15 Φεβ 2012

ΕΣΣΔ Δημόσια δωρεάν Εκπαίδευση για όλους


Δημόσια δωρεάν Εκπαίδευση για όλους
Μαθητές ξεναγούνται σε μία τρισδιάστατη παρουσίαση των γνωστών χημικών στοιχείων του Μεντελέγιεφ στο Μουσείο Μετάλλων του Λένινγκραντ
«Τόσο άγρια χώρα, όπου να λεηλατούνται η εκπαίδευση, η μόρφωση και οι γνώσεις από τις λαϊκές μάζες», δεν έμεινε πια καμία στην Ευρώπη, εκτός από τη Ρωσία. Ετσι περιγράφει ο Λένιν το 1913 την κατάσταση της Παιδείας στην προεπαναστατική Ρωσία. Περιγραφή που θα ταίριαζε δυστυχώς και για τη σημερινή Ρωσία, όπως και για όλη την Ευρώπη πλέον, μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού στις ανατολικές χώρες.
Ο μαζικός αναλφαβητισμός ήταν η «κληρονομιά» που άφησε η τσαρική Ρωσία στη Σοβιετική Ενωση. Τρεις στους τέσσερις δεν ήξεραν γραφή και ανάγνωση. Πολλές εθνότητες δεν είχαν δική τους γραφή, ενώ περίπου τα 4/5 των παιδιών και των εφήβων δεν μπορούσαν να φοιτήσουν ούτε στα Δημοτικά σχολεία. Ολες οι βαθμίδες της Εκπαίδευσης και ειδικά οι ανώτερες και οι ανώτατες ήταν σχεδόν αποκλειστικό προνόμιο των πλουσίων. Χαρακτηριστικά είναι τα ποσοστά των εγγράμματων στους Κιργίζιους (0,6%), στους Τουρκμένιους (0,7%), στους Ουζμπέκους (1,6%) και τους Καζάχους (2%).
Οι μπολσεβίκοι ήταν ήδη πρωτοπόροι στο μέτωπο για λαϊκή και δημοκρατική Εκπαίδευση, πριν την επανάσταση. Στο 1ο πρόγραμμα του ΣΔΡΚΡ το 1903 περιλαμβάνονται θέσεις όπως γενική, δωρεάν, υποχρεωτική Παιδεία και για τα δύο φύλλα ως 16 ετών, κατάργηση των ταξικών σχολείων και των περιορισμών στην εκπαίδευση για λόγους εθνικότητας, διαχωρισμός του σχολείου από την Εκκλησία και διδασκαλία στη μητρική γλώσσα.
Στο 8ο Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος το 1919 τέθηκε η πολιτική βάση της πανεξόρμησης για τη λαϊκή Παιδεία. Στα τέλη του 1917 με αρχές του 1918 αυξήθηκε δραστικά ο μηνιαίος μισθός των δασκάλων. Η σημασία που έδιναν οι κομμουνιστές και ιδιαίτερα ο Λένιν για την παιδεία του λαού αναδεικνύεται και από την επιστολή του Λένιν προς τον Στάλιν για τη μείωση του εξοπλιστικού προγράμματος του στόλου, προκειμένου να ενισχυθεί ο προϋπολογισμός του υπουργείου Παιδείας. Ολα αυτά, ενώ μαινόταν η ιμπεριαλιστική επίθεση κατά του νεοσύστατου σοβιετικού κράτους.
Για την εξάλειψη της αγραμματοσύνης
Το διάταγμα του 1920 «Για την εξάλειψη της αγραμματοσύνης του πληθυσμού της ΣΟΣΔΡ» δίνει το σύνθημα. Ανοίγουν παντού σχολεία για ενήλικες και κέντρα εξάλειψης της αγραμματοσύνης. Εκδίδονται σε μεγάλα τιράζ και στις μητρικές γλώσσες αλφαβητάρια και εκπαιδευτικά βιβλία. Στον αγώνα με την αγραμματοσύνη συμμετείχαν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι, δάσκαλοι, φοιτητές, υπάλληλοι, μορφωμένοι εργάτες και αγρότες. Εκατομμύρια άνδρες και γυναίκες κάθονταν στα θρανία τα βράδια μετά τη δουλιά. Ηδη το 1928 είχαν μάθει γράμματα 7 εκατομμύρια περίπου ενήλικες. Από το 1920 έως το 1940 έμαθαν γράμματα 60 εκατομμύρια ενήλικες. Σύμφωνα με τα στοιχεία της απογραφής του 1939, οι εγγράμματοι ηλικίας 9-49 ετών αποτελούσαν το 87,4%. Το 1959 η αγραμματοσύνη είχε νικηθεί ολοκληρωτικά!
Ολα τα σχολεία γενικής μόρφωσης άνοιξαν για όλο το λαό και απαγορεύτηκαν τα ιδιωτικά. Καθιερώθηκε η δωρεάν Παιδεία και η κοινή φοίτηση των δύο φύλων στα σχολεία. Χωρίστηκε το σχολείο από την Εκκλησία και η Εκκλησία με τη σειρά της από το Κράτος. Απαγορεύτηκαν οι θρησκευτικές τελετές και η διδασκαλία οποιουδήποτε θρησκευτικού δόγματος στα σχολεία και καταργήθηκαν οι σωματικές τιμωρίες.
Κατακτήθηκε το δικαίωμα των εθνικοτήτων να σπουδάζουν στη μητρική τους γλώσσα, τέθηκαν οι βάσεις για τη δημιουργία του σοβιετικού συστήματος κοινωνικής προσχολικής διαπαιδαγώγησης, εκπονήθηκαν και εφαρμόστηκαν νέες αρχές εισαγωγής στα ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα που πλέον άνοιξαν τις πόρτες τους στην εργατική τάξη και τους αγρότες. Μερικά χαρακτηριστικά στοιχεία δίνουν μια «γεύση» για το τι συνέβη: Στο σχολικό έτος 1940-'41 ο αριθμός των μαθητών στην Τουρκμενία αυξήθηκε κατά 37 φορές, σε σχέση με το σχολικό έτος 1914-'15. Στην Κιργιζία κατά 47 φορές, στο Ουζμπεκιστάν κατά 75 φορές και στο Τατζικιστάν κατά 854 φορές! Το 1940-'41 φοιτούσαν συνολικά 35,6 εκατομμύρια μαθητές, αντί των 9,7 εκατομμυρίων το 1915.
Το 1939 καθιερώθηκε η 7τάξια υποχρεωτική Εκπαίδευση, το 1958 η 8τάξια, κι από το 1977 η 10τάξια υποχρεωτική, γενική και μέση Εκπαίδευση.
Η Εκπαίδευση ήταν δωρεάν για όλους, σ' όλες τις βαθμίδες, αφού ο χαρακτήρας του εκπαιδευτικού συστήματος ήταν αποκλειστικά κρατικός.
Αλματα στην επιστήμη και την τεχνολογία
Το επιστημονικό και τεχνικό επίπεδο της οικονομίας της προεπαναστατικής Ρωσίας ήταν πολύ χαμηλό. Το 1913 ο αριθμός όλων των επιστημόνων (μαζί και οι καθηγητές των ΑΕΙ) ήταν μόνο 11,6 χιλιάδες άτομα. Ο μέσος ετήσιος αριθμός των διατριβών που υποστηρίζονταν για τον τίτλο του δόκτορα στη Ρωσία μόλις που ξεπερνούσε τις 80 (στις ΗΠΑ γύρω στις 2,5 χιλιάδες).
Το 1987, στην ΕΣΣΔ υπήρχαν πάνω από 1,5 εκατ. επιστήμονες ή το ένα τέταρτο του παγκόσμιου συνόλου τους. Σε μια σειρά σημαντικούς τομείς της επιστήμης και της τεχνολογίας η ΕΣΣΔ ήταν πρωτοπόρα, όπως η πυραυλική και πυρηνική τεχνική, οι τροχιακοί διαστημικοί σταθμοί, η κατευθυνόμενη θερμοπυρηνική σύνθεση, ο απευθείας μετασχηματισμός της ενέργειας (μαγνητο-υδροδυναμικές γεννήτριες), κρυογενής τεχνική, καταλύτες τεχνολογικών διαδικασιών, κατασκευή υπερισχυρών γραμμών μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος και σωληναγωγών, κατασκευή μεγάλων υδροηλεκτρικών σταθμών, φραγμάτων και άλλων αρδευτικών εγκαταστάσεων, τεχνολογία της συγκόλλησης όλων των ειδών, γεώτρηση σε μεγάλα βάθη, βασικές τεχνολογίες της μαύρης και έγχρωμης μεταλλουργίας. Στον τομέα των θεμελιωδών επιστημών το ίδιο αφορά και τα μαθηματικά, την πυρηνική φυσική, τη φυσική, του πλάσματος, πολλά κεφάλαια των χημείας, βιοχημείας, βιολογίας, υλικογνωσίας, υδροαεροδυναμικής, γεωλογίας, ωκεανογραφίας και αστρονομίας.
Στην ΕΣΣΔ αναλογούσαν τα 20-25% των νέων τεχνικών λύσεων και επεξεργασιών (εφευρέσεις) που καταχωρούνταν κάθε χρόνο σε ολόκληρο τον κόσμο. Εξήγαγε επίσης περισσότερες νέες τεχνολογίες και τεχνικές γνώσεις, από ό,τι εισήγαγε. Για παράδειγμα, το πεντάχρονο (1981-1985), η Σοβιετική Ενωση πούλησε στις ΗΠΑ τριπλάσιες πατέντες δικής της τεχνολογίας, από ό,τι αγόρασε από αυτές. Πέρα από αυτά, στην ΕΣΣΔ καταχωρήθηκαν 1.600 αμερικανικές πατέντες για νέα είδη και εφευρέσεις, ενώ στις ΗΠΑ καταχωρήθηκαν πάνω από 5.500 σοβιετικές πατέντες.
Σήμερα άνοιξε ο δρόμος στην ιδιωτικοποίηση
Το 1990 στη Σοβιετική Ρωσία υπήρχαν 67,6 χιλιάδες δημόσια σχολεία της ενιαίας Εκπαίδευσης, στα οποία πήγαιναν 20.328.000 εκατομμύρια παιδιά. Σήμερα ήδη έχουν αρχίσει να κλείνουν, κυρίως τα επαρχιακά σχολεία. Ηδη υπολογίζεται πως στη χώρα το 2002 απέμειναν 65 χιλιάδες δημόσια σχολεία. Ταυτόχρονα έκαναν την εμφάνισή τους τα ιδιωτικά σχολεία.
Το 1990 στη Σοβιετική Ρωσία υπήρχαν 514 ΑΕΙ, στα οποία φοιτούσαν 2.824.500 φοιτητές. Το 1998, στην καπιταλιστική Ρωσία υπάρχουν 914 ΑΕΙ, αλλά απ' αυτά τα 580 είναι δημόσια και τα 334 ιδιωτικά. Σ' αυτά φοιτούν 3.597.900 φοιτητές. Δηλαδή ήδη το 36,5% των ΑΕΙ της Ρωσίας, με βάση τα στοιχεία του 1998 που έχουμε, είναι ιδιωτικά! Βέβαια, πλέον και σε πολλά κρατικά πανεπιστήμια της Ρωσίας ζητούνται δίδακτρα από τους φοιτητές, μιας κι έχει σε μεγάλο βαθμό περιοριστεί η κρατική επιχορήγησή τους. Ετσι λοιπόν η αύξηση των φοιτητών οφείλεται και στην ανάγκη των κρατικών ΑΕΙ να βρουν οικονομικούς πόρους για τη συνέχιση της λειτουργίας τους! Γι' αυτό και αποδέχονται ένα κομμάτι των φοιτητών να γίνεται δεκτό μετά από εξετάσεις, κι ένα άλλο κομμάτι (κάθε ΑΕΙ, το ποσοστό αυτό το καθορίζει μόνο του), να γίνεται δεκτό χωρίς εξετάσεις, πληρώνοντας τα καθορισμένα δίδακτρα! Ηδη το 2000 αυτό το ποσοστό των φοιτητών που εισήχθησαν στα κρατικά πανεπιστήμια πληρώνοντας δίδακτρα έφτασε το 40% (!!!) του συνόλου των φοιτητών εκείνης της χρονιάς. Σταδιακά καταργούνται ή ήδη έχουν καταργηθεί σε πολλά ΑΕΙ οι κοινωνικές παροχές προς τους φοιτητές (δωρεάν φοιτητική στέγη, χρηματικές υποτροφίες για τη συντριπτική πλειοψηφία των φοιτητών, δωρεάν ή χαμηλές τιμές στις τηλεφωνικές γραμμές των εστιών κ.ά.).
Ο προϋπολογισμός της Ρωσικής Ομοσπονδίας προέβλεπε για το 2000 ένα ποσοστό 3,58% του ΑΕΠ για τις ανάγκες της Παιδείας, όταν στα 1983 οι δαπάνες για την Παιδεία στην ΕΣΣΔ ήταν το 12,6% των συνολικών εξόδων του προϋπολογισμού της χώρας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

TOP READ