Επανάσταση εθνικοαπελευθερωτική μα και κοινωνική
Η25η Μάρτη θεωρείται ως ημερομηνία έναρξης της ελληνικής εθνικοαπελευθερωτικής επανάστασης των Ελλήνων στα 1821, αν και στις 23 Μάρτη ο Κολοκοτρώνης απελευθέρωνε την Καλαμάτα. Η συγκεκριμένη ημερομηνία, με δεδομένη την άποψη της «επίσημης» από το κράτος ιστορίας για τη «σημαία της επανάστασης που υψώθηκε από το δεσπότη Παλαιών Πατρών Γερμανό», φαίνεται να επιλέχτηκε, για να συμβολίζει και τη συμμετοχή της επίσημης εκκλησίας στην επανάσταση και, πάντως, για να ενισχυθούν οι παράγοντες διαμόρφωσης της εθνικής συνείδησης των Ελλήνων. Τέτοιοι παράγοντες ήταν ο αρχαιοελληνισμός, η χριστιανική θρησκεία και το Βυζάντιο και η ελληνική γλώσσα. Η ημερομηνία της 25ης Μάρτη επιλέχτηκε από την κυρίαρχη, μετά τη νίκη της επανάστασης, τάξη, για το συμβολισμό της εθνικοαπελευθερωτικής εξέγερσης και της δημιουργίας του ελληνικού κράτους.
Η επανάσταση του 1821 έχει καταγραφεί ως αυτή που απελευθέρωσε το ελληνικό έθνος μετά από τα 400 χρόνια σκλαβιάς από τον τουρκικό ζυγό. Αλλά δεν είναι αυτή ολόκληρη η αλήθεια. Ηταν, βεβαίως, επανάσταση εθνικοαπελευθερωτική. Εναντιώθηκε στην οθωμανική αυτοκρατορία και την εξουσία της. Γι' αυτό και είχε βαθιά προοδευτικό κοινωνικό περιεχόμενο. Προκειμένου να αντιμετωπιστεί ολοκληρωμένα από την άποψη των σκοπών της, απαιτείται προσέγγιση και έρευνα στο κοινωνικοοικονομικό καθεστώς ενάντια στο οποίο στράφηκε η επανάσταση και το χαρακτήρα του, δηλαδή ποιες ήταν οι σχέσεις παραγωγής στην οθωμανική αυτοκρατορία.
Ηοθωμανική αυτοκρατορία ήταν καθεστώς φεουδαρχικό και ιστορικά ξεπερασμένο. Υπήρχε ανάγκη αντικατάστασής του από την ανώτερη κοινωνική βαθμίδα, τον καπιταλισμό. Το γεγονός ότι δεν είχε ακόμη ανατραπεί, αποτελούσε και το βασικό εμπόδιο στην ανάπτυξη των νέων κοινωνικών δυνάμεων, που αναπτύσσονταν στους κόλπους της, των εμπόρων και των καραβοκύρηδων, της δικής τους εξουσίας και των δικών τους σχέσεων παραγωγής.
Αυτές οι νέες ανερχόμενες κοινωνικές δυνάμεις είχαν να αντιμετωπίσουν το φρενάρισμα της ανάπτυξής τους τόσο από την εξουσία των οθωμανών,{πασάδες και μπέηδες) όσο και των κοτζαμπάσηδων, αλλά και της επίσημης ηγεσίας της Εκκλησίας και του Φαναρίου, που τους βόλευε το παλιό καθεστώς, λόγω των προνομίων που τους παρείχε. Αυτοί αναγκάστηκαν να μπουν στην Επανάσταση, όταν συνειδητοποίησαν ότι, παρά τα δικά τους εμπόδια, είναι αναπόφευκτη και δεν ήθελαν να μείνουν εκτός των τειχών της νέας εξουσίας.
Είναι, επίσης, γνωστό ότι το συνειδησιακό υπόβαθρο που διαμορφώθηκε και ώθησε στην Επανάσταση ήταν η γαλλική αστική Επανάσταση του 1789, και το μεταλαμπάδιασμα των ιδεών της (ελευθερία - ισότητα - αδελφότητα), από τον Κοραή και κυρίως τον Ρήγα. Ο Ρήγας, μάλιστα, είχε συλλάβει την ιδέα της επανάστασης σ' όλα τα Βαλκάνια, γιατί ήταν πεπεισμένος ότι η απελευθερωτική δύναμη όλων των Βαλκάνιων μαζί ήταν πολλαπλάσια μεγαλύτερη, ενάντια στη φεουδαρχία των οθωμανών, από τον ξεσηκωμό ενός - ενός έθνους ξεχωριστά.
Δεν πρέπει επίσης να μας διαφεύγει το γεγονός ότι οι νέες κοινωνικές δυνάμεις που αποτέλεσαν τη μετέπειτα αστική τάξη είχαν ήδη, λόγω ανάπτυξης του εμπορίου και της ναυτιλίας, στενές σχέσεις με την αστική τάξη των κρατών της Δυτικής Ευρώπης.
Ανεξάρτητα από τις δυσκολίες που αντιμετώπισε στην προετοιμασία της και στην υλοποίηση της ιδέας του Ρήγα, η Επανάσταση ξεκίνησε, έγινε με χαρακτήρα εθνικοαπελευθερωτικό και κοινωνικό, ταυτόχρονα.
Το κύριο, που σαν αποτέλεσμα του ένοπλου ξεσηκωμού κατακτήθηκε στην Ελλάδα με την Επανάσταση, είναι η δημιουργία του πρώτου ανεξάρτητου ελληνικού εθνικού κράτους. Ηταν ένα άλμα μπροστά στην ιστορική εξέλιξη, που συνέβαλε επίσης στην αποσύνθεση της οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Αυτό το συμπέρασμα έχει διπλή σημασία για τις σύγχρονες συνθήκες. Η μία είναι η ίδια η επανάσταση σαν πράξη, το αναπόφευκτό της, όταν οι παλιές σχέσεις φρενάρουν τις νέες δυνάμεις. Η δράση των καταπιεσμένων λαϊκών μαζών ενάντια στην παλιά εξουσία και την ξεπερασμένη ιστορικά κοινωνία, για την ανατροπή της και την εγκαθίδρυση της νέας εξουσίας και την οργάνωση της νέας ανώτερης κοινωνικής βαθμίδας. Οταν οι λαοί συνειδητοποιήσουν την αναγκαιότητα της δικής τους απελευθέρωσης, τότε η δύναμη της δράσης τους γίνεται ακατανίκητη και καμιά εξουσία δεν μπορεί να σταθεί εμπόδιο στην επαναστατική τους πάλη. Η Επανάσταση του 1821 ήταν επανάσταση που σαν αποτέλεσμα, μαζί με την απελευθέρωση του έθνους άνοιξε την πρώτη σελίδα της νέας κοινωνίας, του καπιταλισμού. Αυτή είναι η δεύτερη μεγάλη σημασία της, το γεγονός δηλαδή ότι ως αποτέλεσμα της νικηφόρας επανάστασης είναι το πέρασμα από μια κατώτερη κοινωνική βαθμίδα στην ανώτερη.
Ησυγκεκριμένη ιστορική επέτειος, όπως κάθε ιστορική επέτειος, έχει ένα συμβολισμό. Αυτόν που αναδεικνύεται από το αποτέλεσμα και κατέγραψε η ιστορία μέσα από τα πραγματικά γεγονότα. Αποκτά δε συγκεκριμένο περιεχόμενο σε κάθε ιστορική περίοδο κατά την οποία γιορτάζεται. Δεν είναι μόνο η επέτειος μνήμης και μνημόνευσης των προγόνων, που δημιούργησαν το ελληνικό εθνικό αστικό κράτος. Ούτε μόνο το γεγονός ότι αυτοί έκαναν τότε τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα. Είναι επέτειος της εθνικής ανεξαρτησίας και σαν τέτοια γιορτάζεται.
Στις σημερινές συνθήκες το μήνυμα και το νόημά της έχουν επίσης το δικό τους περιεχόμενο. Μόνο που αυτό έχει σχέση με τη σκοπιά που κάθε κοινωνική δύναμη προσεγγίζει και τα τότε ιστορικά γεγονότα και τη σύγχρονη πραγματικότητα. Σήμερα ο καπιταλισμός ιστορικά είναι ξεπερασμένος. Βρίσκεται στο στάδιο της αντίδρασης και αυτό το αισθάνεται καθημερινά η εργατική τάξη και τ' άλλα λαϊκά στρώματα ως την πιο αβάσταχτη κοινωνική καταπίεση και εκμετάλλευση. Είναι καπιταλισμός που σαπίζει και παρασάπισε και ως τέτοιος πρέπει να αντικατασταθεί από την επόμενη κοινωνική βαθμίδα.
Η άρχουσα τάξη της Ελλάδας, έχοντας ιστορικά, από την Επανάσταση ακόμη του 1821, αναπτύξει σχέσεις εξάρτησης με το δυτικοευρωπαϊκό κεφάλαιο, κυρίως το αγγλικό, και αργότερα μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο με το αμερικάνικο, συμμετέχει στους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, διεθνείς και περιφερειακούς, στην Ευρωπαϊκή Ενωση και το ΝΑΤΟ, προκειμένου να ενισχύει την κυριαρχία της και την εξουσία της πάνω στο λαό. Συμμετέχει στη δράση και εξάπλωση της ιμπεριαλιστικής τάξης πραγμάτων και τους πολέμους της, διεκδικώντας την ανάπτυξη των συμφερόντων της πλουτοκρατίας και σε άλλα κράτη και λαούς, μέσα από το μοίρασμα της ιμπεριαλιστικής λείας.
Ηπολιτική, των αντιδραστικών, σε βάρος της εργατικής τάξης, και του λαού, μεταρρυθμίσεων για την ένταξη στην ΟΝΕ, εντείνει την εκμετάλλευση, τη φτώχεια, την ανεργία, την εξαθλίωση, αυξάνει τις κοινωνικές ανισότητες, συγκεντρώνει ολοένα και μεγαλύτερο πλούτο στα χέρια των λίγων ισχυρών επιχειρηματιών, κλέβοντας τον από τους παραγωγούς του, τους ανθρώπους του μόχθου.
Η συμμετοχή στον πόλεμο ενάντια στη Γιουγκοσλαβία, που συνεχίζεται, μ' όλους τους κινδύνους ενάντια στους Βαλκάνιους λαούς και το δικό μας, η μετατροπή της Ελλάδας σε ορμητήριο των δολοφόνων, η εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων του λαού, είναι επίσης κρίσιμα μέτωπα πάλης.
Η πάλη ενάντια στην πολιτική της πλουτοκρατίας, της ΟΝΕ και της νέας ιμπεριαλιστικής τάξης, αποτελούν και το πραγματικό περιεχόμενο της επετείου της Επανάστασης σήμερα. Η πολιτική του λαϊκού κοινωνικοπολιτικού μετώπου, η αντιιμπεριαλιστική, αντιμονοπωλιακή πάλη, αποτελούν το σύγχρονο νόημα του 1821.
Αλλά χωρίς τον επαναστατικό ξεσηκωμό όλων των τότε καταπιεσμένων δε θα υπήρχε αυτό το ιστορικό γεγονός και το αποτέλεσμά του. Τότε αντιμετώπισαν τη δυναστεία των οθωμανών μαζί με τη μοιρολατρία των συμβιβασμένων με την παλιά εξουσία. Ετσι και τώρα η εργατική τάξη και τα πιο καταπιεσμένα λαϊκά στρώματα μπορούν, κόντρα στη μοιρολατρία, αντιστεκόμενοι στην πολιτική της εκμετάλλευσης από την ελληνική ολιγαρχία και την εξουσία της, να οργανώσουν τη δική τους αντεπίθεση με το δικό τους μέτωπο για τη δική τους λαϊκή εξουσία.
Σ' αυτή την επέτειο οι κυρίαρχοι, οι πολιτικοί τους εκφραστές θα βγουν με παράτες και νταούλια, για να δώσουν το δικό τους νόημα και περιεχόμενο, μιας «εθνικά υπερήφανης και ισχυρής Ελλάδας». Είναι το μεγαλύτερο ψέμα για το λαό, γιατί αυτή είναι η Ελλάδα της πλουτοκρατίας. Ο λαός μας έχει όλη τη δύναμη, αγνοώντας αυτές τις σειρήνες, να ορθώσει εμπόδια σ' αυτή την ισχυροποίηση και την υπερηφάνεια των κυρίαρχων να τον καταδυναστεύουν και να οργανώσει τη δική του σύγκρουση και ρήξη με το ζυγό, που του επιβάλλει η κοινωνική καταπίεση. Και τότε θα 'ναι υπερήφανος, γιατί ως συνεχιστής της ιστορίας, θα δημιουργεί το δικό του μέλλον. Μπορεί να δώσει και τώρα, στη μεγάλη πολιτική αναμέτρηση, τις εκλογές, μια μεγάλη ώθηση, καταψηφίζοντας τα κόμματα της πλουτοκρατίας και ενισχύοντας αποφασιστικά το ΚΚΕ.
Στέφανος ΚΡΗΤΙΚΟΣ
ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
24/3/2007
-- Για την Επανάσταση του 1821
25/3/2006
-- Για την Επανάσταση του 1821
25/3/2004
-- Το πραγματικό νόημα της Επανάστασης του '21
25/3/2003
-- Το πραγματικό περιεχόμενο και το σημερινό νόημα της Επανάστασης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου