ΣΥΡΙΑ
Εκεχειρία - ελιγμός για επανεξέταση «συμμαχιών» και τακτικής
 |
Μια δοκιμαστική και σύντομη κατάπαυση πυρός τέθηκε σε εφαρμογή, τουλάχιστον σε επίπεδο διακηρύξεων, στη Συρία, αρχής γενομένης από χτες τα ξημερώματα, πρώτη ημέρα της τριήμερης μουσουλμανικής γιορτής Αϊντ αλ Αντχα. Πρόκειται για το αποτέλεσμα ενός μαραθωνίου διπλωματικών επαφών στις οποίες προχώρησε τις τελευταίες εβδομάδες ο ειδικός διαμεσολαβητής του ΟΗΕ και του Αραβικού Συνδέσμου, Λακχντάρ Μπραχίμι, επισκεπτόμενος σειρά χωρών στην περιοχή που ασκούν επιρροή στις εξελίξεις εντός Συρίας και έχουν, στον ένα ή τον άλλο βαθμό, συμπαραταχθεί είτε με το συριακό καθεστώς είτε με τις αντικαθεστωτικές οργανώσεις (Σ. Αραβία, Ιράκ, Τουρκία, Ιορδανία, Λίβανος, Ιράν, Αίγυπτος και Συρία).
Την υποστήριξή τους στον Μπραχίμι έσπευσαν να εκφράσουν όλες οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις είτε η κάθε μία μόνη της είτε μέσα από τα όργανα στα οποία συμμετέχουν, όπως είναι το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και ο Αραβικός Σύνδεσμος. Κι όλα αυτά παρά το γεγονός ότι πρόκειται για μια εκεχειρία, η οποία δεν έχει διαμορφωμένο πολιτικό πλαίσιο, ούτε μηχανισμό εφαρμογής πέραν των διακηρυγμένων προθέσεων τήρησής της από τη Δαμασκό και από τμήμα των αντικαθεστωτικών οργανώσεων, αν και οι δύο πλευρές διακηρύσσουν το δικαίωμά τους να «απαντήσουν σε προκλήσεις». Παράλληλα, δεν είναι καθόλου σαφές ποιο θα είναι το επόμενο βήμα της εκεχειρίας αυτής, που τυπικώς λήγει τη Δευτέρα τα ξημερώματα, και υπό ποιες προϋποθέσεις ή με ποιον τρόπο αυτό θα εφαρμοστεί.
Τα στοιχεία αυτά δημιουργούν έντονα την εντύπωση ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια επανάληψη της κατάστασης που είχε δημιουργηθεί με το σχέδιο εκεχειρίας που είχε προωθήσει ο προκάτοχος του Μπραχίμι, Κόφι Ανάν, αλλά προς το χειρότερο. Επί της ουσίας, εκείνο το σχέδιο ουδέποτε εφαρμόστηκε κανονικά από τον περασμένο Απρίλη οπότε θεωρητικώς τέθηκε σε ισχύ μέχρι τα μέσα του καλοκαιριού, οπότε και κατέρρευσε τυπικώς.
Επιπλέον, εκείνο το σχέδιο προέβλεπε ότι η εκεχειρία θα χρησιμοποιηθεί ως έδαφος για την έναρξη ενός πολιτικού διαλόγου ανάμεσα στη συριακή ηγεσία και τους αντικαθεστωτικούς, με στόχο την εξεύρεση ενός κοινά αποδεκτού πλαισίου μετάβασης στο οποίο θα μπορούσε να εμπεριέχεται η αποχώρηση Ασαντ από την εξουσία, αλλά χωρίς να είναι προαπαιτούμενο. Αυτό άλλωστε ήταν το σημείο που είχε προκαλέσει τη σφοδρή αντίδραση αρκετών αντικαθεστωτικών οργανώσεων, με αιχμή το -προβαλλόμενο ως ναυαρχίδα των αντικαθεστωτικών- Εθνικό Συριακό Συμβούλιο, του οποίου κορμός είναι οι ισλαμιστές «Αδελφοί Μουσουλμάνοι». Τώρα, το σχέδιο Μπραχίμι πέρα από ευχολόγια και γενικολογίες περί αναγκαιότητας έναρξης πολιτικού διαλόγου δεν εμπεριέχει τίποτε συγκεκριμένο ή τουλάχιστον τίποτα τέτοιο δεν έχει έρθει στο φως της δημοσιότητας.
Επανεκτίμηση τακτικής και ανακατατάξεις
Η ασάφεια αυτή δημιουργεί έντονα την εντύπωση ότι η όλη διαμεσολαβητική πρωτοβουλία του Μπραχίμι, δεν είναι τίποτε περισσότερο από έναν ελιγμό στον οποίο συναινούν ιμπεριαλιστικές δυνάμεις που εμπλέκονται, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, στα τεκταινόμενα στη Συρία, προκειμένου να κερδίσουν χρόνο και να αποτιμηθεί η κατάσταση ως έχει διαμορφωθεί μέχρι σήμερα, περίπου 20 μήνες μετά την έναρξη των συγκρούσεων. Σε ένα τέτοιο συμπέρασμα οδηγεί και το γεγονός ότι ιδιαίτερα τις τελευταίες ημέρες παρατηρείται εντονότατη κινητικότητα στους κόλπους των αντικαθεστωτικών και περισσότερο από ποτέ άλλοτε στο παρελθόν, δημοσιοποιούνται διαφωνίες και διαφοροποιήσεις.
Προφανώς, δεν είναι διόλου τυχαίο το ότι μεγάλα ειδησεογραφικά πρακτορεία και δίκτυα, όπως το «Ασοσιέιτεντ Πρες» και το «αλ Αραμπίγια», όχι μόνο αναφέρονται πια σαφώς στηδράση ισλαμιστικών οργανώσεων που αποτελούνται κυρίως από ξένους μισθοφόρους τζιχαντιστές (μαχητές του λεγόμενου ιερού πολέμου), αλλά τους διαχωρίζουν από άλλες ένοπλες ομάδες αντικαθεστωτικών με θρησκευτικό μανδύα, καταγράφοντας, μάλιστα, και επιφυλάξεις, αν όχι ανησυχία, για τη στάση των «έμπειρων και φανατικών αυτών μαχητών» την «επόμενη μέρα». Και αυτό παρά το ότι μέχρι πρότινος ακόμη και οι καταγγελίες για την παρουσία τους και τον εξοπλισμό τους, κυρίως από πετρελαιομοναρχίες του Κόλπου, χαρακτηρίζονταν ως προπαγάνδα της Δαμασκού.
Η αλλαγή αυτή πιθανότατα αντανακλά τη δυσφορία των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων από την αποτυχία ένωσης των αντικαθεστωτικών οργανώσεων υπό μία διοίκηση, γεγονός που θα τις καθιστούσε πιο εύκολα ελεγχόμενες και πιο εύκολα χειραγωγήσιμες στην κατεύθυνση της προώθησης των σχεδιασμών τους. Πιθανότατα να αντανακλά και τις έντονες επιφυλάξεις που έχουν δημιουργηθεί από το χάος που πρακτικά επικρατεί στη Λιβύη, περισσότερο από ένα χρόνο μετά την ανατροπή του καθεστώτος Καντάφι διά της ιμπεριαλιστικής επέμβασης, παρά το γεγονός ότι εκεί οι αντικαθεστωτικοί «εντάχθηκαν σε ενιαία συμμαχία».
Επιδίωξη για μη επανάληψη του χαοτικού σεναρίου της Λιβύης
Οπως, όμως, αποδείχτηκε στην περίπτωση της Λιβύης η κάθε οργάνωση είχε διαφορετικά κίνητρα και στόχους -ιδιαίτερα οι οργανώσεις με θρησκευτικό μανδύα- τους οποίους συνεχίζει ενόπλως να επιδιώκει μέχρι σήμερα παρατείνοντας τα μαρτύρια του λιβυκού λαού και προκαλώντας πονοκέφαλο στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και τα μονοπώλιά τους καθώς παρατείνεται η αστάθεια στη χώρα και δεν μπορούν να γίνουν ασφαλείς και αποδοτικές επενδύσεις. Μια τέτοια προοπτική δεν ενθουσιάζει καμία από τις ξένες δυνάμεις που εμπλέκονται στη Συρία, με τον οποιονδήποτε τρόπο, γιατί το ενδεχόμενο επικράτησης χάους στη χώρα είναι ξεκάθαρο ότι εγκυμονεί πολύ περισσότερες συνέπειες για την ευρύτερη περιοχή από ό,τι η κατάσταση στη Λιβύη, λόγω της γεωστρατηγικής της θέσης και λόγω της ποικιλίας εθνοτικών και θρησκευτικών κοινοτήτων στο έδαφός της.
Ηδη, η παρατεινόμενη και κλιμακούμενη ένταση εντός Συρίας μοιάζει σταδιακά να περνά τα σύνορα της χώρας τόσο προς βορρά στην Τουρκία όσο και προς τα δυτικά στο Λίβανο. Για ορισμένους η όξυνση στην τουρκο-συριακή μεθόριο και η αναζωπύρωση της δράσης των Κούρδων μαχητών του ΡΚΚ μπορεί, ίσως, να θεωρηθεί συνέπεια της άμεσης εμπλοκής της Αγκυρας στα τεκταινόμενα στη Συρία, λόγω της απροκάλυπτης στήριξής της προς τους Σύρους «Αδελφούς Μουσουλμάνους», το Εθνικό Συριακό Συμβούλιο και όποιες οργανώσεις μπορούν να χαρακτηριστούν ένοπλο σκέλος τους.
Ομως, η αιματηρή βομβιστική επίθεση, την περασμένη εβδομάδα, σε «χριστιανική» συνοικία στο κέντρο της Βηρυτού με στόχο τον αρχηγό της υπηρεσίας Πληροφοριών και Εσωτερικής Ασφάλειας, συνεργάτη των πολιτικών συμμάχων των ιμπεριαλιστών εντός Λιβάνου και αντίπαλο του συριακού καθεστώτος και όσων δυνάμεων το στηρίζουν, όπως π.χ. η σιιτική «Χεζμπολάχ» που αποτελεί τον κορμό του νυν υπουργικού συμβουλίου, έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για την ευρύτερη περιοχή. Ο Λίβανος έχει ιστορικούς δεσμούς με τη Συρία από την εποχή της αποικιοκρατίας, λειτουργεί σαν καθρέφτης των εξελίξεων στη γείτονα χώρα, και το κυριότερο σε κοινωνικό επίπεδο αποτελεί, όπως, η Συρία και άλλες γειτονικές χώρες, π.χ. το Ιράκ, το Μπαχρέιν κ.ά., ένα μωσαϊκό θρησκευτικών κοινοτήτων, στη βάση των οποίων συχνά οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις στήριξαν την προώθηση των σχεδιασμών τους αναζωπυρώνοντας διχαστικές λογικές, για παράδειγμα ο 15ετής εφιαλτικός εμφύλιος στο Λίβανο.
Η διάχυση των, με θρησκευτικό μανδύα, συγκρούσεων εκτός των συριακών συνόρων απειλεί να τινάξει στον αέρα ολόκληρη την ευρύτερη περιοχή και αν όχι να δυσχεράνει, τουλάχιστον να περιπλέξει την ταχύτερη προώθηση των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών με επίκεντρο το Ιράν, μαλακό υπογάστριο της Συρίας και απώτερο στόχο τη διασφάλιση μεγαλύτερου ελέγχου και σημαντικότερων ερεισμάτων στη, γεωστρατηγικά και ενεργειακά, πολύτιμη ευρεία Μέση Ανατολή. Μια τέτοια προοπτική, καθώς και η αναγκαιότητα επανεξέτασης συμμαχιών και αντιμετώπισης αναδυόμενων παραγόντων που επιδιώκουν να παίξουν ρόλο ανεξέλεγκτα, όπως π.χ. οι ισλαμιστικές οργανώσεις των ξένων τζιχαντιστών στο εσωτερικό της Συρίας, είναι πιθανότατα ο λόγος της αγαστής συναίνεσης που όλοι επέδειξαν στην, παντελώς έωλη και ασαφή, «πρωτοβουλία» εκεχειρίας του Μπραχίμι. Μια εκεχειρία που είναι εξαιρετικά αβέβαιο τελικά αν θα επιβιώσει έστω και αυτές τις τρεις ημέρες της μουσουλμανικής γιορτής Αϊντ αλ Αντχα.
Ελένη ΜΑΥΡΟΥΛΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου