29 Ιαν 2012

Οπορτουνιστικά πρόδρομα και επίκαιρα διδάγματα Του Μάκη ΜΑΪΛΗ


Οπορτουνιστικά πρόδρομα και επίκαιρα διδάγματα
Του Μάκη ΜΑΪΛΗ
Εδώ και 40 τουλάχιστον χρόνια, το ΚΚΕ κατηγορείται (κατά διαστήματα και μέσα από τις γραμμές του) σαν κόμμα αναχρονιστικό, σαν οργανισμός του... παρελθόντος.
Εδώ και 40 τουλάχιστον χρόνια, οι διάφορες οπορτουνιστικές ομάδες που ξεπήδησαν από τις γραμμές του ΚΚΕ επιχείρησαν, στο όνομα του... εκσυγχρονισμού του, να το διαλύσουν ουσιαστικά ή και τυπικά.
Επί 40 τουλάχιστον χρόνια, χρησιμοποιούν τα ίδια επιχειρήματα. Και τα εμφανίζουν και σήμερα σαν καινούρια, τη στιγμή που αυτά έχουν σχεδόν μισό αιώνα ζωής... Και επιπλέον, όταν σ' αυτόν το σχεδόν μισό αιώνα απέτυχαν παταγωδώς στο στόχο τους.
Αυτό το πρώτο γενικό συμπέρασμα βγάζεις, μετά από ένα έστω γρήγορο διάβασμα του βιβλίου του Τάκη Μπενά (Τ.Μπ.), "Ενα Συνέδριο που δεν έγινε ποτέ - πρόδρομα ανανεωτικά στοιχεία της προδικτατορικής Αριστεράς".
Το βιβλίο είναι διδακτικό, αποκαλυπτικό και επίκαιρο. Διδακτικό - αν διαβαστεί απ' τη σκοπιά της μαρξιστικής - λενινιστικής οπτικής - γιατί με τον δικό του τρόπο "συμβάλλει" στο να δούμε ουσιώδη ζητήματα του κινήματός μας. Αποκαλυπτικό, γιατί ο συγγραφέας του προβαίνει σε λεπτομερείς και βάσει ντοκουμέντων ομολογίες για την ανοιχτή και κρυφή φραξιονιστική δράση της αναθεωρητικής ομάδας, που δρούσε μέσα στο ΚΚΕ πολλά χρόνια πριν τη διάσπαση του 1968. (Στην οποία συμμετείχε, φυσικά, και ο Τ. Μπ.).
Επίκαιρο σε τέτοιο βαθμό ώστε, διαβάζοντας σ' αυτό τα τότε (πριν τη δικτατορία) γεγονότα, νομίζει κανείς ότι το βιβλίο δεν αναφέρεται στην προδικτατορική ΕΔΑ, αλλά στο Συνασπισμό του 1989 - 1991, τηρουμένων βέβαια των ιστορικών αναλογιών.
Ομολογίες με σημασία
Το κύριο θέμα, που ο Τ. Μπ. πραγματεύεται στο βιβλίο του, αφορά στα της προετοιμασίας του Γ Συνεδρίου της ΕΔΑ, το οποίο είχε προγραμματιστεί για το Δεκέμβρη του 1966 και που τελικά δεν πραγματοποιήθηκε.
Για τη ματαίωση αυτού του προετοιμαζόμενου Συνεδρίου, έχουν χυθεί πολλά δάκρυα απ' τα στελέχη της τότε "ανανέωσης". Πίστεψαν και συνεχίζουν να πιστεύουν ότι χάθηκε η ευκαιρία να βάλουν στη γωνιά το ΚΚΕ, αξιοποιώντας, από τη μια, την κατάσταση παρανομίας του κόμματός μας και, από την άλλη, την κατάσταση νομιμότητας της ΕΔΑ!
Στην πραγματικότητα, αισθάνονται (και το ομολογούν) βαθιά μετανιωμένοι που δεν προχώρησαν, εν μέσω νομιμότητας, στη διάσπαση του ΚΚΕ, μιας και είχαν αποτύχει, αν και επιχείρησαν, να τραβήξουν ολόκληρο το ΚΚΕ στο δικό τους δρόμο. Θρηνούν για τους δισταγμούς τους, για την αναβλητικότητα των υπονομευτικών τους κινήσεων. Να τι γράφει ο Τ. Μπ. στο βιβλίο του: "Ενα Συνέδριο, που εάν γινότανε θα είχε αφήσει εποχή, αφού η σύγκρουση δογματισμού - ανανέωσης θα είχε λάβει δημόσια τις πρέπουσες πολιτικές διαστάσεις... Πραγματικά, με τη ματαίωση του Γ Συνεδρίου της ΕΔΑ, εκείνη που βγήκε ζημιωμένη ήταν σίγουρα η Ανανέωση και οι δυνάμεις της, που δύο χρόνια αργότερα - το 1968 - υποχρεώθηκε να δώσει αυτή τη μάχη μέσα σε συνθήκες λογοκρισίας, τόσο στη χουντοκρατούμενη Ελλάδα, όσο και στην αυστηρά ελεγχόμενη από τον Μπρέζνιεφ "σοσιαλιστική" ραδιοφωνική ζώνη των τότε Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης" (σελ. 156). Και παραπάνω στην ίδια σελίδα: "... εκείνη που θα μπορούσε να θεωρηθεί βεβαιότητα είναι η ρήξη και η διάσπαση στο ΚΚΕ. Θα συντελείτο οπωσδήποτε, αφού είχαν ήδη δρομολογηθεί αντιπαραθέσεις ελληνικού, αλλά και διεθνούς ενδιαφέροντος. Ομως, υπό άλλους όρους, αρκετά πιο ευνοϊκούς για τις δυνάμεις της ανανέωσης, αφού σε συνθήκες νομιμότητας του κινήματος και μάλιστα της ΕΔΑ, οι επιπτώσεις από τη διάσπαση θα ήταν σαφώς διαφορετικές".
Δικαιούμαστε επομένως να συμπεράνουμε ότι η άρνησή τους να προβάλλουν και να επιβάλλουν ντεφάκτο (όπως ήταν δυνατό) τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ μετά το 1964, δεν οφείλεται μόνο στον οπορτουνισμό τους απέναντι στην ολιγαρχία και τους μηχανισμούς της (μήπως... αγριέψει η αντίδραση), αλλά και στις αντιΚΚΕ διαθέσεις τους, στους στόχους τους να το αφομοιώσουν μέσα στην ΕΔΑ, αξιοποιώντας την πλεονεκτική θέση της και τη μειονεκτική του ΚΚΕ, αντίστοιχα.
Το Γ Συνέδριο της ΕΔΑ είχε από κάθε πλευρά οργανωθεί και μεδοθευτεί έτσι, ώστε το ΚΚΕ να μπει στην άκρη ιδεολογικοπολιτικά και οργανωτικά, να αντικατασταθεί από την ΕΔΑ, να φανεί στα μάτια των αριστερών, αλλά και πολλών κομμουνιστών, που βρίσκονταν στην Ελλάδα, σαν ο παρείσακτος της πολιτικής ζωής. Σαν το αχρείαστο και επικίνδυνο από κάθε άποψη κόμμα, που μόνο σε μπελάδες μπορεί να βάλει την πορεία προς την πρόοδο... Σαν ο φορέας του δόγματος, σ' αντίθεση με τον "φρέσκο" αέρα της "ανανέωσης"!.. Να ορισμένα παραδείγματα, όπως τα αναφέρει στο βιβλίο του ο Τ. Μπ.
α. Αναφερόμενος στο "τρίτο έγγραφο του ντοσιέ της Προετοιμασίας του Συνεδρίου", γράφει για τη σύνθεση της Οργανωτικής Επιτροπής του Συνεδρίου: "Εύκολα διακρίνει κανείς τη "διείσδυση των δογματικών" σε όλες τις υποεπιτροπές, αλλά θα μπορούσε να ισχύει και το αντίστροφο, την πλαισίωσή τους, δηλαδή, από δυναμικά "ανανεωτικά" στελέχη, π.χ., ο Κ. Λουλές, ανάμεσα στους Ν. Καρά και Κ. Φιλίνη ή ο Γ. Τρικαλινός, ανάμεσα στους Αγγ. Διαμαντόπουλο και Λεωνίδα Κύρκο". Φροντίζει, όμως, να διευκρινίσει παρακάτω το ακριβές: "Οπως εβεβαίωσε ο Κ. Φιλίνης, τη σύνθεση της Οργανωτικής Επιτροπής του Συνεδρίου και συνεπώς και την αντίστοιχη διάταξη των μελών της, την προσδιόρισε με δική του πρωτοβουλία και ευθύνη ο τότε Γραμματέας της ΕΔΑ Μπάμπης Δρακόπουλος. Θεωρεί δε ότι ο Δρακόπουλος το έπραξε ενσυνειδήτως..." (σελ. 32).
β. Ο Τ. Μπ. επικαλείται ξανά μαρτυρία του Κ. Φιλίνη (παντού χωμένος ο Φιλίνης), στην οποία ο εν λόγω κύριος υπογραμμίζει: "Ημασταν αποφασισμένοι και ανάλογα προετοιμασμένοι να απαντήσουμε, εάν και όταν θα διαφωνούσαν με αυτές τις Θέσεις οι "σκληροί" μέσα στο Συνέδριο. Θα παίρναμε το λόγο, μια σειρά ομιλητές γνώστες αυτών των ιδεολογικών θεμάτων, εξοπλισμένοι και με ντοκουμέντα προέλευσης ΚΚΣΕ...". Δηλαδή, γράφει ο Τ. Μπ., θα υπερασπίζονταν τις απόψεις αυτές και από θέσεις "μαρξιστικής νομιμότητας" (σελ. 156).
Καταμερισμός ομιλητών, ομιλιών, έτοιμα βοηθητικά βιβλία, την ίδια ώρα που αυτοί οι τύποι ήταν μέλη της ΚΕ του ΚΚΕ! Την ίδια ώρα που κόπτονταν για την εσωκομματική δημοκρατία, έπαιζαν το παιχνίδι τους πίσω από την πλάτη χιλιάδων ανυποψίαστων κομμουνιστών που είχαν ενταχθεί στην ΕΔΑ.
γ. Ολη η περί τον Τ. Μπ. "παρέα" ανέλαβε ταυτόχρονα την ιδεολογικοπολιτική προετοιμασία του εδάφους κάνοντας παράλληλη, εκτός συνεδριακών κειμένων, δουλιά, αξιοποιώντας και το περιοδικό ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ. Γράφει ο Τ. Μπ.: "Το πρώτο μας συμπέρασμα από τη διερεύνηση του θέματος στα Αρχεία της ΕΔΑ είναι αναμφίβολα η ανανεωτική δραστηριότητα μιας πλειάδας ηγετικών στελεχών. Και στο βαθμό που διάφορες σκοπιμότητες εμποδίζουν να ξεδιπλωθεί ολόκληρος ο ιδεολογικός τους προβληματισμός, επιστρατεύεται το παράλληλο ιδεολογικό μέτωπο, εκτός ντοκουμέντων του συνεδρίου, για να δουν το φως της δημοσιότητας ορισμένες προωθημένες επεξεργασίες..." (σελ. 154).
Στόχος, η διάλυση του ΚΚΕ
Συνεχίζει, λοιπόν, να είναι αποκαλυπτικός ο Τ. Μπ., αποδείχνοντας πεντακάθαρα το στόχο που εξυπηρετούσαν τα παραπάνω και πολλά ακόμα φραξιονιστικά, που δεν αναφέρουμε, γιατί τα προηγούμενα νομίζουμε ότι επαρκούν. Γράφει: "Προέκυπτε, όμως, ένα πρόβλημα σχέσεων ανάμεσα σε δύο κόμματα, στην ΕΔΑ και στο ΚΚΕ. Και δεν μπορούσε, βεβαίως, να προταθεί η μόνη ορθή λύση που είναι η συγχώνευσή τους, δηλαδή η κατάργηση ή ο παραμερισμός του εξόριστου, εκτός νόμου, ΚΚΕ και η ενοποίηση της ηγεσίας στον μόνο δυνατό φορέα: την ΕΔΑ. Αυτή η λύση - όσο και αν ήτανε σωστή, όσο κι αν την έβλεπαν αρκετά στελέχη - δεν μπορούσε να τεθεί στα κείμενα του Συνεδρίου. Ετσι, ετέθη ευθέως το θέμα των σχέσεων των δύο κομμάτων, πάντοτε μέσα στις απαγορευτικές από το Σύνταγμα και τους Νόμους συνθήκες της περιόδου εκείνης"(σελ. 106).
Ο άνθρωπος είναι σαφέστατος, ειλικρινής και εμπαθής μέχρι αντικομμουνισμού. Με τη διαφορά ότι τα λέει 30 χρόνια αργότερα με τόσο ωμό τρόπο. Τότε, και ο ίδιος και οι συν αυτώ, σκέπαζαν τα αντιΚΚΕ σχέδιά τους με "ανανεωτικές" φιοριτούρες. Τα έλεγαν βέβαια με το δικό τους τρόπο, για να μην τους αδικήσουμε τελείως, και ο τότε νοών νοείτω. Ομως σήμερα δε μασάει ούτε μια λέξη. Ναι, ο στόχος ήταν η διάλυση του ΚΚΕ.
Κατά τον Τ. Μπ. και τους άλλους (Παρτσαλίδη - Κύρκο - Δρακόπουλο κλπ.), η ΕΔΑ "αποτελούσε ένα ιστορικό πείραμα" (σελ. 14). Με ποιο στόχο, άλλωστε, ο οποίος στόχος έκανε και περιττή γι' αυτούς την ύπαρξη του ΚΚΕ; Με στόχο να αναθεωρηθεί η θεωρία της σοσιαλιστικής επανάστασης, να υιοθετηθεί στο Πρόγραμμα της ΕΔΑ ο "δημοκρατικός δρόμος προς το σοσιαλισμό", δηλαδή το ποτέ σοσιαλισμός, άρα να αποκηρυχτεί πλήρως η μαρξιστική - λενινιστική θεωρία και οι κομμουνιστές (ενσωματωμένοι μέσα στην ΕΔΑ) να υιοθετήσουν την αστική ιδεολογία, που οι "ανανεωτές" την κάλυπταν με τις κρυφοαστικές ιδεολογικές παρλαπίπες του "ευρωκομμουνισμού".
Γι' αυτό και στα προσυνεδριακά ντοκουμέντα του Γ Συνεδρίου της ΕΔΑ γινόταν αυτή ακριβώς η προσπάθεια: Να καθοριστεί ότι σκοπός της ΕΔΑ είναι ο σοσιαλισμός! Ετσι, γενικά κι αφηρημένα. Ο Μ. Παρτσαλίδης μάλιστα ήταν στο θέμα αυτό πολύ συγκεκριμένος. Ο Τ. Μπ. παραθέτει απόσπασμα της ομιλίας του στην 8η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ (1965), όπου ο Παρτσαλίδης λέει: "Δε λέω πως δεν έχει σημασία να βάλει η ΕΔΑ στο πρόγραμμά της το σοσιαλισμό σαν παραπέρα τελικό της στόχο, ύστερα από την πραγματοποίηση της Εθνικής Δημοκρατικής Αλλαγής. Και μπορεί και πρέπει να το κάνει αυτό το Γ Συνέδριό της. Εξάλλου η ΕΔΑ, χωρίς να διακηρύττει, ως την ώρα, σαν τελικό προγραμματικό σκοπό της το σοσιαλισμό, προβάλλει και υποστηρίζει στα βασικά ζητήματα την κομμουνιστική άποψη" (σελ. 132).
Συνεπώς, τι μας χρειάζεται το ΚΚΕ;
Την ομιλία του Παρτσαλίδη ο Τ. Μπ. την αντιπαραθέτει με την ομιλία του Κ. Κολιγιάννη στην ίδια Ολομέλεια, όπου λέει ανάμεσα στα άλλα: "Επειδή η ΕΔΑ υποστηρίζει στα βασικά ζητήματα την κομμουνιστική άποψη, σημαίνει αυτό ότι η ΕΔΑ είναι ΚΚ, πως είναι μαρξιστικό - λενινιστικό κόμμα; Η αόριστη διακήρυξη πίστης στο σοσιαλισμό είναι αρκετή; Και θα ικανοποιηθούμε εμείς με αυτή τη γενική διακήρυξη περί σοσιαλισμού;" (σελ. 130 - 131).
Εδώ βρίσκεται η ουσία της υπόθεσης. Κι ακριβώς γι' αυτόν τον λόγο, κατά τους Μπενά - Παρτσαλίδη και σία, δε χρειάζεται η εξουσία της εργατικής τάξης. Νιώθουν κόμπλεξ απέναντι στα περί αστικής δημοκρατίας και επικαλούνται έκθαμβοι, σαν να βλέπουν ξαφνικά το φως τους, τον Γ. Παπανδρέου: "Η διάσημη φράση του Γ. Παπανδρέου "από τους κομμουνιστές μας χωρίζει το πρόβλημα της δημοκρατίας" προβλημάτιζε πολλούς, δημιουργούσε την ανάγκη να δοθούν πειστικές απαντήσεις στην ελληνική κοινωνία" (σελ. 102).
Μια κριτική προσέγγιση των αιτιών
Δεν είναι του παρόντος η αναζήτηση των βαθύτερων αιτιών που εξέθρεψαν το τότε οπορτουνιστικό ρεύμα. Πρέπει, ωστόσο, να πούμε ότι η όλη δράση των τότε αναθεωρητών και η προώθηση της ιδεολογικοπολιτικής διάβρωσης που επιχείρησαν, βοηθήθηκε από λαθεμένες εκτιμήσεις και αποφάσεις του ίδιου του ΚΚΕ. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά την απόφαση διάλυσης των κομματικών οργανώσεων (1958) και την ένταξη των κομμουνιστών στην ΕΔΑ. Ακόμα, τη διαπίστωση του 8ου Συνεδρίου (1961) ότι στην Ελλάδα υπάρχει εθνική αστική τάξη.
Για το κομματικό ζήτημα το 9ο Συνέδριο του ΚΚΕ εκτίμησε: "Τόσο η απόφαση της 8ης Ολομέλειας (1958), όσο και η απόφαση του 8ου Συνεδρίου (1961) στο κομματικό πρόβλημα, αποτελούν θεμελιακό λάθος. Σήμαιναν τη διάλυση των κομματικών οργανώσεων. Με τις αποφάσεις αυτές, το κόμμα διαλύθηκε μέσα στην ΕΔΑ, που ήταν συνασπισμός αριστερών δυνάμεων".Και σε ό,τι αφορά την αστική τάξη, το 9ο Συνέδριο υπογράμμισε: "Στο πρόγραμμα του 8ου Συνεδρίου όμως υπήρχαν και μια σειρά όχι σωστές θέσεις και λάθη. Η μη μονοπωλιακή αστική τάξη χαρακτηρίζονταν σαν "εθνική αστική τάξη" και το σπουδαιότερο συμπεριλαμβανόταν στις κινητήριες δυνάμεις της επανάστασης".Η πρώτη παραπάνω απόφαση συντελούσε ουσιαστικά στη διάλυση του ΚΚΕ και στη μετεξέλιξη της ΕΔΑ σε ενιαίο φορέα. Η δεύτερη οδηγούσε σε μια πολιτική ουράς απέναντι στην Ενωση Κέντρου (ΕΚ), γεγονός που ενισχυόταν από την αντίληψη του 8ου Συνεδρίου του ΚΚΕ, ότι η ΕΚ κατατάσσεται στις σύμμαχες δυνάμεις για την αντιιμπεριαλιστική πορεία της χώρας.... Να τι έλεγε σε σχέση μ' αυτό και το ΣΤ' κεφάλαιο της Εισήγησης για το Γ Συνέδριο της ΕΔΑ: "Προβάλλοντας το πρόγραμμα της Εθνικής Δημοκρατικής Αλλαγής, η ΕΔΑ ξανατονίζει πως η πραγματοποίηση της αλλαγής θα είναι αποτέλεσμα της ενότητας και κοινής, συντονισμένης πάλης όλων των δημοκρατικών και πατριωτικών δυνάμεων και κομμάτων" (σελ. 88).
Σημειώνουμε ότι αυτή η αλλαγή θεωρούνταν επαναστατική. Πέρα απ' το γεγονός ότι είναι ένα θέμα το κατά πόσο μπορεί να υπάρχει και άλλη επαναστατική αλλαγή πέρα απ' τη σοσιαλιστική, έχει σημασία εδώ να υπογραμμιστούν οι αυταπάτες για τη δυνατότητα να τραβηχτεί η ΕΚ σε επαναστατικό δρόμο!..
Υπάρχουν κι άλλα θέματα στο βιβλίο του Τ. Μπ., στα οποία θα μπορούσε να σταθεί κανείς. Περιοριζόμαστε στα πιο βασικά. Σαν τελευταίο, υπογραμμίζουμε το εξής: Μάταια θα αναζητήσει κάποιος έστω και ίχνος αυτοκριτικής. Δεν υπάρχει πουθενά. Ολα ο Τ. Μπ. και οι υπόλοιποι τα έκαναν καλά. Ο,τι αρνητικό υπήρξε, οφείλεται στους άλλους, του ..."εξωτερικού". Μόνο για ένα αισθάνεται τύψεις: Για το ότι δεν κατάφεραν να διαλύσουν το ΚΚΕ και να το μετατρέψουν σε άλλο κόμμα. Αυτή είναι η ουσία του βιβλίου του.
Μάταια θα αναζητήσει κάποιος έστω και ίχνος αυτοκριτικής στο βιβλίο του Τάκη Μπενά. Δεν υπάρχει πουθενά. Ολα ο Τ. Μπ. και οι υπόλοιποι τα έκαναν καλά. Ο,τι αρνητικό υπήρξε, οφείλεται στους άλλους, του ..."εξωτερικού". Μόνο για ένα αισθάνεται τύψεις: Για το ότι δεν κατάφεραν να διαλύσουν το ΚΚΕ και να το μετατρέψουν σε άλλο κόμμα. Αυτή είναι η ουσία του βιβλίου του.

ByΦιλιππος Ανθης στις

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

TOP READ