Το μήνυμα της ιστορίας
Σήμερα, μέρα γιορτής της μνήμης για τη μεγάλη εθνικοαπελευθερωτική και κοινωνική επανάσταση του 1821, δεν είναι δυνατό να μη σταθούμε στον Ρήγα Φεραίο - Βελεστινλή. Στον άνθρωπο που με τις ιδέες και τα οράματά του σκόρπισε τη φλόγα της επανάστασης στις καρδιές όλων των λαών της Βαλκανικής, σε κείνον που παραμένει επίκαιρος όσο κανένας άλλος της εποχής του, στον κοινωνικό επαναστάτη που στάθηκε ο πρώτος μεγαλομάρτυρας του αγώνα συγκεντρώνοντας στο πρόσωπό του το μίσος όλης της ευρωπαϊκής αντίδρασης.
"Βούλγαροι κι Αρβανίτες, Αρμένιοι και Ρωμιοί/ Αράπηδες και άσπροι με μια κοινή ορμή/ για την ελευθερία να ζώσουμε σπαθί/ να σφάξουμε τους λύκους που το ζυγό βαστούν/ και χριστιανούς και Τούρκους σκληρά τους τυραννούν". Αυτό ήταν το μήνυμα του Ρήγα. Ενα μήνυμα που δεν έχει ίχνος εθνικισμού και σοβινισμού, που βλέπει τη λύτρωση των λαών στην ενωμένη πάλη τους - ανεξαρτήτως θρησκείας και φυλετικών διακρίσεων - ενάντια σ' αυτούς που τους κρατούσαν υπόδουλους. Κι αυτοί δεν ήταν άλλοι από τις τότε μεγάλες δυνάμεις και την κυρίαρχη τάξη των φεουδαρχών (Οθωμανών και χριστιανών) του κράτους του σουλτάνου.
Οι μεγάλες δυνάμεις εκείνης της εποχής, η Αυστρία, η Ρωσία, η Πρωσία (που αργότερα έφτιασαν την Ιερά Συμμαχία), η Αγγλία και η Γαλλία, ως επίσημη διακηρυγμένη πολιτική τους είχαν τη διατήρηση του στάτους κβο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ηταν μια ελάχιστη πολιτική συμφωνία μεταξύ τους, που αποσκοπούσε στην από κοινού αντιμετώπιση των επαναστατικών κινημάτων - εθνικοαπελευθερωτικών και κοινωνικών - στα Βαλκάνια και γενικότερα στην Ανατολή. Ταυτόχρονα, όμως, οι δυνάμεις αυτές ανταγωνίζονταν για το ποια απ' όλες - η συμμαχία ορισμένων από αυτές εναντίον άλλων - θα έπαιρνε τη μερίδα του λέοντος στην περιοχή, δεδομένου ότι ήταν κοινή τους συνείδηση πως η Οθωμανική Αυτοκρατορία είχε μετρημένες τις μέρες της και αργά ή γρήγορα θα κατέρρεε. Ετσι εχθρεύονταν με πάθος κάθε προσπάθεια για ενωμένη δράση των υπόδουλων λαών κι όταν δεν μπορούσαν να σταματήσουν το κύμα της επανάστασης - όπως, π.χ., έγινε με την ελληνική - έκαναν ό,τι μπορούσαν για να περιορίσουν την ορμή του, ευνοώντας τη δημιουργία μικρών και ευκολοχειραγώγητων κρατών.
Το ίδιο σκηνικό - τηρουμένων των ιστορικών αναλογιών - βιώνουμε και σήμερα στα Βαλκάνια, που έχουν γίνει ξανά η μπαρουταποθήκη της Ευρώπης, η αρένα των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών για σφαίρες επιρροής και για την απόκτηση νέων αγορών. Η διάσπαση των λαών είναι ο πρώτος στόχος των επίδοξων αφεντικών της ευρύτερης περιοχής. Η πολιτική του διαίρει και βασίλευε κυριαρχεί. Οι πάσης φύσεως επεμβάσεις αποτελούν πλέον ρουτίνα. Το φυλετικό, εθνικιστικό, θρησκευτικό μίσος, ο σοβινισμός, υποδαυλίζονται στο έπακρο και γίνονται η σημαία για αιματηρούς πολέμους. Ο κατακερματισμός κρατών, όπως της παλιάς Γιουγκοσλαβίας (όπου λαοί από διαφορετικές εθνότητες και με διαφορετικές θρησκευτικές πεποιθήσεις ζούσαν ειρηνικά επί μισό αιώνα) και η δημιουργία μικρών εξαρτημένων κρατικών οντοτήτων είναι βασική έκφραση της "νέας τάξης πραγμάτων".
Η κατάσταση αυτή και η τελευταία αναθέρμανση της βαλκανικής κρίσης που βρίσκεται σε εξέλιξη με τα γεγονότα στο Κοσσυφοπέδιο, ξαναζωντανεύει, συνεπώς, το όραμα του Ρήγα:
"Βούλγαροι κι Αρβανίτες και Σέρβοι και Ρωμιοί/ Νησιώτες και Ηπειρώτες με μια κοινή ορμή/ για την ελευθερία να ζώσουμε σπαθί...".
Δεν υπάρχει άλλη διέξοδος. Δεν έχει άλλο δρόμο να βαδίσει η ελπίδα πέραν της κοινής αντιιμπεριαλιστικής δράσης των βαλκανικών λαών. Το μήνυμα της ιστορίας γυρίζει χλευαστικά την πλάτη στο ραγιαδισμό.
ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
25/3/2005
-- ΑΤΙΤΛΟ
9/9/2004
-- ΑΤΙΤΛΟ
28/3/2001
-- Η ιστορία γυρίζει χλευαστικά την πλάτη στο ραγιαδισμό
18/3/2001
-- ΑΤΙΤΛΟ
18/4/1998
-- Σύγχρονο δίδαγμα στάσης ζωής
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου