Το όνομα σύμβολο...
 |
Ο «Ρ», με αυτήν την αφορμή, παρουσιάζει σήμερα αποσπάσματα από το άρθρο του Λένιν «Τα άμεσα καθήκοντα της Σοβιετικής Εξουσίας», που γράφτηκε ακριβώς τότε, στα πρώτα καθοριστικά βήματα της επανάστασης, για την τεράστια σημασία της καταγραφής και του ελέγχου, της ανόδου της παραγωγικότητας της εργασίας και της άμιλλας για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού. «Το σοσιαλιστικό κράτος έγραφε, μπορεί να γεννηθεί μονάχα σαν ένα δίχτυ από παραγωγικές - καταναλωτικές κομμούνες, που υπολογίζουν ευσυνείδητα την παραγωγή και την κατανάλωσή τους, που κάνουν οικονομία στην εργασία, που ανεβάζουν διαρκώς την παραγωγικότητά της και αποκτούν έτσι τη δυνατότητα να ελαττώσουν την εργάσιμη μέρα ως τις εφτά, ως τις έξι ώρες το εικοσιτετράωρο και ακόμη λιγότερο. Εδώ δε θα μπορέσουμε να τα βγάλουμε πέρα, αν δεν οργανώσουμε την πιο αυστηρή παλλαϊκή καθολική καταγραφή και έλεγχο στα σιτηρά και στην παραγωγή των σιτηρών (και ύστερα σε όλα τα άλλα απαραίτητα προϊόντα)». Γι' αυτό συμπλήρωνε πως «μας χρειάζεται το ρυθμικό βάδισμα των σιδερένιων ταγμάτων του προλεταριάτου».
* * *
Ο Βλαντιμίρ Ιλιτς Ουλιάνοφ - όπως είναι το πραγματικό όνομα του Λένιν - γεννήθηκε στις 22 Απρίλη 1870, στην πόλη Σιμπίρσκ στο Βόλγα.
Ξεκινά την επαναστατική του δράση, από τα νεανικά ακόμη χρόνια. Στρέφεται στη μελέτη του μαρξισμού και στην οργάνωση της πολιτικής πάλης της εργατικής τάξης, αλλά και στη διάδοσή του στους εργάτες της Πετρούπολης, με τους οποίους συνδέεται από τα φοιτητικά του χρόνια. Τούτο συμβαίνει, παρά και ενάντια στο ρεύμα της εποχής, όταν και ο «ναροντνικισμός» επικρατούσε και δρούσε με μορφές πολιτικής πάλης, όπως η ατομική τρομοκρατία ενάντια στον τσάρο. Είναι χαρακτηριστικό ότι με την εκτέλεση του μεγαλύτερου αδελφού του, Αλέξανδρου, μετά τη σύλληψη και καταδίκη του σε θάνατο για απόπειρα δολοφονίας του τσάρου Αλέξανδρου ΙΙΙ, ο Λένιν λέει ότι «εμείς θα ακολουθήσουμε άλλο δρόμο».
Το 1894, το έργο του «Ποιοι είναι οι φίλοι του λαού και πώς καταπολεμούν τους σοσιαλδημοκράτες», αποτελεί σταθμό για τη διάδοση του μαρξισμού στη Ρωσία και την ανάπτυξη της επαναστατικής πάλης της εργατικής τάξης της Ρωσίας. Ταυτόχρονα, είναι και ένα αποτελεσματικό θεωρητικό όπλο ενάντια στο ναροντνικισμό, ο οποίος προπαγανδίζει ότι η Ρωσία θα φτάσει στο σοσιαλισμό μέσα από την αγροτική κοινότητα και ότι ο καπιταλισμός είναι τυχαίο φαινόμενο στη Ρωσία.
Το έργο του «Η ανάπτυξη του καπιταλισμού στη Ρωσία» ανοίγει το δρόμο για τη συνένωση της επαναστατικής θεωρίας με το επαναστατικό κίνημα στη Ρωσία, αφού θεμελιώνει το ρόλο και τις σχέσεις των τάξεων στη Ρωσία αναδεικνύοντας τη δυνατότητα της μικρής, αλλά συγκεντρωμένης εργατικής τάξης, να ηγηθεί της επανάστασης.
«...Δώστε μας μια οργάνωση επαναστατών - και θα αναποδογυρίσουμε τη Ρωσία!», έλεγε χαρακτηριστικά ο Λένιν. Συμμετέχοντας και καθοδηγώντας ένα μαρξιστικό όμιλο στην Πετρούπολη, καταπιάνεται με την ίδρυση επαναστατικού κόμματος της εργατικής τάξης σε πανεθνική κλίμακα. Σαν πρώτο βήμα συνενώνει τους μαρξιστικούς ομίλους στην Πετρούπολη σε επαναστατική πολιτική οργάνωση, την «Ενωση πάλης για την απελευθέρωση της εργατικής τάξης». Τούτο συμβαίνει το 1895.
Τρία χρόνια αργότερα, το Μάρτη του 1898, συνήλθε στο Μινσκ το πρώτο, ιδρυτικό Συνέδριο του Σοσιαλδημοκρατικού Εργατικού Κόμματος, Ρωσίας (ΣΔΕΚΡ). Ωστόσο, αμέσως μετά το συνέδριο, πιάστηκε όλη η Κεντρική Επιτροπή του Κόμματος, και έτσι, ουσιαστικά, δεν προχώρησε η ενιαία οργάνωση του κόμματος. Αυτό έγινε κατορθωτό στα 1903, με το δεύτερο συνέδριο του ΣΔΕΚΡ, και υπό την καθοδήγηση του Λένιν ιδρύεται ουσιαστικά το μπολσεβίκικο κόμμα.
Ζωή αξεχώριστα δεμένη με τη δράση του Κόμματος
Η ζωή και η δράση του Λένιν είναι αξεχώριστα δεμένη με την ίδρυση και τη δράση του Κομμουνιστικού Κόμματος. Ο Λένιν παίρνει ο ίδιος άμεσα μέρος στην πρακτική δράση για την επαναστατική ανύψωση της εργατικής τάξης. Επιμένει στην ίδρυση του δικού της κόμματος πάνω στις αρχές που ο ίδιος επεξεργάστηκε και, μάλιστα, σε διάκριση από τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της Δεύτερης Διεθνούς. Ετσι, το μπολσεβίκικο κόμμα είναι το πρώτο με τις αρχές του «Κόμματος Νέου Τύπου».
Επίμονη και αποφασιστική ήταν η δράση του, για δημιουργία κόμματος ενιαίου, σε πανεθνική κλίμακα, με κεντρικό καθοδηγητικό όργανο, που εφαρμόζει την αρχή του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού. Με επικεφαλής τον Λένιν, το μπολσεβίκικο κόμμα μπαίνει μπροστάρης της ταξικής πάλης του προλεταριάτου και των άλλων καταπιεσμένων λαϊκών στρωμάτων, κυρίως της φτωχής αγροτιάς και των μισοπρολετάριων της Ρωσίας. Οδηγεί το προλεταριάτο της Ρωσίας ως τη νίκη με την κατάληψη της εξουσίας και την εγκαθίδρυση της δικτατορίας του προλεταριάτου. Ετσι ανοίγει ο δρόμος για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού για πρώτη φορά στον κόσμο, μετά τη νικηφόρα επανάσταση. Σημαντικό είναι, επίσης, ότι καθόρισε και τεκμηρίωσε τον καθοδηγητικό ρόλο του Κομμουνιστικού Κόμματος, όχι μόνο στην κατάληψη της εξουσίας, αλλά και στην οικοδόμηση του σοσιαλισμού και του κομμουνισμού.
* * *
Ο Λένιν, όπως εξαρχής σημειώσαμε, προχώρησε στην παραπέρα ανάπτυξη της επαναστατικής θεωρίας. Ετσι, ανέπτυξε δημιουργικά τη θέση που είχε διατυπώσει ο Μαρξ το 1856 για τη δυνατότητα συνένωσης της προλεταριακής επανάστασης με τον «πόλεμο των χωρικών», κάνοντας μια σπουδαία θεωρητική και πολιτική επεξεργασία. Απέδειξε ότι η συμμαχία του επαναστατικού προλεταριάτου με την εργαζόμενη αγροτιά αποτελεί βασικό όρο της νίκης της δημοκρατικής επανάστασης στη Ρωσία, αλλά και της σοσιαλιστικής επανάστασης. Η συμμαχία αυτή μεγάλωνε τον πολιτικό ρόλο του προλεταριάτου, γιατί, μαζί με την αγροτιά, η εργατική τάξη αποτελούσε την πλειοψηφία του πληθυσμού της χώρας. Αυτή η ιδέα έγινε μια από τις σπουδαιότερες αρχές της στρατηγικής και τακτικής του Κομμουνιστικού Κόμματος, της λενινιστικής θεωρίας της σοσιαλιστικής επανάστασης. Θεμελίωσε, επίσης, τη θεωρία της διατήρησης και ολόπλευρης εδραίωσης της συμμαχίας της εργατικής τάξης και της αγροτιάς μετά τη νίκη της σοσιαλιστικής επανάστασης, ως υπέρτατη αρχή της δικτατορίας του προλεταριάτου.
Λενινισμός: Ο μαρξισμός της εποχής του ιμπεριαλισμού
Ο λενινισμός είναι ο μαρξισμός της εποχής του ιμπεριαλισμού και των προλεταριακών επαναστάσεων, της εποχής της κατάρρευσης της αποικιοκρατίας και της νίκης των εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων, της εποχής του περάσματος της ανθρωπότητας από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό και της οικοδόμησης της κομμουνιστικής κοινωνίας.
Στα έργα του, ο Λένιν ανέπτυξε και συγκεκριμενοποίησε παραπέρα όλα τα συστατικά μέρη του μαρξισμού - τη φιλοσοφία, την πολιτική οικονομία και τον επιστημονικό κομμουνισμό. Ηταν φανατικός πολέμιος κάθε αναθεωρητικής και ρεφορμιστικής διαστρέβλωσης της επαναστατικής θεωρίας. Ο ίδιος θεωρούσε ως έναν από τους πιο βασικούς όρους για τη νίκη της σοσιαλιστικής επανάστασης την αδιάλλακτη πάλη ενάντια στον οπορτουνισμό, ενώ, παράλληλα, ασκούσε δριμεία κριτική στον αριστερισμό, στην ψευτοεπαναστατική φρασεολογία, στον «επαναστατικό» τυχοδιωκτισμό. Ο Λένιν ανακάλυψε θεωρητικά τη δυνατότητα να συντριβεί η αλυσίδα του διεθνούς ιμπεριαλισμού με την απόσπαση κρατών από τον κλοιό του, αναπτύσσοντας τη θεωρία του αδύνατου κρίκου της, θεμελιώνοντας επιστημονικά τη δυνατότητα της νίκης του σοσιαλισμού αρχικά σε μια ή σε μερικές χώρες.
Ο Λένιν αγωνιζόταν με συνέπεια ενάντια στην εθνική στενότητα. Οι μπολσεβίκοι σήκωσαν ψηλά τη σημαία του διεθνισμού και με την καθοδήγηση του Λένιν έκαναν στη διάρκεια του πολέμου αποτελεσματική πάλη για τη συσπείρωση όλων των διεθνιστικών στοιχείων, για την ίδρυση της τρίτης Κομμουνιστικής Διεθνούς.
Κάνοντας μια βαθιά μαρξιστική ανάλυση του ιμπεριαλισμού σαν της ανώτατης και τελευταίας βαθμίδας της ανάπτυξης του καπιταλισμού, ο Λένιν απέδειξε επιστημονικά ότι το καπιταλιστικό σύστημα, χάρη στη δράση των αντικειμενικών νόμων ανάπτυξης της ιστορίας, προχωρεί προς τη δύση του, παρόλο που μπορεί ακόμα να προξενήσει όχι λίγες συμφορές στην ανθρωπότητα...
Κ. Τ.
ΤΑ ΑΜΕΣΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΗΣ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ
Η σημασία της πάλης για την παλλαϊκή καταγραφή και τον έλεγχο
 |
 |
 |
Το διάταγμα αυτό είναι μια συμφωνία με τους αστικούς συνεταιρισμούς και μ' εκείνους τους εργατικούς συνεταιρισμούς που εξακολουθούν να υποστηρίζουν την αστική άποψη. Η συμφωνία ή ο συμβιβασμός συνίσταται, πρώτο, στο ότι οι αντιπρόσωποι των παραπάνω οργανώσεων όχι μόνο πήραν μέρος στις συζητήσεις του διατάγματος, αλλά και είχαν στην πράξη το δικαίωμα θετικής ψήφου, γιατί αφαιρέθηκαν τα μέρη του διατάγματος, τα οποία οι οργανώσεις αυτές απέρριψαν κατηγορηματικά. Δεύτερο, στην ουσία, ο συμβιβασμός συνίσταται στο ότι η σοβιετική εξουσία παραιτήθηκε από την αρχή της δωρεάν εγγραφής στους συνεταιρισμούς (τη μοναδικά συνεπή προλεταριακή αρχή), καθώς και από τη συνένωση όλου του πληθυσμού μιας ορισμένης περιοχής σε ένα συνεταιρισμό. Με μια υποχώρηση απ' αυτή τη μοναδικά σοσιαλιστική αρχή, που ανταποκρίνεται στο καθήκον της εξάλειψης των τάξεων, δόθηκε στους «εργατικούς ταξικούς συνεταιρισμούς» (που στην περίπτωση αυτή λέγονται «ταξικοί» μόνο γιατί υποτάσσονται στα ταξικά συμφέροντα της αστικής τάξης) το δικαίωμα να εξακολουθούν να υπάρχουν. Τέλος, η πρόταση της σοβιετικής εξουσίας να αποκλειστεί ολότελα η αστική τάξη από τις διοικήσεις των συνεταιρισμών μετριάστηκε επίσης πολύ και απαγορεύτηκε να μπαίνουν στις διοικήσεις μόνο οι ιδιοκτήτες εμπορικών και βιομηχανικών επιχειρήσεων με ιδιωτικό καπιταλιστικό χαρακτήρα.
 |
Κλείνοντας μια τέτοια συμφωνία με τους αστικούς συνεταιρισμούς, η σοβιετική εξουσία καθόρισε συγκεκριμένα τα καθήκοντα της τακτικής της και τις ιδιόμορφες μεθόδους δράσης για τη δοσμένη φάση ανάπτυξης, δηλαδή: καθοδηγώντας τα αστικά στοιχεία, χρησιμοποιώντας τα, κάνοντας σ' αυτά ορισμένες επιμέρους παραχωρήσεις, δημιουργούμε τους όρους για μια κίνηση προς τα μπρος, που θα είναι πιο αργή απ' ό,τι υποθέταμε στην αρχή, ταυτόχρονα όμως πιο σταθερή, με πιο γερά εξασφαλισμένη βάση και συγκοινωνιακές γραμμές, με καλύτερα ενισχυμένες τις θέσεις που έχουν κατακτηθεί. Τα Σοβιέτ μπορούν (και πρέπει) να μετρούν τώρα τις επιτυχίες τους στο έργο της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, ανάμεσα στ' άλλα, και με ένα μέτρο εξαιρετικά καθαρό, απλό, πρακτικό: πόσες συγκεκριμένα κοινότητες (κομμούνες ή χωριά, συνοικίες κτλ.) μπήκαν στους συνεταιρισμούς και σε ποιο βαθμό η ανάπτυξη των συνεταιρισμών πλησιάζει στο στάδιο που θα περιλαβαίνουν όλο τον πληθυσμό.
Η άνοδος της παραγωγικότητας της εργασίας
 |
 |
Από την άποψη αυτή, βρισκόμαστε σε μια πάρα πολύ άσχημη κατάσταση, ακόμη και απελπιστική, αν πιστέψουμε τους ανθρώπους που άφησαν να τους φοβίσει η αστική τάξη, ή που την υπηρετούν από συμφέρον. Οι άνθρωποι αυτοί δεν καταλαβαίνουν πως δεν υπήρξε και δεν μπορεί να υπάρξει επανάσταση, όπου οι οπαδοί του παλιού να μη φωνάζουν για καταστροφή, για αναρχία κτλ. Είναι φυσικό ότι μέσα στις μάζες που μόλις αποτίναξαν έναν πρωτοφανέστατο άγριο ζυγό, παρατηρείται αναβρασμός και αναταραχή σε βάθος και σε πλάτος - ότι η επεξεργασία από τις μάζες των νέων βάσεων της εργασιακής πειθαρχίας είναι μια διαδικασία πολύ μακρόχρονη - ότι η επεξεργασία αυτή δεν μπορούσε καν να αρχίσει πριν από την ολοκληρωτική νίκη ενάντια στους τσιφλικάδες και στην αστική τάξη.
Χωρίς όμως να επηρεαζόμαστε καθόλου απ' αυτή τη συχνά προσποιητή απελπισία, που σκορπάνε οι αστοί και οι αστοί διανοούμενοι (που έχασαν κάθε ελπίδα ότι θα μπορέσουν να διατηρήσουν τα παλιά τους προνόμια), δεν πρέπει με κανένα τρόπο να κρύβουμε ένα ολοφάνερο κακό. Απεναντίας, θα το ξεσκεπάζουμε και θα δυναμώνουμε τις σοβιετικές μεθόδους καταπολέμησής του, γιατί δεν μπορεί να νοηθεί επιτυχία του σοσιαλισμού χωρίς τη νίκη της προλεταριακής συνειδητής πειθαρχίας πάνω στην αυθόρμητη μικροαστική αναρχία που αποτελεί μια πραγματική υποθήκη για μια ενδεχόμενη παλινόρθωση του καθεστώτος των Κέρενσκι και Κορνίλοφ.
Η πιο συνειδητή πρωτοπορία του προλεταριάτου της Ρωσίας έχει πια βάλει στον εαυτό της το καθήκον να ανεβάσει την εργασιακή πειθαρχία. Λ.χ. και η Κεντρική Επιτροπή της ένωσης των εργατών μετάλλου και το Κεντρικό Συμβούλιο των συνδικάτων άρχισαν να επεξεργάζονται τα ανάλογα μέτρα και σχέδια διαταγμάτων. Το έργο αυτό πρέπει να το υποστηρίξουμε και να το προωθήσουμε με όλες μας τις δυνάμεις. Πρέπει να βάλουμε στην ημερήσια διάταξη να εφαρμόσουμε στην πράξη και να δοκιμάσουμε την πληρωμή με το κομμάτι, να εφαρμόσουμε πολλά από τα επιστημονικά και προοδευτικά στοιχεία του συστήματος Τέιλορ, να κανονίσουμε την πληρωμή της δουλιάς ανάλογα με τα γενικά αποτελέσματα της απόδοσης της εργασίας, ή ανάλογα με τα αποτελέσματα της εκμετάλλευσης των σιδηροδρομικών και των υδάτινων μεταφορών κτλ., κτλ. Σε σύγκριση με τα προηγμένα έθνη, ο Ρώσος είναι κακός εργάτης. Μα και δεν μπορούσε να ήταν διαφορετικά στο καθεστώς του τσαρισμού, όπου οι επιβιώσεις της δουλοπαροικίας ήταν τόσο ζωντανές. Να μάθουμε να δουλεύουμε, αυτό το καθήκον πρέπει να βάλει η σοβιετική εξουσία σε όλη του την έκταση μπροστά στο λαό. Η τελευταία λέξη του καπιταλισμού απ' αυτή την άποψη, το σύστημα Τέιλορ - όπως και κάθε πρόοδος του καπιταλισμού - συνδυάζει την εκλεπτυσμένη θηριωδία της αστικής εκμετάλλευσης με μια σειρά από πλουσιότατες επιστημονικές επιτεύξεις σχετικά με την ανάλυση των μηχανικών κινήσεων στη διάρκεια της εργασίας, την κατάργηση των περιττών και αδέξιων κινήσεων, την εκπόνηση ορθότερων μεθόδων εργασίας, την εισαγωγή των τελειότερων συστημάτων καταγραφής και ελέγχου κτλ. Η Σοβιετική Δημοκρατία πρέπει με κάθε θυσία να υιοθετήσει ό,τι πολύτιμο δίνουν τα επιτεύγματα της επιστήμης και της τεχνικής σ' αυτό τον τομέα. Η δυνατότητα να πραγματοποιηθεί ο σοσιαλισμός θα καθοριστεί ακριβώς από το αν θα πετύχουμε να συνδυάσουμε τη σοβιετική εξουσία και τη σοβιετική οργάνωση της διοίκησης με τη νεότατη πρόοδο του καπιταλισμού. Πρέπει να οργανώσουμε στη Ρωσία τη μελέτη και τη διδασκαλία του συστήματος Τέιλορ, τη συστηματική δοκιμή και προσαρμογή του. Πρέπει, ταυτόχρονα, προχωρώντας στην άνοδο της παραγωγικότητας της εργασίας, να παίρνουμε υπόψη τις ιδιομορφίες της μεταβατικής περιόδου από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό που απαιτούν, από το ένα μέρος, να μπουν οι βάσεις της σοσιαλιστικής Οργάνωσης της άμιλλας και, από το άλλο, να γίνεται χρήση του καταναγκασμού, έτσι που το σύνθημα της δικτατορίας του προλεταριάτου να μην εξευτελιστεί στην πράξη από μια πλαδαρότητα της προλεταριακής εξουσίας.
Η οργάνωση της άμιλλας
Ανάμεσα στις ανοησίες που η αστική τάξη διαδίδει πρόθυμα για το σοσιαλισμό, είναι και η ανοησία ότι τάχα οι σοσιαλιστές αρνούνται τη σημασία της άμιλλας. Στην πραγματικότητα όμως μόνο ο σοσιαλισμός, καταργώντας τις τάξεις και συνεπώς και την υποδούλωση των μαζών, ανοίγει για πρώτη φορά το δρόμο για μια άμιλλα σε πραγματικά μαζική κλίμακα. Και ακριβώς η σοβιετική οργάνωση, περνώντας από τον τυπικό δημοκρατισμό της αστικής δημοκρατίας στην πραγματική συμμετοχή των εργαζόμενων μαζών στη διοίκηση, οργανώνει για πρώτη φορά την άμιλλα σε πλατιά κλίμακα. Αυτό είναι πολύ πιο εύκολο να γίνει στον πολιτικό τομέα, παρά στον οικονομικό, για την επιτυχία όμως του σοσιαλισμού έχει σημασία αυτό ακριβώς το τελευταίο.
Ας πάρουμε ένα τέτοιο μέσο οργάνωσης της άμιλλας, όπως είναι η δημοσιότητα. Η αστική δημοκρατία την εξασφαλίζει μόνο τυπικά, υποτάσσοντας στην πράξη τον Τύπο στο κεφάλαιο, διασκεδάζοντας το «λαουτζίκο» με πικάντικες πολιτικές σαχλαμάρες, κρύβοντας όσα γίνονται στα εργαστήρια, στις εμπορικές συναλλαγές, στις προμήθειες κ.ά. κάτω από τη σκέπη του «εμπορικού απόρρητου» που προστατεύει την «ιερή ιδιοκτησία». Η σοβιετική εξουσία κατάργησε το εμπορικό απόρρητο, μπήκε σε καινούριο δρόμο, ακόμη όμως δεν έχουμε κάνει σχεδόν τίποτε για να χρησιμοποιήσουμε τη δημοσιότητα για την οικονομική άμιλλα. Παράλληλα με την αμείλικτη καταστολή του αστικού Τύπου, που είναι ως το μεδούλι διαποτισμένος με την ψευτιά και τη χυδαία συκοφαντία, πρέπει να καταπιαστούμε με μια συστηματική δουλιά για τη δημιουργία ενός Τύπου που δε θα διασκεδάζει και δε θα αποβλακώνει τις μάζες με πολιτικές πικάντικες ιστορίες και σαχλαμάρες, αλλά θα βάζει στην κρίση των μαζών ακριβώς τα ζητήματα της καθημερινής οικονομικής ζωής και θα τις βοηθάει να τα μελετούν σοβαρά. Κάθε εργοστάσιο, κάθε χωριό είναι μια παραγωγική καταναλωτική κομμούνα, που έχει το δικαίωμα και την υποχρέωση να εφαρμόζει με δικό της τρόπο τα γενικά σοβιετικά νομοθετήματα («με δικό της τρόπο» όχι με την έννοια της παραβίασής τους, αλλά με την έννοια της ποικιλίας των μορφών εφαρμογής τους στην πράξη), να λύνει με δικό της τρόπο το πρόβλημα της καταγραφής της παραγωγής και της κατανομής των προϊόντων. Στον καπιταλισμό αυτό ήταν «ατομική υπόθεση» του κάθε καπιταλιστή, τσιφλικά, κουλάκου. Στη Σοβιετική εξουσία αυτό δεν είναι ιδιωτική υπόθεση, αλλά σπουδαιότατη κρατική υπόθεση.
Εμείς όμως σχεδόν δεν αρχίσαμε ακόμη την τεράστια, δύσκολη, μα και ευγενική δουλιά να οργανώσουμε την άμιλλα ανάμεσα στις κομμούνες, να καθιερώσουμε τον απολογισμό και τη δημοσιότητα στο προτσές της παραγωγής σιτηρών, ειδών ρουχισμού κτλ., να μετατρέψουμε τους ξερούς, νεκρούς, γραφειοκρατικούς απολογισμούς σε ζωντανά παραδείγματα - είτε αποκρουστικά είτε ελκυστικά. Στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής η σημασία του ξεχωριστού παραδείγματος, λ.χ, κάποιου παραγωγικού συνεταιρισμού, ήταν αναπόφευκτα εξαιρετικά περιορισμένη και μονάχα η μικροαστική αυταπάτη μπορούσε να ονειρεύεται τη «διόρθωση» του καπιταλισμού με την επίδραση που θα είχαν τα παραδείγματα των αγαθοεργών ιδρυμάτων.
Υστερα από το πέρασμα της πολιτικής εξουσίας στα χέρια του προλεταριάτου, ύστερα από την απαλλοτρίωση των απαλλοτριωτών, η κατάσταση αλλάζει ριζικά και - σύμφωνα μ' εκείνο που τόνισαν πολλές φορές οι πιο επιφανείς σοσιαλιστές - η δύναμη του παραδείγματος αποκτά για πρώτη φορά τη δυνατότητα να ασκήσει τη μαζική της επίδραση. Οι υποδειγματικές κομμούνες πρέπει να σταθούν και θα σταθούν παιδαγωγοί, δάσκαλοι, κίνητρα για τις καθυστερημένες κομμούνες. Ο Τύπος πρέπει να γίνει όργανο της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, κάνοντας γνωστές σε όλες τους τις λεπτομέρειες τις επιτυχίες που έχουν οι υποδειγματικές κομμούνες, μελετώντας τις αιτίες της επιτυχίας τους, τις μεθόδους του νοικοκυριού τους και βάζοντας, από το άλλο μέρος, «στο μαύρο πίνακα» τις κομμούνες εκείνες που διατηρούν επίμονα «τις παραδόσεις του καπιταλισμού», δηλαδή την αναρχία, την τεμπελιά, την αταξία, την κερδοσκοπία. Στην καπιταλιστική κοινωνία η στατιστική ήταν αποκλειστικό προνόμιο ορισμένων «επίσημων προσώπων», ή ενός στενού κύκλου ειδικών. Εμείς πρέπει να τη μεταφέρουμε στις μάζες, να την εκλαϊκεύσουμε για να μάθουν σιγά-σιγά οι εργαζόμενοι να καταλαβαίνουν μόνοι τους και να βλέπουν πώς και πόσο πρέπει να δουλεύουν, πώς και πόσο μπορούν να ξεκουράζονται, έτσι που να γίνει η σύγκριση των πρακτικών αποτελεσμάτων της οικονομίας στις διάφορες κομμούνες αντικείμενο γενικού ενδιαφέροντος και μελέτης, για να αμείβονται αμέσως οι κομμούνες που διακρίνονται (με την ελάττωση για ορισμένη περίοδο της εργάσιμης ημέρας, με την αύξηση της αμοιβής, με την παροχή περισσοτέρων αγαθών και αξιών του πολιτισμού και της τέχνης κτλ.).
Οταν στην ιστορική σκηνή παρουσιάζεται μια καινούρια τάξη σαν αρχηγός και οδηγός της κοινωνίας, αυτό συνοδεύεται πάντοτε από μια περίοδο με ισχυρότατους «τρανταγμούς», κλονισμούς, αγώνες και θύελλες, από το ένα μέρος, και από το άλλο, από μια περίοδο με ασταθή βήματα, πειραματισμούς, ταλαντεύσεις, δισταγμούς για την εκλογή νέων μεθόδων που να ανταποκρίνονται στη νέα αντικειμενική κατάσταση. Η φεουδαρχική αριστοκρατία στην πτώση της εκδικούνταν την αστική τάξη που τη νικούσε και την παραμέριζε, όχι μόνο με συνωμοσίες, με απόπειρες εξέγερσης και παλινόρθωσης, αλλά και με χειμάρρους ειρωνείας για την ανικανότητα, την αδεξιότητα, τα λάθη των «νεόπλουτων», των «ξεδιάντροπων», που είχαν το θράσος να πάρουν στα χέρια τους το «ιερό πηδάλιο» του κράτους, χωρίς να έχουν την προετοιμασία αιώνων που είχαν οι πρίγκιπες, οι βαρόνοι, οι ευγενείς, οι αριστοκράτες γι' αυτή τη δουλιά - έτσι ακριβώς όπως οι διάφοροι Κορνίλοφ και Κέρενσκι, Γκοτς και Μάρτοφ, όλη αυτή η μαφία των ηρώων της αστικής καπηλείας ή του αστικού σκεπτικισμού εκδικούνται τώρα την εργατική τάξη της Ρωσίας για την «αυθάδη» προσπάθειά της να πάρει στα χέρια της την εξουσία.
Χρειάζονται, φυσικά, όχι εβδομάδες, αλλά πολλοί μήνες και χρόνια για να μπορέσει ή νέα κοινωνική τάξη, και μάλιστα μια τάξη που ως τώρα καταπιεζόταν και καταπνιγόταν από την ανέχεια και την αμορφωσιά, να εξοικειωθεί με τη νέα κατάσταση, να προσανατολιστεί, να στρώσει τη δουλιά της, να αναδείξει τους δικούς τηςοργανωτές. Είναι ευνόητο ότι το Κόμμα που καθοδηγεί το επαναστατικό προλεταριάτο δεν μπορούσε να έχει αποκτήσει την πείρα και τη συνήθεια μιας μεγάλης οργανωτικής δουλιάς, που αγκαλιάζει εκατομμύρια και δεκάδες εκατομμύρια πολίτες, ότι χρειάζεται πάρα πολύς καιρός για να αλλάξουν οι παλιές, σχεδόν αποκλειστικά προπαγανδιστικές συνήθειες. Εδώ όμως δεν υπάρχει τίποτε το αδύνατο, και όταν θα έχουμε σαφή επίγνωση ότι η αλλαγή είναι απαραίτητη, όταν θα είμαστε σταθερά αποφασισμένοι να την πετύχουμε, όταν θα δείξουμε επιμονή στην επιδίωξη του μεγάλου και δύσκολου σκοπού - τότε θα την πραγματοποιήσουμε. Μέσα στο «λαό», δηλαδή μέσα στους εργάτες και στους αγρότες που δεν εκμεταλλεύονται ξένη εργασία, υπάρχουν ένα σωρό οργανωτικά ταλέντα. Το κεφάλαιο τα πίεζε, τα έπνιγε, τα πετούσε έξω κατά χιλιάδες, εμείς δεν είμαστε ακόμη σε θέση να τα βρούμε, να τα ενθαρρύνουμε, να τα στήσουμε στα πόδια τους, να τα προωθήσουμε. Μα αυτό θα το μάθουμε, αν το επιδιώξουμε με όλο τον επαναστατικό ενθουσιασμό, που όταν λείπει δεν υπάρχουν νικηφόρες επαναστάσεις.
Κανένα βαθύ και ρωμαλέο λαϊκό κίνημα στην ιστορία δεν ήταν απαλλαγμένο από ένα βρώμικο αφρό - από τυχοδιώκτες και κλέφτες, καυχησιάρηδες και φωνακλάδες πού προσκολλούνται στους πρωτόπειρους καινοτόμους, από μια ανόητη ανακατωσούρα, σύγχυση, άσκοπη πολυπραγματοσύνη, από τις προσπάθειες ορισμένων «αρχηγών» να καταπιάνονται με 20 δουλιές και να μη τελειώνουν καμιά. Ας ουρλιάζουν και ας γαβγίζουν τα σκυλάκια της αστικής κοινωνίας, από τον Μπελορούσοφ ως τον Μάρτοφ, για κάθε πελεκούδι που πετάγεται την ώρα που κόβεται το μεγάλο, γέρικο δάσος. Μα γι' αυτό και είναι σκυλάκια, για να γαβγίζουν τον ελέφαντα, το προλεταριάτο. Ας γαβγίζουν. Εμείς θα τραβήξουμε το δρόμο μας, προσπαθώντας να ανακαλύπτουμε και να δοκιμάζουμε όσο μπορούμε πιο προσεκτικά και υπομονετικά τους πραγματικούς οργανωτές, τους ανθρώπους με νηφάλιο μυαλό και πρακτικό πνεύμα, τους ανθρώπους που συνδυάζουν την αφοσίωση στο σοσιαλισμό με την ικανότητα να οργανώνουν χωρίς θόρυβο (και παρά την ανακατωσούρα και το θόρυβο) την κοινή, γερή και αρμονική δουλιά πολλών ανθρώπων μέσα στα πλαίσια της σοβιετικής οργάνωσης.Μόνο τέτοιους ανθρώπους, αφού τους δοκιμάσουμε δέκα φορές, προωθώντας τους από τα πιο απλά καθήκοντα στα πιο δύσκολα, πρέπει να τους αναδείχνουμε σε υπεύθυνες θέσεις καθοδηγητών της λαϊκής εργασίας, καθοδηγητών στον τομέα της διοίκησης. Ακόμη δεν το έχουμε μάθει αυτό. Θα το μάθουμε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου