ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΑ Επικίνδυνοι φίλοι

ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΑ

Επικίνδυνοι φίλοι

Μικρόβια που κάποτε αντιμετωπίζονταν εύκολα με ένα απλό αντιβιοτικό, τώρα απαιτούν συνδυασμό δύο ή και περισσότερων από τα ισχυρότερα αντιβιοτικά για να εξοντωθούν. Κάποια παραμένουν σε μια ιδιότυπη αδρανή κατάσταση, έτοιμα να ξαναεπιτεθούν στο φορέα τους, ή σε κάποιον που αυτός θα μολύνει εν αγνοία του. Σα να μην έφτανε αυτή η κατάσταση, που προκλήθηκε από την άσκοπη χρήση των αντιβιοτικών σε ανθρώπους, αλλά και σε εκτρεφόμενα ζώα, τα αντιβιοτικά αποδεικνύονται δίκοπο μαχαίρι, επειδή μαζί με τα «ξερά» (τους παθογόνους οργανισμούς) σκοτώνουν και τα «χλωρά» (την πληθώρα των μη παθογόνων, έως και απαραίτητων βακτηρίων που κατοικούν στο σώμα μας).

Η επιστημονική έρευνα οδηγεί στην ενοχοποίηση όλο και περισσότερων μικροβίων για διάφορες αρρώστιες, που θεωρείται ότι οφείλονται σε κρυφές μολύνσεις, ανάμεσά τους η σκλήρυνση κατά πλάκας, ο λύκος, η ασθένεια Πάρκινσον και διάφοροι τύποι καρκίνου. Ετσι, εμφανίζονται μερικοί γιατροί να είναι υποστηρικτές της διά βίου λήψης μείγματος ισχυρών αντιβιοτικών με σκοπό να εξαλειφθούν από τους ασθενείς οι μικροβιακοί παράγοντες που σχετίζονται με τη νόσο τους. Τι επιπτώσεις θα έχει μια τέτοια «θεραπεία» στους ασθενείς είναι άγνωστο ακόμα, αλλά ίσως είναι καλύτερα να μην το μάθουμε ποτέ. Τουλάχιστον να μην το δοκιμάσουμε πριν καταλάβουμε τι ρόλο παίζουν οι τεράστιοι πληθυσμοί μη παθογόνων μικροβίων, που εδρεύουν σε πολλές περιοχές και όργανα του ανθρώπινου σώματος.

Τρισεκατομμύρια βακτήρια αποικίζουν όχι μόνο τα εντόσθιά μας, αλλά και το δέρμα και το αναπνευστικό και ουροποιητικό μας σύστημα. Η αναλογία τους είναι 10 προς ένα σε σχέση με τα κύτταρα του οργανισμού μας. Τα περισσότερα είναι αβλαβή, ενώ μερικά είναι και χρήσιμα, όπως τα βακτήρια του παχέος εντέρου που μας προσφέρουν το 15% των θερμίδων που αποκομίζουμε από το φαγητό και αλλιώς θα χάνονταν, αφού βρίσκονται σε τροφές που ο οργανισμός μας δεν μπορεί να διασπάσει. Η χρήση αντιβιοτικών για τη μόνιμη διασάλευση της βακτηριακής ισορροπίας, θα μπορούσε να μεταβάλει αμετάκλητα τη μικροβιακή οικολογία ενός ατόμου και να επιταχύνει τη διάδοση στο γενικό πληθυσμό των ανθεκτικών στα αντιβιοτικά γονιδίων.

Το 2002 εντοπίστηκαν στελέχη Σταφυλόκοκκου ανθεκτικά στη βανκομυκίνη, το ισχυρότερο αντιβιοτικό. «Τα έχω χάσει εντελώς από την έλλειψη δημόσιου ενδιαφέροντος γι' αυτό το πρόβλημα», δηλώνει η Αμπιγκέιλ Σάλιερς, του πανεπιστημίου του Ιλινόις. Μεγαλύτερη ακόμα εντύπωση της έκανε το γεγονός ότι οι εκκλήσεις της προς το υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ, να περιοριστεί η χρήση αντιβιοτικών στα εκτρεφόμενα ζώα βρήκαν ελάχιστη ανταπόκριση. Προφανώς τα συμφέροντα του κεφαλαίου του αγροτικού τομέα είναι σε αυτή τη φάση σημαντικότερα από τους κινδύνους που ελλοχεύουν για τη δημόσια υγεία. Το κεφάλαιο γίνεται ιδιαίτερα ριψοκίνδυνο όταν μυρίζεται συγκριτικό πλεονέκτημα σε μια αγορά (στην ΕΕ υποτίθεται ότι απαγορεύεται η χρήση αντιβιοτικών στα εκτρεφόμενα ζώα). Η ασυδοσία του ναρκοθετεί το μέλλον της ανθρωπότητας, που έρχεται αντιμέτωπη με προβλήματα, που δεν αντιμετωπίζονται ριζικά με άλλο τρόπο, παρά με το σοσιαλιστικό κεντρικό σχεδιασμό και την εξάλειψη του κέρδους σαν παράγοντα κατεύθυνσης της παραγωγής.

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «Discover»

    

ΤΑ ΑΦΘΟΝΑ ΒΑΚΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ

Περισσότερα από 100 τρισεκατομμύρια βακτήρια κατοικούν στο σώμα κάθε ανθρώπου. Και δεν είναι απλώς σιωπηλοί συνεταίροι. Χωνεύουν το φαγητό μας, παρασκευάζουν βιταμίνες και μας προστατεύουν από παθογόνους μικροοργανισμούς. Πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι ίσως παίζουν ρόλο και στη ρύθμιση της όρεξης και του βάρους.

1 ΜΑΤΙΑ. Τα φυσικά αντιβιοτικά που υπάρχουν στα δάκρυα σκοτώνουν τους περισσότερους μικροοργανισμούς, αλλά τα μάτια είναι χώρος στέγασης και πιο ανθεκτικών ειδών - τα περισσότερα αβλαβή στελέχη Σταφυλόκοκκου και Στρεπτόκοκκου - που εμποδίζουν την ανάπτυξη λοιμογόνων μικροβιακών ειδών, όπως τα Μοραξέλα ή τα Χλαμύδια.

2 ΑΥΤΙΑ. Αν και η κυψελίδα περιέχει αντιβακτηριακά συστατικά, περισσότερα από 200 είδη βακτηρίων κατοικούν στο εξωτερικό αυτί του ανθρώπου.

3 ΜΥΤΗ. Τουλάχιστον το 20% των ανθρώπων είναι φορείς μιας παθογόνας μορφής του Σταφυλόκοκκου. Συνήθως αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα, εκτός κι αν κάποια λύση του δέρματος εισάγει το μικρόβιο στην κυκλοφορία του αίματος. Τότε μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα. Ολοι οι άνθρωποι φέρουν στη μύτη τους λιγότερο βλαβερές μορφές Σταφυλόκοκκου, Νεϊσέρια και Κορυνοβακτηρίων, που περιορίζουν τη δυνατότητα αποικισμού της μύτης από παθογόνα όπως ο Στρεπτόκοκκος της πνευμονίας.

4 ΣΤΟΜΑ. Από τα 500 μικροβιακά είδη του ανθρώπινου στόματος, μόνο 150 έχουν καλλιεργηθεί στο εργαστήριο. Στα δόντια Ακτινομύκητες εκκρίνουν πλάκα, που παγιδεύει άλλα μικρόβια που παράγουν θειούχα αέρια και ένα είδος Στρεπτόκοκκου που παράγει οξέα, με αποτέλεσμα την τερηδόνα και την κακοσμία.

5 ΔΕΡΜΑ. Η σχετικά χαμηλή υγρασία, το χαμηλό πε-χα (pH) και η υψηλή αλμυρότητα κάνουν τις περισσότερες περιοχές του εχθρικές στη μεγάλη πλειοψηφία των βακτηρίων.

6 ΜΑΣΧΑΛΕΣ. Τα περισσότερα από τα περίπου 12 τρισεκατομμύρια βακτήρια του δέρματος προτιμούν το υγρό κλίμα των μασχαλών και της βουβωνικής χώρας, όπου η ουρία, οι πρωτεΐνες, τα άλατα και το λακτικό οξύ ρέουν από τους ιδρωτοποιούς αδένες και μαζεύονται γύρω από τα θυλάκια των τριχών. Σε μερικούς ανθρώπους ευδοκιμεί ιδιαίτερα το Κορυνοβακτήριο, που τρέφεται απ' αυτές τις άοσμες ουσίες παράγοντας 3-μεθυλο-2-εξανοϊκό οξύ, την ουσία που κάνει τις μασχάλες να μυρίζουν.

7 ΣΤΟΜΑΧΙ. Κάποτε θεωρούνταν εξαιρετικά όξινο για να επιτρέπει τη μικροβιακή ζωή, αλλά τώρα γνωρίζουμε ότι αποικίζεται από το Ελικοβακτήριο του πυλωρού, που σε ορισμένους ανθρώπους προκαλεί έλκος.

8 ΛΕΠΤΟ ΕΝΤΕΡΟ. Η χολή και η αντιμικροβιακή βλέννη εμποδίζουν σε μεγάλο βαθμό την ανάπτυξη βακτηρίων, με εξαίρεση ορισμένα, όπως το Βακτηριοειδές, τα κλωστρίδια κ.ά. Ενα απ' αυτά, το Βακτηριοειδές θηταγιωταόμικρον, στέλνει σήματα στα αιμοφόρα αγγεία των εντέρων για να αναπτυχθούν κανονικά μετά τη γέννηση.

9 ΠΑΧΥ ΕΝΤΕΡΟ. Υπάρχει πάνω από ένα κιλό βακτηρίων στο παχύ έντερο κάθε ανθρώπου. Τα κόπρανα απαρτίζονται κατά το ένα τρίτο από βακτήρια (κατά βάρος). Αποτελούνται κυρίως από μέλη αναερόβιων βακτηριακών φύλων, που μεταβολίζουν τα οξέα της χολής, διασπούν τα μέρη της τροφής που ο ανθρώπινος οργανισμός δεν μπορεί από μόνος του να χωνέψει και παράγουν τις βιταμίνες K και B₁₂. Μελέτη εντόπισε βακτήριο που μπορεί να συμβάλει στην παχυσαρκία εμποδίζοντας τη φυσιολογική λειτουργία της ορμόνης γκρελίνης.

10 ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ. Η ουρήθρα είναι συνήθως ελεύθερη μικροβίων, με εξαίρεση ενάμισι εκατοστό κοντά στην έξοδο. Οι λοιμώξεις του ουροποιητικού εμφανίζονται όταν ορισμένα είδη του βακτηρίου Escherichia coli καταφέρουν να αποικίσουν το άνοιγμα και να μεταναστεύσουν προς τα πάνω.

11 ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ. Διάφορα είδη Λακτοβάκιλλου διατηρούν το αιδοίο ελαφρώς όξινο. Αν τα βακτήρια εξοντωθούν, τότε το πε-χα αυξάνεται (γίνεται λιγότερο όξινο ή ακόμα και αλκαλικό), διευκολύνοντας την ανάπτυξη του μύκητα Κάντιντα.

12 ΠΟΔΙΑ. Διάφορα είδη βακτηρίων που ευνοούνται από την υγρασία ευδοκιμούν ανάμεσα στα δάχτυλα των ποδιών. Μερικά παράγουν οξέα, που προκαλούν τη χαρακτηριστική μυρωδιά των ιδρωμένων ποδιών.

ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΜΙΚΡΟΒΙΩΝ ΠΕΡΙΟΧΕΣ. Συκώτι, χοληδόχος κύστη, εγκέφαλος, θύμος αδένας, αίμα, κατώτερο τμήμα των πνευμόνων.