Η παγκόσµια αντεπανάσταση στα τέλη του 20ού αιώνα προ-
ώθησε στον ιδεολογικό τοµέα τη θέση για το τέλος της ιστο-
ρίας, µια εκστρατεία που αποσκοπεί να θεωρεί αιώνιο τον κα-
πιταλισµό και η οποία επικεντρώνεται στην αµφισβήτηση της εγκυρό-
τητας του µαρξισµού-λενινισµού και στον αφοπλισµό της εργατικής τά-
ξης και των καταπιεσµένων στρωµάτων από την πάλη για τη χειραφέ-
τησή τους. Αυτή η τάση, που είναι γνωστή και ως αποϊδεολογικοποίηση,
διαµορφώθηκε από στοχαστές στην υπηρεσία του ιµπεριαλισµού, στη
βάση της αµφισβήτησης της θεωρίας του κοµµουνισµού και της σοσια-
λιστικής οικοδόµησης. Αξιοποίησαν το αποτέλεσµα της κρίσης που
οδήγησε στην προσωρινή οπισθοχώρηση της εργατικής τάξης στην
ΕΣΣ∆ και στις υπόλοιπες χώρες του σοσιαλιστικού µπλοκ στην Ευρώ-
πη, την Ασία και την Αφρική, ενώ την ίδια στιγµή εκµεταλλεύτηκαν τη
σύγχυση που επικρατούσε εκείνη την εποχή στο εργατικό κίνηµα και
στα κοµµουνιστικά κόµµατα - πολλά από τα οποία απεµπόλησαν την
ταυτότητά τους και τους στόχους τους για να µετατραπούν σε σοσιαλ-
δηµοκρατικά κόµµατα. Καλλιέργησαν την εµφάνιση νέων µορφών της
κυρίαρχης ιδεολογίας, όπως ο µεταµοντερνισµός και άλλες παραλλα-
γές, όχι µόνο για να επηρεάσουν τα πανεπιστήµια και τα κέντρα κατάρ-
- 77 -
Ο Πάβελ Μπλάνκο Καµπρέρα είναι µέλος της Συλλογικής Ηγεσίας της Κεντρικής Επι-
τροπής του Κόµµατος των Κοµµουνιστών του Μεξικού.
διεθνές κομμουνιστικό κίνημα
06_KABRERA_SEL_77_86:Layout 1 11/10/10 3:30 PM Page 77τισης, τον πολιτισµό και την τέχνη, αλλά για να διαποτίσουν τα συνδι-
κάτα, τις οργανώσεις και τα λαϊκά κινήµατα, τις πολιτικές δυνάµεις της
αριστεράς, προοδευτικούς διανοούµενους και για να επηρεάσουν αρ-
νητικά τα κοµµουνιστικά κι εργατικά κόµµατα.
Ο γενικός στόχος της στρατηγικής του ιµπεριαλισµού δεν επιτεύχθη-
κε, καθώς η πραγµατικότητα δεν µπορεί να περιοριστεί σε ένα συγκε-
κριµένο πλαίσιο και η ταξική πάλη δε σταµάτησε ούτε ένα δευτερόλε-
πτο, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι η αντεπανάσταση, που τότε θριάµ-
βευσε, παρουσίασε τα γεγονότα διαστρεβλωµένα προς όφελός της µέσω
της προπαγάνδας. Σήµερα, δύο δεκαετίες µετά την πτώση του τείχους
του Βερολίνου και την οµοβροντία του παραλογισµού, ο καπιταλισµός
βρίσκεται σε κρίση και έχει να αντιµετωπίσει απέναντί του την εργατι-
κή τάξη και το κοµµουνιστικό και αντιιµπεριαλιστικό κίνηµα σε όλες τις
ηπείρους. Ωστόσο δευτερευόντως, λειτούργησε και ως πρόσφορο έδα-
φος για µια σειρά προσεγγίσεων που σήµερα µπορούν λειτουργήσουν
για να εµποδίσουν το ανέβασµα της πάλης σε νέο επίπεδο υπέρ της διε-
θνούς εργατικής τάξης και των λαών του κόσµου. Πολλές από αυτές τις
προσεγγίσεις συγκλίνουν στο λεγόµενο «Σοσιαλισµό του 21ου αιώνα».
Ο λεγόµενος «Σοσιαλισµός του 21ου αιώνα» δεν µπορεί να ταυτιστεί
µε τη θεωρητική επεξεργασία ενός µονάχα ιδεολογικού και πολιτικού
ρεύµατος, δεδοµένου ότι αποτελεί συνένωση διαφόρων ρευµάτων που
προσδιορίζονται από επιθετικότητα απέναντι στο µαρξισµό-λενινισµό
και στο διεθνές κοµµουνιστικό κίνηµα. Τέτοια ρεύµατα είναι διάφορες
τροτσκιστικές οµάδες, απόγονοι της νέας αριστεράς, λατινοαµερικάνοι
µαρξιστές, υποστηρικτές του κινηµατισµού και του νεοαναρχισµού,
διανοούµενοι που θεωρούν τη συµβολή τους στο ακαδηµαϊκό πλαίσιο
ως απαραίτητη και επείγουσα για τις κοινωνικές διεργασίες. ∆εν µπο-
ρεί να αποδίδεται η πατρότητα µιας τέτοιας έννοιας σε ένα µόνο ρεύµα,
σε ένα µόνο εισηγητή, παρότι πήραν ως πλαίσιο τις διεργασίες που γί-
νονται σήµερα στη Λατινική Αµερική, ιδιαίτερα στη Βενεζουέλα, τη
Βολιβία και το Εκουαδόρ, χωρίς όµως να παύουν να θεωρούνται καθο-
λικές και απορρίπτοντας ως ανεφάρµοστο ό,τι δε συσπειρώνεται γύρω
από τις προσεγγίσεις τους. Ενα ακόµα στοιχείο της τοποθέτησής τους
είναι η επιµονή στο «νέο», «καινοτόµο», «καινούργιο» χαρακτήρα της
πρότασής τους απέναντι στο Μαρξισµό-Λενινισµό του 20ού αιώνα που
θεωρούν ξεπερασµένο εργατικό κίνηµα και παλιές ιδέες.
- 78 -
διεθνές κομμουνιστικό κίνημα
06_KABRERA_SEL_77_86:Layout 1 11/10/10 3:30 PM Page 78Καθώς οι συνθήκες της κοινωνικής ανάπτυξης κατέστησαν δυνατή τη
διαµόρφωση της υλιστικής αντίληψης για την ιστορία, δεν είναι η πρώ-
τη φορά στην πάλη των τάξεων που οι κοµµουνιστές έρχονται αντιµέ-
τωποι µε ρεύµατα που στο όνοµα του σοσιαλισµού εκφράζουν µικροα-
στικές θέσεις ούτε είναι η πρώτη φορά που η µεταρρύθµιση βρίσκεται
απέναντι στην επανάσταση.
Στη Γερµανική Ιδεολογία και στο Μανιφέστο του Κοµµουνιστικού
Κόµµατος, για να αναφέρουµε µόνο δύο έργα των Καρλ Μαρξ και Φρίν-
τριχ Ενγκελς, ξεκαθαρίζει ο «πραγµατικός σοσιαλισµός», ο «αντιδρα-
στικός σοσιαλισµός» («φεουδαρχικός», «µικροαστικός»), ο «συντηρη-
τικός ή αστικός σοσιαλισµός» και ο «κριτικός-ουτοπικός σοσιαλισµός
και κοµµουνισµός». Σε ένα άλλο έργο, προϊόν της πολεµικής των Μαρξ
και Ενγκελς µε τον Ντύρινγκ (παρότι συνηθιζόταν τα έργα των δασκά-
λων του προλεταριάτου να φέρουν την υπογραφή µόνο του ενός εξ αυ-
τών) επιβεβαιώνεται το εξής: «Από τότε που εµφανίστηκε στην αρένα
της ιστορίας ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής, υπάρχουν µεµονω-
µένα άτοµα και ολόκληρες σέχτες στις οποίες η ιδιοποίηση όλων των
µέσων παραγωγής από την κοινωνία εµφανίστηκε περισσότερο ή λιγό-
τερο αµυδρά ως ιδεώδες για το µέλλον. Οµως, για να µπορέσει κάτι τέ-
τοιο να πραγµατοποιηθεί, για να µπορέσει να µετατραπεί σε ιστορική
αναγκαιότητα, χρειάζεται προηγουµένως να υπάρχουν οι αντικειµενι-
κές συνθήκες για την πραγµατοποίησή του»
1
.
Μια σύνθεση της κριτικής των Μαρξ και Ενγκελς δείχνει ότι οι ανα-
φορές στο όνοµα του σοσιαλισµού δεν έχουν να κάνουν πάντα µε τον
ιστορικό ρόλο του προλεταριάτου και το ρόλο των κοµµουνιστών.
Μεταξύ των δυνάµεων που προωθούν το λεγόµενο «Σοσιαλισµό του
21ου αιώνα» υπάρχει µια βασική συµφωνία: η απόρριψη και ο διαχω-
- 79 -
1. Φρ. Ενγκελς: «Από τον ουτοπικό σοσιαλισµό στον επιστηµονικό σοσιαλισµό», ∆ιαλε-
χτά Εργα των Μαρξ και Ενγκελς σε δύο τόµους, τ. 2, εκδ. «Προγκρές», ισπανική έκ-
δοση, Μόσχα, 1971, σελ.149.
οι κομμουνιστές και ο λεγόμενος «σοσιαλισμός του 21ου αιώνα»
06_KABRERA_SEL_77_86:Layout 1 11/10/10 3:30 PM Page 79ρισµός από την εµπειρία της σοσιαλιστικής οικοδόµησης στην ΕΣΣ∆
και σε άλλες χώρες της Ευρώπης και της Ασίας. Ορισµένοι πάνε παρα-
πέρα, κατηγορούν την ίδια την Οκτωβριανή Επανάσταση και υιοθετούν
τις παλιές ιδέες του Κάουτσκι και των οπορτουνιστών της Β΄ ∆ιεθνούς,
ότι οι συνθήκες ήταν ανώριµες για την κατάκτηση της πολιτικής εξου-
σίας από την εργατική τάξη και ότι δεν µπορούσε να οικοδοµηθεί σο-
σιαλισµός, γιατί χρειαζόταν να αναπτυχθεί ο καπιταλισµός, από όπου
προκύπτει η βάση για την υποτιθέµενη διάκριση ανάµεσα στη δηµο-
κρατία και τον κοµµουνισµό, για να δείξουν ότι όλα ήταν καταδικα-
σµένα εκ των προτέρων να αποτύχουν. Στην πλειοψηφία τους -παρόλο
που όπως λένε αναγνωρίζουν τη Μεγάλη Οκτωβριανή Επανάσταση του
1917- οι δυνάµεις που προωθούν την αντίληψη του «Σοσιαλισµού του
21ου αιώνα» υιοθετούν την τροτσκιστική κριτική για τη σοσιαλιστική
οικοδόµηση και το ρόλο του κόµµατος των Μπολσεβίκων ειδικότερα,
για το µαρξισµό-λενινισµό γενικότερα, σε θεµελιώδη ζητήµατα που θα
εξετάσουµε παρακάτω. Σε αυτό διαφοροποιούνται για παράδειγµα από
τις θέσεις που πήρε η οπορτουνιστική οµάδα του Μπερτινότι για το 5ο
Συνέδριο του Κόµµατος της Κοµµουνιστικής Επανίδρυσης της Ιταλίας
το 2002 που θέτει το ζήτηµα της «ριζοσπαστικής ασυνέχειας σε σχέση µε
την εµπειρία του υπαρκτού σοσιαλισµού», το οποίο αποκαλούν και «ρι-
ζοσπαστική ρήξη µε το σταλινισµό».
Ορισµένες από αυτές τις βαθιά αντιδραστικές ιδέες του λεγόµενου
«Σοσιαλισµού του 21ου αιώνα» δε γίνονται αντικείµενα σοβαρής κριτι-
κής για λόγους τακτικής. Αυτό γίνεται στο όνοµα του να µην υποσκαφτεί
η διαδικασία στη Βενεζουέλα, τη Βολιβία και το Εκουαδόρ, διαδικασίες
που βρίσκονται στο επίκεντρο της αντιιµπεριαλιστικής πάλης στη Λατι-
νική Αµερική. Μάλιστα υπάρχουν κοµµουνιστικά κόµµατα που περι-
λαµβάνουν αυτή την έννοια στο καθηµερινό τους λεξιλόγιο, στην προ-
παγάνδα και σε προγραµµατικές θέσεις.
Εκφράζοντας τη δική µας κριτική και διαφορετική άποψη, δε θεω-
ρούµε ότι δείχνουµε έλλειψη σεβασµού σε αυτές τις διεργασίες, τις
οποίες στηρίζουµε, στις οποίες είµαστε αλληλέγγυοι. Αυτές οι διεργα-
σίες δε γεννήθηκαν υπό τη σηµαία του «Σοσιαλισµού του 21ου αιώνα»
και έχουν σηµειώσει µεγάλη πρόοδο σε σχέση µε τα αρχικά τους προ-
γράµµατα. Ωστόσο χρειάζεται να προσθέσουµε ότι δεν πρόκειται για
εδραιωµένες εξελίξεις και ότι η ιδεολογική σύγχυση που προωθείται µε
- 80 -
διεθνές κομμουνιστικό κίνημα
06_KABRERA_SEL_77_86:Layout 1 11/10/10 3:30 PM Page 80το «Σοσιαλισµό του 21ου αιώνα» µπορεί να τις οδηγήσει στην κατα-
στροφή. Ο Μαρξ έλεγε ότι κάθε βήµα του πραγµατικού κινήµατος αξί-
ζει περισσότερο από µια ντουζίνα προγράµµατα, προσθέτοντας ότι αν
το κίνηµα έχει ως στόχο ένα λάθος πρόγραµµα µπορεί να οδηγηθεί στον
γκρεµό. Είναι καθήκον των κοµµουνιστών να θέτουν τον επιστηµονικό
σοσιαλισµό ως το δρόµο της εργατικής τάξης και όλων των λαών, υπο-
στηρίζοντας τη µαρξιστική-λενινιστική θεωρία και τη σοσιαλιστική οι-
κοδόµηση στην ΕΣΣ∆ και σε άλλες σοσιαλιστικές χώρες.
Οι προσεγγίσεις αυτές λοιπόν, χωρίς να προχωρήσουν σε µια σοβαρή
επιστηµονική µελέτη της σοσιαλιστικής εµπειρίας για την εξαγωγή δι-
δαγµάτων που είναι απαραίτητα για την ανατροπή του καπιταλισµού,
καταδικάζουν την εµπειρία της εργατικής τάξης µε βάση τις επεξεργα-
σίες που ανέπτυξε η αντίδραση και ο οπορτουνισµός, ο ρεφορµισµός
και ο ρεβιζιονισµός. Οι κοµµουνιστές διατρανώνουµε ότι όπως οι 70 µέ-
ρες της Παρισινής Κοµµούνας µας έδωσαν εξαιρετικά διδάγµατα που
εµπλούτισαν την επαναστατική θεωρία του προλεταριάτου, έτσι και η
εµπειρία της σοσιαλιστικής οικοδόµησης που ξεκίνησε µε τη Μεγάλη
Οκτωβριανή Επανάσταση αποτελεί σηµαντική κληρονοµιά για το προ-
λεταριάτο στην πάλη του για το σοσιαλισµό και τον κοµµουνισµό και
θα είναι σηµαντικό λάθος να την απορρίψουµε ή να την αγνοήσουµε.
Συµφωνούµε µε την Κεντρική Επιτροπή του Κοµµουνιστικού Κόµµα-
τος Ελλάδας που στο ντοκουµέντο για τα 90χρονα της Μεγάλης Σοσια-
λιστικής Οκτωβριανής Επανάστασης αναφέρει: «Από τα κορυφαία κα-
θήκοντα του κοµµουνιστικού ιδεολογικού µετώπου είναι να αποκατα-
σταθεί στα µάτια των εργαζοµένων η αλήθεια για το σοσιαλισµό του
20ού αιώνα, χωρίς εξιδανικεύσεις, αντικειµενικά και απαλλαγµένη από
τις συκοφαντίες της αστικής τάξης. Η υπεράσπιση των νοµοτελειών του
σοσιαλισµού και ταυτόχρονα η υπεράσπιση της προσφοράς του σοσια-
λισµού του 20ού αιώνα, απαντούν στις οπορτουνιστικές θεωρίες περί
“µοντέλων” του σοσιαλισµού προσαρµοσµένων στις “εθνικές” ιδιο-
µορφίες, αλλά και στην ηττοπαθή λαθολογία»
2
.
- 81 -
2. Κοµµουνιστικό Κόµµα Ελλάδας: «Για τα 90 χρόνια από την Μεγάλη Οκτωβριανή Επα-
νάσταση», από το «Propuesta Comunista» No. 51, εκδ. του Κοµµουνιστικού Κόµµα-
τος των Λαών της Ισπανίας, 2007, σελ.48.
οι κομμουνιστές και ο λεγόμενος «σοσιαλισμός του 21ου αιώνα»
06_KABRERA_SEL_77_86:Layout 1 11/10/10 3:30 PM Page 81«
Ολοι οι υποστηρικτές του «Σοσιαλισµού του 21ου αιώνα» συµφω-
νούν ότι τον επαναστατικό ρόλο της εργατικής τάξης αναλαµβάνουν
σήµερα άλλα «υποκείµενα» και καλούν ακόµα στην οικοδόµηση νέων
κοινωνικών φορέων. Γι’ αυτό καταφεύγουν σε επιχειρήµατα της «νέας
αριστεράς», των θέσεων του Μαρκούζε, της δεκαετίας του ’60 και του
’70, περί αστικοποίησης της εργατικής τάξης, περί διαµελισµού της, πε-
ρί του «τέλους της εργασίας». Ζητούν να ξανασκεφτούµε την έννοια
του «εργάτη» κι ενώ αυτό δε συµβαίνει, διατείνονται ότι τα κοινωνικά
κινήµατα, οι αυτόχθονες, το «πλήθος» αποτελούν το επίκεντρο του µε-
τασχηµατισµού.
Μια πολύ σηµαντική πτυχή του µαρξισµού-λενινισµού είναι η αποσα-
φήνιση του ρόλου του προλεταριάτου. Ο Λένιν έλεγε το εξής: «Το βασι-
κό στη θεωρία του Μαρξ είναι ότι ξεχωρίζει τον διεθνή ιστορικό ρόλο
του προλεταριάτου ως δηµιουργού της σοσιαλιστικής κοινωνίας» και
πιο κάτω στο ίδιο έργο αναφέρει: «όλες οι θεωρίες για τον αταξικό σο-
σιαλισµό και για την αταξική πολιτική, αποδείχτηκαν κούφιες ανοη-
σίες»
3
. Είναι αλήθεια ότι έχουν υπάρξει αλλαγές, αλλά σε καµία περί-
πτωση δεν ακυρώνουν την αντίθεση που υπάρχει στον καπιταλισµό ανά-
µεσα στους αστούς και στους προλετάριους. Σε καµία περίπτωση δεν
ακυρώνουν το γεγονός ότι το προλεταριάτο είναι η µόνη συνεπής επα-
ναστατική τάξη για να φτάσει µέχρι το τέλος, όχι µόνο στην ανατροπή
της αστικής τάξης, αλλά και στη χειραφέτηση του ανθρώπινου γένους
συνολικά. ∆ε λαµβάνουν υπόψη ότι ο ρόλος των τάξεων καθορίζεται από
το ρόλο που παίζουν στην παραγωγή, από τον αντικειµενικό ρόλο που
έχουν στην οικονοµία. Το προλεταριάτο, η εργατική τάξη, οι εργαζόµε-
νοι, θα αποκτήσουν ταξική συνείδηση «για τον εαυτό τους» και θα χει-
ραφετηθούν όχι για τους ίδιους, αλλά για το σύνολο της ανθρωπότητας.
Κανείς δεν αρνείται ότι στην πολιτική πάλη η εργατική τάξη χρειάζε-
ται και πρέπει να διαµορφώσει συµµαχίες µε τις καταπιεσµένες λαϊκές
µάζες. Υπάρχει όµως απόσταση µε τους ισχυρισµούς όσων αναζητούν
- 82 -
διεθνές κομμουνιστικό κίνημα
3. Β. Ι. Λένιν: «Ο ιστορικός προορισµός του δόγµατος του Καρλ Μαρξ», στο «Μαρξ,
Ενγκελς, Μαρξισµός», ξενόγλωσσες εκδόσεις, Μόσχα, 1950, σελ. 77-78.
06_KABRERA_SEL_77_86:Layout 1 11/10/10 3:30 PM Page 82«νέους κοινωνικούς φορείς», προσδίδοντάς τους απελευθερωτικό ρόλο
που υπερβαίνει την ταξική πάλη, όταν η πραγµατικότητα επιβεβαιώνει
τον προσωρινό χαρακτήρα των κινηµάτων τους.
Σύµφωνα µε το «Σοσιαλισµό του 21ου αιώνα» δεν είναι απαραίτητη
η κατάληψη της εξουσίας ούτε η καταστροφή του Κράτους. Θεωρεί ότι
η κατάκτηση της κυβέρνησης µπορεί να ανοίξει το νέο δρόµο. Γι’ αυτό
οι υποστηρικτές του δε µιλάνε για την ανατροπή, τη ρήξη, την επανά-
σταση, αλλά παρακάµπτουν αυτή τη ζωτική ανάγκη και κάνουν λόγο
για το µετακαπιταλισµό, διαµορφώνοντας ήδη προγράµµατα για το πέ-
ρασµα σε µια νέα κοινωνία. Γι’ αυτό στο πλαίσιο αυτής της ανόητης ιδε-
ολογικοπολιτικής παρατήρησης δεν υπάρχει η ελάχιστη στρατηγική
προσέγγιση που να οδηγεί στην καταστροφή του Κράτους. Κατά συνέ-
πεια δεν υπάρχει και καµία ανησυχία για την οικοδόµηση ενός επανα-
στατικού κόµµατος της εργατικής τάξης, ενός πρωτοπόρου κόµµατος,
ενός κοµµουνιστικού κόµµατος. Για να µην παρουσιαστεί η εργατική
τάξη ως η τάξη που θα θάψει τους εκµεταλλευτές της. Για να µην θεω-
ρηθεί η Επανάσταση ως η στιγµή που η εργατική τάξη θα ανατρέψει τον
καπιταλισµό. Για να υποστηρίξουν την πιθανότητα να πραγµατοποι-
ηθούν µετακαπιταλιστικοί µετασχηµατισµοί στο πλαίσιο του παλιού
αστικού Κράτους.
Να λάβουµε υπόψη µας ότι τίθεται επίσης το ζήτηµα ότι στο «Σοσια-
λισµό του 21ου αιώνα» µπορούν και πρέπει να συνυπάρξουν η ατοµική
και η κοινωνική ιδιοκτησία, καθώς και η δικαιολόγηση ενός σοσιαλι-
σµού της αγοράς.
Αν κοιτάξει κανείς τις προγραµµατικές θέσεις του «Σοσιαλισµού του
21ου αιώνα» θα παρατηρήσει την οµοιότητα ανάµεσα στις απόψεις του
και στην αστικοδηµοκρατική επανάσταση του 1910 στο Μεξικό, αλλά
και την πιο ριζοσπαστική περίοδο κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης του
Λάζαρο Κάρδενας το 1934-1940. Στο διάστηµα αυτών των έξι χρόνων
καθιερώθηκε στα σχολεία, στους κοινωνικούς οργανισµούς και στη δη-
µόσια διοίκηση µαζί µε τον Εθνικό Ύµνο να ακούγεται η Μασσαλιώτι-
δα και η ∆ιεθνής. Πραγµατοποιήθηκε µια εντυπωσιακή αναδιανοµή της
- 83 -
οι κομμουνιστές και ο λεγόμενος «σοσιαλισμός του 21ου αιώνα»
06_KABRERA_SEL_77_86:Layout 1 11/10/10 3:30 PM Page 83γης, µια πραγµατική αγροτική µεταρρύθµιση. Εθνικοποιήθηκε το πε-
τρέλαιο που µέχρι τότε ήταν στα χέρια αγγλικών και αµερικάνικων µο-
νοπωλίων και ξεκίνησε µια γενική πολιτική εθνικοποιήσεων και κρατι-
κοποιήσεων, µε αποτέλεσµα τη δεκαετία του ’80 να είναι εθνικοποι-
ηµένο το 70% της µεξικανικής οικονοµίας. Επιπλέον δόθηκε µεγάλη
βοήθεια στην Ισπανική ∆ηµοκρατία. Κατά συνέπεια, υπό την επιρροή
που ασκούσε ο «µπραουντερισµός»
4
, καλλιεργήθηκαν αυταπάτες για τη
Μεξικανική Επανάσταση ως δρόµο για το σοσιαλισµό. Θεωρήθηκε,
όπως λένε και οι υποστηρικτές του «Σοσιαλισµού του 21ου αιώνα», ότι
το Κράτος πάνω από τις τάξεις και την ταξική πάλη θα λειτουργούσε ως
µοχλός ανάπτυξης. Για τους µαρξιστές-λενινιστές το Κράτος δεν είναι
διαιτητής των αντιµαχόµενων τάξεων αλλά µηχανισµός κυριαρχίας και
καταστολής. Στην περίπτωση του καπιταλισµού αποτελεί µηχανισµό
της τάξης που έχει στην ιδιοκτησία της τα µέσα παραγωγής και ανταλ-
λαγής, δηλαδή της αστικής τάξης. Οι κρατικοποιήσεις και οι εθνικο-
ποιήσεις από µόνες τους δεν είναι σοσιαλιστικές και στην περίπτωση
του Μεξικού έδειξαν ότι αποτελούν µηχανισµό για την καπιταλιστική
συγκέντρωση και συγκεντροποίηση.
* * *
Η αντικατάσταση της αντίθεσης ανάµεσα στο κεφάλαιο και την ερ-
γασία από τις αντιθέσεις ο Βορράς ενάντια στο Νότο και το κέντρο
ενάντια στην περιφέρεια είναι µια ακόµη θέση του «Σοσιαλισµού του
21ου αιώνα». Η θέση αυτή αναδεικνύει ως µείζον πρόβληµα προς επί-
λυση την αντίθεση ανάµεσα στον πλούσιο Βορρά και το φτωχό Νότο,
κάτι το οποίο βασίζεται σε παραπλανητικές στατιστικές και κυρίως πα-
ραβλέπει ότι τόσο στο Βορρά όσο και στο Νότο του πλανήτη διεξάγε-
ται ταξική πάλη. Το ίδιο ισχύει και µε την ολέθρια άποψη της αντίθεσης
ανάµεσα στο κέντρο και στην περιφέρεια, που επιδιώκει να αγνοήσει
ότι βρισκόµαστε στο µονοπωλιακό στάδιο του καπιταλισµού -στην
ανώτερη φάση του καπιταλισµού που είναι ο ιµπεριαλισµός, στην οποία
- 84 -
διεθνές κομμουνιστικό κίνημα
4. Σ.µ.: Αναφέρεται στις επιδράσεις στο κοµµουνιστικό κίνηµα της Λατινικής Αµερικής
του οπορτουνισµού που είχε αναπτυχθεί στο ΚΚ των ΗΠΑ υπό την ηγεσία του Ιρλ
Μπράουντερ, τις δεκαετίες του 1930 και 1940.
06_KABRERA_SEL_77_86:Layout 1 11/10/10 3:30 PM Page 84όλες οι χώρες έχουµε βυθιστεί- καθώς και τις σχέσεις αλληλεξάρτησης
που διαµορφώνονται.
Η θέση για το «Σοσιαλισµό του 21ου αιώνα» δεν αναδεικνύει διαφο-
ρές ήσσονος σηµασίας αλλά διαφορετικούς δρόµους. Ορισµένοι υπο-
στηρίζουν ότι στην πραγµατικότητα η θέση αυτή ήρθε να ανοίξει την
κουβέντα σχετικά µε την εναλλακτική πρόταση απέναντι στον καπιτα-
λισµό που σήµερα βρίσκεται σε κρίση, ότι σε αυτό έγκειται η αξία της
και η καταλληλότητά της και ότι πρόκειται για κριτική προσέγγιση που
τείνει προς την ίδια ιδεολογική βάση µε τη δική µας για το ξεπέρασµα
των λαθών της σοσιαλιστικής οικοδόµησης φέρνοντας νέο αέρα.
Εδώ επιδιώκουµε να αναδείξουµε ορισµένα ζητήµατα, στα οποία συγ-
κλίνουν οι υποστηρικτές του «Σοσιαλισµού του 21ου αιώνα», αλλά εί-
ναι σηµαντικό επίσης να δείξουµε ότι δεν πρόκειται για µια δοµηµένη
πρόταση αλλά για µείγµα θέσεων, οι οποίες σε ορισµένες περιπτώσεις
βασίζονται στις απόψεις του µαρξισµού, του χριστιανισµού, στις ιδέες
του µπολιβαρισµού, κυριαρχεί δηλαδή ο εκλεκτικισµός.
Υποστηρίζουν ότι η συµµετοχική δηµοκρατία, οι συνεταιρισµοί και η
ιδιοσυντήρηση απαντούν στον «αυταρχισµό» της δικτατορίας του προ-
λεταριάτου. Τέλος, προβάλλουν ασύνδετες ιδέες µε σκοπό να υπονο-
µεύσουν την κοµµουνιστική θεωρία, χωρίς να έχουν επιχειρήµατα (άλ-
λη θέση εκφράζουν σήµερα, άλλη αύριο), δηµιουργώντας έτσι πλήρη
σύγχυση, όπως µε το κάλεσµα για την οικοδόµηση µιας «Πέµπτης ∆ιε-
θνούς» µαζί µε εχθρούς των εργαζοµένων όπως το Θεσµικό Επαναστα-
τικό Κόµµα του Μεξικού.
Στη σύγχρονη πάλη απαιτείται να προχωρήσουµε οργανωµένα µε
σταθερότητα υπό το κόκκινο λάβαρο του κοµµουνισµού, για την επα-
ναστατική µετατροπή των υλικών συνθηκών της ζωής, για την κατάρ-
γηση των αστικών σχέσεων παραγωγής µέσα από το µοναδικό δρόµο
που είναι εφικτός, τον επαναστατικό. ∆ε βοηθάει σε τίποτα η σύγχυση,
η δίνη ασύνδετων προσεγγίσεων που προκύπτουν από την υπό εξέταση
ιδέα και που σε τελική ανάλυση θέτουν µόνο το ζήτηµα βελτίωσης του
καπιταλισµού, επιδιώκοντας το αδύνατο, τον «εξανθρωπισµό» του. Για
την εργατική τάξη -και όχι µόνο στη Λατινική Αµερική- για τις ταξικές
και επαναστατικές δυνάµεις το καθήκον είναι να δυναµώσουν τα κοµ-
µουνιστικά κόµµατα που καταγράφουν στις αρχές, στο πρόγραµµά τους
και στη δράση τους την ιστορική εµπειρία των εργαζόµενων σε όλο τον
- 85 -
οι κομμουνιστές και ο λεγόμενος «σοσιαλισμός του 21ου αιώνα»
06_KABRERA_SEL_77_86:Layout 1 11/10/10 3:30 PM Page 85κόσµο για την ανατροπή του καπιταλισµού και την οικοδόµηση του σο-
σιαλισµού, από την Παρισινή Κοµµούνα µέχρι την Οκτωβριανή Επα-
νάσταση.
Εποµένως, είναι απαραίτητο να καταλήξουµε στο συµπέρασµα ότι
αυτή η τοποθέτηση για το λεγόµενο «Σοσιαλισµό του 21ου αιώνα» εί-
ναι ξένη και αντίθετη προς το µαρξισµό-λενινισµό και το διεθνές κοµ-
µουνιστικό κίνηµα όσον αφορά πολιτικά και ιδεολογικά ζητήµατα. Ενα-
πόκειται στα κοµµουνιστικά κόµµατα να υψώσουν το κόκκινο λάβαρο
για την ανάπτυξη της ταξικής συνείδησης, της ταξικής οργάνωσης του
προλεταριάτου και του συνόλου των εργαζοµένων που υφίστανται εκ-
µετάλλευση και καταπίεση, για την οικοδόµηση των απαραίτητων συµ-
µαχιών µε όσους θέλουν την ανατροπή του καπιταλισµού, µε στόχο τη
Σοσιαλιστική Επανάσταση, που τέθηκε σε ισχύ και εφαρµογή το 1917.
Αυτή είναι η αποστολή στην εποχή που ζούµε, εποχή του ιµπεριαλισµού
και των προλεταριακών επαναστάσεων και δε χωράνε ούτε «τρίτοι δρό-
µοι» ούτε συγχύσεις.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου