ΔΙΕΘΝΗΣ ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ Επέκταση με νέο εργαστήριο

ΔΙΕΘΝΗΣ ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ

Επέκταση με νέο εργαστήριο

Στο Μόναχο της Γερμανίας βρίσκεται το κέντρο ελέγχου του ευρωπαϊκού διαστημικού εργαστηρίου «Κολόμβος» και όλων των δραστηριοτήτων της ESA στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό

ESA

Εδώ και μερικές μέρες ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός (ΔΔΣ) διαθέτει ένα νέο εργαστήριο και ταυτόχρονα χώρο διαμονής αστροναυτών. Πρόκειται για το ευρωπαϊκό διαστημικό εργαστήριο «Κολόμβος» («Columbus») που μεταφέρθηκε σε τροχιά κατά την τελευταία πτήση του αμερικανικού Διαστημικού Λεωφορείου «Ατλαντίς» και συνδέθηκε με τον ΔΔΣ από το πλήρωμα του «Ατλαντίς», με τη βοήθεια, δύο Ευρωπαίων αστροναυτών, του Γάλλου Λέοπολντ Εϊχαρτ και του Γερμανού Χανς Σλέγκελ.

Ο «Κολόμβος», μονιμοποιεί την παρουσία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) στον ΔΔΣ και θα δώσει τη δυνατότητα (από κοινού με τις επεκτάσεις των ηλιακών κυψελών, που τροφοδοτούν με ηλεκτρική ενέργεια το σταθμό), να αυξηθεί το μέγεθος του πληρώματος του ΔΔΣ από τα 3 στα 6 μέλη. Προς το παρόν και μέχρι να υπάρξει δυνατότητα έκτακτης εκκένωσης του σταθμού από εξαμελές πλήρωμα (π.χ. με τη μόνιμη πρόσδεση δύο διαστημοπλοίων Σογιούζ), στον ΔΔΣ θα παραμείνουν 3 αστροναύτες, ένας από τους οποίους θα είναι και ο Εϊχαρτ. Οι άλλοι δύο είναι ένας Αμερικανός και ένας Ρώσος.

Η νέα επέκταση του τροχιακού σταθμού αυξάνει τη χωρητικότητά του κατά 75 κυβικά μέτρα και το βάρος του κατά 10,3 τόνους. Το εργαστήριο «Κολόμβος» έχει μήκος 7 μέτρα και διάμετρο 4,5 μέτρα. Μέσα στον αεροστεγή κύλινδρο από κράμα αλουμινίου μπορούν να τοποθετηθούν 16 τυποποιημένα συστήματα ανάρτησης εξοπλισμού και εφοδίων και να διαμείνουν μέχρι 3 αστροναύτες. Εξωτερικά το εργαστήριο καλύπτεται από ένα θερμομονωτικό στρώμα και ένα σάντουιτς από αλουμίνιο, κέβλαρ και νέξτελ (ανθεκτικά υλικά) για την προστασία από τους μικρομετεωρίτες.

Καλλιτεχνική απεικόνιση του εσωτερικού του «Κολόμβος», όπου φαίνονται οι ειδικοί αυτόνομοι «φωριαμοί» με τα επιστημονικά όργανα για τα πειράματα και τη λειτουργία του εργαστηρίου

Αν και μικρότερο από άλλα τμήματα του ΔΔΣ, το εργαστήριο «Κολόμβος» έχει την ίδια χωρητικότητα και δυνατότητες με αυτά. Στο εξωτερικό του, σε ειδικές εξέδρες, θα προσαρτηθούν δύο συσκευές για πειράματα που απαιτούν συνθήκες διαστημικού κενού, όπως μετρήσεις ραδιενέργειας, μικρομετεωριτών, ατομικά ρολόγια κ.ά. Οι συσκευές αυτές θα μεταφερθούν μετά από 2 χρόνια στη Γη για επεξεργασία των αποτελεσμάτων.

Το εργαστήριο «Κολόμβος» θα είναι στην ευθύνη του ειδικού κέντρου ελέγχου που κατασκευάστηκε γι' αυτό το λόγο κοντά στο Μόναχο της Γερμανίας. Ολα τα ερευνητικά συστήματα, αλλά και τα συστήματα που σχετίζονται με τη διαβίωση στο τροχιακό εργαστήριο, θα επικοινωνούν με το κέντρο ελέγχου του Μονάχου, που θα βρίσκεται σε επαφή με το κέντρο ελέγχου του Χιούστον. Αυτό, μαζί με το αντίστοιχο κέντρο στη Μόσχα έχουν τη συνολική ευθύνη για τη λειτουργία του ΔΔΣ.

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ΕΟΔ), ή European Space Agency (ESA), όπως είναι το όνομά του στα αγγλικά, έχει μέλη 17 ευρωπαϊκά κράτη, μεταξύ αυτών και την Ελλάδα. Δεν είναι όλα τα μέλη του μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ούτε και αντίστροφα, ωστόσο ο κορμός των κρατών αυτών είναι στην ΕΕ. Αν και τυπικά ανεξάρτητος οργανισμός, ο ΕΟΔ διατηρεί στενούς δεσμούς με την ΕΕ μέσω μιας Συμφωνίας Πλαισίου και έχει κοινή με αυτήν στρατηγική για το Διάστημα. Στην ουσία ακολουθεί και προωθεί την πολιτική των μονοπωλίων της Ευρώπης για την εκμετάλλευση του Διαστήματος προς το συμφέρον τους.

Φωτογραφία του «Κολόμβος» μετά τη σύνδεσή του με το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό

ESA

Σύμφωνα με τον ιστοτόπο του ΕΟΔ, το διαστημικό του πρόγραμμα στοχεύει στον «εμπλουτισμό της γνώσης μας σχετικά με τη Γη, το άμεσο διαστημικό της περιβάλλον, το ηλιακό σύστημα και το Σύμπαν, όπως και την ανάπτυξη βασισμένων στους δορυφόρους τεχνολογιών και υπηρεσιών και την προώθηση των ευρωπαϊκών βιομηχανιών». Ακόμα και η βασική έρευνα που διεξάγει αποσκοπεί τελικά στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ απέναντι στα άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα, τόσο στο Διάστημα, με τις πολιτικές και στρατιωτικές εφαρμογές του, όσο και στους οικονομικούς ανταγωνισμούς πάνω στη Γη.

Τα τέσσερα ερευνητικά, επιχειρησιακά και εκπαιδευτικά κέντρα του ΕΟΔ βρίσκονται σε Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία, ενώ η βάση εκτόξευσης στη Γαλλική Γουιάνα. Το Ηνωμένο Βασίλειο αν και συμμετέχει στον ΕΟΔ δε φιλοξενεί κάποιο κέντρο του. Συνολικά ο οργανισμός απασχολεί γύρω στους 2.000 εργαζόμενους, επιστήμονες, μηχανικούς και διοικητικό προσωπικό, έχει ετήσιο προϋπολογισμό γύρω στα 3 δισ. ευρώ και χρηματοδοτείται από τα κράτη μέλη, αναλογικά, με βάση το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν κάθε χώρας.

Σε μερικούς μήνες αναμένεται ο ΔΔΣ να επεκταθεί και με ένα ακόμα τμήμα, το ιαπωνικό εργαστήριο Κίμπο. Τόσο η ιαπωνική επέκταση, όσο και η ευρωπαϊκή, έπρεπε να είχαν μπει σε τροχιά πριν από χρόνια, αλλά η καταστροφή του αμερικανικού Διαστημικού Λεωφορείου Κολούμπια καθυστέρησε τη μεταφορά τους. Ως αποτέλεσμα, τόσο τα δύο εργαστήρια όσο και συνολικά ο ΔΔΣ δε θα μπορέσουν να αξιοποιηθούν για όλο τον ωφέλιμο χρόνο ζωής για τον οποίο είχαν σχεδιαστεί. Το τριμελές πλήρωμα που έχει ως τώρα ο ΔΔΣ απασχολείται κυρίως με τη συντήρηση και γενικότερα τη φροντίδα του σταθμού και ελάχιστα με την πραγματοποίηση πειραμάτων και άλλου ερευνητικού έργου.

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: ESA