα.

Το πρωί της Τετάρτης 15 του Απρίλη, τελευταία ημέρα των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων, έγινε στο Καλλιμάρμαρο η απονομή των βραβείων στους νικητές. Στους δύο πρώτους νικητές που είχαν παραταχθεί στο κέντρο του γηπέδου, ο Βασιλιάς απένειμε κλάδο κοτίνου από την Αρχαία Ολυμπία, ασημένιο μετάλλιο για τον νικητή, χάλκινο για τον δεύτερο, δίπλωμα, καθώς επίσης χρυσό ή αργυρό κύπελλο. Περισσότερα χρυσά μετάλλια (11) κατέκτησαν οι ΗΠΑ, ενώ η Ελλάδα κυριάρχησε στο σύνολο με 10 πρώτες, 19 δεύτερες και 17 τρίτες θέσεις.

    

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

1/10/2000

 -- Οι Ολυμπιακοί του Μόντρεαλ

17/9/2000

 -- Από τον Σπύρο Λούη... στον Πύρρο Δήμα

19/5/1996

 -- Η Ολυμπιάδα του Νούρμι και του "Ταρζάν"

21/4/1996

 -- Στερούνταν κάθε ομορφιάς

13/4/1996

 -- Η Ολυμπιάδα του χάους