ΜΕ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΤΩΝ ΕΙΔΩΝ Νέες προσπάθειες προώθησης θρησκευτικών δοξασιών

ΜΕ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΤΩΝ ΕΙΔΩΝ

Νέες προσπάθειες προώθησης θρησκευτικών δοξασιών

Σε εξέλιξη - και μάλιστα σε πολλά επίπεδα - βρίσκεται η προσπάθεια προώθησης θρησκευτικών δοξασιών στη βιολογία. Η «ευφυής σχεδίαση», μια παραλλαγή του δημιουργισμού που φορά ψευδοεπιστημονικό μανδύα, επιχειρείται να γίνει αποδεκτή σε ισότιμη βάση με την επιστημονική θεωρία της εξέλιξης των ειδών, που θεμελίωσε ο μεγάλος φυσιοδίφης, Κάρολος Δαρβίνος και αποδείχτηκε πέραν πάσης αμφιβολίας, στο πέρασμα των 150 χρόνων από τη διατύπωσή της στο μνημειώδες έργο του «Η καταγωγή των ειδών». Την ίδια στιγμή, η καθολική εκκλησία διευρύνει τα χριστιανικά δόγματα, ώστε να «χωρέσουν» τόσο τη βιολογική εξέλιξη μέσω της φυσικής επιλογής, όσο ακόμα και τυχόν ανακάλυψη εξωγήινης ζωής! Από μια σκοπιά, αυτές οι κινήσεις του Βατικανού μοιάζουν με προσέγγιση της μεθοδολογίας των δημιουργιστών, χωρίς ρητή υιοθέτησή τους.

Πέμπτη φάλαγγα;

Η Βασιλική Εταιρεία (ΒΕ) της Βρετανίας είναι ένα επιστημονικό ίδρυμα με μεγάλο κύρος, τόσο μέσα στη χώρα αυτή, όσο και διεθνώς. Τα τελευταία χρόνια, αρκετά μέλη της, μεταξύ αυτών και ο νομπελίστας Π. Νερς, διαμαρτύρονταν για τους οικονομικούς δεσμούς που ανέπτυξε με το αμερικανικό Ιδρυμα Τέμπλετον, το οποίο έχει ως δηλωμένο στόχο τη δημιουργία γεφυρών ανάμεσα στην επιστήμη και στη θρησκεία. Σε αυτήν την κατεύθυνση φαίνεται να βρισκόταν και η απόφαση να διοριστεί πέρσι υπεύθυνος της ΒΕ για θέματα εκπαίδευσης, ο βιολόγος και ιερέας (!) Μάικλ Ράις.

Σε δηλώσεις του πριν λίγες μέρες σε συνέδριο της Βρετανικής Ενωσης για την Προώθηση της Επιστήμης, ο Μ. Ράις εξέφρασε την άποψη ότι ο δημιουργισμός πρέπει να διδάσκεται στα σχολεία «όχι ως παρανόηση, αλλά ως κοσμοθεωρία». Την άποψη αυτή δικαιολόγησε ως έκφραση σεβασμού στην άποψη σημαντικής μερίδας μαθητών (1 στους 10 Βρετανούς) που πιστεύουν ότι η Γη έχει ηλικία μόνο 10.000 ετών...

Στις δηλώσεις του Μάικλ Ράις αντέδρασε έντονα μεγάλο τμήμα της επιστημονικής κοινότητας της Βρετανίας και των μελών της ΒΕ, μεταξύ αυτών και οι νομπελίστες Ρ. Ρόμπερτς και Χ. Κρότο. Στην επιστολή που έστειλαν προς τον πρόεδρο της ΒΕ, τον καλούσαν να ζητήσει την παραίτηση του Ράις και έγραφαν, μεταξύ άλλων: «Αντιλαμβανόμαστε ότι ο καθηγητής Ράις είναι κληρικός, γεγονός το οποίο από μόνο του είναι ανησυχητικό. Ποιος σκέφτηκε ότι θα ήταν κατάλληλος ως Διευθυντής για την Εκπαίδευση, ο οποίος θα μπορούσε να απαντήσει σε ερωτήσεις για τις διαφορές ανάμεσα στην επιστήμη και τη θρησκεία, με επιστημονικό, τεκμηριωμένο τρόπο; Ο Δημιουργισμός, η Ευφυής Σχεδίαση κτλ. δεν έχουν καμιά θέση στη διδασκαλία των θετικών επιστημών και δεν πρέπει να νομιμοποιηθούν ως αποδεκτές θεωρίες εναλλακτικές ως προς την εξελικτική, από κανέναν που ισχυρίζεται ότι είναι επιστήμονας».

Τελικά, ο Ράις παραιτήθηκε και σε επίσημη ανακοίνωσή της η ΒΕ τόνισε ότι «ο δημιουργισμός δεν έχει επιστημονική βάση και δεν πρέπει να αποτελεί μέρος της επιστημονικής εκπαίδευσης. Αν όμως ένας μαθητής θέτει το ζήτημα του δημιουργισμού, τότε οι δάσκαλοι πρέπει να μπορούν να εξηγήσουν γιατί η εξέλιξη είναι μια βάσιμη επιστημονική θεωρία και γιατί ο δημιουργισμός σε καμιά περίπτωση δεν είναι επιστημονικός».

Ελιγμοί

Σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου για την αναγγελία του συμποσίου που θα διοργανώσει το Βατικανό το 2009, με τίτλο «Βιολογική εξέλιξη: Γεγονότα και θεωρίες. Μια κριτική ματιά 150 χρόνια μετά την "Καταγωγή των ειδών"», ο εκπρόσωπος της Αγίας Εδρας, καρδινάλιος Τζ. Ραβάζι, προσπάθησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις από τον ενάμιση αιώνα καταδίκης, χλευασμού και διώξεων ενάντια στην εξελικτική θεωρία. Υποστήριξε ότι η Καθολική Εκκλησία δεν την καταδίκασε ποτέ (σ.σ. είναι γεγονός ότι δεν κάηκε κανείς στην πυρά γι' αυτήν), ούτε απαγόρευσε το βιβλίο του Δαρβίνου! Ο δημιουργισμός «ανήκει αυστηρά στη θεολογική σφαίρα» και δεν μπορεί να χρησιμοποιείται «ως επιστημονική ιδεολογία» δήλωσε, προσπαθώντας να θέσει στο απυρόβλητο της επιστημονικής κριτικής τους δημιουργιστές και τις θεωρίες τους.

Η Καθολική Εκκλησία υιοθετεί την αντίληψη ότι η βιβλική ιστορία της δημιουργίας του κόσμου σε έξι μέρες είναι αλληγορία και δεν υπάρχει θεολογικό πρόβλημα με την αποδοχή της βιολογικής εξέλιξης ως εργαλείο του Θεού για τη διαμόρφωση του ανθρώπινου είδους. Πριν από λίγο καιρό, εκπρόσωπος του Βατικανού επί θεμάτων επιστήμης είχε φτάσει να υποστηρίξει ότι ακόμα και η ανακάλυψη εξωγήινης ζωής δε θα ήταν ασύμβατη με τα δόγματα της χριστιανικής (καθολικής) εκκλησίας.

Οι δημιουργιστές δε δρουν μόνο στις χώρες όπου πλειοψηφεί το χριστιανικό στοιχείο μέσα στον πληθυσμό. Εντονη και με σαφείς προθέσεις κάνουν την παρουσία τους και στο μουσουλμανικό κόσμο. Μετά από προσφυγή του Αντνάν Οκτάρ στο ειρηνοδικείο της Ιστανμπούλ, ενός συγγραφέα που υποστηρίζει τη δημιουργία του κόσμου από το Θεό «κατά τας γραφάς», απαγορεύτηκε η πρόσβαση μέσα από την Τουρκία, στο διαδικτυακό ιστοτόπο του Βρετανού καθηγητή Ρίτσαρντ Ντόκινς. Ως δικαιολογία για την προσφυγή παρουσίασε τους απαξιωτικούς και χλευαστικούς σχολιασμούς στον ιστοτόπο του Ντόκινς για τον «Ατλαντα της Δημιουργίας» που συνέγραψε ο Οκτάρ, με στόχο να... καταρρίψει τη θεωρία της εξέλιξης.

Πίσω από την ανάπτυξη αντιεπιστημονικών αντιλήψεων στη βιολογία και τις άλλες επιστήμες δε βρίσκονται απλώς κάποιοι οπισθοδρομικοί, μεμονωμένοι ή και οργανωμένοι σε ιδρύματα και ενώσεις. Είναι το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα, που πρέπει να συμβιβάσει την ανάγκη του για αξιοποίηση της επιστήμης και της τεχνικής ως παραγωγικής δύναμης και την ανάγκη του να υποστηρίξει την κοσμοθεωρία της περιόδου σήψης του, που απεχθάνεται κάθε έννοια κοινωνικής εξέλιξης και μεταβολής, τις ανατροπές και τα επαναστατικά άλματα. Οσο η αστική τάξη οδεύει προς το ιστορικό της φινάλε, τόσο μοιάζει περισσότερο με τις προηγούμενες απ' αυτήν εκμεταλλεύτριες τάξεις, στην αντιδραστικότητα, την οπισθοδρόμηση και τη βαρβαρότητα που επέδειξαν, πριν κάνουν κι αυτές αναγκαστικά τόπο στο νέο.

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγές: www.vatican.va, www.richarddawkins.net, «Discover»

    

ΣΤΡΟΒΙΛΩΔΗΣ ΡΟΗ

Ενα από τα πιο κοινά αλλά και πιο σύνθετα φαινόμενα στο σύμπαν

Στρόβιλοι αερίου οπτικοποιημένοι μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή

Ο άνθρωπος έχει διασπάσει το άτομο, έχει πετάξει στο Διάστημα, έχει πατήσει το πόδι του στη Σελήνη και έχει στείλει τις μηχανές του στα άκρα του ηλιακού συστήματος. Προσπαθεί να καταλάβει τον κόσμο στην πιο μικρή και στην πιο μεγάλη του κλίμακα, ενώ παράλληλα εφευρίσκει θαυμαστούς μηχανισμούς που πολλαπλασιάζουν τη δύναμη του σώματος και του μυαλού του. Κι όμως, μια κατηγορία φαινόμενων που παρουσιάζονται στην καθημερινή ζωή, διαφεύγουν μιας απλής, αναλυτικής περιγραφής (πιθανότατα επειδή δεν είναι δεκτικά σε τέτοια περιγραφή).

Ο αέρας που στριφογυρίζει ακατάστατα, όπως δείχνει η σκόνη ή τα σύννεφα που μεταφέρει, το νερό της βρύσης που όταν τρέχει πάνω από μια ορισμένη ταχύτητα αφρίζει, αλλά και το νερό που βράζει, όλα αυτά είναι εκδηλώσεις στροβιλώδους ή τυρβώδους ροής. Μιας ροής, δηλαδή, γεμάτης δίνες και αναταράξεις, που όχι μόνο είναι δύσκολο να προβλέψεις πού θα βρίσκεται μετά από ένα δευτερόλεπτο κάθε μικροσκοπικό τμήμα του υγρού ή του αερίου, αλλά είναι δύσκολο ακόμα και να παρακολουθήσεις την όλη κίνηση του ρευστού. Το αντίθετο της στροβιλώδους ροής είναι η στρωτή (ομαλή) ροή, που συμβαίνει π.χ. μέσα σε αγωγούς, όπου το ρευστό κινείται με χαμηλή ταχύτητα και δεν υπάρχουν στενώσεις και ανωμαλίες ικανές να το διαταράξουν. Στην ομαλή ροή, σε όλα του τα σημεία το ρευστό κινείται με την ίδια ταχύτητα.

Η τυρβώδης ροή που συναντάται στην καθημερινότητα της ζωής του ανθρώπου πάνω στη Γη, εμφανίζεται σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα και στα ουράνια σώματα. Τέτοια, για παράδειγμα, είναι η κίνηση των θερμών αερίων πάνω και μέσα στα άστρα. Για να την προσομοιώσουν οι επιστήμονες πρέπει να δώσουν όλες τις παραμέτρους σε πρόγραμμα υπερυπολογιστή, που με χρονοβόρους υπολογισμούς προσδιορίζει τη θέση όλων των τμημάτων του ρευστού σε κάθε βήμα εξέλιξης του φαινομένου. Δεν υπάρχει κανένας μαθηματικός τύπος ή σύστημα εξισώσεων που να μπορεί να περιγράψει το φαινόμενο της τυρβώδους ροής.